अनुवाद

पुस्तकाबद्दल लिहिण्यापूर्वी सलमा यांच्याबद्दल थोडंसं. (कारण त्यामुळेच मुळात मी हे पुस्तक वाचायचं ठरवलं.)

सलमा हे त्यांचं टोपणनाव आहे. तामिळनाडूतल्या ग्रामीण भागात एका कर्मठ मुसलमान कुटुंबात त्या वाढल्या. त्यांच्या घरात मुलगी वयात आली की घरातल्या पुरुषांशिवाय इतर कुणाचीही तिच्यावर नजर पडू नये म्हणून तिचं घराबाहेर पडणं बंद केलं जात असे. अगदी तिचं शाळाशिक्षणही अर्धवट बंद होत असे. तिचं लग्न झालं की मगच तिची त्यातून सुटका होत असे. सलमा यांच्यावरही ती वेळ आलीच. त्यांनी विरोध करून पाहिला. पण उपयोग झाला नाही. पुढे ८-९ वर्षं त्यांनी अशी घराच्या चार भिंतींत काढली.

पुन्हा जगायला मिळालं तर?

'असफल-प्रेम' कविता

काल व्हाॅट्सॲप वर पावसाच्या निमित्ताने एक अग्रेषित हिंदी कविता/शेर आली/आला.

भाग ४ - अंतिम
-----------------------------------------------------------------------------------
सुळेकुंटा देऊळ

भाग ३
-----------------------------------------------------------------------------------

भाग २
-------------------------------------------------------------

दुसऱ्या दिवशी भल्या सकाळी गुंडलम नदीच्या मऊशार वाळूवर मला वाघिणीच्या पावलांचे ठसे आढळून आले. रात्री नदी शेजारून पाणथळ ठिकाणी जिथे मी पहिले रेडकू आमिष म्हणून बांधले होते तिथवर पोहोचली होती हे तिच्या ठशांमुळे अधोरेखित होत होते, त्याला बघून ती क्षणभर थांबली,मात्र त्याला स्पर्श ही केला नव्हता. तसेच पुढे चढून ती शेजारच्या टेकडीला वळसा घालून अनशेट्टी च्या दिशेने गेली होती. त्यापुढे टणक जमिनीमुळे माग काढणे अवघड झाले होते.

केनेथ अँडरसन म्हणजे सोप्या शब्दात सांगायचं झालं तर दक्षिणेचा जिम कॉर्बेट ! लालित्यपूर्ण भाषेत जंगलाचं चित्र उभं करण्यात अतिशय वाकबगार असणाऱ्या केनेथ ची पुस्तके १९५० च्या दशकापासून पुढे खूप गाजली. जीवावर बेतू शकणाऱ्या साहसात आनंदाने उडी घेऊन नरभक्षकाचा खात्मा करणे हे या स्कॉटिश वीराचे आवडते काम ! निसर्गावर आणि प्राणिमात्रांवर अतोनात प्रेम करणाऱ्या केनेथ ने मजा म्हणून शिकार करण्याचे उदाहरण अगदी क्वचितच मिळेल. अशा या केनेथ अँडरसन च्या "जवळागिरीचा नरभक्षक" ह्या कथेचा अनुवाद करण्याचा प्रयत्न केला आहे :

"कुssईं.... चला पिलांनो, इकडं या!", चंपकारण्य जंगलातल्या कोल्ह्यांच्या कळपातली एक आज्जी कोल्ही उन्हाळ्यातल्या एका गरम दुपारी कळपातल्या सगळ्या छोटुल्या कोल्ह्यांना हाक मारत होती. उंच कपॉक वृक्षाच्या ढमाल्ल्या खोडाच्या पायथ्याशी गारेगार हिरव्या सावलीत ती बसली होती. नुकतीच पाणी पिऊन आलेली पिल्लं उन्हात पळू नयेत, म्हणून आज्जीने आज एक गोष्ट सांगण्याचा घाट घातला होता.

कोकणे एखडके काकरळी एखडक मामाद नामवाचा अमाकत्यंत हुकाशार माकणुस...

काय म्हणालात? कळलं नाही! अरे हो! विसरलेच. मराठीतून सांगते ही झुलू लोककथा.

तर, कोणे एके काळी एक ममाद नावाचा अत्यंत शहाणा माणूस आफ्रिकेच्या दक्षिण भागात राहायचा. 'कधीही खोटं न बोलणारा माणूस' अशी त्याची देशभरात ख्याती होती. अगदी आपल्या धर्मराज युधिष्ठिरासारखीच. लोक आपण खरं बोलतो आहोत असं सिद्ध करण्यासाठी 'कधीही खोटं न बोलणाऱ्या ममादची शपथ' असं म्हणत. आणि अशी शपथ घेतली तर समोरचा माणूस खरं बोलत आहे अशी ऐकणाऱ्याची खात्रीही पटायची, इतका ममाद सत्यवचनी होता.

फार फार वर्षांपूर्वी आकाशात दहा सूर्य राहायचे. बापरे! ही कल्पनाच किती भयानक आहे. बिचाऱ्या पृथ्वीची जमीन म्हणजे नुसता तापलेला तवा असायची त्याकाळी. त्याकाळातली लोकं नेहमी उन्हाच्या तापाने कावलेली असायची. कधी म्हणून थंडी नाही, जरा म्हणून रात्र नाही, आकाशात गुलाबी रंगाची जराही निशाणी नाही. अगदी तप्त आयुष्य.