इतिहास

माळढोक पर्वाचा अंत झाला

आता हळूहळू माळरानही संपेल

अशीच भूक वाढत राहिली

तर उद्या फक्त माणूसच उरेल

तो डौलदार असेल ,

रुबाबदार असेल

तो कसा होता ?

ते मात्र आता पुस्तकात दिसेल

त्याचाही पुतळा बनेल

निर्लज्जासारखे रोवत सुटतील त्याला

प्रत्येक बागेत

किंवा करतील त्याची पेंग्विनसारखी थुकदाणी

आणि लीहितील त्यावर " माझा खाऊ मला द्या "

मी फक्त ऐकलं होतं त्याच्याबद्दल

भरभरून मिळणाऱ्या अनुदानाबद्दल

निसर्गप्रेमींच्या त्यागाबद्दल

अन गहाणवट पडलेली सरकारी अक्कल

मागील प्रकरणात आपण मोरोक्को आणि बोस्नियन पेच प्रसंगांची थोडक्यात माहिती घेतली. आता पुढच्या भागात आपण युरोपला पहिल्या महायुद्धाकडे घेऊन जाणाऱ्या कटकटी ज्या बाल्कन देशात/प्रदेशात होत होत्या त्या बाल्कन देशांबद्दल आणि तुर्कस्तानच्या ओट्टोमान साम्राज्याबद्दल थोडी माहिती घेऊयात.तसेच ह्या कटकटी काय होत्या? कोण कसे वागले? आणि युद्ध भडकायचे निमित्त ठरणारी घटना म्हणजे ऑस्ट्रियाचा युवराज फ्रांझ फर्डिनांड आणि त्याची पत्नी सोफी शोटेक ह्यांच्या खुनाबद्दल ही माहिती घेऊ

पहिले महायुद्ध!
प्रकरण १ भाग ३

तुर्कस्तानचे ओट्टोमान साम्राज्य आणि बाल्कन राष्ट्र

गांधी विचारांची प्रासंगिकता

विचारांच्या गर्दीत शोधतोय मी कुणाला ?

तिला कि मला स्वतःला

ती पण आता पुसट वाटू लागलीय

अवती भवति तिच्या विचारांची गर्दी झालीय

स्वतः शोधतोयं त्या मनाला

ज्याने साद दिली होती पूर्वी तिच्या भावनांना

आढे वेढे घेवून लग्नाचे पेढे वाटले

कमी होते कि काय म्हणून

राहत्या घराचे दरवाजे पण छाटले

छाटून सर्व खिडक्या अन दारें

एक सुंदर घरकुल थाटले

टाकली भिंत मध्ये उभी

पल्याड ते सर्व नातलग

अल्याड माझे दोन छकुले जीवलग

त्यांनाच घेउनि पुढे जायचे

त्यांनाच बघुनी स्वतःशी लढायचे

अन लढता लढता कायमचे जायचे

मागील प्रकरणात आपण बिस्मार्क, जर्मनीचे एकीकरण, जर्मन राष्ट्र उभारणी, कैसर विल्हेल्म दुसरा ह्याचे जर्मनीच्या राजकीय क्षितिजावर आगमन एवढा भाग पाहिला. इथून पुढे घडत जाणाऱ्या घटना ह्या युरोपियन राष्ट्र आणि सत्ताधार्यांची मानसिकता कशी होती आणि ती कशी बनत/ बदलत गेली त्यावर प्रकाश टाकतात ....

पहिले महायुद्ध! प्रकरण १ भाग२

(मागील भागाचा थोडासा आढावा लिंक लागावी म्हणून ...)

च्या मारी लय भारी ,

आपली लव्हस्टोरी एकदम न्यारी

दिल अपना दरवाजा है तो वोह है समुंदर

तेरे सामने कोई नई

तूइच मला है सुंदर

तुझ्यासाठी सोडली मी जानू

माझी वडिलोपार्जित प्रॉपर्टी

मी एकुलता एक खानदानाचा

तर तू शिरीमंताची कार्टी

नारळीपोफळीच्या बागा होत्या

होते नारळ लटकलेले

तुझे नारळ बघितले

सरळ प्रॉपर्टीमधून हात झटकले

त्यादिवसापासून ते स्वप्नात येऊ लागले

डोळ्यासमोर हलू लागले

कल्पवृक्ष का म्हणतात हे पटू लागले

ठरवून टाकले मनाशी सरळ

पाहिजेत मला हेच नारळ

होय मीच आहे तो,,, अनभिषिक्त सम्राट

या मनाच्या रंगमंचावर

अनेक कलाकृती जन्म घेतात

काही सुखासीन तर काही कल्लोळ माजवतात

कधी उठतो आणि सलाम करतो

कधी पडतो आतल्या आत

काय वाढून ठेवलंय पुढे ? हे दडले काळात

तरीहि मीच फक्त मीच आहे तो,,, अनभिषिक्त सम्राट

माझ्या मनाचा , इथे जन्मणाऱ्या प्रत्येक कलाकृतीचा

मीच धावतो , वावरतो , मीच फेकतो

मीच घडवतो,,, प्रारब्ध माझे

प्राक्तनाच्या दरवाज्यावर बसून

मीच तो जो थयथयाट करितो

मीच तोडितो नातेबंद सारे

मीच तो, जो ओळखी पुढचे इशारे

पहिले महायुद्ध! प्रकरण १
विषय प्रवेश

सोपा प्रश्न होता माझा

"तू " अधिक " मी " किती ?

तू दिलेस उत्तर "दोन"

अंतर्मुख होऊनि शोधू लागलो

आपण आहोत तरी कोण ?

मला अपेक्षीत “एक " होते

आपल्यात मुळी अंतरच नव्हते

दोन देण्यामागे कारण काय होते

जर तू माझ्यात होतीस

मग मी तुझ्यात का नव्हतो

आणि मी तुझ्यात नव्हतो

तर मी कुठे होतो ?

गणित सोपे जरी वाटले दुरून

अवघड झाले उत्तरावरून

का दिले तू विचित्र उत्तर ?

कुढत चाललो पुढे निरंतर

जवळ घेतला मद्याचा प्याला

शोधत गेलो मला स्वतःला

सिद्धेश्वर विलास पाटणकर

आज माझी बाहुली मला ओळखेनाशी झालीय

मी तोच,, तिच्यासंगे लपाछुपी खेळणारा

मी तोच,, तिच्यासाठी कधी हत्ती कधी माकड बनणारा

आज तिच्या अनोळखी नजरांमुळे, छाती भरून आलीय ॥

आठवतंय तुला का ? तो बांधलेला झुला

खिळा मारताना हात रक्ताळलेला

तू दुडूदुडू धावलीस लेप शोधण्यासाठी

तुझी ती तळमळ बघुनी , जखम जागीच लोपली ॥

तुला काय देऊ नि तुला कुठे ठेवू ?

दिनरात होतो,, मी मग्न विचारात

तू दृष्टी, तू सृष्टी या दिन नेत्रांची

काय अपराध घडला कि पडलो अंधारात ॥

मी बाप कि पाप ? , हा प्रश्न आता पडतो