आज घरातील सर्व मंडळी काही कारणास्तव चार दिवसांसाठी बाहेरगावी गेलेली असल्याने मी घरात एकटाच पडलो होतो आणि त्यामुळेच घरातील 'स्व' जेवणाची जबाबदारीसुद्धा सर्वस्वी माझ्यावर पडली होती. तसा मी भात अगदी मस्त करतो (एकट्यापुरताच) परंतु रोज रोज भात खाण्यापेक्षा आज जरा वेगळं करुया असे वाटले. पण वेगळ म्हणजे नेमक काय करायच? कारण ऑम्लेट- भाताच्या पुढे माझी कधीच उडी गेली नव्हती; नव्हे तसं धाडसच मी कधी केलं नव्हत. (त्यात आळस हा घटकही किंचितसा कारणीभूत होताच!) पण आज मात्र काहीतरी असं धाडसी कृत्य करावच अस मनापासून वाटू लागल होतं.
मुंबई मधल्या एका चाळीत,
राहत असतो सांडू शेट.
चाळीमधूनच हलवत असतो,
सगळे सगळे धंदे थेट.
सांडूशेटचा धाक मोठा,
गल्लोगल्ली पेरला आहे.
सांडूशेटच्या धाका पुढं,
दिल्लीचा राजा हरला आहे.
सांडूशेटचे पंटर सारे ...
गल्लोगली हिंडत असतात.
जगण्याच्याच हप्त्यासाठी
ज्याला त्याला भांडत असतात ...
सांडू शेटचा फोन आलाय ....S S
एक नवी धडकी असते ....
अक्खा दिवस गल्ल्यांमध्ये
हप्त्यानंतर कडकी असते.
सांडू शेठ मुंबई मध्ये,
कुठल्या गल्लीत राहत असतो.
सांडू शेट मुंबई मधून,
सगळं कसं पाहत असतो ?
ज्याला त्याला प्रश्न असतो,
शेट कसा दिसत असेल ...?
एवढा हप्ता पाहून मग ...
शेट कसा हसत असेल ?
"आई, मी स्पेलिंग बी मध्ये भाग घेतेय." मुलीने जाहिर केलं आणि माझा चेहरा खाडकन उतरला.
"अगं त्यासाठी स्पेलिंग यावी लागतात." माझ्या स्वरातली अजीजी तिच्या पर्यंत पोचली नाही.
"मग?"
"मला येत नाहीत."
"पण भाग मी घेणार आहे. खी खी खी...."
"हो, पण तुझी तयारी मला करुन घ्यावी लागेल नं." माझं केविलवाणं स्मित.
"ईऽऽऽ त्यात काय आहे. तू मला शब्द विचार, मी स्पेलिंग सांगेन."
"अगं पण ते शब्द विचारता यायला हवेत ना मला?"
मुलगा फजिती बघायला उभा होताच. फजितीची फटफजिती झाली तर पहावी म्हणून तोही मध्ये पडला.
"बाबा तर म्हणत होता तुझ्याकडे इथली पण पदवी आहे."
"शिक्षणाचा काही उपयोग नसतो काहीवेळेस"
( चाल : असावा सुंदर चॉकलेटचा बंगला -)
"आदर्श " सुंदर हाच आमचा बंगला -
सरकारी दरबारी 'कुणकुण 'ता चांगला !
ह्या आमच्या बंगल्याला संधीचं दार -
भेसळींच्या पोत्यातनं तिथून वसूल फार !
रोज रोज नोटांच्या ' पेटया ' दोन -
' आल्या आल्या ! '- म्हणायला, छोटासा फोन !
' बिस्किटां'च्या प्राप्तीवर जोर छानदार -
' परमिटां'च्या भांडणात फुल्ल हाल हाल !
खंडणी-खोरामागे बंदा हा रहातो,
मोठ्याशा फायलीशी लपाछपी खेळतो !
' उच्च उच्च डोक्यां-'चा खेळ रंगला ;
त्या दिवशी टिकीट पदरात न पडल्याच्या समाधानात घरी आलो. थोडे दिवस गाड्या सरळ धावल्या, म्हणजे चाकाच्या आणि आमच्या वागण्याच्याही. नवर्याच्या मागे पोलिस लागतात याचा बायकोला मिळणारा आनंद काही निराळाच. पोलिस पुराव्यानिशी सिद्ध करतात सारं त्यामुळे 'हॅट, काहीतरीच काय' असं म्हणून बायकोला झटकता येतं तसं तिथे करुन भागत नाही. नवर्याच्या मते पोलिस विनाकारण त्याच्या मागे लागतात, माझ्या मते सकारण. पण हा नेहमीचाच वादाचा मुद्दा. तोही मी सोडून दिला होता हल्ली. माझा आणि गाण्याचा सुतराम संबंध नसतानाही मी आजकाल खुषीत गाणी गुणगुणायला लागले होते.
आम्हाला नुकतीच दादाची गुप्त खाजगी वासरी वाचायला मिळाली. (दादा म्हणजे आपला सौरभदादा हो. आधीच सांगितलेलं बरं नाहीतर कोणाला तरी दादा म्हणजे आपले तरूण, तडफदार, स्पष्टवक्ते, स्वच्छ, कार्यक्षम, प्रामाणिक, महाराष्ट्राचे तारणहार . . . इ. बिरूदे मिरविणारे अजितदादा वाटायचे). आम्ही दादाचे खूप जुने फॅन. त्याची वासरी वाचल्यावर आम्हाला भरून आलं आणि इतरांसमोर त्याची व्यथा मांडलीच पाहिजे असं वाटलं. वाचल्यावर तुम्हाला सुध्दा भरून येईल.
__________________________________________________
वाहिन्या बदलत असतानाच मध्येच एका वाहिनीवर ते चिरपरीचित वाक्य कानी पडलं "आदमी तिन और गोली छे......बहुत नाइन्साफी है.." आणि माझं मन भुतकाळात गेलं..
नववित असतानची गोष्ट..ह्या प्रसंगाला दोन गोष्टी कारणीभूत होत्या, पहिली सगळ्या मास्तरांना असते तशीच मुलांना गोंधळात टाकण्याची सवय आमच्या हिंदीच्या मास्तरांना पण होती. अगदी सोप्या गोष्टीत पण गोंधळवुन टाकायचे. दुसरी माझी सवय, तास कोणताही असो, शिकवणारे कोणीही असो..माझी झोप ठरलेली..आजपर्यंत एकही तास या नियमाला अपवाद नाही. असो
आम्ही या नव्या भागात राहायला आलो त्यासरशी आमच्या शेजारच्या आजीबाईंनी दुसऱ्याच दिवशी दार ठोठावले. पाठीची पार धनुकली झालेली, अंगावर सुरकुत्यांचे जाळे, डोईवर पदर अशा त्या नऊवारी नेसलेल्या आजीबाई दारातूनच म्हणाल्या, "तुमाला पेपर लावायचा आसंल तर माज्याकडनं घ्यावा. माझी एजन्सी हाय. " त्यांच्याकडे काही क्षण थक्क होऊन पाहिल्यावर आमच्या मातुःश्रींनी भारल्यागत होकारार्थी मुंडी हलविली आणि म्हातारबाईंच्या पेपर एजन्सीचा माणूस रोज दारात पेपर टाकू लागला.