समाज

तसं म्हटलं तर एव्हाना ’गे’, ’लेसबियन’ हे शब्द अंगवळणी पडलेले शब्द झाले आहेत. समलिंगी विवाह तर कायद्याने मान्य झाला आहे. पण खरंच सर्वत्र आबादीआबाद आहे का? समलिंगत्वाचं वर्गीकरण सामान्य माणसांकडून दोन वर्गात केलं जातं. स्वाभाविक आणि विकृत. सर्वच देशात याबाबत मतभिन्नता आहे. पण आपल्याच घरात समलिंगी माणूस असेल तर? आणि तेही यौवनावस्थेत पदार्पण करीत असलेलं? जिथे व्यक्ती आणि मत स्वातंत्र्य आहे अशा अमेरिकेतही समाजाचा, मित्रमैत्रिणींचा, नातेवाईकांचा आणि मुख्यत्वे दबाब असतो तो चर्चमधील सहाध्यायींचा.

जे सत्य सुंदर सर्वथा.... : १. चाकण ते केडगांव चौफुला

बंडखोर काका घाडीगांवकर हे शिर्षक पाहिल्याने अनेकांच्या भुवया उंचावल्या असतील. हे शिर्षक देणे मला त्यांच्या आजपर्यंतच्या जीवनाला अनुसरून असल्याने उचित वाटते. कारण अन्याय, जुलुमाच्या, आक्रमणाच्या विरुध्द उभा ठाकतो तो बंडखोर.समाजमनाला आरसा दाखविणारा, नव्या युगाला प्रकाशमान करणारा बंडखोर. आपला माणूस चुकला भुलला तर त्याला सावरून घेणारा बंडखोर. संत तुकोबा सारखे समाजात अनेक बंडखोर अनेक क्षेत्रात उदयास आले.सूर्यासारखे तळपत राहिले.

सकाळी ११ -११:३० ची वेळ असेल, याच महिन्यात घेतलेली नवीन साडी नेसून, अवंतिकाने ड्रायव्हर ला गाडी बाहेर काढायला सांगितले. नवीन चंदेरी रंगाची धुवून पुसून लख्ख केलेली गाडी दारासमोर आली. डोळ्यावर काळा चष्मा लावून अवंतिका गाडीमध्ये जाऊन बसली. गळ्यातली प्लॅटिनम ची नाजुक माळ तिच्या नाजूक सौंदर्याएवढीच उठून दिसत होती.

सर्वसामन्य माणसाला, अश्या काही गोष्टींचा जाज्वल्य अभिमान असतो, ज्यांची निवड तो स्वतः कधीच करत नाही. त्याउलट, ज्या घटकांची निवड तो स्वतः करतो, त्यांच्याविषयी, त्याला फारसा अभिमान राहिलेला दिसत नाही; किंवा अगदी अभिमान असलाच, तरी तो फार टेम्भा मिरवत नाही ..

खानदान, संस्कृति, जात, धर्म, राष्ट्रियत्व, वर्ण, कूळ, इतिहास यातलं काहीच आपल्या नियंत्रणात अगर निवाडीत नसतं. हा फ़क्त एक योगयोग असतो. लहान मूल जन्माला आलं, की या गोष्टी त्याला आपोआपच चिकटतात !! त्यामधे त्या लाहान मुलाला, कुठलाही पर्याय दिला गेलेला नसतो.

आयुष्याचा चक्रव्यूह समर्थपणे पेलवणाऱ्या पण काही कारणास्तव असह्य झाल्यामुळं हाताच्या ओंजळीत डोकं लपवून एकटाच ओक्सापबोक्शीप रडणारा तो बापमाणूस पाहिला, अन मन हेलावल. काळोखलेल्या आकाशात कडाडणाऱ्या वीजेसारखे विचार एकामागोमाग सुरू झाले …विचारांचं थैमान थांबायला हवं पण विचारांचा प्रवाह मनाच्या खोलवर सैरावैरा फिरत राहिला. पुरुषाच्या सहनशीलतेचा बंध ( काही अपवाद वगळता ) फुटतो आणि तो असहाय होऊन टाहो फोडतो, तेव्हा परमेश्वर सुध्दा त्याच्या पीडा आणि यातनाकडे दुर्लक्ष करू शकत नाही. कारण परमेश्वर माणसाच्या सहनशक्तीपेक्षा अती भार माणसावर टाकत नाही. त्या बापमाणसाला मी वेगवेगळ्या रुपात पाहिले होते.

मी एका लेखामध्ये - what does a woman want ? मध्ये स्त्रीयांच्या नक्की गरजा काय, स्त्रियांच्या जगातील वेगवेगळ्या देशातील परिस्थिती काय दर्शवते याविषयी थोडी माहिती दिली आणि काही प्रश्न उपस्थित केले. त्यावर काही चर्चा होत आहे आणि त्यातून नवीन दृष्टिकोन मिळत राहतील, सध्याच्या धारणांची पडताळणी होत राहील अशी मी आशा करतो.

परवा *श्रीमान आगलावे* नावाचे गृहस्थ नेहमी प्रमाणे दसऱ्याचं सोने द्यायला आले सोने देताना अलिंगन दिले. अलिंगन देताना मनात अनेक विचार आले. हा माणूस फार भारी म्हणण्यापेक्षा अती कद्रू माणूस. ह्या बोटावरची थुकी त्या बोटाला कधी लावील कळणार नाही. त्याचे वर्णन करता येणार नाही. तो सडपातळ देखील नाही आणि जाडजूडा म्हणता येणार नाही. काळा की गोरा हे सांगायला मन तयार नाही. आमच्याच मातीत वाढला. नगाऱ्यासारखा फोफावला. त्यांच्या अंत:करणात काहीच राहत नाही.

सध्या महाराष्ट्राला काय झालाय हेच समजत नाही. कधी नव्हे इतकी जातीयता वाढिस लागलेली आहे. उठता बसता शाहू फुले आंबेडकरांचे आणि छत्रपती शिवरायांचे नाव घ्यायचे आणि दुसरीकडे त्यांच्याच विचारांना हरताळ फासायचा.
शाहू फुले आंबेडकर या त्रयीनीं नुसती महाराष्ट्रासाठीच नव्हे तर संपूर्ण भारतासाठी समता, न्याय आणि बंधुत्वाची शिकवण दिली. मुघलांच्या स्त्रीचाही साडी चोळी देऊन सन्मान करणाऱ्या युगपुरुष छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या भूमीत आपण राहत आहोत. इतका दैदिप्यमान इतिहास आणि तितकीच अभिमान मिरवण्याजोगी संस्कृती आपली आहे. असं असतानाही आपण आज काय करतोय याचा विचार व्हायला हवा.