संगीत

'उठा उठा हो सकळीक, वाचे स्मरावा गजमुख' या प्रसिद्ध गाण्याच्या शेवटी 'रामानंद स्मरता कंठी, तो संकटी पावतो' असे कडवे आहे, यातल्या रामानंद या गीतकारांबद्दल अधिक माहिती आहे का कोणाला? नेटवर शोधता एके ठिकाणी 'उठा उठा हो सकळीक' या शुद्ध मराठी गाण्याचे गीतकार रामानंद शर्मा असे लिहिलेले पाहिल्यावर उत्सुकता अजून चाळवली.

(संत ज्ञानेश्वर, संत तुकाराम, यांच्या आरत्यांमध्ये शेवटी रामजनार्दनी असे नाव येते. त्यांचा वरील रामानंदांशी काही संबंध आहे का?)

सुमारे महिन्याभरापूर्वी मला महेश काळे कोण हे नक्की सांगता आलं नसतं. मुळात शास्त्रीय संगीतात काही विशेष रुची नाहीये.
पण एक दिवस अचानक youtube वर एक विडिओ दिसला.
विडिओ मध्ये महेशला बघून त्याच्याविषयी जाणून घ्यावं वाटलं आणि जी माहिती मिळाली ती ऐकून/ वाचून चकित झाले. त्यानंतर वेड्यासारखे सगळे interviews, व्हिडिओ मिळेल ते बघत सुटले. ‘अरुणी किरणी’ तर रिपीट मोड वर ऐकतेय महिन्याभरापासून. कट्यार चे सगळेच गाणे डाउनलोड केले आणि ऐकतच राहिले. कितीदा ऐकलं तरी कंटाळा येत नाही. मनावर जणू महेश काळेचं गारुड झालंय. अजून कोणी आहे का माझ्यासारखे वेडे?

आपणा कानसेनांचा एक प्रॉब्लेम आहे. आपली स्वरांची भूक कधी भागत नाही आणि कान कधी पोटासारखे भरत नाहीत. स्वरांच्या नवनवीन चवी आस्वादाव्याश्या, आळवाव्याश्या वाटतात. कशाचा शोध घेतो माहीत नसताना सतत कसला तरी शोध सुरु असतो. आणि मग अवचित कुठल्या क्षणी अचानक आपण कुठेतरी वाट चुकतो आणि अलिबाबाची गुहा सापडते. आंतरजालावर निरुद्देश भटकत असताना नुकताच माझ्या हाती असाच एक स्वर्गसुखाचा ठेवा लागला. एक गाणं, दोन गाणी, अक्खी मैफिल, अनेक अक्ख्या मैफिली असं मी अधाशासारखं ऐकत गेले. वेळ पुरत नव्हता आणि मनही भरत नव्हतं.

हिंदी चित्रपटातील गाणी कुणाला आवडत नाहीत? काही वेळा आपल्या भावना आपल्यापेक्षा चांगल्या प्रकारे व्यक्त करतात ही गाणी. पण कधीकधी याच भावनांचा अतिरेकही करतात. बरेचदा हिरो-हिरॉइन्स नेहमी larger than life असतात किंबहुना सद्गुणांची खाण असतात. आणि हे दर्शवण्याच्या नादात गाण्यातल्या भावनाही कृत्रिम होत जातात, हास्यास्पद होतात. अशीच काही गाणी नमुनेदाखल...
 

'सूर नवा ध्यास नवा' ह्या आपल्या आवडत्या मालिकेचं २०२१मधलं नवीन पर्व कालच सुरू झालं. 'आशा उद्याची' ही संकल्पना घेऊन. हे पर्व 'लेडीज स्पेशल' असणार आहे. सध्या ऑडिशन्ससाठी अजित परब, स्वप्नील बांदोडकर, महेश काळे परीक्षक आहेत. ह्याशिवाय नेहमीचा ठसका घेऊन स्पृहा जोशी, मिथिलेश पाटणकर, आणि वादक मंडळी आहेतच! ह्याचबरोबर आपले मायबोलीकर पूनम छत्रे आणि वैभव जोशी ही सिद्धहस्त लेखक मंडळीही आहेत. ह्या पर्वाच्या चर्चेसाठी हा धागा! होऊन जाऊ दे संगीत मैफिल! सोमवार, मंगळवार, आणि बुधवार रात्री ९:३० वाजता कलर्स मराठीवर!

वृंदावनी सारंग

तुमची आवड हाच तुमचा व्यवसाय असेल तर तुम्हाला ‘काम’ करायला कधीच लागत नाही. जे आपण करता ते अगदी मनापासून आपसूकच आपल्या हातून घडते. परंतु कितीतरी असे लोक आहेत की ते आपल्या आवडीला व्यवसायात रूपांतर करण्यास कचरतात. आपण कितपत यशस्वी होऊ याची भीती त्यांच्या मनात असते. दोन दशकांच्या पेक्षा जास्त इंजिनिअरिंग च्या विद्यार्थ्यांना शिकविल्यावर एक गोष्ट मला कायम जाणवत आलीय ती म्हणजे कित्येक विद्यार्थ्यांना आपल्याला नक्की काय करायचे आहे याचा पुरेसा अंदाज आलेला नसतो.

एक तरी गज़ल अनुभवावी # ०३