कोविड १९ : वर्षपूर्ती आणि लसीकरण

दोन लसींची प्रति डोस किंमत : तुलना( वृत्तपत्रीय बातमीनुसार)

फायझर : २७०० रुपये तर
सिरम : २२० .

नव्या वाचकांसाठी एक सूचना.

कोविडसंबंधी हा धागा लसीकरण आणि भावी उपचार- संशोधन या हेतूने काढला आहे. याआधीच्या सर्व भागांचे दुवे या लेखाच्या सुरुवातीस दिलेले आहेत. त्या जुन्या धाग्यांमध्ये या विषयाचे साबण, निर्जंतुकीकरण इत्यादी उपविषय बरेच चर्चिले गेले आहेत.

तेव्हा या संदर्भात ज्यांना काही शंका असतील त्यांनी आधी ती जुनी चर्चा नजरेखालून घालावी. तरीही काही अजून शंका असतील तर त्या संबंधित धाग्यांवर विचारल्यास बरे होईल.
धन्यवाद !

अस्मिता,
गेले वर्षभर आपण सर्वजण या नव्या आजारामुळे त्रस्त आहोत. अशा परिस्थितीत तुम्ही सर्व वाचकांनी चांगले प्रश्न विचारून आणि उत्तम चर्चा घडवून छान सहकार्य केलेले आहे. त्यामुळेच या विषयावर खोलात वाचन करण्याची स्फूर्ती मिळाली आणि माझ्याही ज्ञानात भर पडत गेली. इथल्या चर्चेचा व्यक्तिगत विकासासाठी खूपच फायदा झाला.

साधना,
समाजातील सर्वांनी लस घेण्याची काही गरज नाही असे माझे मत आहे. लसीकरण सुरुवात अधिक धोका असलेल्या गटापासून सुरुवात होईलच. ठराविक प्रमाणात समाजाचे लसीकरण झाले, की तोपर्यंत साथीचे प्रमाण कमी होऊ लागणार आहे आणि न घेतलेल्या लोकांनाही अप्रत्यक्ष फायदा होईल.
आपल्याकडे आयसीएमआर नेही तसे स्पष्ट केलेले आहे. तेव्हा अन्य दीर्घकालीन आजार नसलेल्यांनी आपापल्या मताशी ठाम रहावे.
तुमचा दुसरा प्रश्न महत्त्वाचा असल्याने स्वतंत्र प्रतिसादात हाताळतो.

साधना,
जगात आतापर्यंत तयार झालेल्या लसिंमध्ये कुठलीही लस 100% सुरक्षित नाही. गेली पन्नास वर्षे ज्या लसी बालकांना नियमित दिल्या जात आहेत, त्यांच्यापासूनही अल्पप्रमाणात कधी ना कधी धोके उद्भवलेले होतेच.

आता सध्याच्या लसीला जी आपात्कालीन मान्यता दिली गेली यातील तत्त्व समजून घेऊ. पश्चिमी देशांमध्ये साथ फोफावतेच आहे आणि दिवसागणिक होणाऱ्या मृत्यूचे प्रमाणही लक्षणीय आणि काही ठिकाणी तर भयावह आहे .
आता जेव्हा समितीपुढे हा प्रश्न येतो तेव्हा तिला दोन बाजू तराजूत तोलाव्या लागतात. एका बाजूला दररोज डोळ्यासमोर दिसणारे खूप मृत्यू, तर दुसर्‍या बाजूला या लसीमुळे होऊ शकणाऱ्या धोक्यांचे अत्यल्प प्रमाण ( उदाहरणार्थ, दहा हजारात दोघांना ऍलर्जिक प्रक्रिया झाली, क्वचित प्रसंगी १० लाखात एखादा मृत्यूदेखील होऊ शकतो).

कुठल्याही उत्पादकाने किंवा विज्ञानाने हा धोका नाकारलेला नाही. आता आज ही दोन्ही पारडी बघितली असता जबाबदार समितीला “आत्ताचे होणारे मृत्यु पहिले थांबले पाहिजेत”, याच मुद्द्याला प्राधान्य द्यावे लागते आणि दुसऱ्या पारड्याकडे काहीसे दुर्लक्ष करावे लागते. त्याला नाईलाज असतो.

म्हणूनच तीव्र अलर्जी असणाऱ्यांनी लस घेऊ नये, या सूचनांसह तिकडे लसीकरण चालू झालेले आहे.

सिमंतीनी,
भारताशी ज्या ज्या देशातून ये-जा चालू आहे तिथेही आकडेवारी कमी होणे गरजेचे आहे? >>>

अर्थात ते गरजेचे आहे !
मध्यंतरी अमेरिकेत ५ आठवड्यांची टाळेबंदी राष्ट्रीय पातळीवर ठेवायची का याबद्दलची काही चर्चा वाचनात आली .तेव्हा काही तज्ञ म्हणाले, की फक्त एका देशात बंदी करून उपयोग होत नाही. जर हवाई वाहतूक सुरू राहणार असेल, तर मग रोगाची देवाणघेवाण होतेच. एकाच वेळी टाळेबंदी जागतिक केली तरच फायदा होतो ( अर्थात अर्थव्यवस्थेची किंमत देऊन).
तेव्हा एक देश मुक्त झाला म्हणजे बाकीच्यानी निश्वास टाकावा असे म्हणता येणार नाही.

अमेरिका व कॅनडात फायझरच्या लसीने लसीकरण सुरू. अमेरिकेतील पहिला डोस लिंडसे या नर्सबाईंना तर कॅनडातील पहिला एका सामाजिक कार्यकर्तीला देण्यात आला.

https://www.businesstoday.in/current/world/victory-day-for-science-us-ca...

फायझर लसीच्या साठवणुकीसाठी उणे ७० तापमान लागते आणि त्यासाठी ‘कोरडा बर्फ’ खूप प्रमाणात लागतो. ही एक वेगळी जोखीम असते. हा बर्फ कार्बनडायऑकसाइड वायू घट्ट करून तयार होतो. याचा मोठा साठा करता येत नाही कारण तो काही दिवसांतच पुन्हा वायुरूप होतो.

त्याची हाताळणी करणाऱ्यांना खूप काळजी घ्यावी लागते- एक प्रकारचे वेगळे “पीपीइ’ घालावे लागते. तो नाकाद्वारे हुंगला गेल्यास त्रास होतो. त्याची विमानातून वाहतूक ही पण एक जोखीम असते.

सध्या असा बर्फनिर्मिती करणाऱ्या उद्योगांवरही एकदम मोठा पुरवठ्याचा ताण आलेला आहे.

सोहा,
चांगला प्रश्न.

सध्या कोणाही बाधितापासून (अगदी लक्षणविरहित देखील) अन्य कोणालाही रोगाचा प्रसार चालू आहे.

समजा, लसीकरण चालू केले >>काही काळाने (लगेच नाही) लस दिलेल्या लोकांना या आजारापासून संरक्षण मिळते. >> त्यामुळे त्यांना नव्याने आजार होत नाही . >> म्हणून ते दुसऱ्याला पसरवण्याचा प्रश्न उद्भवत नाही .>>म्हणजेच साथ आटोक्यात येते. >> लस न घेतलेल्या लोकांनाही भविष्यात अप्रत्यक्ष फायदा मिळतो.

सध्याच्या आजाराच्या बाबतीत साधारण 60 टक्के लोकांचे लसीकरण केले तर संपूर्ण समाजाला संरक्षण मिळेल असा अंदाज तज्ज्ञांनी वर्तविला आहे.

भारतात करोना लसीकरण ऐच्छिक : आरोग्य मंत्रालय

https://www.livemint.com/news/india/covid-vaccination-in-india-will-be-v...

अमेरिकेत फायझरच्या मागोमाग आपात्कालीन मान्यता मिळालेली ही दुसरी लस :

या खेपेस मात्र २०- ० असे होकारात्मक मतदान झालेले आहे.

अंटार्क्टिकामध्येही करोनाचे रुग्ण
https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/coronavirus-reaches-antarctica...
…
अगदी पूर्णार्थाने जागतिक साथ झाली.