गेल्या तीन-चार वर्षांपासून मी ढसाळांची कविता वाचत आहे. ढसाळांच्या कवितेशी माझा संबंध तसा खूप उशिरानेच आला. सवर्णांच्या सांस्कृतिक जडणघडणीत दलित कविता किंवा एकूणच दलित वाङ्मय/कला यांच्याशी संबंध बेतानेच येत असावा. तसा आला तरी त्याचा सखोल विचार होणे आणि त्याबद्दल आवड, एक प्रकारची आपुलकी निर्माण होणे हे ही बहुधा विरळच असावे. आजही मराठी साहित्य/कला/संस्कृती आणि त्यासंबंधीच्या संकल्पना, ज्यांना सुर्वे “सारस्वत” म्हणतात त्यांनी डॉमिनेट केलेली आहे आणि ह्या बायसला अनुसरूनच कोणत्याही कलाप्रकाराचे संस्कार आपल्यावर होत असतात.
१५ मे १९९९
सेकंड शिफ्ट संपत आली.
अकराचे टोल पडले. ११.०५ मिनिटांनी नवीन शिफ्ट कार्डस पंच करेल.
त्या आधी मशीन बंद आणि स्वच्छ करून कालजय सप्तर्षी गडबडीत निघाले.
मुलं झोपली असतील. त्यांच्या मनात विचार आला.
गेले कित्येक दिवस ते सेकंड आणि थर्ड शिफ्ट करत होते. थर्ड शिफ्टला लोक टाळाटाळ करतात.
पूर्वी डबल शिफ्टचे पैसे मिळायचे आणि रात्रीच्या शिफ्टचे अडीच पट.
पण आता कंपनीने लबाडी सुरू केली. रात्रीच्या शिफ्टमधे सप्तर्षींना टाकलं.
आणि सेकंड शिफ्टचा ओव्हरटाईम देऊ लागले. त्यामुळं नुकसान होऊ लागलं पण सांगता कुणाला ?
आज सकाळीच म्हणे
एक प्रसंग घडला
पंढरीच्या वेशीतून
विठू बाहेर पडला
हाल विचारू भक्ताला
आज त्यालाही वाटले
साध्या पाऊल वाटेने
गाव दूरचे गाठले
चंद्रमौळी झोपडीच्या
विठू येताच दाराशी
थांब बाहेरच देवा
आली आरोळी कानाशी
आला कसा अचानक
नाही निरोप धाडला
कसे स्वागत करावे
प्रश्न भक्ताला पाडला
आता आलाच आहेस
मग बस जेवायाला
पण गोडधोड नाही
माझ्याकडे वाढायाला
झोप कोपऱ्यात जिथे
नाही गळणारं पाणी
नवी गोधडी काढतो
तुझ्यासाठी चक्रपाणी
हे तीन मोठ्या कथांचं छोटंसं पुस्तक आहे.
कथा, लघुकथा, दीर्घकथा – यांची नक्की व्याख्या कशी करायची याबाबत माझ्या मनात कायम गोंधळ असतो. माझ्या मते या पुस्तकातल्या तीनही कथा दीर्घकथा म्हणायला हव्यात. असो.
रंगाढंगाचा देश आयर्लंड — भाग 2
आता पुढील स्वप्न - आयरिश भूमी!
डब्लिन ते कॉर्क – "धडाकेबाज" स्वागताने सुरुवात!
आयरिश भूमीवरील पहिले पाऊल
परदेशात पहिल्यांदाच उतरलो होतो, आणि तोही थेट युरोपमध्ये—आयर्लंडमध्ये! विमानाच्या खिडकीतून बघितलेले डब्लिन शहर विमानतळावर उतरण्यापूर्वीच मनाला धरून बसले होते. विमान जसे उतरायला लागले, तशी आकाशातून खाली दिसणारी हिरवाईची चादर अधिकच जवळ येऊ लागली. हिरवेगार कुरणे, त्यांना विभागणारे दगडी कुंपण, एक पातळ रेषेसारखी वाहणारी नदी आणि दूरवरचा निळसर समुद्र – सगळंच अतिशय सुरेख होतं.
माझी पहिली विदेशवाट
लेखक: अविनाश अरुण कोल्हे.
पहिल्यांदाच विदेशात जात होतो, तेही थेट युरोपमध्ये – आयर्लंडला! कल्पनेतही कधी पाहिलं नव्हतं असं हिरवंगार आयर्लंड माझ्या प्रवासाची वाट पाहत होतं. प्रवास जरी मुंबईतून सुरू होत असला, तरी तो प्रत्यक्षात मनात मात्र काही महिन्यांपूर्वीच सुरू झाला होता. नकाशावर बोटं फिरवता फिरवता, इंटरनेटवर आयर्लंडचे फोटो पाहता पाहता, त्या हिरव्यागार देशाची स्वप्नं रोज डोळ्यांत रंगत होती.
✪ शंतनू नायडूची प्रेरणादायी मुलाखत
✪ वाचनासाठी पुरस्कार देण्याची वेळ येऊ नये
✪ "मला रतन टाटांबद्दल प्रश्न विचारू नका!"
✪ मुंबई बूकीज- निसर्गात वाचण्याची चळवळ
✪ पुस्तकं डोनेट करणं सोपं, पण मांडीवर घेऊन वाचनाची गोडी लावणं कठीण
✪ Good fellows India – नातवंड भाड्याने देतो! ती वेळ आलेली आहे
✪ रतन टाटा माझ्यासाठी "डंबलडोर" होते!
✪ आई शिक्षिका. पण घरी शिक्षिका व शाळेत आई
✪ आई म्हणते, मराठी मुलगी मिळाली तर बरं होईल!
अनुवादकांच्या एका सुंदर संमेलनात प्रकाशक म्हणून सहभागी होण्याची संधी मला नुकतीच मिळाली. त्या संमेलनाचा वृत्तान्त पुढे देत आहे. ज्या मंडळींना या क्षेत्रात काही काम करण्याची इच्छा असेल, त्यांना - कदाचित - काही उपयोग होऊ शकेल.
~
*नुकत्याच नांदेड येथे संपन्न झालेल्या तिसऱ्या अखिल भारतीय अनुवादित मराठी साहित्य संमेलनाविषयी!*
रात्र चांगलीच पडलेली होती. बंगल्याच्या आसपास नेहमी असते तशीच भयाण शांतात होती, बंगल्यातील आरडाओरडा आणि भयानक किंकाळ्याचे आवाज आता बंद पडलेले असले तरी एक प्रकारची विचित्र शांतता अजूनही तिथे होती. बंगल्याच्या आतल्या भागात एका मोठ्या हॉलवजा खोलीमध्ये एका खुर्चीच्या मागे रॉबिन लपून बसलेला होता. शेजारच्याच खोलीत इ. इनामदार देखील लपलेले होते. अंधाऱ्या रात्री कोणी गुपचूप बंगल्यात प्रवेश केलाच तर त्याला बेसावध गाठून पकडण्याचा इरादा केला गेला होता.
सकाळ झाल्या झाल्या हरिभाऊंनी पोलिसांना कळवलं कि दोन चोर रात्री बंगल्यात गुपचूप शिरून आरडाओरडा करून लोकांना घाबरवण्याचे चाळे करताना पकडले गेलेत. त्यानुसार सकाळीच पोलिसांनी आपल्या गाडीतून रंगा आणि बाळू या दोन्ही चोरांना पकडून नेले. तरीही ते दोघे पकडले गेले आहेत याची गुप्तता बाळगण्याबद्दल रॉबिनने पोलिसांना सूचित केले होते.
