रंगीबेरंगी

(पान हे थुन्कीत जाशी एका बेशीस्त पान्थस्ताचे वर्णन)

पान हे थुन्कीत जाशी , चालता तू मार्गी रे
पचकूनी रन्गवित भिन्ती, रन्गली भित्ती पूढे

फुन्कशी सिगरेट किती त्या धुम्र किती हा सोडीशी
त्रास तो पाठल्यास देई तुज कधी का कळतसे

फेकशी कचरा किती हा, साल ही पायी तुझ्या
जे तुझ्या हातात आहे, उडवीशी जमिनीवरी

अडवूनी फुटपाथ ठेवी गाडी तुझी ही आडवी
पाहु दे पार्कीन्ग विना रस्ते कधी मज हे मोकळे

मूळ गाणे

चांदणे शिंपीत जाशी, चालता तू चंचले
ओंजळी उधळीत मोती, हासरी ताराफूले

'महाराष्ट्र फाउंडेशन'तर्फे दिला जाणारा २०१६ सालच्या साहित्य जीवनगौरव पुरस्कार श्री. अरुण साधू यांना दिला गेला. त्यानिमित्त श्री. आल्हाद गोडबोले यांनी घेतलेली श्री. साधू यांची मुलाखत या वर्षीच्या जानेवारी महिन्यातल्या 'साधना'मध्ये प्रकाशित झाली होती.

अरुण साधू यांची ही कदाचित शेवटची मुलाखत असावी.

श्री. अरुण साधू यांना विनम्र आदरांजली.

आज इंग्रजी तारखेनुसार मायबोलीला २१ वर्षे पुर्ण झाली. गेल्या २१ वर्षात आपण अनेक उपक्रम केले. पण एका वेगळ्या उपक्रमाबद्दल आपण गेल्या गणेशोत्सवात एक कल्पना मांडली होती.

एखादी व्यक्ती लाम्बून पाहून पाहून बरी वाटते, मग आवडायला लागते. हळू हळू तुम्हाला हे ही कळते की त्या व्यक्तीला पण तुम्ही आवडता बहुधा. कारण ही आवडण्याची प्रक्रिया रस्त्यात मुद्दाम येण्याजाण्याच्या वेळी थाम्बणे, कंपनीच्या बसने एकत्र प्रवास करणे, लिफ्ट मध्ये भेटणे यातून सुरू झालेली असते. एक दिवस कानात हेडफोन लावून आपण गाणं ऐकत असताना अचानक तो समोर येतो, मग पुन्हा कधीतरी तेच 'घुंघट की आड से...' ऐकताना त्याचाच चेहरा डोळ्यासमोर येतो. नकळत चेहऱ्यावर स्मितहास्य येते. पण तुमचे हे गुपित फक्त तुम्हालाच माहित असल्याने तुम्ही अजून खूष होता. गाणी वाढत जातात, कधी 'रुपेरी वाळूत माडांच्या बनात ये ना...

मायबोलीवर हव्या त्या ग्रूपचे सभासद होण्याची आणि फक्त त्याच ग्रूपमधले लेखन पाहता येईल अशी सुविधा अनेक वर्षांपासून आहे. पण तरीही मला नको त्या विषयावरचे लेखन/प्रतिक्रिया पहाव्या लागतात अशी तक्रार नेहमी ऐकण्यात येते. याची दोन कारणे होती.

माझी फिल्म येतेय. त्या प्रवासाबद्दल थोडसं लिहिलं होतं ब्लॉगवर. तर माचकरांनी ते आपल्या पोर्टलसाठी परत आणि तपशिलात लिहून मागितलं. तो परत लिहिलेला लेख अ‍ॅडमिनच्या परवानगीने इथे टाकतेय. हा प्रवास इथे शेअर करताना मला खरंच खूप आनंद होतोय. श्वासच्याही आधीपासून मायबोलीशी माझं नातं आहे. त्यामुळे मायबोलीचे माझ्या आयुष्यात एक स्पेशल स्थान आहे. हे एक कारण आणि दुसरं म्हणजे यातला माझा बराचसा प्रवास चालू होता त्या काळात मी मायबोलीवर भरपूर अ‍ॅक्टिव्ह होते. अनेकांना माझ्या इकडेतिकडे फिरण्याच्या कहाण्याही सांगितल्या आहेत तेव्हा. तर हा लेख.

हाँसदा सौभेन्द्र शेखर हा संथाळी आदिवासी तरुण लेखक आणि झारखंडच्या पाकुर इथल्या सरकारी इस्पितळात काम करणारा डॉक्टर. त्याच्या ‘द मिस्टिरियस एलमेन्ट ऑफ् रूपी बास्की’ या पुस्तकाला २०१५ चा ‘साहित्य अकादमी युवा पुरस्कार’ मिळाला आहे. हाँसदाच्या ‘द आदिवासी विल नॉट डान्स’ या कथासंग्रहातल्या एका कथेमुळे ‘संथाळी स्त्रियांचं विकृत चित्रण होतं आहे’ अशा आरोपावरून त्याला झारखंड राज्य सरकारनं कोणत्याही खुलाशाविना तात्पुरतं बडतर्फ केलं आहे. त्याच्या पुस्तकावरही अर्थातच बंदी घातली आहे.

"पप्पूलीची पिन्नी - पिन्नीचा पप्पूली" हे ऐकायला वेगळ वाटत नसल तरी थोडस वेगळ आहे. पप्पूली शिवाय पिन्नी अपूर्ण आहे का माहीत नाही पण पिन्नी शिवाय पप्पूली अगदीच अपूर्ण आहे. पिन्नी आणि पप्पूली चे नाते बाप-लेकाचे आहे कदाचित त्यापेक्षाही अधिक आहे. विठ्ठल कामतान्चे एक वाक्य आहे " अ चाईल्ड गिव्ज बर्थ टू अ मदर" त्याचेच थोडा बदल करून मी म्हणेन " अ चाईल्ड गिव्ज लाईफ टू अ फादर"

मायबोलीवर हितगुज विभागात वेगळे ग्रूप्स अनेक वर्षांपासून आहेत. काही वर्षांपासून आपण आधारगट ही सुरू केले आहेत. यातलाच एक लोकप्रिय ग्रूप म्हणजे ध्यासपंथी पाऊले. वेगवेगळ्या सेवाभावी संस्था, त्यांचे उपक्रम याबद्दल मायबोलीकरांना माहिती होण्यासाठी या ग्रूपने महत्वाचे काम केले आहेत. या ग्रूपवरच्या आवाहनातून अनेक संस्थांनी आर्थिक मदत ही गोळा केली आहे.

प्रथम विज्ञानवादी ह्या संकेत-नामा खाली लिहिणार्‍या मायबोली-मित्रांना धन्यवाद व एक मोठा शाउट-आऊट विज्ञान विषय मायबोलीवर पुन्हा झोतात आणल्याबद्दल व वैयक्तिक, माझ्या विज्ञानविषयक विचारांची धूळ झटकायला उद्युक्त केल्याबद्दल. जिथे शक्य आहे तिथे संदर्भ (बाळबोध) दिलेले आहेत. बाकी ....

विज्ञान - तडक्या शिवाय

विज्ञाना संदर्भातील मूलभूत गृहीतके [१,२] अशी आहेत