रंगीबेरंगी

शाळेत तिसरीचौथीत असताना एका कुठल्याश्या बुधवारी का गुरुवारी रात्री जेवण झाल्यावर गादीवर मी लोळत पडलेलो असताना आईनं टीव्ही लावला. म्हणाली, ’आता सुरू होणार आहे तो कार्यक्रम नीट ऐक. पु. ल. देशपांड्यांचा कार्यक्रम आहे. आपल्या घरी त्यांची पुस्तकं आहेत. तुला कार्यक्रम आवडला तर लायब्ररीतून तुला त्यांची अजून पुस्तकं आणून देईन.’ कार्यक्रमाचं नाव होतं ’निवडक पु.ल.’. कार्यक्रम सुरू झाला आणि संपला. आई, आजी खदखदून हसत होत्या. टीव्हीतले पुलंसमोरचे प्रेक्षकही खोखो हसत होते. मला फारसं काही कळलं नाही. पण तरीही पुढच्या आठवड्यात आईनं सांगण्याआधी मी टीव्ही सुरू केला.

यावर्षीच्या जानेवारी महिन्याच्या 'माहेर' मासिकात श्री. अभिजीत देशपांडे यांनी लिहिलेला हा लेख -

१.

२.

३.

४.

ज्या काळात, ज्या घरात, ज्या गावात, आणि ज्या कुटुंबात मी जन्मलो तिथे कैक माणसे, बाया, मुले, मुली पायी चालताना दिसायची. बायका नदीवर कपडे धुवायला जात तेंव्हा त्या अनवानी पावलांनी करकर निघत आणि सात आठ माणसांच ओलचिंब धुण घेऊन घरी येत असतं. नदीची वाट चढउतारांची असे. अगदी पावसाळी दिवसात सुद्धा ह्या बायका अनवानी पायांनीच जात. उलट, चप्पल घालून नदीवर जाणं म्हणजे पाय मोडून घेणं असे. कारण, पाय शेवाळी जागेवरुन घसरलाचं तर अनवानी पायांनी जितक्या लवकर सावरता येतं तितक्या लवकर वाहणा घातलेल्या पायांनी सावरता येत नाही.

’वळू’, ’देऊळ’, ’विहीर’, ’हायवे’ अशा राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर गाजलेल्या चित्रपटांचे राष्ट्रीय पुरस्कार-प्राप्त दिग्दर्शक श्री. उमेश विनायक कुलकर्णी हे गेली पाच वर्षं पुण्यात आणि मुंबईत ’शूट अ शॉर्ट’ ही लघुपटाची कार्यशाळा आयोजित करत आले आहेत.

ही कार्यशाळा यंदा प्रथमच न्यू जर्सी इथे २१ आणि २२ मे, २०१६ या कालावधीत आयोजित करण्यात आली आहे.

(माझ्या ४ वर्षाच्या मुलीला लिहीलेल एक पत्र जे ती आणिक थोडी मोठी झाली की वाचेल आणिक मला येऊन घट्ट बिलगेल नेहेमी सारखी )

गो बाय तुला येऊन चार वर्ष झाली. तू आलीस म्हणून जगण्याला एक कारण मिळाल अगदी एकूलत एक. आई बापाच्या अकाली जाण्याने मोडून गेलेल्या एका माणसाला उमेद मिळाली.

काल असाच मल्हारी मार्तंड शिनुमा आठवला.

मायबोलीवर येऊन १३-१५ वर्शं झाली तरी माझा एकच आयडी कायम होता तो म्हणजे बस्के. लोकं ड्युआय का काढतात ह्याचे नवल मात्र कायम वाटायचे. एक म्हणजे गरज काय, अन दुसरे म्हणजे हे सर्व मॅनेज करणे किती अवघड जात असेल?

दोन्ही प्रश्नांची उत्तरं मला मिळाली यथावकाश. मला ड्यु आय घेऊन का होईना पण व्यक्त होण्याची गरज पडली. आणि ते सर्व, दोन दोन आयडेंटिट्या मॅनेज करणे किती अवघड जाते हे ही समजले.

१.
पापडी चुरमुरे कुरकुरीत लागले
मिरची अन कांदा चरचरित लागले
चिंचेची चटणी आंबट गोड
शेव फरसाण कैरीची फोड
सगळ्याची मिळून केली भेळ
असा आमचा भातुकलीचा खेळ

-----

२.
पुरी फुगली टमाटम
छोल्यांचा वास घमाघम
श्रीखंड खाऊ गप गप
ढेकर देऊ अsब अssब

एक पिपाणी द्या पप्पूस आणुनी
पिचकीन जी तो परप्राणाने
छेदुनी टान्गूनी सारी लक्तरे
दीर्घ तिच्या त्या किंकाळीने,
अशी पिपाणी द्या हीज आणुनी
मती जाऊ द्या मरणालागुनि
जाळूनी किंवा पुरुनी टाका
कुन्थत न एका ठायी ठाका
सावध ऐका पुढला धोका
खांद्यास चला खांदा देऊनी
एक 'कन्हैया' द्या हीज आणुनी
(वाजवील तो बासुरी सुन्दर)
प्राप्तकाल हा विशाल धूसर
सुंदर बेणी तयात खोदा
निजधामे त्या वरती नोंदा
बसुनी का गाढवीवर मेदा
विक्रम काही करा चला तर
हल्ला करण्या ह्या सि.न्हावर,ह्या वाघीणीवर
मुढानो या त्वरा करा रे
मूढते चा ध्वज उंच धरा रे
बेअकले ची द्वाही फिरवा रे
पिपाणीच्या या सुरा बरोबर

मूळ कविता :