मानस कविता

मी एका अज्ञात जागी येउन अडकलेय
हे रस्ते अनोळखी आहेत
घरांचे दरवाजे बंद आहेत
झाडांच्या सावल्या निष्पर्ण आहेत
झर्‍याच्या पाण्याला ओळखीचा आवाज नाही
पाण्याची चव अनोळखी...
सगळं गाव काळोखी...

धुळीनं माखलेल्या पायांना
या वाटा थारा देईनात
इथं तिथं सगळीकडे... अंधारात पेरलेले सोबती
पण तेही काही साद देईनात
कोलमडून मला स्वत:तच कोसळताना पाहताहेत
पण ते माझ्या हाती हात देईनात

मला वाटा शोधायला हव्यात
की... त्याच भिरभिरत आल्यात अश्या इथवर?
मलाच शोधत?
आणि स्वत:लाच हरवून बसल्याहेत?

मी एका अज्ञात जागी येउन अडकलेय
हे रस्ते अनोळखी आहेत
घरांचे दरवाजे बंद आहेत
झाडांच्या सावल्या निष्पर्ण आहेत
झर्‍याच्या पाण्याला ओळखीचा आवाज नाही
पाण्याची चव अनोळखी...
सगळं गाव काळोखी...

धुळीनं माखलेल्या पायांना
या वाटा थारा देईनात
इथं तिथं सगळीकडे... अंधारात पेरलेले सोबती
पण तेही काही साद देईनात
कोलमडून मला स्वत:तच कोसळताना पाहताहेत
पण ते माझ्या हाती हात देईनात

मला वाटा शोधायला हव्यात
की... त्याच भिरभिरत आल्यात अश्या इथवर?
मलाच शोधत?
आणि स्वत:लाच हरवून बसल्याहेत?

हे जे काही पडले आहे
यात काही जे जडले आहे
माझे होते किंवा आहे,
माहीत नाही...

ते काही जे घडले आहे
त्यातूनच मी घडले आहे
काही आत बिघडले आहे,
माहीत नाही...

काल कालची हुरहुर होती
आज आजची भिरभिर आहे
उद्या कशाची कुरबुर आहे,
माहीत नाही...

जे बोलावे बोलत नाही
कुणी ऐकावे? कुणीच नाही...
तरी कोण... जे ऐकत नाही?
माहीत नाही...

आठवते ते काय असावे?
त्यात काय जे विसरून जावे?
खोडावे नी काय लिहावे?
माहीत नाही...

या भेटीच्या नंतर थबकून
जाईल हा बनवास ऋतूविण
या झाडांना, फुला-फळांना
बघशील तू निव्वळ भांबावून

या भेटीच्या नंतर उधळील
माती भिरभिर वादळ इवले
असण्या-नसण्याच्या काठाशी
बसताना घे मिटून डोळे

या भेटीच्या नंतर जे जे
उगवून येईल त्या वाटांवर
ते ते सारे घुटमळेल पण
देऊ नको तू त्यांना उत्तर

या भेटीच्या नंतर अलगद
पुसून घे तू सगळी अडगळ
हिरव्या तांबूस उग्र क्षणांचा
टाक पिऊन तो उत्कट आगळ

आणि तरी शुद्धीत रहा तू...
देऊ नको हे पुन्हा निमंत्रण
बघता बघता एका साध्या
धूळभेटीचे होते बंधन!

माझ्या अंथरुणापाशी कुणी भळभळत्या सुगंधाचा तो आदीम धूप जाळेल का?
म्हणजे त्या तमातूर घनदाट शुभ्र सुगंधात ही स्वप्नं घुसमटून बेशुद्ध होतील....
आणि.... मला झोप लागेल!

माझ्या खोलीत अपार श्रद्धेनं लाविल का कुणी थरथरत्या शांततेचे ते अथांग दिवे?
म्हणजे त्या अखोल निष्पाप रंध्रमयी उष्म्यात जळून जातील माझे निरागस अपराध
आणि... मला झोप लागेल!

माझ्या कानांपाशी मनस्वी आत्म्यासह कुणी गुणगुणेल का ते अधांतराचे निर्गूण गीत?
म्हणजे मग अस्तित्वाची सगळी थडगी सुरांच्या भुईखाली गुंगून अनाकार अवलय होतील
आणि.... मला झोप लागेल!

चार भिंतींनाही असते दोन डोळ्यांची सवय,
बंद कुलुपालाच कळते काय अन कसली सवय!

बंद खिडक्या आत बघणे टाळती... कुढती जणू!
स्थिर पडद्यांना चिकटते मंद वाऱ्याची सवय!

सावलीतून कोंडलेले उन्ह प्राशून तप्त ती
फरशीवर रांगती अनाहूत पायरव... त्याची सवय!

बैठकी खुर्च्या तपेली जीव ते निर्जीवसे...
एकमेकां सांगती त्या रम्य स्पर्शाची सवय!

त्या पलंगावर पहुडलेल्या डहुळ निद्रेसही
सोडवेना भाबड्या अंगाईगीतांची सवय

त्या पसाऱ्यातून तुंबून राहिला एकांत का?
त्यास पुन्हा लागलेली मुक्त घुमण्याची सवय!

तिची तब्येत सद्द्या बरी नाही!

तिच्या ओठावरचं हासू अजून मावळलेलं जरी नाही...
तिची तब्येत खरंच बरी नाही!

उन्हाळा भर देहावर झेलत कडेकडेनं आटत जावं एखाद्या नदीनं...
तशी ती कणाकणानं संपत चालली आहे.
स्वत:च स्वत:ला होले होले कुरतडत
स्वत:ची स्वैर अमर्याद रेघ अल्लाद खोडत
ती स्वत:ला पुसत चालली आहे...!
तिच्या देहावरलं कणभरही मांस ढळलेलं जरी नाही....
तरी तिची तब्येत खरंच बरी नाही!

पावसाच्या दोन रेषा
एक राजा एक राणी
एक आतुर गंधगाणे...
बाकि सारे फक्त पाणी!

पावसाची दोन निमिषे
एक आधी... एक नंतर...
बरसते दरम्यान सारे
साचलेले मुग्ध अंतर

पावसाच्या पावलांना
चाल नाही धाव नाही
रानभर रेंगाळणारे
हुरहुरीचे नाव काही...

पावसाचा देह काळा
तप्त ओल्या वासनेचा
रांगडे इंद्रीय काळे
रंग हिरवा याचनेचा!

पावसाचे दोन बाहू
या मिठीला नाव नाही
यार तो आधार तो...
त्याला ऋतूचे गाव नाही!

तो मूर्ख म्हणाला मला, असा लागला, जिव्हारी भाला...
तळपला असा अधिकार, अनाहूत वार, सवयीचा झाला!

तो मूर्ख म्हणाला मला....

तो मूर्ख म्हणाला मला, पावले जरा जरा अडखळली,
शून्यात बुडाली वाट, जळून पहाट, पुन्हा मावळली!

तो मूर्ख म्हणाला मला, खोल कुणीकडे, छेडला षड्ज,
शांतता अशी ओरडली, मौन बडबडली,
मनाची गाज!

तो मूर्ख म्हणाला मला, एवढे काय त्यात कोसळले?
तू तीच तोही तो तोच तेच शिरपेच पुन्हा पाजळले!

तो मूर्ख म्हणाला मला....

का मूर्ख म्हणाला मला? बोलले काय जरा नावडते?
की असे वागले या बुद्धीचे कौतुक सारे झडले?

गे माये माझी पीडा,
मी कशी तुला सांगावी?
नजरेत खोल तुज दिसले,
ते निव्वळ असत्य नाही!

मी जन्मजात एकाकी,
हरवले जिथे सापडले...
तो आला अन् मी हसले,
हे केवळ अगत्य नाही!

मी श्वासांनी गुदमरते,
अन् फासांनी चाळवते
हे भाषांतर स्पर्शांचे...
हे अगम्य अनित्य नाही!

गे माझ्या रात्रींनाही
सावली अताशा असते
तो असतो तो आहे तो!
तो नुसता अवध्य नाही!

तो निघून जावा याची
मी वाट पाहते आहे
मी मरून जावे याला,
गे दुसरे निमित्त्य नाही!