विज्ञान

✪ सेंटर फॉर सिटिझन सायन्सेस (CCS), विज्ञान भारती आणि राष्ट्रीय रेडिओ खगोल भौतिकी केंद्र (NCRA) द्वारे आयोजन
✪ तीन दिवसीय संमेलनामध्ये आंतरराष्ट्रीय वैज्ञानिकांची व्याख्याने, सखोल चर्चा आणि संवाद
✪ जुन्या व नवीन पिढीतील खगोलप्रेमींचं एकत्रीकरण- Passing of baton
✪ आयोजक, संबंधित संस्था, व्हॉलंटीअर्सद्वारे उत्तम नियोजन आणि चोख व्यवस्था
✪ आजच्या खगोल विज्ञानात काय सुरू आहे ह्यांचे अपडेटस आणि मूलभूत संकल्पनांची उजळणी
✪ भारतातल्या संस्था व वैज्ञानिक किती मोठं योगदान देत आहेत ह्यावर प्रकाश
✪ अजस्त्र जायंट मीटर वेव्ह रेडिओ टेलिस्कोप (GMRT) ला भेट!

✪ दुर्बिणीतून धुमकेतू C/2022 E3 (ZTF) शोधण्याचा व बघण्याचा अनुभव
✪ हा धुमकेतू बायनॅक्युलरद्वारे सध्या दिसू शकतो
✪ शहरापासून लांबचं आकाश आणि धुमकेतूची अचूक स्थिती माहित असणे आवश्यक
✪ त्याची स्थिती वेगाने बदलते आहे
✪ १ फेब्रुवारीच्या सुमारास सर्वाधिक तेजस्वी असेल

२५ ऑक्टोबर रोजीचे खंडग्रास सूर्यग्रहण

पूर्ण भारतात दिसू शकेल

आजपर्यंत कित्येक लोकांनी "कालप्रवास" करण्यासाठी आयुष्य पणाला लावलं. काहींनी प्रत्यक्षात कालप्रवास केल्याचा दावा केला. पण संशोधनांती, त्यांच्या दाव्यात खरेपणा आढळून आला नाही.

नुकताच एक जुना व्हिडिओ बघण्यात आला. त्यानुसार "माईक मार्कम" नामक इसमाने प्रत्यक्षात कालप्रवास केला. त्याच्या ह्या दाव्याला वैज्ञानिकांनी अजूनतरी खोडून काढलेले नाही.

काहीच दिवसांपूर्वी जेम्स वेब या ‘नासा’ च्या इन्फ्रारेड दुर्बिणीने घेतलेले SMACS J0723 या दीर्घिका समुहाचे सुस्पष्ट फोटो जगभर प्रसिद्ध झाले. या दुर्बिणी विषयी विशेषतः ज्या रोचक आणि रंजक गोष्टी आहेत त्या आपण जाणून घेऊ.

जेम्स वेब पृथ्वीभोवतो नव्हे तर सूर्याभोवती फिरते

तुम्हाला मनातून अंतराळ वीरांचा हेवा वाटत असेल. लहानपणी अनेक स्वप्ने असतात. त्यापैकी एक म्हणजे अंतराळवीर होण्याचे! जुल व्हर्नचे ‘चंद्रावर स्वारी’ पुस्तक वाचले असणारच. पण पुढे मोठे झाल्यावर तुम्ही अंतराळवीरांच्या ट्रेनिंगची चित्रफित बघितली असेल किंवा हॉलीवूडचे चित्रपट बघितले असतील. मनातल्या मनात तुम्ही विचार केला असेल, “नको रे बाबा, त्यापेक्षा आपला ९ ते ५ जॉब चांगला आहे.”
पण....
तुम्हाला कदाचित कल्पना नसेल पण आपण सगळेच अंतराळवीर आहोत! तुम्ही, तुमची प्रिया पत्नी, चिरंजीव गोट्या, शेजारचे काका-काकू, सोसायटीचा वॉचमन? येस, तो सुद्धा.
आणि आपले अंतराळयान आहे पृथ्वी.

काय? गोंधळात पडलात ना? जॉन स्नोने सनीची युक्ती वापरली? कुठली युक्ती? कुठल्या सीझनमध्ये? कुठला एपिसोड? हे काय गौडबंगाल आहे?

जगातील आणि भारतातील विज्ञान जगतात घडणार्‍या घडामोडी, संशोधन, प्रयोग, शोध आणि इतर बातम्या या संबंधित नोंदी आणि चर्चा करण्यासाठी हा धागा आहे.

आज विज्ञान दिन. जेव्हापासून जॉर्ज मॉनबियोंचे The Invisible Ideology हे भाषण ऐकले आहे तेव्हापासून भांडवलवाद, नवउदारमतवाद, आणि उपभोक्तावाद यांचा आणि विज्ञानाचा कसा परस्पर संबंध आहे हे उलगडून बघण्याचा छंद लागला आहे. यामधून काही नव्या जाणिवा झाल्या त्यातील दोन ठळक जाणिवा या लेखात मांडणार आहे. शीर्षक “विज्ञानाची ऐशीतैशी” असे देण्याचे कारण या दोन्ही जाणिवांनी मला विज्ञानाच्या आकलनात घडणाऱ्या वा घडविल्या जाणाऱ्या चुका किती महाग पडू शकतात हे लक्षात आलं.

काळप्रवास (टाईम ट्रॅव्हल) ही संकल्पना मला नेहमी उत्कंठावर्धक वाटते तर कधी कधी गमतीशीर वाटते.