सायकलीसंगे जुले किन्नौर- स्पीति २: शिमला ते नार्कण्डा
२: शिमला ते नार्कण्डा
पर्यावरण
२: शिमला ते नार्कण्डा
झालं असं की, या वर्षी लेक भारतात आल्यावर कुठेतरी जाऊ असं चाललं होतं, पण नक्की कुठे ते ठरत नव्हतं. जायला जमणार होतं तेवीस जून नंतरच. खूप धावपळ करायची नव्हती. चार दिवस एका ठिकाणी निवांत राहायचं होतं.
पाऊस असा पाऊस तसा
पाऊस कोसळधार
नुसताच धो धो कोसळणारा
चाकरमान्यांची तारांबळ उडवणारा !
पाऊस रिमझिम
ओलेचिंब भिजवणारा
सर्वांना रोमॅन्टिक बनवणारा !
पाऊस धमकावणारा
विजांच्या गडगडाटात
नुसतेच चार थेंब शिंपडणारा !
पाऊस रीप रीप
गरमागरम चहा भज्यांची
आठवण करून देणारा !
पाऊस ढगफुटीचा
नावानेच घाम फोडणारा
गावही गिळंकृत करणारा !
पाऊस मुसळधार
महापुराचे थैमान घालणारा
घर संसार उध्वस्त करणारा !
पाऊस न बरसणारा
दुष्काळ अवर्षण घडवणारा
अश्रूंच्या धारा बरसवणारा !
प्रभावी जलसंवर्धन कसे कराल ?
(Beyond the 'Rainwater Harvesting')
भाग - एक.
--------------
'रेनवॉटर हार्वेस्टिंग' ही इसवीसनपूर्व बारा हजार वर्षांचा इतिहास असलेली संकल्पना आहे. माणसं तेव्हापासून हे करत आली आहेत. 'रेनवॉटर हार्वेस्टिंग'च्या आजपर्यंतच्या व्याख्येमध्ये पावसाचे जमिनीवर पडलेले पाणी गोळा करणे आणि ते साठवणे ह्या दोनच गोष्टींचा समावेश आहे.
ग्रीष्म फुलला (हायकू)
भगवी वस्त्रे
साधू रानात उभा
पळस फुले
हळद ल्याले
सोनझुंबर डूले
बहावा फुले
त्यागून पाने
लाल शालू नेसले
शाल्मली फुले
मधमाशांचे
मधासाठी गुंजन
आंबेमोहोर
लदबदले
वड पिंपळ चारं
फळफळून
रान मेव्याची
जंगलात आरास
ग्रीष्म फळला
मध चाखाया
पक्ष्यांचा कलरव
ग्रीष्म फुलला
डॉ. राजू कसंबे
(दि. १४ एप्रिल २०१९)
'पागोळी वाचवा अभियान' हळूहळू पसरत चाललंय. सुरवातीला आम्हाला आमच्या दापोली तालुक्यातूनच त्याबद्दल विचारणा होत होती. परंतु सांगायला आनंद वाटतोय की आता आमच्याकडे सावंतवाडी, कणकवली, राजापूर, रत्नागिरी, चीपळूण, म्हसळा, श्रीवर्धन,अलिबाग, मुंबई, नवी मुंबई, ठाणे, कल्याण-डोंबिवली पासून ते पुणे, नाशिक, इंदापूर, जुन्नर, नंदुरबार, शहादा, धुळे, औरंगाबाद, बुलढाणा, सेलू, परभणी, सांगली, कोल्हापूर पर्यंतच्या लोकांकडून ह्या अभियानाबद्दलची माहिती विचारली जात आहे. आतापर्यंत नऊशेपेक्षाही जास्त लोक ह्या अभियानाशी जोडले गेले असून अभियानाची माहिती घेत आहेत आणि इतरांनाही देत आहेत. दिव्याने दिवा लागत आहे.
"पागोळी वाचवा अभियान"
"जमीन पुनर्भरण केंद्र"
स्थळ - गजानन महाराज नगर, मु. गिम्हवणे, ता. दापोली, जि. रत्नागिरी - 415 712.
दिनांक - 28 जून 2019
छपराचे क्षेत्र - 1500 चौ. फू.
खड्डयाचा आकार - 4 फूट लांब × 3 फूट रुंद × 3.5 फूट खोल
जमिनीत पाणी जिरण्याचे प्रमाण - पाच लाख पंचवीस हजार लिटर.
तिवरे, ता. चिपळूण, जि. रत्नागिरी येथील धरण दोन जुलैला रात्री साडेनऊ वाजता फुटले आणि धरणाच्या खालच्या बाजूला वसलेल्या गावांमध्ये हाहाकार उडाला. धरण बांधताना वापरलेल्या सिमेंट, लोखंड, दगड, माती इत्यादी दृश्य घटकांबरोबरच त्यामध्ये मिसळलेल्या शासकीय आणि प्रशासकीय अनास्था, निष्काळजीपणा आणि बेफिकिरी ह्या अदृश्य घटकांचे दर्शनदेखील सर्वांना झाले. पाठोपाठ तिवरे धरणाच्या पावलावर पाऊल टाकून आणखी किती धरणांची वाटचाल चालू आहे त्याची यादीदेखील प्रसिध्द झाली. काही प्रतिक्षिप्त घोषणादेखील ताबडतोब झाल्या.