समाज

भामरागड पुलावरून पाणी असतांना गावातील लोकांना घरी आश्रय द्यायचा असो किंवा रणरणत्या उन्हात तेंदूपत्ता तोडतांना होरपळून गेलेल्यांची तहान शमवायची असो……
कुणाचे दुःख कमी करायचे असो की कुणाचा आनंद द्विगुणित करायचा असो……
जन्म दाखला, बँक अकाउंट, मनी विथड्रॉव्हल, किराणा, बाजार करणे.. इत्यादी लोकांच्या कुठल्याही कामासाठी आपली दुचाकी घेऊन नेहमीच तयारीत असणारी ही व्यक्ती.
चांगल्या कामासाठी "नाही" हा शब्द न वापरणाऱ्या ह्या व्यक्तीचा हात बिनशर्त सदैव मदतीसाठी तयार असतो …..

अंगावर भयचकिताचा सरसरीत काटा येणे म्हणजे काय ते आज अक्षरश: अनुभवास आले. रोजच्या राजकारण आणि भक्तरुग्ण वादाची झिंग एका झटक्यात उतरली, आणि मन भानावर आलं. असं काही झालं, की आपोआप सहावे इंद्रिय जागे होते, आणि भविष्य जणू भेसूर होऊन वर्तमानाच्या रूपाने विक्राळपणे समोर येते. भविष्याचे भय भेडसावू लागते, आणि कितीही अश्रद्ध, नास्तिक असलो, तरीही, हे असे भविष्य कधीच आकारू नये यासाठी मन नकळत प्रार्थनाही करते...
तो, जो कोणी अज्ञात नियंता-निसर्ग आहे, तो ती प्रार्थना नक्की ऐकेल अशी आशा आपोआप बळावते अन् अंगावर उमटलेला शहार हळुहळू मिटू लागतो...

ही गोष्ट १९७६ च्या आसपासची असेल. आनंद बुनियादी प्राथमिक शाळा, आनंदवन (वरोरा) येथील पहिली-दुसरीचे विद्यार्थी चार भिंतीच्या आतील पुस्तकी शिक्षणाला कंटाळून बाबांना आर्जवाने म्हणाले, “ बाबा, आम्हाला रोज श्रमदान करायचं आहे; कृपया आम्हाला मार्गदर्शन करा”. यावर बाबा म्हणाले, “ बघा मुलांनो, शिक्षण तर तुमच्या भवितव्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे, ते पूर्ण करण्यावाचून तुम्हाला पर्यायच नाही. पण मी तुमचा श्रमदान करण्याचा उत्साह मोडू शकत नाही.” आणि असे म्हणून बाबांनी या विद्यार्थ्यांसाठी श्रमदानाची व्यवस्था केली. खुश होऊन सर्व मुलांनी बाबांना बनविले त्यांचे “सेनापती” आणि स्वतः झाले त्यांची ‘वानर सेना’.

विकांताला गाडीतून असेच फिरून येत होतो. कोपरखैरणेला पेट्रोल भरायला थांबलो. हमरस्त्याच्या जवळच असलेल्या पंपावर फारच थोड्या जागेत सगळा कारभार होता. आधीच्या सिग्नलला एका रिक्षावाल्याने टायरमध्ये हवा कमी आहे सांगितले म्हणून पंपावर हवा भरायचे ठरवले तर थोडी लाईन होती. थोडीच जागा असल्याने माझ्या गाडीने पंपावर पेट्रोल भरत असलेल्या गाडीचा रस्ता अडवला होता. त्याचे पेट्रोल भरून झाल्यावर हॉर्न वाजवून मला इशारा दिला. सुदैवाने मागे थोडी जागा असल्याने मी गाडी मागे घेतली. मोकळ्या झालेल्या जागेतून जाताना त्या ड्राईवरने हात दाखवला. मैत्रिणींबरोबर बोलण्यात गुंग असलेल्या मला का कोण जाणे त्याचे ते वागणे खटकले.

" बिरादरीची माणसं - पल्लो मामा "

म्होतूर ( विधवा पुनर्विवाह )

काही मायबोलीकरांनी म्होतूर म्हणजे काय विचारले म्हणून -

( म्होतूर किंवा पाट हे समानार्थी शब्द आहेत. म्होतूर म्हणजे विधवेचा पुनर्विवाह. पूर्वी काही खालच्या जातीच्या विधवांना पुनर्विवाह करता येत होता. म्हणजे या जाती ख-या सुधारीत होत्या. सद्याही खालच्या जातीत विधवा पुनर्विवाह होतात. पण वरच्या जाती जसे ब्राम्हण, मराठा यांच्यात पुनर्विवाह होत नाहीत. अद्यापही काही शहरी अपवाद सोडले तर ग्रामीण भागात अजूनही वरच्या जातीत पुनर्विवाहाला स्थान नाही. )

महाराष्ट्रातील ग्रामीण जनजीवन आणि प्रसार माध्यम
https://issuu.com/vyascreations/docs/chaitra_palvi_issue__l-res_