गद्यलेखन

आज उशीर झालेला असतो. मी घाई घाईने आवरून निघते. असंख्य वाहनांच्या गर्दीने वाहणारे दहा सिग्नल्स वागविणारा माझा ऑफिसचा रस्ता डोळ्यासमोर दिसू लागतो. आणि ते घडते. माझ्या दुचाकीची किल्ली जागेवर नसते. तिच्या जोडीला सुखाने नांदत असणाऱ्या घराच्या तीन किल्ल्याही गायब असतात मी सगळे घर शोधते. आवरलेल्या-पसरलेल्या गोष्टींची उलथा-पालथ करते. कुठेच ती चिरपरिचित खणखण ऐकू येत नाही.. मग मी माझ्या शत्रूची मदत घ्यायचे ठरवते. काल शेवटची तिला कुठे पहिली होती हे आठवण्याचा आटोकाट प्रयत्न करताना अचानक माझ्या वरच्या मजल्यावरचा दिवा पेटतो. काल कारने हिंडत होतो नाही का.. कुलूप लावताना घेतली होती पण तिला बरोबर.

ह्युस्टनच्या गणपतीची क(व्य)था

(छ. टि. १: भारतीय कथांनुसार चित्रगुप्त, नारद आणि अत्री ही ब्रह्माची मुलं आहेत.
छ. टि. २: खालील संभाषणातील लोक व घटना खऱ्या आहेत आणि कल्पनांशी त्यांचा काहीही संबंध नाही.)

नारद : नारायण, नारायण! चित्रगुप्ता, तू या लोखंडी गजांच्या पलीकडे काय करतो आहेस?
चित्रगुप्त: काय करणार? मी लोकांवर पाळत ठेवतो तशी कोणीतरी माझ्यावर ठेवली.
ना: अरे पण तू केले तरी काय?
चि: मला जसे सर्व कळते तसे तुलाही कळते, तरी सांगतो, ऐक: मी काम करता-करता डुडलींग करत होतो.

दरवर्षी प्रमाणे यंदाही हरीतालीका आली, जुन्या नव्या आठवणींना उजाळा देऊन, हरीतालीका महादेवाची वाळूची पिंड तयार करायची त्याला १६ प्रकारची १६ पाने फुले वहायची सोबत बेल कणिस, काकडी, केळ ठेवायचे वरून पेला काळा करुन त्यावर काडीने शंकराचे तिसरे नेत्र काढायचे, आणि मग त्यावर धोत्र्याचे पांढर मोठे फुल वहायचे. एवढे झाले की सायंकाळी फुलांनी परत व्यवस्थित सजवायचे आणि हळदि कुंकु करायचे. रात्री परत कहाणी वाचायची मग पुन्हा नदीवर वा विहीरीवर हे सर्व घेऊन जाऊन विसर्जीत करायचे. कणिस भाजुन काकडी केळ प्रसाद म्हणुन वाटायचे. असा हा कार्यक्रम.

बर्फी.......
गोड आवडणार्‍या प्रत्येकाला "बर्फी" हा तसा आवडणारा प्रकार...... अगदी बसल्याबसल्या खाण्यापासून ते मुखशुध्दीपर्यंत कधीही बर्फी चालते..... अनुरागची बर्फी मात्र अगदी पोटभर जेवलं तरी मन तृप्त झालय पण अजून खायची आहे असं वाटणारी आहे.
एकाच प्रकारचं दूध, साखर तेच जिन्नसांचं प्रमाण असं अगदी तयार करून वेगवेगळ्या आचार्‍यांच्या हातात जर बर्फी करायला दिली तरीही प्रत्येकाची चव "आचार्‍यागणिक" बदलतेच..... आपण त्याला अमुक-तमुक आचार्‍याच्या हाताची चवच वेगळी आहे असं म्हणतो....... अनुरागच्या हाताला वेगळीच चव आहे, आणि पुन्हा एकदा त्याने हे या "बर्फी"तून सिध्द केलेय.

"बाबा, आपली फॅमिली हिस्ट्री काय हो? आम्हाला फॅमिली ट्री लिहिण्याचा assignment मिळाला आहे शाळेत - फॅमिली हिस्ट्री for the last 10 generations!"

सोनूचा हा प्रश्न ऐकून मी चांगलाच चक्रावून गेलो होतो. आता ह्या मुलीला मी काय उत्तर देऊ? एकन्दरित काय, तर ज्या प्रश्नाने मला जन्मभर सतावले होते त्या प्रश्नाची झळ आता माझ्या पुढच्या पिढीला पण जाणवू लागली होती तर!

जे. एस्. एम्.
आमचे कॉलेजचे जीवन तसे खुरटलेलेच होते. एकतर इतर काय करता येत नव्हते, म्हणून कॉमर्स करायचे ठरवले. कॉलेजचे आकर्षण होते पण खिसे रिकामे होते. सायकलने कॉलेज गाठायचे. एकच सायकल दोन भाऊ आलटून पालटून वापरायचो. भाडयाचे खोली खालीच घोडेकरांचे सायकल दुरूस्तीचे दुकान होते. त्यामुळे प्राथमिक ज्ञान होतेच. दुरूस्तीही फुकटात व्हायची.
घरा-शेजारी पावसाळयात विठोबाच्या देवळात मोहन म्हात्रेचा गणपतीचा कारखाना असायचा. चित्रकार बनण्याची आवड होती. पण त्याला मुरूड घातलेली. ती हौस गणपतीच्या कारखान्यात भागवून घ्यायचो. मूर्तीला मदत करता करता वडीलांचाच अर्ध पूतळा बनवला. बरेच वर्षे तो होता.

जे दिसतेय ते महाभयंकर आहे.......

मुठभर राजकारणी, धनदांडगे उद्योगपती, महागाई, भ्रष्टाचार, नाकर्ती जनता सगळेच मिळून एकट्या पडलेल्या असहाय, अबला लोकशाहीचे धिंडवडे काढतायत...... एका अंधार्‍या खोलीत तिला एकटीला डांबून अक्षरशः तिचे लचके तोडण्याचं काम या झुंडीतल्या गुंडांनी चालवलय........ सगळ्यांचे चेहरे निर्विकार आहेत, विकट हास्य करत एक एक जण तिचं एक एक वस्त्र फेडत तिला ओरबाडतोय, विवस्त्र करतोय आणि लोकशाहीचा आक्रोश त्या चार भिंतींच्या बाहेर मात्र जात नाहिये...!!!

पण इथे एखाद्या घटनेचा ईव्हेंट केला गेला नाही तरच नवल...

"... मी सिडनीत कामासाठी येणारय... भेटायला जमेल?" म्हणालास. नुस्तीच नेटवरली पत्रं भेट आपली. मला धास्तीच जास्तं. नकोच वाटलं प्रत्यक्षं भेटणं. आडाखे चुकले तर वाईट वाटण्याइतकेही आपण मैत्रं नव्हतो... तरीही. (नथिंग अबाऊट यू... इट्स, मी.)
तुझं तेव्हा येण्याचं बारगळलं... पण मी फारसा प्रतिसाद दिलाच नव्हता हे तुझ्या लक्षात आलं का रे?

पुन्हा एकदा तूच नेट लावलास. तुझं लिहिलेलं वाचून माझे "यत्किंचित अभिप्राय" अन मी लिहिलेलं वाचून तुझे "किंचिततरी अभिप्राय" इतक्या जुजबी भांडवलावर, प्रत्यक्षं भेटीचं आवताण... पुन्हा एकदा तुझ्याचकडून. ह्यावेळी वरमून मी कबूल झाले.

पण काय ?
मी जे दररोज करतो ,
ते पुरेसे नाही वाटत मला !
पण का ?
मी जे दररोज खातो ते पुरेसे नाही वाटत !
मी जे दररोज बघतो ते पुरेसे नाही वाटत !
मी जे दररोज चालतो ते पुरेसे नाही वाटत !
मी जे विचार करतो ते पुरेसे नाही वाटत !
पण असे का वाटते ?
मी शोधतो आहे दररोज ---
मी शोधतो आहे दररोज !
मी जसे शोधतो आहे ते पुरेसे नाही वाटत !
मी काय करू ?