निसर्ग

पुलंच्या कुठल्यातरी प्रवासवर्णनात (बहुतेक 'पूर्वरंग'च असावे) एका ठिकाणच्या निसर्गाचे वर्णन करताना पु.ल. म्हणतात...

"उंच उंच आणि घनदाट वृक्षांच्या रायांतून चिंतन मनन करीत हिंडण्यासाठी पायवाटा काढल्या होत्या. थोडा चढ थोडा उतार, थोडे वळण, थोडे सरळ. या पायवाटा माणसाला अंतर्मुख करतात....
असल्या पायवाटांतून पाखरांची किलबिल ऐकत , उंच वृक्षराजांच्या छत्राखाली चालताना आपल्या जोडीला फक्त सुंदर विचार चालत असतात. उपनिषदांची, आरण्यकांची महान निर्मीती या असल्याच चालण्यातून झाली असावी."

तुम्हाला कोणाला सावंतवाडीला मिळणारी लाकडाची खेळणी आठवतात का? त्या खेळण्यात एक बदक असायचं, विविध रंगांचं. स्प्रींगमुळे त्याची मान हलायची.... ते बदक म्हणजे 'वुड डक' !
उत्तर अमेरिकेतल्या अनेक पानथळीच्या जागी हे वुड डक्स आपला संसार थाटतात. त्यातले काही स्थलांतरही करतात.
वुड डक हा एक अतिशय देखणा, रंगांची मुक्त उधळण असलेला पक्षी. थोडासे लाजाळू, स्वतःला सांभाळून असणारे हे वुडडक्स म्हणजे फोटोग्राफीसाठी पर्वणीच !

(निसर्गाची नैसर्गिक गुढी/तोरणे)

सर्व निसर्गप्रेमींना सप्रेम
नमस्कार,

गोनीदां, डॉ. शरदिनी डहाणूकर, दुर्गाबाई यांजसारखे जे निसर्गप्रेमी आहेत ते सतत आठवणीत असतातच पण त्यांचा विशेष आठव होतो ऋतूबदल होतो तेव्हा - काय सुरेखरित्या या नैसर्गिक गोष्टीला ते शब्दबद्ध करु शकतात !!

तांबुसल्या पालवीचा ऋतू हाकेवर होता
तुझ्या पळसमिठीत प्राण केशरला होता
केली नजरबंदी तू ,दिशा चुकले पाखरू
सांग काय आठवु मी , काय विसरून जाऊ ?

सोनधारा ओतल्यास बहाव्याच्या अंगावर
तूच शिंपडला वर्ख फुलपंखी स्वप्नांवर
अंती वन्ही होत राना अग्निदंश केलास तू ...
सांग काय आठवु मी , काय विसरून जाऊ ?

दरी डोंगरी फिरलो ,स्वप्ने वेचित हिंडलो
खटमधु करवंदी क्षणांनी त्या गाभुळलो
शेव गुंतला जाळीत हळु सोडविलास तू ...
सांग काय आठवु मी , काय विसरून जाऊ ?

उंच पठारावरती देह शांत टेकलेले
गुढ पाषाणांभोवती सांजस्पर्श फिरलेले

निसर्गाच्या गप्पांचा धागा २४ व्या भागामध्ये पदार्पण करत आहे. सगळ्या निसर्गाच्या गप्पांच्या सदस्यांचे हार्दिक अभिनंदन.

मी रहाते त्या सोसायटीतील दोन मोठ्ठी वाढलेली झाडे, काही लोक तोडताना दिसले. नंतर समजले, मालकांनी स्वतःच दोन मोठ्ठी वाढलेली व त्यांच्याच बंगल्याच्या मागच्या आवारात लावलेली झाडे काढून घेतली. माझ्या माहीतीप्रमाणे स्वतः लावलेली झाडे देखील काढावयास मज्जाव आहे. इथे राजेरोस झाडे कापतायत. मला ह्याबाबतीतले रुल्स काय आहेत ते जाणून घ्यायची इच्छा आहे. कोणास माहीती आहे काय?

उघड नयन शुष्क तुझे, धास्तावली धरा प्रभो
आज साक्ष लोक तिन्ही, असशी निद्रिस्त तू
तांडव तू करशी असे हतप्राय सकल विश्व हे
स्तब्ध तो भास्कर नभी, का जाहला संतप्त तू

विकासाचा डाव मांडता निसर्ग आम्ही भरडला
सुटला संयम, तुटले नाते, हाहाकार इथे माजला
अपराध काय झाला ? पुसती ते नेत्र रुद्ध आता
कोसळले आभाळ शिरावर, आनंदे मृत्यु नाचला

घडले अक्षम्य किती, गुन्हे जरी माणसाकडूनी
का सुटला रे नकळत, असा तोल तुझा अनंता
किं परमावधी तुझ्या ही, प्रभो सहनशीलतेची?
का सुटले संतुलन निसर्गाचे, कोपले दैव आता

संपले अस्तित्व, श्वासही उडाले हलकेच अंबरी
मोकळ्या दाही दिशा, अन सैरभैर झाले पक्षी

या घरात रहायला आल्यापासून सकाळी उठून लिविंग रुममध्ये आलं की समोरच सुर्योदय दिसतो मला. रोजचे नवे विभ्रम! कधी कधी खूप मनोरम देखावा असेल तर फोटोही काढले जातात. आताशा म्हणजे गेल्या वर्षीपासून व्हॉट्सअ‍ॅम्प ग्रुपवर 'गुड मॉर्निंग'च्या मेसेज बरोबर रोज सुर्याचाही फोटो टाकण्याची सवयच झाली आहे. ग्रुपवरची मंडळीही वाट बघत असतातच.

माझ्या या घरात हिवाळ्यात सूर्य नेमका समोरच उगवतो. अर्थात मुंबईचा हिवाळा तो! उन्हं चांगलीच तापतात कधी कधी. उन्हाळ्यात मात्र सूर्य एक वळण घेतो आणि उन्हाळ्याची सकाळ बर्‍यापैकी सुसह्य करतो.

'चांदोबा' मासिकातील चित्रे फारच भन्नाट असायची. एक अदभूत जग होतं ते. वेगळ्याच प्रकारचे पेहराव, दागिने, चेहर्‍याची ठेवण असलेली पात्रं त्या चित्रांतून दिसत. त्याचबरोबर देवादिकांनी घातलेले मोठ्ठे आणि विविध प्रकारचे फुलांचे हार असत. चित्रातल्या बायका भरपूर गजरे माळलेल्या दिसत. चांदोबातील या चित्रांवर दाक्षिणात्य ठसा होता.

तेच ते 'चांदोबा'तले हार माटुंग्याच्या बाजारात बघायला मिळतात. अतिशय आकर्षक आणि नक्षीदार रचना केलेले हे हार बघून त्या कलाकारांचं कौतुकच वाटतं. काही हार तर खास दाक्षिणात्य स्टाईलचे - हे भलेमोठ्ठे. माणसापेक्षाही जास्त उंचीचे.