मे महिन्यात लेकाने म्हटलं,
"इस्राइलला जायचं का?"
"कशाला? मरायला?" मी भेदरून विचारलं. पुढची १० मिनिटं ऐकीव माहितीवर विधानं करायची नाहीत असं ऐकवण्यात आलं. मध्येच मी, मी तुझी आई आहे की तू माझा बाबा असं विचारून त्याला गोंधळवलं. पण गाडी पुन्हा मुद्द्यावर आणण्यात तो पटाईत. बसल्याबसल्या इस्राइलबद्दल इतकं ऐकलं की त्याला म्हटलं,
जुन्या पेठेकडे जायला निघाले होते मी. चार स्टेशनं होता होता गाडीत बरीच गर्दी चढली, त्यातच हे दोन बापे होते. शिपिंग कंपनीतल्या कामगारांमुळे ग्रीकच्या खालोखाल माझ्या कानावर सगळ्यात जास्त पडलेली भाषा, बंगाली, बोलत होते. जरा गर्दी विरळ झाल्यावर त्यांनी मला खिडकीत बसलेलं पाहिलं आणि समोरच्या दोन जागांवर येऊन बसले. मी गाणी न ऐकता कानात हेडफोन ठेऊन लक्ष देत होते. “लांब केस”, “रंग”, “बांग्ला?” एवढं समजलं. बाकी नजर समजायला बंगाली कळायची गरज नव्हती. त्यांचं स्टेशन लगेचच आलं होतं, पण एक माणूस जागेवरून उठायला लागला तेव्हा दुसऱ्याने त्याला पुन्हा खाली बसवलं. माझ्याशी बोलून बघणार होते ते.
इंग्लंडच्या राजाराणीच्या स्वागताप्रित्यर्थ गेटवे ऑफ इंडिया बांधला तसा सहार विमानतळ तमाम आयटीच्या लोकांच्या परदेशगमनाप्रित्यर्थ गेट आउट ऑफ इंडिया म्हणून बांधलाय की काय अशी शंका येण्याइतपत बाहेर जाणार्यांची संख्या वाढायला लागलेली होती. 'तो' काळ म्हणजे बिल गेट्स घरोदारी डेस्कटॉप असण्याची स्वप्न बघत होता तो काळ, भारतातून बाहेर जाताना फक्त ५०० डॉलर नेता यायचे तो काळ, विमानात/ऑफिसात बिनधास्तपणे सिगरेटी पिता यायच्या तो काळ, परदेशी जाणार्यांकडे आदराने बघायचा काळ, नंबर लावल्यावर फोन / गॅस मिळायला ४/५ वर्ष लागायची तो काळ!!
बराच वेळ सलग रायडींग झाल्यावर राधाने मागेपुढे असलेल्यांना ब्रेक घ्यायची खूण केली. एक टपरीवजा दुकान होतं. सगळे थांबले. मस्त कडक चहा आणि मॅगी खाऊन पुढचा रस्ता सुरु झाला. अखेर संध्याकाळी ठरलेल्या ठिकाणी मुक्काम करायला सगळे थांबले. ते एक लहानसं खेडं होतं. ग्रुपचा मुक्काम तिथल्याच एका होमस्टे मध्ये होता. दिवसभराच्या रायडिंगमुळे सगळेच दमले होते. सर्वांनी फ्रेश होऊन जेवणावर ताव मारला. जेवण साधंच होतं पण ते दिवसभराच्या थकव्यानंतर निशाला खूप आवडलं. झोपण्यापूर्वी सगळ्यांना राधाने परत उद्याच्या सूचना दिल्या. निशाला झोप आली नव्हती.
निशा सकाळी उठली तेंव्हा तिला खूप मस्त वाटत होतं. अगदी गुरगुटून झोपली होती ती रात्री. आई उशापाशी बसून तिच्या केसांमधून हात फिरवत होती. आई जवळ असण्याचं सुख अनुभवत कधी झोप लागली हे निशाला कळलंच नाही. आज काय बरं करूया असा विचार करतानाच आई आली.
“ निशा, जरा दिवाळीची खरेदी करूया का आज?” आईने विचारलं.
“हो जाऊया की. काय काय आणायचंय?” निशा आईबरोबर फिरायला जायला नेहमीच तयार असायची.
“काही विशेष नाही. नेहमीचीच दिवाळीची खरेदी. आणि तुझ्यासाठी एक छान साडी पण घेऊया”