अलिबाबाची गुहा अर्थात कोकणातील घराचा माळा
मे महिन्यात आम्ही सगळे जणं गावाला जमलो होतो . दुपारच्या जेवणासाठी आंब्याचा रस काढायचा होता , म्हणून जाउबाईंनी मला माळ्यावर पिकत घातलेले आंबे आणायला सांगितलं . वेचणी घेऊन मी माळ्यावर गेले .
मे महिन्यात आम्ही सगळे जणं गावाला जमलो होतो . दुपारच्या जेवणासाठी आंब्याचा रस काढायचा होता , म्हणून जाउबाईंनी मला माळ्यावर पिकत घातलेले आंबे आणायला सांगितलं . वेचणी घेऊन मी माळ्यावर गेले .
आमचं कोकणातल घर आहे जुन्या पदध्तीचं..... कौलारु.... ओटी, माजघर, देवघर, सैपाकघर आणि परसदार अशी रचना असलेलं. घर खूप मोठ असलं तरी त्या वेळच्या पद्धती प्रमाणे या घराला खोल्या तशा जास्त नाहीत. मुख्य घराच्या लेवलला एकच आहे खोली. तीच ही बोळाची खोली. बाकीच्या सगळ्या खोल्या चार पाच पायर्या खालच्या लेवलला आहेत.
घर,माझे.
[१]
मऊ फरशी, गुळगुळीत शहाबादी,
वासे भक्कम, जोत जुनी सागवानी.
ठेंगणे, स्नेहल वृन्दावन तुळशीचे,
महिरपीस मांडव जाई जूईंचे.
खुलती सोनचाफे पुढल्या दारी,
परसदारी पारिजात कण्हेरी.
लख्ख सारवल्या नितळ आंगणी,
सुबक रांगोळ्या छान मिरवती.
लपंडाव, फुगड्या, म्हणतो शिवाजी,
भोंडले, परवचे,अन शुभं करोती.
सणावारी उल्हास ओसंडे उत्साही,
किणकिणती कांकणे, भरल्या हाती.
लगबगती पैठण्या, लफ्फे खानदानी,
झळाळती तबके, निरांजने,अत्तरदाणी.
गजबज केवढी आल्या-गेल्यांची,
अगत्य ऊठबस पै पाव्हण्यांची.
मांडल्या पंगती, सुवास दरवळे,
गर्जत उठती श्लोक वामनाचे,
आमचे एक बावधनला घेतलेले सेकंड होम आहे. ३०-३१ लाखाला ३ वर्षांपूर्वी घेतले होते. इथून पुढे किंमत तशी काही फार वाढेल असे वाटत नाहीये. इन्वेस्ट्मेंट म्हणूनच घेतले होते. पण सोसायटीसाठी लागणारे पैसे, मिळू शकणारे भाडे व कर्जाचा हप्ता पहाता घर ठेवण्यापेक्शा विकले तर बरे होईल का असे वाटू लागले आहे. अजून १५ वर्षांनी रिटायर झाल्यावर ते पैसे/घर पेन्शनीसारखे वापरता येतील अश्या कल्पनेनी घर घेतले होते. परंतू सध्या जरा टु बी ऑर नॉट टु बी झालेय. आत्ता लगेच पैशाची गरज नाही. मिळालेले पैसे बँकेत ठेवले तर कदाचित जास्त फायदेशीर होईल की काय असे वाटत आहे म्हणून विचार घेण्यासाठी हा धागा.
नेहमीप्रमाणे सकाळी आईला फोन केला तेव्हा तिने आज घर पूर्णपणे पाडून झाल्याचं सांगितलं. छोट्या भाचीने किती मोठी जागा वाटते आहे म्हणून लगेचच रिकाम्या जागेचा फोटोही पाठवला. मला मात्र ती पडलेली वास्तु पाहून रडूच फुटलं. खरं तर काय कारण होतं रडायचं? नव्या पद्धतीचे, सगळ्या सुखसोयींनी परिपूर्ण, जास्तीत जास्त जागेचा वापर करून एक नवीन घर जन्माला येणार होतं..पण माझ्या मनात मात्र तेच कित्येक वर्षापूर्वीचे आमचे जुने घरच घर करून बसले आहे. १९८९ ते २००४ असा १५ वर्षांचा काळ आम्ही तिथे राहिलो. मी केवळ २ वर्षाची असतांना भाड्याच्या घरातून आम्ही तिथे स्वत:च्या घरी राहायला आलो.
मंजिरी, अगं निखिल किरकिरतोय का ग, जरा खळ्यात घेऊन बस त्याला म्हणजे शांत होईल ......
आता माजघरात आम्ही जेवायची पानं मांडतोय तेंव्हा सगळ्या मुलांनी खळ्यात जाऊन बसा ....
पोळ्या करताना गॅस जवळ उभं राहुन चिवचिवलयं अगदी, मी आता दहा मिनीटं खळ्यात जाऊन स्वस्थ बसतेय. ....
खळ्यात महादेश्वराच्या जीर्णोद्धारासाठी पंचायतीचे सभासद आलेत त्यांच्या साठी अमृत कोकम पाठवा.....
असं आमचं खळं ( कोकणात अंगणाला खळं हा शब्द प्रचलित आहे. ) घराचाच एक भाग असलेलं, घरापेक्षा ही अधिक वापरात असलेलं , सगळ्यांचचं लाडकं .... आमचं खळं
माझ्या आई वडिलांचे पेठेतले घर (अपार्ट्मेंट)३५ वर्षांपूर्वी बांधलेले आहे. त्याचे त्यावेळी जे अॅग्रीमेंट झाले होते त्याचे ओरिजिनल पेपर्स व ईन्डेक्स २ चा उतारा पूर्वीच्या पद्धतीने लगेच मिळत नसे. त्यावेळी ते तहसिलदाराकडे जावून काही वर्षांनी आणावे लागे. घर ज्याने बांधले होते त्या कॉन्टॄक्टरने बर्याच लोकांना बर्याच प्रकारे फसवले होते व त्यातून आलेल्या वैतुश्ट्यामुळे त्याने कोणालाच सेल डीड करून दिलेले नाही व संपूर्ण बिल्डींगमधील लोकांकडे अजूनही त्या व्यवहाराचे ओरिजिनल कागद नाहीत.
नवीन घेतलेल्या घराचे पीएमसी मधे पहिल्या ओनर चे नाव काढून आपले नाव घालणेचे आहे. ह्याकरिता एजंटचे नाव सुचवले गेलेले आहे. परंतु सग्ळेच फार महाग वाटते व तेही केल्यास, भ्रष्टाचारामधे आपण सहभागी होउ अशी भिती वाटते. कोणी हे काम आपले आपण केले आहे का? ऑनलाईन फॉर्म मी शोधला पण सापडला नाही. कोणी ह्यासंदर्भात अधिक माहीती पुरवु शकेल का?
परवा एक माणूस ढग डोक्यावर घेऊन विकायला निघाला होता. मला बुकित बातोक MRT स्टेशन जवळ भेटला. '5 सेंटला एक कला ढग. कुठला हि घ्या' म्हणत त्याने ओझं खाली ठेवल.
छोटा ढग, मोठा ढग, काळा ढग, पंधरा ढग, बरेच ढग त्याने कच कचून बांधून ठेवले होते. त्यातूनच एक छोटासा ढग निसटू पाहत होता. वळवळून वळवळून त्याचे अंग सोलवटले होते. ढग पूर्ण काळा न्हवता... त्याची किनार काहीशी गुलाबी होती.