वीज

रानभूल

थाप डफावर देत
वीज आभाळी कडाडे
इंद्राच्या हो दरबारी
रंभा अत्तर शिंपडे

गंध अत्तराचा ओला
माती वेडीपिशी झाली
फेर धरुनी रानात
मोर पावले नाचली

रानोवनी पानथळ
त्याची रुपेरी नशा
पेरते व्हा पेरते व्हा
बोले फांदीत पावशा

नंदी ओढीतो पाभार
दोर सदाशिवा हाती
रासणं धरी पार्वती
झाली पावन धरती

बीज पेरता तिफन
ओली माती हुंकारली
स्पर्श पिवळा उन्हाचा
रानाला या रानभुली
© दत्तात्रय साळुंके

एखादा सुटीचा दिवस असतो. योगायोगाने त्या दिवशी आपली आवडती क्रिकेट म्याच टीव्हीवर चालू असते. ती अगदी रंगात आलेली असते आणि आपण ती एन्जॉय करत असतो आणि अचानक ते प्रक्षेपण बंद पडते. कारण? अर्थातच विजेचे भारनियमन. मग आपली प्रचण्ड चिडचिड होते आणि नकळत आपल्या तोंडून “आय* त्या वीज ***च्या”, असे उद्गार बाहेर पडतात.

ताण (टेंशन) – एक बोधकथा

बारमाही कधीही वादळवारे, पाऊस पडणाऱ्या एका प्रदेशात एका धनिक शेकर्यााला घरकामासाठी, गोठ्यातील कामासाठी व गुरांची राखण करण्यासाठी एक नोकर हवा होता.
एका सकाळी एक मरतुकडासा मुलगा त्याच्याकडे आला व त्याने त्याच्याकडे नोकरीची याचना केली. "तू काय काय करू शकतोस?' असे मालकाने थोड्याशा टाळण्याच्या सुरातच त्याला विचारले.
मुलगा म्हणाला, "वादळीवार्‍यासह गडगडाटी धुवांधार पाऊस पडत असताना व वीजांचा कडकडाट होत असतांनाही मी रात्री शांतपणे गाढ झोपू शकतो !'

८ जुन २०१३

पहिल्या पावसाची चाहूल लागल्यापासून बायकोचे कुठेतरी लांबवर फिरायला घेऊन चल चालूय.. तिचेही खरेच आहे.. पावसाळा हा काही खिडकीतून बघायचा उत्सव नाही.. कडाडणारी वीज अन गडगडणारे ढग.. घरबसल्याच धडकी भरवतात.. जणू काही शत्रू अंगावर चाल करून येतोय.. पण मैदानात उतरायचे ठरवल्यास तेच जोडीदार बनून राहतात.. तरीही लांबवर कुठे जायचे म्हणजे वेळ हवा, सुट्टी हवी.. पैशाचेही सोंग काही घेता येत नाही.. जमेल तेव्हा जाऊच, पण आजची संध्याकाळ भाऊच्या धक्क्यावर घालवूया म्हणालो.. हो ना करता झाली तयार..

लोकसत्ता दिनांक २०/०३/२०१० च्या पुणे पुरवणीमधे पुढील माहिती आली ज्यात प्रत्येक वीज उपकरण किती वेळ वापरले असता किती युनिट वीज खर्ची पाडते ते दिले आहे. गरजवंतान्नी या माहितीचा लाभ घेऊन आपापल्या उपकरणांच्या वापरामध्ये योग्य तो बदल्/वेळेतील बचत्/काटकसर करावी या उद्देशाने ही माहिती इथे देत आहे.
याव्यतिरिक्त अजुन कुणास महत्वाचे सल्ले/मार्गदर्शन करायचे असल्यास त्याचेही स्वागत आहे.

आकाशातून पडणारी वीज हा ऊर्जेचा एक लोळच असतो. या लोळातील ऊर्जा, असंख्य ऊर्जाकणांनी बनलेली असते. या प्रत्येक कणांवर किमान काही परिमाणात ऊर्जा असतेच असते. किमान ऊर्जेपेक्षा जास्त ऊर्जा धारण करणारे कण अतिरिक्त ऊर्जेच्या प्रमाणानुरूप गतीमान तरी असतात किंवा विद्युत भार तरी धारण करत असतात. अशा कणांतील ऊर्जा, त्यांना त्यांच्या वस्तुमानामुळे, विद्युत भारामुळे आणि गतीमुळे प्राप्त झालेली असते. वस्तुमानाने सर्वात लहान, किमान ऊर्जा धारण करणार्‍या, तसेच किमान विद्युत भार धारण करणार्‍या अशा कणाला "विजक" म्हणतात. वीज तयार करतो तो (वीज+ कण) "विजक". विजकांचा अभ्यास करणार्‍या शास्त्रास "विजकविद्या" म्हणतात.