छंद

फिंच म्हटल्यावर डार्विन आणि त्याच्या theory of evolution by natural selection मधल्या फिंच पक्ष्यांच्या चोचींच्या आकृत्या डोळ्यासमोर यायच्या. भारतात कधीही हा पक्षी मी पाहिला नव्हता. आणि इथे आल्यापासून रोज दर्शन होतेय! गंमत म्हणजे यांना पाहिल्यावर मला हमखास आपल्याकडच्या चिमणीची आठवण येते पण मी असलेल्या सध्याच्या या भागात मला प्रत्यक्ष चिमणी मात्र फारशी दिसल्याचं आठवत नाही. आपल्याकडील चिमणा नाही, पण चिमणीताई मात्र इथल्या सौ. हाऊसफिंचसारख्या पुष्कळच दिसतात. तसाच करडा रंग, आकार आणि हो तशीच चोच!

Window birding अर्थात पक्षी बघायला मुद्दाम कुठेही न जाता, घरबसल्या, खिडकीतून दिसणार्‍या पक्ष्यांना बघणे! नुसत्या डोळ्यांनी बघा, कॅमेर्‍यातनं बघा किंवा दुर्बिणीतून. खिडकीतून दिसतायत ना, मग अजून काय हवं?

मांजरांखालोखाल मला काय प्रिय असेल तर ते पक्षी.

पुस्तके आवरायल घेतल की नैराश्य येत. काय ठेवायच काय नाही हे ठरवताच येत नाही . ज्योतिषातील अनेक दुर्मिळ पुस्तके, अंधश्रद्धा, तत्वज्ञान, मानसशास्त्र समाजशास्स्त्र ,अध्यात्म, विज्ञान, अशा विषयांवरील विविध पुस्तके त्या त्यावेळी घेतली होती. कधी वाटत आता बास झाल घालून टाकाव रद्दीत पण धाडस होत नाही. किती भूतकाळ उराशी बाळगायचा? पत्रव्यवहार कात्रणॆ हस्तलिखिते लेख यांच्या फाईली किती कवटाळायच्या. दर वेळी आवरायला घेतो व धाडस होत नाही. याला कचरा म्हणवत नाही. तरी महत्वाचा भाग ई ग्रंथालायांवर अपलोड करुन ठेवला आहे आपण गचकलो तरी तो जालसागरात उपलब्ध असेलच.

साहित्य- वहीचा आयताकृती पुठ्ठा, काळा पेन, रंगीत दोरा, मणी

*

साहित्य- आयताकृती पुठ्ठा, कापडाचा तुकडा, फॅब्रिक ग्लू, रंगीत दोरा

छंद! या विषयावर माझ्या पेक्षा मातेकडे जास्त असेल सांगायला! माझी माता- अतिशय गुणसंपन्न. कुठं काही ओझरतं पाहीलं तरी हुबेहूब किंवा कांकणभर जास्त चांगले करायचा तिचा हातखंडा! शिवण, embroidery, knitting, crochet, drawing, हस्तकला, रांगोळ्या, पाकसिद्धी, लेखन, वाचन, teaching... म्हणजे you name it and she has it! तर अशा मातेचे आम्ही शेंडेफळ. यातील बरंच काही तिनं शिकवण्याचे प्रयत्न केले पण आस्मादिकांनी बर्याच वेळा यू टर्न करून तिचे सगळे बेत यशस्वी रित्या हाणून पाडले!

जावयाना द्यायच्या अधिक महिन्याच्या वाणावर घालायचा क्रोशेकामाचा रुमाल असो किंवा भरतकाम , क्विलटिंग असो अगर मार्केटला भाज्या महाग करणारा माझा व्हेजिटेबल कारविंग चा छंद असो , क्रेपची अगर सॅटिन ची फ़ुलं असोत , आकाश कंदिला सारखे क्राफ्ट प्रोजेक्ट असोत ह्या सगळ्या बद्दल मी मायबोलीवर बरच लिहिलं आहे आणि त्याच मायबोलीकरांनी खूप कौतुक ही केलं आहे त्यामुळे वेगळं नवीन काय लिहावं ह्या संभ्रमात आहे मी.

मी जेव्हा लहानपणीच्या आठवणीत मागे मागे जाते तेव्हा मला कायम आजोबा, मामा, आई, गडीमाणसे यांच्यासोबत आजोळच्या किंवा माहेरच्या आवारात लूडबूड करणारी मी दिसते. कोकणात रहाताना बागकाम हा जगण्याचाच एक भाग होता मात्र त्याचे खर्‍या अर्थाने छंदात रुपांतर झाले ते अमेरीकेत आल्यावर. भारतात असताना मला कुणी विचारले असते की तुझे छंद काय तर मी वाचन, विणकाम, हस्तकला वगैरे यादी दिली असती. पण म्हणताना आपण एखाद्या गोष्टीपासून दुरावल्याशिवाय तिचे महत्व जाणवत नाही तसे काहीसे माझे झाले. इथे अमेरीकेत लग्न होवून आले, दोन महिन्यात नव्याची नवलाई संपली, पानगळ सुरु झाली आणि काहीतरी टोचू लागले.

सुमारे ३५ वर्षांपूर्वीचा काळ. संगणकाशी माझा अद्याप परिचय झालेला नव्हता. मोबाईल फोन तर तेव्हा स्वप्नातही नव्हते. तेव्हा संदेशवहनासाठी दोन मुख्य साधनांचा वापर प्रचलित होता – एक स्थिर-फोन आणि दुसरे पत्र. फोनचे दर हे आजच्यासारखे किरकोळ नव्हते. त्यामुळे फोनचा वापर विचारपूर्वक आणि मर्यादित असे. परदेशी फोन तर फक्त अत्यावश्यक किंवा आणीबाणीच्या परिस्थितीत केले जात. पत्रलेखन विविध कामांसाठी बरेच होई, जसे की व्यक्तिगत, कार्यालयीन, विविध आमंत्रणे, जाहिराती, पत्रमैत्री, इ. महाविद्यालयीन जीवनात मी माझ्या परगावी आणि परदेशात असलेल्या आप्तस्वकीयांना हटकून पत्रे लिहीत असे.

वाटते स्वत:च्या आत कथेसाठी पात्र शोधावे
कुंभारा प्रमाणे भूमिकेला स्वत: घडवावे
कथेतील भांडणात उगीच का पडावे
पु.लं. प्रमाणे अमृत कण कसे शिंपडावे?

छायाचित्रातील व्यक्तीशी हितगुज करावे
कधी चित्रकारा सारखे छायाचित्र रेखाटावे
त्यात स्वत:च वेगवेगळे मुद्रा, भाव भरावे
निसर्गा प्रमाणे फक्त मुक्तरंग कसे उधळावे?

इतिहासातील खाणाखुणा काढत फिरावे
युद्धातील असामान्य शौर्य परत आठवावे
शिवाजीच्या वीर मावळ्या प्रमाणे लढावे
लिखाण, छायाचित्र, इतिहास क्षेत्र कसे गाजवावे?