समाज

वेशभूषेचा इतिहास शिकताना समाज, राजकारण, अर्थशास्त्र, विज्ञान अश्या सर्व गोष्टींच्या इतिहासाला समजून घेतल्याशिवाय पुढे जाता येत नाही. थोडक्यात आपले कपडे हे आपल्या जगाची कहाणी सांगतात असं म्हणता येईल. हे सगळं कसं एकमेकांशी जोडलेलं असतं ते मला फार गमतीशीर आणि महत्वाचं वाटतं. तर हाच विषय घेऊन जानेवारी २०१८ पासून लोकमतच्या सखी पुरवणीमध्ये एक सदर सुरू केले आहे. दर महिन्याच्या शेवटच्या मंगळवारी हे सदर येते. सदराचे नाव आहे ‘कापडाचोपडाच्या गोष्टी’. त्या सदरातला हा एक लेख. यातला मुद्दा सतत रिलेव्हंटच असतो म्हणून इथे टाकतेय.
--------------------------

"स्त्री सक्षमीकरण"

"तुझ्याss **चा..."
तिच्या तोंडून निघालेल्या त्या कचकचीत उद्गारांची मला गंमत वाटली
आणि त्याचबरोबर 'स्त्री सक्षमीकरण' म्हणजे नक्की काय, याची त्या काळोखातही ओळख झाली;
तेव्हा
जेव्हा तिने त्या आडदांडाला जमल्या गर्दीसमोर बदडबदड बदडलं
आणि
पाठीमागे वळून आपल्या लेकराकडे बघत म्हणाली,

"चाल माज्याबरूबर, मेला तुझा बाप आजपास्नं !"

―र!/२४.५.१८

.

क्षणभर विश्रांती
~~~~~~~~~~
.

अनेक वेळा हमरस्त्यावर कुठेनाकुठे वाचायला मिळणारे हे हमखास दोन शब्द ! पण ह्याचा वापर आपण आपल्या दैनंदिन आयुष्यात खरंच करतो का ?
काही सेकंदाचा पॉझ म्हणजेच ही क्षणभर विश्रांती असली तरी नक्की त्या पॉझसाठी कायकाय निमित्त असावे किंबहुना असायला हवे हे महत्वाचे ठरते.

२० मे २०१८ च्या आपला महानगरमध्ये आलेला माझा लेख

----------------------------------------------------
“आम्ही सगळ्या ग्रुपने मिळून मैत्रिणीच्या लग्नात घालण्यासाठी खास फाडलेल्या जीन्स खरेदी केल्यात.”
“ऍडमिशन झाली. रोज कॉलजमध्ये जायला खास बनारसी साड्या घेतल्यात.”
“कॉन्फरन्समध्ये भाषण आहे. मेंदीवालीला बोलवायला हवं. दोन्ही हात आणि पायभरून मेंदी काढून घेणारे मी. ”

" रिकामी खिडकी"

एखादा सुटीचा दिवस असतो. योगायोगाने त्या दिवशी आपली आवडती क्रिकेट म्याच टीव्हीवर चालू असते. ती अगदी रंगात आलेली असते आणि आपण ती एन्जॉय करत असतो आणि अचानक ते प्रक्षेपण बंद पडते. कारण? अर्थातच विजेचे भारनियमन. मग आपली प्रचण्ड चिडचिड होते आणि नकळत आपल्या तोंडून “आय* त्या वीज ***च्या”, असे उद्गार बाहेर पडतात.

अंतर्मुख!
अंधेरी स्टेशनच्या तीन नंबर फलाटावर तीस सेकंद थांबून गाडी पुढे सरकली, आणि दरवाजाशी उभ्या असलेल्या त्या दोघांच्या नजरा सरसावल्या. पलीकडच्या, चार नंबर फलाटावरचं काहीतरी शोधू लागल्या.
गाडी जोगेश्वरीच्या दिशेने निघाली. समोरचा फलाट संपला आणि दोघांचे डोळे चमकले. त्यांनी एकमेकांकडे पाहून खुशी व्यक्त केली.
म्हणून माझेही लक्ष त्या फलाटाकडे, त्या जागेवर खिळले.
फलाटावर टोकाला असलेल्या एका बांधकामाच्या भिंतीवर एक चित्र होते...
अगदी साधे.
बंदूक हातात धरलेल्या युद्धसज्ज जवानाचे!
त्यावर एक वाक्य होते-

शहरात निवडणुकांचे वारे वाहायला सुरवात होईल.राजकीय पक्षांना लोकहिताचा कळवळा यायला ला्गेलहे. झालेल्या कामांचे श्रेय घेण्याची रस्सीखेच चालू होईल. न झालेल्या कामांचे अपश्रेय हे पालिका प्रशासन वा अन्य राजकीय पक्षांना ढकलायला सुरुवात होईल. झालेली कामे सातत्याने लोकांपुढे करत रहायच आणि न झालेल्या कामाविषयी चकार शब्द काढायचा नाही. जनसामान्याची स्मृतीत कुठलीही गोष्ट फार काळ टिकत नाही.नुकतीच घडलेली गोष्ट मात्र स्मृतीत राहते. ही नाडी सर्वच पक्षांना माहित आहे. पुण्यातल्या विकास कामात जनसामान्यांना फारसा रस नसतो.

समाजातील काही चालीरितींमध्ये राजकारण कसं असतं आणि त्याचा वापर "पॉवर" साठी कसा करता येतो हे आपल्याकडील मरणाच्या आणि तोरणाच्यादेखील प्रसंगांमध्ये दिसत असते. समाजशास्त्राचा विद्यार्थी म्हणून मला याचा अभ्यास करणं महत्त्वाचं वाटतं. वैयक्तीक आयुष्यातही दुर्दैवाने काही दु:खद प्रसंगी आपल्याला हजर रहावं लागतं. अशावेळी अगदी मुद्दाम नाही पण काही ठिकाणी लक्ष जातंच आणि काही गोष्टी लक्षातही राहतात. अलिकडेच नात्यात एका वर्षश्राद्धाला जावं लागलं. आजुबाजुच्या बायकांनी जमून जेवण करण्याची पद्धत आमच्याकडे इतिहासजमा झाली आहे. त्यामुळे एक छोटासा टेंपो जेवणाच्या पदार्थांनी भरून आला होता. श्राद्ध विधी झाले होते.