पहिल्या सार्वजनिक गणेशोत्सवाचे जनक समर्थ रामदास
"वार्ता विघ्नाची" म्हणजे अफजल खान विजापूरहुन निघाला. सुखकर्ता दुःखहर्ता......ही गणपतीची आरती संपूर्ण महाराष्ट्रात म्हंटली जाते.हि आरती समर्थ रामदास स्वामी यांनी रचली आहे.गणपतीची संकष्टी चतुर्थी करणारा गणेशभक्त प्रत्येक घराघरांत असणारच. देवादिकांसह संतांनी देखील सर्व कार्यात गणपती प्रथम पूजला आहे.भाद्रपद शु. ४ ते भाद्रपद शु.१४ हा गणेशोत्सवाचा कालावधी आहे.प्रचलीत गणेशोत्सवाच्या पूर्वी श्री समर्थ रामदास स्वामींनी हा उत्सव सुरू केल्याची नोंद इतिहासात आहे. ह्या गणेशोत्वाला इ.स.२०२० साली ३४४ वर्ष पूर्ण होतं आहेत.
तालिबानची सुरुवात, अंत आणि उदय
एकोणिसाव्या शतकापर्यंत मध्यपूर्व, मध्य आशिया, भारत आणि चीन या भागांमध्ये प्रचंड उलथापालथ झालेली होती. एक तर युरोपच्या साम्राज्यवादी सत्ता हळू हळू जगभर पाताळयंत्री पध्दतीने व्यापाराच्या आडून आपलं साम्राज्य विस्तारत होत्या. आपापसात लढण्यात मश्गूल असलेले राजे - सुलतान - शेहेंशाह वगैरे एव्हाना लढून लढून मेटाकुटीला आले होते. मराठे, तुर्की, अफगाण, उझबेक, मुघल वगैरे शाह्या पूर्वीसारख्या एकसंध आणि प्रबळ उरल्या नव्हत्या. अफगाणिस्तानात एकोणिसाव्या शतकाच्या सुरुवातीला त्यातल्या त्यात प्रबळ होते बरकाझाई कबील्याचे लोक, ज्यांचा प्रमुख होता फतेखान.
कुराणात उल्लेख असल्याप्रमाणे समस्त मुस्लिम जगताला त्यांचा नमाज ज्या दिशेला तोंड करून पढायचा आदेश प्रेषितांनी दिलेला आहे, ती दिशा आहे ' मस्जिद अल हराम ' ची. या शब्दाचा सुयोग्य अर्थ ' काबा ठेवलेलं शहर ' असा नसून पवित्र आणि वर्जित असलेलं स्थान असा होतो. विस्तीर्ण पसरलेल्या पेट्रा शहराला जर मस्जिद अल हराम मानलं, तर या शहराच्या सीमा अधोरेखित करणारे दगड साधेसुधे नक्कीच नसणार....या भागात फेरफटका मारताना गिब्सन यांना या शहराच्या किंवा ' पवित्र जागेच्या ' सीमारेषा सुनिश्चित करणारे विशिष्ट शिलाखंड सुद्धा सापडले आहेत.
डॅन गिब्सन यांच्या या दाव्यांवर सगळ्यात आधी प्रश्नचिन्ह उभं झालं, ते ' मुहम्मद इब्न इस्माईल अल -बुखारी ' यांनी लिहिलेल्या ' साहिह अल - बुखारी ' च्या माध्यमातून. हे बुखारी आजच्या उझबेकिस्तानमधल्या बुखारा शहरातले प्राचीन सुन्नी इस्लामिक विचारवंत. प्रेषित मोहम्मदांच्या मृत्यूच्या २०० वर्षानंतर त्यांनी लिहिलेल्या या ग्रंथाला आजही सुन्नी इस्लामिक अभ्यासक सगळ्यात अस्सल ' हदीथ ' च्या रचनांचा दर्जा देतात. त्याव्यतिरिक्त त्यांनी अल - अदब अल - मुफराद नावाचा इस्लामिक जगताच्या अतिशय महत्वाच्या ग्रंथांपैकी एक मानला जाणारा ग्रंथही लिहिला.
अदेल शेमारी मूळचे कुवेती अभ्यासक. मक्केवरच्या संशोधनात डॅन गिब्सन यांना त्यांच्याकडून बऱ्याच विषयांची सखोल माहिती मिळालेली आहे. त्यांनी डॅन गिब्सन यांचं लक्ष एका वेगळ्या दिशेला वळवलं. त्यांनी डॅन यांच्या लक्षात आणून दिली एक महत्वाची बाब - जिचा संबंध होता इस्लाममध्ये प्रार्थना करण्यासाठी वापरात असलेल्या प्रार्थनास्थळांशी.
डॅन गिब्सन यांनी मक्केच्या वर्णनात आलेल्या ' हरित भूमीचा ' आणि ' झाडांनी भरलेल्या शेताचा ' उल्लेख बघितल्यावर मुद्दाम मक्केच्या आसपासच्या भूमीचे मातीचे नमुने आपल्या काही सहाय्यकांना तपासायला दिले. त्याचे निष्कर्ष असे आले, की अतिशय प्राचीन काळापासून या भागात शेतीयोग्य जमीन उपलब्ध नव्हती. मातीत कोणत्याही प्रकारचे परागकण, पोषणद्रव्य किंवा झाडांचे प्राचीन अवशेष त्यांना मिळाले नाहीत. मक्केला अतिशय प्राचीन काळापासून जास्तीत जास्त १० सेंटीमीटर प्रतिवर्ष इतकाच पाऊस पडल्याचे उल्लेख आहेत.
मायबोलीचे मोबाईल अॅप (अँड्रोईड + आयओएस) सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.
