निसर्ग

जसे “सर्वदेवनमस्कारः केशवं प्रतिगच्छति” तसे आपले बहुतेक सामाजिक/आर्थिक/आरोग्याचे प्रश्न हे शेवटी जाऊन पर्यावरणाच्या प्रश्नाला भिडू लागले आहेत.
मायबोलीवर अशा पर्यावरण विषयावर होणाऱ्या अवांतरामुळे मूळ धागा भरकटू नये आणि ज्यांना या अवांतरात रस असेल त्यांना मोकळेपणी चर्चा करता यावी यासाठी हा धागा आहे.
असे diversion मीच नाही तर इतर कोणालाही करावेसे वाटले तर माझा धागा वापरता येईल.

इवलसं एकाकी बीज कुठूनतरी मातीत पडलं
जीवनसत्वाच्या शोधासाठी एकटंच धडपडलं.
मग पावसाच्या सरींनी थोडीफार मदत केली
बीजाची फुलण्याची इच्छा निसर्गाच्या कानी गेली.
आता ते बियाणं मातीच्या कुशीतून तरारून वर आलं,
घुसमटीचा जन्म तरुन बीज आता पार झालं.
थोडा वेळ जाईल, करेल निसर्ग पुन्हा माया,
इवलेसे झाड देईल मग फळ, फुल अन छाया.
स्वत्वाचा अंश घेऊनी मातीत मिसळले बीज
मातीनेच पोसले अवघ्या देहाचे झाले चीज.
या टप्प्यावर आता माणसानेही यायला हवं,
आपल्याबरोबर दुसऱ्यासाठीही जगायला हवं.
बहुतेक सगळ्यांच्या जगण्यातील पायऱ्या अशाच असतील.

कडक हिवाळ्यानंतर येणार वसंत ऋतू नेहमीच चैतन्य घेवून येतो. यावर्षी तर या चैतन्याची मनाला फारच गरज होती. सुदैवाने ही चैतन्याची उधळण शोधायला फार लांब जायचे नव्हते. आमच्या काउंटीतल्या निसर्गप्रेमी आणि उदार कुटुंबाच्या द्र्ष्टेपणामुळे ४८ एकराचे रान मौल्यवान निसर्गठेवा म्हणून जपले गेले आहे. दिड्शे वर्षांपेक्षाही जास्त काळ कसलीही मानवी ढवळाढवळ न झालेले रान - ओल्ड ग्रोथ फोरेस्ट . १८५७ मध्ये जॉन मेल्तझर यांनी शेती करण्यासाठी १६० एकराची जागा खरेदी केली. पुढे त्यात त्याच्या मुलाने आणि नातवाने भर घालून जागेची मालकी २८० एकरापर्यंत विस्तारली.

शेतात उगवणारे काटेरी गवत "बिलाईत".

मी काढलेले काही photo मी इथे टाकत आहे तर ते कसे वाटले हे प्रतिसाद मध्ये नक्की लिहा.

खरं म्हणजे अमेरिकन संस्कृतीमध्ये काही वर्षं घालवलेली असल्याने व्हिएतनाम म्हटलं, की युद्धाचीच आठवण होते. माझ्या एका प्राध्यापकांना युद्धविरोधी निदर्शनांत अटक झाली होती म्हणूनही असेल. खरंतर इतक्या सुंदर देशाबद्दल विचार करताना युद्धाची आठवण येणे ह्यासारखा दैवदुर्विलास वगैरे नाही. मी पोचलो, तो नववर्षस्वागताचा आठवडा. 'टेट' हा इथला वसंतागमनाचा सोहळा. आपल्या चैत्रासारखा. बर्‍याच पूर्व आशियाई देशांत हा वसंतागमनाचा सोहळा चांद्र नववर्षानुसार जानेवारी/फेब्रुवारीमध्ये असतो. चिनी ल्युनार न्यू यिअर वगैरेची कल्पना होती. तसा इथे हा टेट. पण 'हॅपी टेट' वगैरे म्हणत नाहीत.

उषःकाल

चिरून छाती रात्रीची तांबडे फुटेल परत
दूर मग क्षितिजे उधळतील रंग गगनात

प्रभाव काळ्या निषेचा लुप्त होईल क्षणात
अनुपम सुंदर उषेचे रूप राहील मनात

परत एकदा आशेची हृदयात फुटेल पालवी
विश्वास होईल प्रबळ बदलेल सगळी स्थिती

मंतरलेल्या क्षणात तरी सावट कधी पडते
देखावा मोहक जरी वास्तव मग पछाडते

करते चिंता घर जादुचाच ठरेल प्रहर
वेगाने होईल क्षय उन्हे बोचतील परत

राहील तरी प्रतीक्षा उषेची मनातील सदैव
आशा राहील अतूट आणेल अभिप्रेत अर्थ

दिलीप फडके

३ जूनला ’निसर्ग’ या चक्रीवादळाचा तडाखा उत्तर कोकण किनारपट्टीला आणि पालघर, ठाणे, मुंबईला बसणार ही बातमी मी वादळाच्या एक दिवस आधी वाचली. मी जरी सध्या बंगळूरला रहात असले, तरी माझं मूळ गाव श्रीवर्धन तालुक्यातलं. अर्थातच त्यामुळे काळजी वाटली. आदल्या दिवशी रायगडच्या जिल्हाधिकार्‍यांचा एक व्हिडिओ बघितला, ज्यात त्यांनी नागरिकांनी काय खबरदारी घ्यावी, प्रशासनाने काय खबरदारी घेतलेली आहे, याची चांगली माहिती दिली होती.

निसर्गाने सूक्ष्म हे
दैत्य असे सोडले
अहंकारी माणसा
गर्व सारे तोडले

धूर हा हवेत रोज
नदीत जहर सांडले
प्रतिशोध हा असेल
तुला घरात कोंडले

उपसलेस बहुत तेल
गिरी अनेक फोडले
सजेल ही धरा पुन्हा
तव हस्तक्षेप खोडले

विकास नाव देऊनी
वृक्ष अमाप छाटले
दुःख ते अपार किती
वसुंधरेस वाटले ?

मोडलेस घर त्यांचे
नांगर थेट फिरवले
झुंजलेत पशु त्यांना
हिंसक तूच ठरविले

शिक आता दिला धडा
जरा तरी सुधार तू
देई स्वार्थ सोडुनी
हो मनुजा उदार तू

अनुक्रमाणिका > https://www.maayboli.com/node/72984
अनुक्रमाणिका २ > https://www.maayboli.com/node/73598

20 फेब्रुवारी 2017
रोशन, My brother,