पाककला

"अरे मासे मिळालेत मासे!! मला घरी घेऊन येता येणार नाहीत एकटीने.तू ये कार घेऊन."
मी फोनवर कँटीन च्या गलक्यात कोपऱ्यात उभी राहून किंचाळत होते.समोरच्या फोन वरच्या प्राण्याला आपली शाकाहारी बायको ऑफिसातून मासे घेऊन घरी का येतेय हे कोडं उलगडत नव्हतं.अशी कोडी संदर्भासहित उलगडायला नवऱ्याना बायकांच्या आयुष्यातले अति सूक्ष्म अपडेट बारकाव्यासह लक्षात ठेवावे लागतात.
"मासे?आपण काय करणार त्याचं?"

' आजकाल धावपळीच्या युगात दिवाळीचा फराळ घरी करणे म्हणजे फारच अवघड काम. बाजारात वेगवेगळ्या दरांमध्ये हेच पदार्थ सहज उपलब्ध आहेत, त्यामुळे सध्या विकतचेच गोड मानुन दिवाळी साजरी करण्याचा ट्रेंड आहे . पुर्वी घरच्याघरीच ४-५ पदार्थ तरी सहज बनवले जायचे आणि एवढ करुन देखिल ' यंदा जास्त काही करता आल नाही हो.. ' अशी खंत मनात बाळगणार्‍या गृहीनी अश्या फराळाच्या रंगतदार गोष्टी चविचविने सांगत. आजकालच्या स्त्रिया घर आणि ऑफीस दोन्ही सांभाळताना तारेवरच्या कसरती प्रमाने जीवनाची कसरत करत जगतात, तर हे सगळे पदार्थ करण्यासाठी आपल्याकडे किती वेळ असणार म्हणा ....

चहा पिणे अन पाजणे हे काही आपल्याकडे पुर्वी नव्हते. पुर्वी चहा नव्हताच. लोक गुळपाणी देवून स्वागत करायचे. नंतर कधीतरी बोस्टन टी पार्टी झाली. अमेरीका स्वातंत्र्य झाली. ब्रिटीश भारतात आले. चीन मधल्या चहाला शह देण्यासाठी त्यांनी चहाची भारतात लागवड केली अन त्यानंतर चहा भारतात उत्पादीत होत गेला. चीन नंतर भारत चहा उत्पादनात दोन क्रमांकावर गेला. दुसर्‍या महायुद्धाच्या काळात रेल्वेस्थानकांवर चहा विकला जावू लागला. चहाची विक्री जाहीरात करून केली गेली. चहा पिणे कसे चांगले हे जाहिरात करून सांगितले जायचे. नंतर लोक चहाचे चाहते झाले.

बाप्पाच मॉकटेल कोकणातील आमच्या बागेतील फळांच्या रसांपासून सहज बनवता येईल हे संयोजकानी स्पर्धा जाहीर केली आणि विचार केल्यावर लक्षात आले. घरात सगळ उपलब्ध ही होत, मग झाली तयारी सुरु बाप्पाच्या मॉकटेल नैवेद्याची.

साहीत्य:

हापुस आंब्याचा पल्प, रतांबा सरबत आणि लिंबू सरबत हे सगळ आमच्या बागेतील फळांपासुन बनवल आहे. ह्यात कोणतेही प्रीर्सव्हेटिव्ह आणि फूड कलर वापरले नाही आहेत.

घरी आंबा, रतांबाच्या सिझनमध्ये आंबा पल्प आणि सरबत बनवुन ठेवली जातात.

आपली खाद्य संकृती पंचक्रोशीच्या सीमा ओलांडून कधी पलीकडे गेली ते समजलं ही नाही. जिल्हा, प्रांत ह्यांच्या पलीकडे जाऊन आता आपण दुसऱ्या देशातले ही पदार्थ आपलेसे केले आहेत. घावन , आंबोळ्या ह्यांच्या बरोबर डोसे, अप्पम ह्यांनी ही न्ह्याहरी च्या ताटलीत मानाचे स्थान पटकावले आहे. आणि थलिपीठं, आणि कुरडया शेवया इतकाच नव्हे तर काकणभर अधिकच पिझ्झा आणि पास्ता आपल्याला आवडू लागला आहे. अर्थात त्यात काही गैर आहे असं ही नाही. सतत नावीन्याचा ध्यास, ओढ हे मानवी जीवनाचं प्रतीक आहे. ह्या मुळेच तर मानवाने इतकी प्रगती करून दाखवली आहे . असो.

बिरडी, ही गणपती बाप्पाच्या नैवैद्यच्या लिस्टमध्ये आमच्या घरात आजीच्या काळी तिसऱ्या दिवशी ठरलेला पदार्थ होता. पहिल्या दिवशी उकड़ीचे मोदक, दुसऱ्या दिवशी नारळाच्या दुधातील
हळदीच पान घालून बनवलेली तांदूळाची खीर , पण तिसऱ्या दिवशीच्या नैवेद्यामध्ये इंस्टंट गुलाबजामने घरात प्रवेश केला आणि हा पदार्थ विस्मरणात गेला होता पण ह्या वर्षी तिसऱ्या दिवशी बाप्पाच्या नैवेद्याचा मान पुन्हा मिळवला आणि गुलाबजामला चौथा दिवस दिला.

साहीत्य:

******
पाककृती क्रमांक ३ : आज्जीचा खाऊ: विस्मरणात गेलेल्या घरगुती रेसिपीज.
आता रॉकिंग- शॉकिंग अस सगळं झालेलं आहे. पण याबरोबरच आपण आपली संस्कृती विसरता कामा नये. म्हणून इथे आपण, आपल्या आज्जीच्या जमान्यात केल्या जाणाऱ्या पदार्थांच्या आठवणींना उजाळा देऊया. तयार करुया विस्मरणात गेलेले \ हल्ली खूप क्वचितच केले जाणारे काही पदार्थ. नियम- साखरेचा वापर न करता तयार केलेले गोड पदार्थ. साखरेला पर्यायी घटक वापरू शकता.

******
पाककृती क्रमांक २ : हॅव अ सिप्प: टेस्टी मॉकटेल्स.
रॉकिंग रोल्स खाऊन पोटोबा तृप्त झाला, आता 'तृष्णा' जागृत होणार! नाही का ? तर या तृष्णेला तृप्त करण्यासाठी पेय सुद्धा लागणार.यासाठी 'हॅव अ सिप्प' हा प्रकार आहे. यामध्ये तुम्ही टेस्टी मॉकटेल्स बनवायचे आहे.
नियम- कोल्डड्रिंक्स चालेल. फळे हा मुख्य घटक वापरून तयार केलेल्या गोड रेसिपी.

*****
नमस्कार मंडळी.
आपला गणेश उत्सव मजेत सुरू आहे. डेकोरेशन पासून ते आरती पर्यंत, सगळीकडे मस्त तयारी झाली आहे. केवढी ही तयारी आणि धावपळ. बापरे ! थकला असाल ना? पोटातील कावळे काय म्हणतात?

"सुग्रासी दर्शने जाहला जठराग्नी प्रबळ
वदनी कवळ ... बोलावयासी थांब हा पळभर " !!

एकदा ब्लू झोनबद्दल वाचत होते. ब्लू झोन म्हणजे जगाचे असे भाग जिथल्या माणसांचं सरासरी आयुष्य इतर जगातल्या माणसांपेक्षा जास्त आहे. जिथं माणसं दीर्घायू आहेत, नव्वदी पार केलेले लोक बरेच आढळतात अशा जगातल्या जागा. या ब्लू झोनमध्ये ग्रीसचा एक भाग आहे.
ब्लू झोनमधल्या लोकांच्या दीर्घायुष्याची जी साधी सोपी रहस्ये आहेत त्यातलं एक आहे भरपूर भाज्या आणि फळांचं सेवन. त्यांच्या आहारात कच्च्या भाज्या आणि फळे मुबलक प्रमाणात असतात.