कुराणात उल्लेख असल्याप्रमाणे समस्त मुस्लिम जगताला त्यांचा नमाज ज्या दिशेला तोंड करून पढायचा आदेश प्रेषितांनी दिलेला आहे, ती दिशा आहे ' मस्जिद अल हराम ' ची. या शब्दाचा सुयोग्य अर्थ ' काबा ठेवलेलं शहर ' असा नसून पवित्र आणि वर्जित असलेलं स्थान असा होतो. विस्तीर्ण पसरलेल्या पेट्रा शहराला जर मस्जिद अल हराम मानलं, तर या शहराच्या सीमा अधोरेखित करणारे दगड साधेसुधे नक्कीच नसणार....या भागात फेरफटका मारताना गिब्सन यांना या शहराच्या किंवा ' पवित्र जागेच्या ' सीमारेषा सुनिश्चित करणारे विशिष्ट शिलाखंड सुद्धा सापडले आहेत.
डॅन गिब्सन यांच्या या दाव्यांवर सगळ्यात आधी प्रश्नचिन्ह उभं झालं, ते ' मुहम्मद इब्न इस्माईल अल -बुखारी ' यांनी लिहिलेल्या ' साहिह अल - बुखारी ' च्या माध्यमातून. हे बुखारी आजच्या उझबेकिस्तानमधल्या बुखारा शहरातले प्राचीन सुन्नी इस्लामिक विचारवंत. प्रेषित मोहम्मदांच्या मृत्यूच्या २०० वर्षानंतर त्यांनी लिहिलेल्या या ग्रंथाला आजही सुन्नी इस्लामिक अभ्यासक सगळ्यात अस्सल ' हदीथ ' च्या रचनांचा दर्जा देतात. त्याव्यतिरिक्त त्यांनी अल - अदब अल - मुफराद नावाचा इस्लामिक जगताच्या अतिशय महत्वाच्या ग्रंथांपैकी एक मानला जाणारा ग्रंथही लिहिला.
अदेल शेमारी मूळचे कुवेती अभ्यासक. मक्केवरच्या संशोधनात डॅन गिब्सन यांना त्यांच्याकडून बऱ्याच विषयांची सखोल माहिती मिळालेली आहे. त्यांनी डॅन गिब्सन यांचं लक्ष एका वेगळ्या दिशेला वळवलं. त्यांनी डॅन यांच्या लक्षात आणून दिली एक महत्वाची बाब - जिचा संबंध होता इस्लाममध्ये प्रार्थना करण्यासाठी वापरात असलेल्या प्रार्थनास्थळांशी.
डॅन गिब्सन यांनी मक्केच्या वर्णनात आलेल्या ' हरित भूमीचा ' आणि ' झाडांनी भरलेल्या शेताचा ' उल्लेख बघितल्यावर मुद्दाम मक्केच्या आसपासच्या भूमीचे मातीचे नमुने आपल्या काही सहाय्यकांना तपासायला दिले. त्याचे निष्कर्ष असे आले, की अतिशय प्राचीन काळापासून या भागात शेतीयोग्य जमीन उपलब्ध नव्हती. मातीत कोणत्याही प्रकारचे परागकण, पोषणद्रव्य किंवा झाडांचे प्राचीन अवशेष त्यांना मिळाले नाहीत. मक्केला अतिशय प्राचीन काळापासून जास्तीत जास्त १० सेंटीमीटर प्रतिवर्ष इतकाच पाऊस पडल्याचे उल्लेख आहेत.
आजच्या काळात अरबस्तानच्या रेताड वाळवंटात मोठमोठाली महानगरं वसलेली असली, तरी प्राचीन काळी या भागात वस्ती करणं अतिशय दुरापास्त होतं....पण काहीही झालं, तरी हे वाळवंट होतं भारत आणि आग्नेय दिशेकडच्या प्रगत साम्राज्यांच्या आणि युरोप-लेव्हन्ट भागातल्या संस्कृतींच्या बरोब्बर मधल्या भागात. या दोन संस्कृतींमध्ये यथावकाश व्यापाराचे मार्ग प्रस्थापित झाले आणि या मार्गावरची गावं हळू हळू पुढारत गेली. पूर्वेकडून मसाले, धान्य, मौल्यवान रत्न पश्चिमेकडच्या देशात जायला लागली. समुद्रमार्ग जोखमीचा आणि लांबचा असल्यामुळे खुश्कीच्या मार्गाचाच पुढे बऱ्यापैकी विकास झाला.
मागच्या काही दिवसांमध्ये सुदैवाने इस्लामच्या इतिहासाचा मागिव घेणाऱ्या काही संशोधकांची गाठ पडली आणि त्यांच्याकडून मला बऱ्याच वेगवेगळ्या विषयांवर आजवर मला माहित नसलेली माहिती मिळत गेली. हे संशोधक वेगवेगळ्या विद्यापीठांमध्ये प्राध्यापकी करतात, ' इस्लामिक फाउंडेशन ' चं काम करतात, दुर्मिळ हस्तलिखितं अथवा उत्खननात सापडणाऱ्या चीजवस्तूंवर संशोधन करून नवनवी माहिती उजेडात आणतात आणि सगळ्यात महत्वाचं म्हणजे इस्लामचा एकांगी विचार न करता या तुलनेने अर्वाचीन पण आज समस्त जगात विस्तारलेल्या धर्माच्या अनुत्तरित प्रश्नांचा विवेकबुद्धी शाबूत ठेवून मागोवा घेतात.
चायनीज कम्युनिस्ट पार्टीला ( CCP ) १ जुलैला १०० वर्ष पूर्ण झाली. चीनमध्ये याचं सेलिब्रेशन मोठ्या प्रमाणावर करण्यात आलं. ट्विटरवर या सेलिब्रेशन विरोधात #100YearsOfDarkness हा हॅशटॅग जोरात चालला. चायनीज कम्युनिस्ट पार्टी विरुद्ध अनेक लोकांनी या हॅशटॅग अंतर्गत मोहीम चालवून या पार्टीची काळी बाजू जगासमोर मांडलीय. चायनीज कम्युनिस्ट पार्टीने या १०० वर्षात जगाला काय दिलं याचा आढावा या लेखमालेत घेऊया.
कोरोनामुळे सध्या घरीच आहे. अभ्यास करून कंटाळा आल्यावर असंच काहीतरी वेगळं वाचावं म्हणून रस्किन बॉन्ड वाचत होतो . एका कथेचं नाव होतं - old graveyard at sirur....( By C.A Kincaid ) सिरुर वाचून जरा उडालोच... सिरुरची कथा ते पण रस्किन बॉण्ड च्या पुस्तकात?? छे छे हे दुसरं काहीतरी असेल म्हणून पुढे वाचायला सुरुवात केली .. forty miles from POONA आणि आश्चर्य सत्यात उतरलं हे पुणे नगर रोडवरचंच शिरूर ... तर कथा होती अशी की पुण्याच्या एका इंग्रज अधिकार्याला शिरूरला असताना स्थानिक लोक एका ठिकाणी नमस्कार करून जाताना दिसले .
राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांनी 25 जून 2021 रोजी विशेष रेल्वेगाडीतून प्रवास केला. राष्ट्रपतींनी रेल्वेगाडीतून प्रवास करण्याची प्रथा अलिकडील काळात अतिशय दुर्मिळ झालेली आहे. यंदाही तब्बल 15 वर्षांनंतर भारताच्या राष्ट्रपतींकडून दौऱ्यासाठी रेल्वेगाडीची निवड केली गेली होती. आपल्या मूळगावी परौख येथे जाण्यासाठी राष्ट्रपती कोविंद यांनी दिल्ली ते कानपूर असा 438 किलोमीटरचा प्रवास रेल्वेगाडीने केला. अलिकडील काळात भारताच्या राष्ट्रपतींनी केलेला तो सर्वाधिक लांबचा रेल्वे प्रवास ठरला.
मायबोलीचे मोबाईल अॅप (अँड्रोईड + आयओएस) सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.
