इतिहास

सोपा प्रश्न होता माझा

"तू " अधिक " मी " किती ?

तू दिलेस उत्तर "दोन"

अंतर्मुख होऊनि शोधू लागलो

आपण आहोत तरी कोण ?

मला अपेक्षीत “एक " होते

आपल्यात मुळी अंतरच नव्हते

दोन देण्यामागे कारण काय होते

जर तू माझ्यात होतीस

मग मी तुझ्यात का नव्हतो

आणि मी तुझ्यात नव्हतो

तर मी कुठे होतो ?

गणित सोपे जरी वाटले दुरून

अवघड झाले उत्तरावरून

का दिले तू विचित्र उत्तर ?

कुढत चाललो पुढे निरंतर

जवळ घेतला मद्याचा प्याला

शोधत गेलो मला स्वतःला

सिद्धेश्वर विलास पाटणकर

आज माझी बाहुली मला ओळखेनाशी झालीय

मी तोच,, तिच्यासंगे लपाछुपी खेळणारा

मी तोच,, तिच्यासाठी कधी हत्ती कधी माकड बनणारा

आज तिच्या अनोळखी नजरांमुळे, छाती भरून आलीय ॥

आठवतंय तुला का ? तो बांधलेला झुला

खिळा मारताना हात रक्ताळलेला

तू दुडूदुडू धावलीस लेप शोधण्यासाठी

तुझी ती तळमळ बघुनी , जखम जागीच लोपली ॥

तुला काय देऊ नि तुला कुठे ठेवू ?

दिनरात होतो,, मी मग्न विचारात

तू दृष्टी, तू सृष्टी या दिन नेत्रांची

काय अपराध घडला कि पडलो अंधारात ॥

मी बाप कि पाप ? , हा प्रश्न आता पडतो

भारतात असलेली विविधता आणि त्या विविधतेतही असलेली एकता यावर आधीच इतके विपुल लिखाण झाले आहे की त्यावर पुन्हा मजकुर खरडण्यात काही हशील नाही.

तर या विविधतेत एकता असली तरीही काही ठिकाणी त्यात फटी होत्या. जातीपातींमध्ये स्थानिक पातळीवर काही ठिकाणी कुरबुरी होत्या. मतभेदही होते. या मतभेदांचाच फायदा घेत इंग्रजांनी काहीशे महार सैनिकांकरवी दोनशे वर्षांपूर्वी पेशव्यांच्या सैन्याचा पराभव घडवून आणला म्हणून १ जानेवारीला विजय दिन साजरा करणार्‍यांकरिता ही अतिरिक्त माहिती -

नजरबाज(भाग २)
त्याने खानाच्या सैन्याची इतंभूत माहिती राजांना कळवली, त्यानुसार महाराजांनी आपली पुढची चाल ठरवली. गडावर परतल्यानंतर महाराजांची कौतुकाची थाप त्याच्या पाठीवर पडली आणि त्याला वाटले आपल्या जीवनाचे सार्थक झाले. ती थाप अजूनही त्याच्या लक्षात होती.....
।।क्रमश।।

नजरबाज

ॐ अज्ञान तिमिरान्धस्य ज्ञानांजन शलाकया ।
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्री गुरवे नमः ॥
रामानुजाचार्यांबद्दल काही लिहिण्यापूर्वी, सर्वप्रथम मी माझ्या गुरूंना आणि रामानुजाचार्यांना वंदन करतो. ईतक्या थोर आचार्यांबद्दल लिहिण्याची माझी लायकी तर नाहीये, परंतू तरी त्यांच्याबद्दलचा आदर लिखानातून मांडण्याचा हा माझा नम्र प्रयत्न.
कृपया ह्या संपूर्ण मालिकेत वाचकांना काहीही उणीवा आढळल्यास, निदर्शनास आणून द्याव्यात. तात्काळ त्यांत दुरुस्ती करण्याचा प्रयत्न करेन.

तिरुपती बालाजी दर्शनासाठी महाराष्ट्राच्या कानाकोपºयातून भाविक जातात मात्र, दर्शन व राहण्याची सोय न केल्यास ही कुठलीही सहल त्रासदायक ठरते. एकतर तेथील भाषा वेगळी त्यात आपल्याला तेथील लोक सहकार्य करत नाहीत ही एक गोष्ट. मग लोकांना विचारत अथवा ट्रव्हल एजन्सीचे भरमसाठ पॅकेज घेत आपण ट्रिप करतो.यावेळी बालाजी दर्शनासाठी दर्शन, राहण्याची व जाण्या येण्याची सोय आधीच केल्याने दर्शन छान झाले. इतरांना तिरुपती बालाजी सहल सुलभ व्हावी यासाठी हा छोटा लेख....

गेली काही म्हणजे खरेतर अनेक वर्षे २२ जून १८९७ ही तारीख तशी लोकांच्या विस्मरणात गेलेली होती. क्वचित कधीतरी दूरदर्शन वर लागणाऱ्या ‘२२ जून १८९७” ह्या नावाच्या आणि (त्या घटनेवरच्या/विषयावरच्या) एकमेव मराठी चित्रपटाखेरीज फार काही कुठे दाखवले जात नसे. अगदी ताणून ताणून किंवा बादरायण संबंध जोडून सांगायचे म्हटले तर मध्यंतरी पुणे आकाशवाणीवर “गोंद्या आलारे...!” ही कॅच फ्रेज असलेली एक जाहिरात ऐकवत असत.तिचा संबंध चापेकर बंधूंशी जराही नसला तरी त्या निमित्ताने काही लोकाना आठवण तरी होत असे. त्यापेक्षा अधिक काही नाही. पण कधी नव्हे ते लोकाना ह्या वर्षीच चापेकर बंधूचे स्मरण झाले आहे.

तोरणा

द्धेगळ वर वाचल्यानंतर बरेच दिवस आक्षीला जायचे मनात होते पण बेत काही जमत नव्हता, पण दिवाळीच्या निमित्ताने तिकडे जाता आले आणि बर्यापैकी सुस्थितीत असलेली गद्धेगळ पाहायला मिळाले. तर आजचा लेख हा त्याच गद्धेगळ वर!

सुरुवात करण्यापूर्वी अक्षी गावाची थोडी माहिती सांगतो! अक्षी हे गाव अलिबाग-रेवदंडा रस्त्यावर, अलिबाग पासून साधारण ६ किमी अंतरावर असलेले हे गाव ओळखले जाते ते त्याच्या सुंदर समुद्र किनार्यामुळे. शनिवार-रविवार ओसंडून गर्दी असलेला हा परिसर इतर दिवशी मात्र शांत असतो. नारळ-पोफळीच्या वाड्या, प्रेमळ माणसे आणि भरभरून इतिहास असणारा हा प्रदेश कोणत्याही भटक्याला भुरळ पडतो.