आई

बांधावरचा हिरवा चारा,
गवत दुधाळी टवटवलेले,
पाजळलेल्या जुन्या विळ्याने,
कापून भार्‍यामध्ये मोठ्या,
आणायाची जेव्हा आई,
खुंट्याभोवती पिंगा घालत
धावायाच्या सार्‍या गायी....

परसामध्ये सदाफ़ुलीला,
प्राजक्ताला कोरफ़डीला,
विहिरीवरच्या थारोळ्यातुन,
वरती येता दिसता आई....
ढळती सांज असूनही त्यांची,
आंघोळीला सदाच घाई...

मावळतीचा सुर्य तांबडा ,
गोंदण झाकून विसावलेला,
तसेच कुंकू रुंद कपाळी,
घामासोबत वाहत येई...
कष्ट करुन थकल्यावरही
सुंदर वाटायाची आई...

कोपर्‍यातली फ़ुरफ़ुरणारी,
विस्तवातली चूल हासरी,
सुखदुःखे गार्‍हाणी मांडत,
आईजवळी व्याकुळ काही...
भाकर भाजून गहिवरलेली ,

एक दिवस मी रोजच्या सारखी ऑफिसला जाण्यासाठी बसची वाट बघत रस्त्यावर थांबले होते. समोरून एक काका आणि एक तरुण मुलगी रस्ता ओलांडून आले. ती मुलगी माझ्या जवळ येऊन थांबली आणि मला विचारू लागली कि अमुक एका ठिकाणी जाण्यासाठी इथून बस मिळेल का? मी म्हटले कि इथून तिथे जाण्या साठी बस तर नाही मिळणार पण सहा आसनी रिक्षा मिळेल. रस्त्यात एका ठिकाणी उतरून मग दुसरी रिक्षा बघावी लागेल.

मग रिक्षा कुठे थांबतील, वगेरे चौकशी तिचे वडील करू लागले. थोडे काळजीत असतील असे वाटले.

आई

असा एकही दिवस नाही,तुझी आठवण येत नाही,
सतत डोळ्यासमोर असते तू ,भू लोकी नसूनही करते पाखरण आमची I

मनात हूर हूर दाटून येते ,तू असतीस तर किती बरे वाटले असते,
मार्ग दर्शन तुझे लाभले असते ,काही वेळा काही सुचतच नाही I

चलबिचल मनाची होई ,तुझ्या फोटो समोर येऊन मी उभा राही,
तू गेल्याने झालेले नुकसान कसे बरे भरून येई?

मनातील पोकळी कशी बरे भरून येणार ?
तुझ्यावर भार टाकून अश्रूंना मोकळी वाट करून कशी देऊ ?

प्रत्येकाच्या जिव्हाळ्याची आई तू , दुरून का होईना पाखरण करतेस तू ,
माया ,ममता प्रेमाचा तुझा स्पर्श , आठवणीत जपून ठेवला तो,

पाउल टाकलंय उंबरठ्याबाहेर,
मन अजून घरातच रेंगाळतंय..
नव्याच्या लखलखटात बावरून,
माजघरातला अंधार शोधतंय..

'माझं' घर आता 'आईचं', 'माझी' माणसं 'माहेर'
संदर्भ बदलतायत भोवतीचे, मी ही बदलतेय बहुतेक
पण खरंच, बदलेन का मी?
स्वतःचे स्वतःशी चाललेले अखंड संवाद..मध्यच अडखळतेय, सावरतेय.
स्वतःचं सामान आवरताना, एकट्यानेच रडतीय.

आनंद की हुरहुर अधिक, सांगता येणं कठीण आहे,
आठवांचे सारे बंध, असं सोडून जाणंही कठीण आहे!

नवं जोडायला जमेल का?
जुनं सोडायला जमेल का?
माहिती नाही..कळेलच लवकर!

बावरलेलं मन, येईल मग माजघर सोडून!

माझ्यासकट सर्वांच्या "आई" ला समर्पित..
========================

असं म्हणतात, परमेश्वराला सगळीकडे पोहोचता येणार नाही म्हणून त्याने "आई" निर्माण केली. तुम्हांला मला प्रत्येकालाच "आई" आहे, ती म्हणून !

आणि ती तशीच आहे .. लहानपणी होती तशीच ! "हे खा- ते खा" म्हणत चिऊ-काऊचा घास घेऊन भुणभुण करणारी .. किती वाळलास.. म्हणत उगाच पापण्या ओलावणारी.. रात्री कितीही उशीर झाला तरी ताटकळत बसणारी.. साध्या नाक ओलावणा-या सर्दीसाठी कांद्याचा काढा करणारी .. तश्शीच वेडी आई !

मातृदिनानिमित्त एक जुनी कविता......

पोपडे निघालेल्या भिंती
पिवळट पांढऱ्या बुरशीची नक्षी सजवायच्या
दर पावसाळ्यात गळक्या छताला
प्लास्टिकच्या झोळ्या लटकवायच्या

पावसाळ्यात पाणी मुबलक असायचं
नळाला दोनच तास यायचं
छतातून चोवीस तास गळायचं

दाराबाहेर नेहमीच घोटाभर पाणी साचायचं
छोट्या-मोठ्या दगडांवरून उड्या मारत जायचं!

सदैव एक कुबट वास..
भिजलेल्या कपड्यासारखा..
नाकात, छातीत भरायचा
आणि तुझ्या दम्याला
खरवडून काढायचा..

बाबांचा डबा.. आमच्या शाळा
आजीच्या शिव्या अन्.. छतातून धारा!
तुझी परवड कधीच जाणवली नाही
अन् तुझी सहनशीलता कधीच खुंटली नाही

आता दिवस बदललेत -

' लेकीची आई ' वाचून बऱ्याच ' लेकीच्या आयां ' नी प्रतिसाद दिला आणि ' लेकाच्या आया ' मात्र हिरमुसल्या . एक लेकाची आई तडकलीच फोनवर . ' काय गं ? लेकीचंच कवतिक ! मुलाच्या आईपणाच्या काही भावनाच नसतात की काय ?' मी हसत म्हटलं , ' नाही गं , पण मुलाच्या आईच्या भावना , लेकीच्या आईपेक्षा वेगळ्या !' ती फुरफुरली , ' मग लिही ! तुलाही मुलगा आहेच की !' नवा भुंगा तिने लावून दिला आणि माझ्यातली ' लेकाची आई ' विचार करत राहिली .

"आई"

आई.... आई... आई
एका शब्दाची अंगाई

लहानपणी वाटायचं
कधी होईन मी मोठा
किती तरी असेल रुबाब
खिशामध्ये गच्च नोटा

खुप पैसे असले म्हणजे
किती किती मज्जा येईल
गोळ्या चिंचा बोरं चॉकलेटं
सारं काही घेता येईल

हट्ट सारे पुरवायचीस
कीती लाड करायचीस
शिंग अजुन छोटी आहेत
असं काहीस म्हणायचीस

तू कौतुकाने हसायचीस
कुशीत घेऊन बसायचीस
खुप मोठा हो रे राजा
कुरवाळत म्हणायचीस

कधी तरी शिंग फुटता
वाटलं मोठा झालो आता
मला सगळं कळतं बरं
काळजी करु नको आता

पंखा मध्ये बळ येता
पिल्लू घरटं सोडून उडतं
सुवर्ण कडांच्या नभांवर
त्याच तेंव्हा प्रेम जडतं

माझ्या आईने केलेल्या काही दुपटयांचे फोटो इथे देत आहे.
ती सगळी दुपटी हाताने पॅचवर्क करते. आणि आवश्यक तेथे कलर्स वापरुन पेंटीग करते. तिच्याकडे पॅचवर्क ची खूप डिझाईन आहेत त्यातली काही इथे दिली आहेत.

माझी आई बाळंतविडे, हलव्याचे दागिने, आणी पॅचवर्क चे बेडशिट्स सेट इत्यादी ऑर्डर प्रमाणे बनविण्याचा घरगुती व्यवसाय गेली २०-२२ वर्षे करते आहे.
तिने केलेली बहुतेक सगळी दुपटी १ मिटरची आणि कॉटन चीअसतात, जी बाळाला गुंडाळण्यासाठी/पांघरण्यासाठी उपयोगी असतात.