मुक्तस्रोत(Open Source)

भारतीय नौदलाच्या हवाई शाखेत नव्या तुकडीचा – आयएनएएस 316 (INAS 316) समावेश गेल्या 29 मार्चला करण्यात आला आहे. या तुकडीत सागरी टेहळणी करणाऱ्या P-8I या दीर्घपल्ल्याच्या विमानांचा समावेश आहे. गोव्यात दाभोलिममध्ये असलेल्या नौदलाच्या हवाईतळावर (आयएनएस हंसा) ही तुकडी तैनात करण्यात आली आहे. त्यामुळे अरबी समुद्राची अधिक प्रभावीपणे टेहळणी करणे शक्य झाले आहे. भारतीय नौदलात सध्या एकूण 12 P-8I विमाने सामील करण्यात आलेली आहेत.

गेल्या आठवड्यात मात्र अचानक दिल्लीला जायचं ठरलं, तेही अगदी एकाच दिवसात. आता इतक्या ऐनवेळी राजधानी, दुरोंतोशिवाय अन्य गाड्यांची आरक्षणं मिळण्याची शक्यता नव्हती. म्हणून मिळताहेत, तोवर लगेच मुंबईहून राजधानीचं आरक्षण करून टाकलं. मुंबईहून छत्रपती शिवाजी महाराज (ट) (CSMT) वरून सुटणारी आणि मुंबई सेंट्रलवरून सुटणारी ऑगस्ट क्रांती तेजस राजधानी यांची आरक्षणं शिल्लक होती.

गेल्या 25 वर्षांमध्ये पुण्याचा विस्तार अतिशय झपाट्याने झाला आहे आणि तो अजूनही होतच आहे. पुणे आणि आसपासच्या परिसरांमध्ये येऊ लागलेल्या छोट्या-मोठ्या उद्योगांमुळे शहराचा आकार वाढत राहिला आहे. वाढत्या शहरीकरणाचा ताण पुण्यातील उपलब्ध शहरी सार्वजनिक वाहतुकीवर वाढत गेला. हा वाढता ताण ती वाहतूक व्यवस्था पूर्ण करू शकलेली नाही. आजही मागणी आणि सेवेचा पुरवठा यात बरीच तफावत आढळत आहे. मागणी पूर्ण करण्यास सार्वजनिक वाहतूक सक्षम नसल्यामुळे रस्त्यावरच्या खासगी वाहनांची संख्या प्रचंड प्रमाणात वाढत चालली आहे. त्यातच अरुंद रस्त्यांमुळे वाहतुकीचा वेग आणखीनच मंदावत आहे.

सध्या रशिया आणि युक्रेन यांच्यात सुरू झालेल्या युद्धाची पार्श्वभूमी अनेक वर्षांपासून तयार होत होती. युक्रेनच्या क्रिमीयामध्ये घेण्यात आलेली जनमत चाचणी हा या संघर्षातील एक महत्वाची घटना ठरली. या घटनेला येत्या काही दिवसांमध्ये 8 वर्षे होत आहेत. आता रशिया आणि युक्रेन यांच्यातील संघर्ष शिगेला पोहचलेला आहे.

काळ्या समुद्राच्या किनाऱ्यावर तुर्कस्तान, रशिया, जॉर्जिया, बल्गेरिया, रोमानिया हे देश वसलेले आहेत. यांच्यातील तुर्कस्तान नाटोच्या स्थापनेपासूनच त्याचा सदस्य होता, तर बल्गेरिया आणि रोमानिया 2004 मध्ये सदस्य झाले. जॉर्जियाही नाटोमध्ये सदस्य होण्यासाठी इच्छुक आहे.

बीजिंगमध्ये (चीन) 4 ते 20 फेब्रुवारी 2022 दरम्यान हिवाळी ऑलिंपिक स्पर्धा भरत आहेत. यामुळे एकाच शहरात उन्हाळी आणि हिवाळी ऑलिंपिक स्पर्धांचे आयोजन होणारे बीजिंग हे जगातील एकमेव शहर ठरले आहे. पण त्याचवेळी पूर्णपणे कृत्रिम बर्फावर खेळवले जाणारेही हे पहिलेच हिवाळी ऑलिंपिक असणार आहे. बीजिंग हे या स्पर्धांचे मुख्य ठिकाण राहणार असले तरी काही क्रीडाप्रकारांचे सामने यानकिंग आणि चांगझियाकाऊ येथे खेळवले जाणार आहेत. या ऑलिंपिकवर भारतासह काही देशांनी राजनयिक बहिष्कार टाकला आहे.

आयफेल टॉवर – फ्रांसचे बोधचिन्ह. संपूर्ण फ्रांसमध्ये व्हर्सायपासून मार्सेलिसपर्यंत कितीही भव्यदिव्य राजवाडे आणि अन्य ऐतिहासिक वास्तू उभ्या असल्या तरी फ्रांस हे नाव उच्चारताच डोळ्यासमोर जी प्रतिमा उमटते ती असते केवळ आयफेल टॉवरचीच. पॅरिसमधून वाहणाऱ्या सेईन नदीच्या किनाऱ्यावर हा टॉवर उभा आहे. त्याच्या उभारणीला सुरुवात झाली, त्या घटनेला यावर्षीच्या सुरुवातीलाच 135 वर्षे पूर्ण होत आहेत.

हिंदी महासागरातील भारताच्या राष्ट्रहितांच्या रक्षणाची जबाबदारी भारतीय नौदल पाण्याखाली, पाण्यावर आणि समुद्रावरील आकाश अशा तीनही ठिकाणी सक्षमपणे पार पाडत आहे. यापैकी समुद्रावरील आकाशातील भारतीय नौदलाच्या शक्तीची संपूर्ण ओळख करून घेण्यासाठी गोव्यातील नौवहन संग्रहालय (Naval Aviation Museum) एक महत्वाचे साधन ठरते.