समाज

भारतातल्या रस्त्यांवर गाडी चालवणे हे जर काही वर्षांनी साहसी कृत्यांमध्ये समाविष्ट झालं तर मला तरी आश्च़र्य वाटणार नाही. स्मार्ट झालेल्या शहरांमध्ये गाड्या चालवणारी माणसं स्मार्ट व्हायला अजून अवकाश आहे हे ध्यानात ठेवलं तर सगळं प्रकरण सोपं वाटेल असं काहीसं मत होतं माझं. गाडी चालवायला शिकायचंच असं ठरवून मी नजिकच्या ड्रायव्हिंग स्कूलमध्ये दाखल झाले. वीस दिवसात मी चारचाकी गाडी चालवू शकेन या विचाराने मी अगदी उत्साहात होते. पहिल्या दिवशी मी ठरलेल्या वेळी ठरलेल्या जागी पोहोचले. ड्रायव्हिंग स्कूलचं नाव शक्यतितक्या जागांवर छापलेली स्विफ्ट गाडी तिथे उभी होती.

योगेश फोनवर हुंदके देत देत बोलत होता. तितक्यात बेल वाजली.
कोणीतरी आलंय, पुन्हा फोन करतो" असं सांगून त्यानं फोन कट केला. आवंढा गिळला आणि दार उघडलं.
"अरे सुरेखा? ये .. ये ... आज कशी वाट चुकली?" चेहऱ्यावर हास्य आणत त्यानं स्वागत केलं.
"सुयशंच लग्न आहे पुढच्या महिन्यात. त्याची पत्रिका द्यायला आले."
"बैस. पत्रिका द्यायला एकटीच? भावजी कुठायत? थांब हा बाबांना बोलावतो" योगेश घाईघाईत आत गेला.
"कोण आलंय" असं म्हणत वाट चाचपडत येणाऱ्या बाबांना योगेशनं आधार दिला. बाबांना खुर्चीत बसवून तो पुन्हा आत निघून गेला.

लंडनला शिकत असतानाची गोष्ट. दुपारचे कॉलेजचे तास झाले होते. हवेत नेहमीप्रमाणे गारठा होताच. आधी उष्मागतिकी (थर्मोडायनामिक्स) आणि मग लगेच आधुनिक भौतिकी (मॉडर्न फिजिक्स) असे तास सलग झाल्याने डोकी जड झाली होती आणि सर्वांनाच काहीतरी दिलासा हवा होता. हो-नाही करता करता आम्ही ७-८ जणांनी कॉलेजमधील क्रॉसलंड्स या पबकडे कूच केले. (ब्रिटनमध्ये विद्यापिठ/कॉलेजांमध्ये हॉटेले, पब इ. असतात व ते बहुतेक वेळा 'नॅशनल युनिअन ऑफ स्टुडंट्स' या ब्रिटीश विद्यार्थी संघटनेद्वारे चालवले जातात.) मी तेव्हा बिअर, वाईन इ. प्रकारांना हळूहळू सरावत होतो. अभियांत्रिकीला असताना कधीच अपेयपान केले नव्हते.

व्हॉट्सॲपवरील संदेश हे नेहमीच चर्चेचा विषय असतात, पण आता चर्चा करण्याची गोष्ट म्हणजे हेच संदेश आजकाल लोकांच्या बळी पडण्यास कारणीभूत ठरत आहेत!
मागे जवळपास, महिन्याआधी आसाममध्ये दोन भटकंती करण्यास आलेल्या तरुणांवर जमावाने हल्ला केला आणि त्यांना ठार केले, कारण काय तर व्हॉट्सॲपवरील संदेश..
त्यामुळे अशा घटना थांबवण्यासाठी काय करावे?

योग आणि व्यसनमुक्ती यांचा विचार करताना सुरुवात आसनाने करावी असे डॉ. वैशाली दाबके यांनी सुचवले होते. त्याचे स्पष्टीकरण त्यांनी त्याबद्दल सविस्तर बोलताना केले. त्यावेळी त्यांनी आसनाचा संबंध शिस्त, तर्कसंगतपणा, स्थैर्य, शांतता, मनाला आत वळविणे यांच्याशी लावला. त्यांनी व्यसनमुक्तीच्या दृष्टीने आसनांचा काय उपयोग होऊ शकतो त्या संदर्भात जे सांगितले ते विशद करण्याआधी व्यसनामुळे नक्की काय घडते हे जर स्पष्ट झाले तर येथे आसनांची मदत कशी होते हे नीटपणे लक्षात येईल असे वाटते.

वेशभूषेचा इतिहास शिकताना समाज, राजकारण, अर्थशास्त्र, विज्ञान अश्या सर्व गोष्टींच्या इतिहासाला समजून घेतल्याशिवाय पुढे जाता येत नाही. थोडक्यात आपले कपडे हे आपल्या जगाची कहाणी सांगतात असं म्हणता येईल. हे सगळं कसं एकमेकांशी जोडलेलं असतं ते मला फार गमतीशीर आणि महत्वाचं वाटतं. तर हाच विषय घेऊन जानेवारी २०१८ पासून लोकमतच्या सखी पुरवणीमध्ये एक सदर सुरू केले आहे. दर महिन्याच्या शेवटच्या मंगळवारी हे सदर येते. सदराचे नाव आहे ‘कापडाचोपडाच्या गोष्टी’. त्या सदरातला हा एक लेख. यातला मुद्दा सतत रिलेव्हंटच असतो म्हणून इथे टाकतेय.
--------------------------

"स्त्री सक्षमीकरण"

"तुझ्याss **चा..."
तिच्या तोंडून निघालेल्या त्या कचकचीत उद्गारांची मला गंमत वाटली
आणि त्याचबरोबर 'स्त्री सक्षमीकरण' म्हणजे नक्की काय, याची त्या काळोखातही ओळख झाली;
तेव्हा
जेव्हा तिने त्या आडदांडाला जमल्या गर्दीसमोर बदडबदड बदडलं
आणि
पाठीमागे वळून आपल्या लेकराकडे बघत म्हणाली,

"चाल माज्याबरूबर, मेला तुझा बाप आजपास्नं !"

―र!/२४.५.१८