पाऊस

ह्या पावसानं

ह्या पावसानं
ह्या ह्या पावसानं असा कसा हा खेळ केला
माझा भरला संसार त्यानं पाण्यात सांडला ||धृ||

रोहीणी आल्यात तेव्हा तो पडलाच नाही
मृग लागला तेव्हा थोडाफार येवून जाई
पहीली पेरणी खरीपाची कोरडी करून गेला
ह्या ह्या पावसानं असा कसा हा खेळ केला ||१||

आर्द्रा, पुनर्वसु, पुष्य; कोरडी गेली सारी नक्षत्र
इथे पडला तिथे पडला, पडला नाही सर्वत्र
भरणी, आश्लेषात मग पडून काय कामाचा
तो तर दुबार पेरणी करण्याच्या लायकीचा
पुन्हा कुठून आणायचं पैसा बी बियाण्याला

पावसाचा दरोडा

आला सोसाट्याचा वारा
उठलं धुळीचं रिंगण
झाडझाडोरे हालता
गेल सारं रान पिंजून ||

बांधावर आम्ही उभे
आधार एकमेकांना दोघे
तवाच ढग आले दाटून
गेलं आभाळ फाटून ||

थेंब पावसाचे मोठे द्वाड
अंगावर बसे वादीचा चाबूक
जवा पाहिजे तवा नाही
जवा नको तवा यायची खोड ||

विजा चमकून भिती घालती
काही आगाव भुईला टेकती
वंगाळ भिती मनाला खायी
जिवासाठी आसरा शोधू पाही ||

उघडा सारा रानमाळ
नव्हतं कुणाचं छप्पर
ठिपक्यावानी झाड लिंबांच
सावली देत उभं र्‍हातं ||

तेवढा तोच आधार
तेचा आडोसा घेतला
त्याखाली वल्ले होतो

पावसाचं कौतुक मला नाही फारसं
पण पहिला पाऊस आल्यावर येणारा
ओल्या मातीचा गंध नेहमीच मला सुखावतो
एका श्वासासरशी माझ्या गात्रागात्रांना कुरवाळतो
नकळत माझं मन
शोधू लागलंय साम्य त्याच्यात
आणि तुझ्या केसांच्या गंधात

या मातीच्या गंधासारखाच
तुझ्या केसांचा गंधही
जाणीव करुन देतो मला
की रोजच्या रहाटगाडग्यात
दमलला, पिचलेला, हरवलेला, माझ्यातला "मी"
अजून पुरता जिवंत आहे
वैतागलेला, कंटाळलेला, सरावलेला रोजचाच "मी"
त्याच्याचमुळे श्रीमंत आहे

देशील का तुझ्या केसांचा गंध, कायमचा?
ओल्या मातीच्या सुगंधाला
बंद करुन ठेवलंय आधीच,
माझ्या हृदयाच्या कुपीत
त्याच्या जोडीला हवाय मला "तो"

जुलै महिना सुरु झालाय आणि पाऊस आता मुक्तहस्ताने बरसू लागलाय. उन्हाळ्याची तहान भागवणारा, धरतीस तृप्त करणारा, सगळ्यांना वेड लावणारा असा पाऊस आभाळातून खाली उतरला आणि मग पावसाच्या निमित्ताने सगळीकडे आनंदसोहळा सुरु झाला. पावसाच्या ओघानेच मग पाऊसगाणीही साऱ्यांच्या ओठी मृदगंधाप्रमाणे दरवळू लागली. कधी पावसात भिजताना तर कधी खिडकीतून बाहेर पडणाऱ्या पावसाच्या सरी पाहून नकळत ही गाणी आपण गुणगुणायला लागतो. म्हणूनच पाऊसगाण्यांनी भिजलेला हा ओला लेख.

पाऊस म्हणजे नुस्तच पाणी नव्हे
डबक्यातल्या बेडकांची गाणी नव्हे
पाऊस म्हणजे असते जीवन
आभाळभर सावळे घन
पाऊस म्हणजे गोड गारवा
तुषार, थेंबांचा लाघट शिरवा
पाऊस म्हणजे नवोन्मेश
सार्‍या सृष्टीला करतो हिरवा
पाऊस म्हणजे बरंच काही असतं
ओल्या पाखरासारखं मन थरथरतं
पाऊस असतो थेंब चातकाचा
भिजलेला हरएक क्षण पूर्ततेचा

आतासा नुकताच मृग लागला
मजा येऊ लागलीय भिजायला
इतक्यात नकोस जाऊस
तू, मी आणि पाऊस

तुझ्या विना शर धारांचे
विंधती सर्वांगाला
ये जवळ, अंत नको पाहूस,
तू, मी आणि पाऊस

गारा वारा, अंग शिरशीरे
शिंकून झालीस बेजार, तरी
माझ्या सवे भिजायची हौस
तू, मी आणि पाऊस

तुझ्या सोबतीची उब
हाती वाफ़ाळता चहा, त्यात
स्वाद आल्याचा दिलखुश
तू, मी आणि पाऊस

अमावस्येची अंधारी रात्र, बाहेर मिट्ट काळोख. अचानक कडाडणार्‍या विजा, आपलेच पाऊल वाजले तरीही दचकायला होइल अशी निरव शांतता आणि मग त्या गूढ वातावरणात आणखीनच भर घालत सुरु झालेला पाऊस...

भर दुपारी लागणार्‍या उष्ण झळा, कातडी रापुन टाकणारा आणि घशाला कोरड पाडणारा शुष्क उन्हाळा, माळरानामधे असलेला रखरखाट, प्राणी आणि पक्षी पाण्यासाठी व्याकुळ होवुन दाही दिशांना पाण्याच्या शोधार्थ भटकत आहेत. शेतकरी मोठ्या आशेने आभाळाकडे नजर लावुन बसला आहे. अचानक आभाळ दाटून येते. ढग गडगडायला लागतात. आणि मग सुरु होतो मुसळधार पाऊस....

पुन्हा पाऊस पुन्हा एक कविता.. तशी जुनीच आहे.

आत्ताच पाऊस पडून गेला
त्याचा हवेतील ओलावा अजून जाणवतोय
सर्वस्व देऊन रीता झालेला तो
पांढर्‍या पुंजक्यांतून खुणावतोय

अंग चोरुन बसलेलं रोप
थंडीने शहारलंय
त्याच्या पानात लपवून पाणी
मोत्यांनी बहरलंय

एका ओल्या तारेवर
एकटाच ओला पक्षी
त्याची समाधी न्याहाळतेय
पाण्याची ओघळ नक्षी

पारव्यांच्या जोड्या गेल्या
ओसरीत ओसरीला
माझा राजस गं भला
एक सांगे दुसरीला

एक छोटंसं पिल्लु
रुसून गूपचूप बसलेलं
आता आईला शोधताना
चिंब चिंब भिजलेलं

त्याच्या डोळ्यातील पाऊस
त्याच्या आईला शोधतोय
पाऊस थांबला तरी तो
त्याच्या आसवांत भिजतोय

सृष्टीने बहुधा
पावसालाच कलाकार केलं
दारावरच्या पागोळ्यात
माझं एकटेपण विरुन गेलं!

पुन्हा एकदा बालपण आलं
नकळत पावसात चिंब चिंब भिजणं झालं!

विजेच्या डोळ्यात माझा आनंद उतरला
ढगाने सुद्धा ढोल बडवला
पाऊस अखंड बरसत राहिला
माझ्या साथीने गातच गेला....!