पारंपारीक मराठी

साधारण श्रावण महिन्यात हिरवी, किंवा पांढरी गुलाबी करवंद बाजारात येतात आणि मग आमच्या कडे आवर्जुन ही चटणी केल्या जाते.
करवंदाचे लोणचे पण छान होते तसेच तिखट चटणी पण छान लागते, मी आज ईथे देतेय ती गोड चटणीची पा कृ.

तर सगळ्यात आधी, करवंदे धुवुन पुसुन कोरडी करवीत. मग सुरीने मधुन चिरुन दोन भाग करुन बिया काढुन घ्याव्यात.
लसणाच्या पाकळ्या, जिरं, मिठ, करवंदाचे काप आणि खिसलेला गुळ सगळे एकत्रच मिक्सरला फिरवुन घ्यावे.
चटपटीत आंबट- गोड, तिखट चटणी जेवणाची लज्जत वाढवायला तय्यर आहे.

प्रथम एका बोल मध्ये दूध सोडून इतर सर्व जिन्नस नीट मिक्स करून घ्यावेत . नंतर त्यात दूध मिसळून आपण पोळ्याना भिजवतो तसे पीठ भिजवावे . नंतर त्याच्या छोट्या छोट्या गोळ्या करून त्यांना फोटोत दाखवल्या प्रमाणे दिव्याचा आकार द्यावा . चाळणीला तेलाचा हात लावून त्यात हे सर्व दिवे ठेवावेत आणि कुकर ची शिट्टी काढून दहा ते पंधरा मिनिटं वाफवावेत . बाजरीचे गोड दिवे तयार आहेत.

- फ्लॉवरचे तुरे काढून घ्यावेत लहान लहान (किडीची शंका असेल तर मिठाच्या पाण्यात ठेवावे जरावेळ, नंतर निथळून पुन्हा एकदा धुवून घ्यावेत)
- बटाटाही सिमिलर साईजमध्ये चिरून घ्यावा
- टोमॅटो बारीक चिरावा
- सढळ हातानं तेल ओतून गरम होऊ द्यावं
- यात जिरं घालून छान तडतडलं की हिंग घालावा
- यात आता निथळलेला बटाटा आणि कॉर्न घालावा
- तेलात कॉर्नचे दाणे उडतात तेव्हा जपून... झाकण घालून द्यावं
- एखाद मिनिटानंतर फ्लॉवर, टोमॅटो घालून नीट हलवून घ्यावं, परतत बसण्याची गरज नाही; हे सगळं नंतर पाण्यात शिजणार आहेच
- यात आता कोरडे मसाले, मीठ आणि चव घातलेली आवडत असल्यास चिमटीभर साखर घालावी
- पेलाभर पाणी घालून शिजत ठेवावी भाजी
- चांगली शिजली की वरून जराशी कोथिंबीर शिवरून गरमगरमच खायला घ्यावी
- घडीची पोळी, गरम फुलके, साधं तुरीच्या डाळीचं वरण-भात, यांसोबत मस्त लागते ही भाजी (हवंच असेल तर एखादी लोणच्याची फोड ही मस्त जाते याबरोबर...)

- तोंडली स्वच्छ धूवून, शेंडा बुडखा काढून; एकाच्या ४ लांब फोडी किंवा चकत्या कराव्या
- तेल तापवून त्यात मोहोरी, जिरं आणि हिंग घालून खमंग फोडणी करावी
- यात हळद आणि बाकी सगळे मसाले (कसूरी मेथी आणि मीठ सोडून) घालून मसाले थोडे तेलात परतले की तोंडली घालावी
- झाकण देऊन एक वाफ आणावी
- भाजीमध्ये आता मीठ आणि कसूरी मेथी घालावी आणि झाकण न ठेवता भाजी छान खरपूस होईपर्यंत परतून शिजवावी
- तेल, मसाल्यामध्ये मस्त फ्राय झालेली चटपटीत तोंडली तयार आहे
- गरम गरम भाजी आणि फुलके किंवा साधं वरण भात फार टेस्टी लागतं

मिठ, मिरची, लसूण मिक्सरला वाटून घ्यायचे.
ह्यात दाणे घालुन दाणे अर्धेच मोडतील ह्या बेताने मिक्सर चालवायचे.
कढईत २-३ चमचे तेलावर हि चटणी खमंग परतून घ्यायची.

हरभऱ्याचे दाणे एका पॅनमध्ये मध्यम आचेवर भाजून घेतले. त्यात थोडा जास्त वेळ गेलामाझ्या इंडक्शन स्टोव्हमुळे. सहसा १०-१५ मिनिट भाजावे. दाण्यांवर काळपट डाग दिसू लागतात. माझे फ्रोजन दाणे मुळातच काळे होते त्यामुळे ते अजून काळपट दिसू लागले. दोन्ही दाण्यांचे फोटो दिले आहेत खाली.

भाजलेले हरभरे थोडे थंड करून खलबत्त्यात ठेचून घ्यावेत. माझ्याकडे खलबत्ता वापरात नसल्याने मी मिक्सरमध्येच २-३ पल्समध्ये फिरवून बंद केले.

गसवर पॅनमध्ये तेल तापल्यावर जिरे, मोहरी हिंग घातले. त्यात लसूण खरपूस भाजून घ्यायचा.

मग कांदा परतून तो भाजल्यावर त्यात हळद, धनेजिरे पूड, तिखट किंवा कांदा-लसूण मसाला घालायचा.

तिखट परतल्यावर लगेच त्यात भरडलेला शेंगदाण्याचा कूट घालायचा. आमच्याकडे कूट जरा सढळ हातानेच पडतो.

कूट परतताना तो जळू नये याची काळजी घ्यावी.

त्यात ४ काप पाणी घालून उकळावे. पाणी उकळत असतानाच त्यात मीठ साखर घालून हलवावे.

भाजीतले पाणी उकळले की शेवटी भरडलेले हरभऱ्याचे दाणे घालावे.

भाजी झाकण बंद करून थोडा वेळ आणि पाणी जास्त झाले असल्यास उघडून शिजू द्यावी.

मी भाकरी, पीठ-कूट घातलेली मेथीची भाजी आणि भाकरी केली होती. एकदम मस्त झाली. तुम्हीही करून बघा. क्रमवार फोटो काढले आहेत. तशी भाजी बनवायला सोपी तरीही चवीष्ट आहे.

सारण कृती
१. तेल गरम झाल्यावर जिरे, हिंग , हिरव्या मिरच्या घालून फोडणी करावी
२. किसलेला फ्लॉवर घालून झाकण न ठेवता परतून शिजवावा. साधारण ६-७ मिनटे लागतात. फ्लॉवर मधले पाणी परतून कोरडे व्हायला हवे (उडून जायला पाहिजे). सारण बऱ्यापैकी कोरडे झाले पाहिजे.
३. ओवा हातावर चुरडून घालावा. चवीपुरते मीठ , धने पूड , जिरे पूड घालून २ मिनिटे वाफ द्यावी .
४. एका डिश मध्ये काढून चीज व कोथिंबीर घालून सारण मिक्स करावे.

कव्हर
कणिक , मीठ , हळद , तेल व तीळ घालून पोळीची कणीक भिजवतो तसा गोळा करावा

पराठा
इतर जसे स्टफ्ड पराठे करतो तसे करावे. तेल किंवा बटर सोडून भाजावे .

कारले धुवून घ्यावे.
आकारमानानुसार कापून व चिरा देवून घ्यावे.
प्रत्येक फोडीमध्ये मिठ भरावे. (एका फोडीत साधारण पाच बोटांच्या चिमटीत बसेल एवढे)
कढईत २ - ३ चमचे (डाव नाही) तेल घेवून त्यात अर्धी वाटी पाणी घालावे.
मिठ भरलेल्या कारल्याच्या सर्व फोडी त्यात ठेवून झाकण ठेवावे.
५ - १० मि उकडू द्यावे. गरज भासल्यास जरासे पाणी परत घालावे.

कारले उकडून घेईस्तोवर मसाल्याचे सर्व घटक मिक्सरम्ध्ये कोरडेच वाटून घ्यावे. व एका पसरट ताटात काढून घेऊन व्यवस्थित एकत्र करून घ्यावे.
कढईत शक्यतो पाणी शिल्लक राहत नाही त्यामुळे कारले निथाळायला लागत नाहीत. त्यातल्या बीया काढून टाकाव्या व प्रत्येक फोडीत मसाला दाबून भरावा.
(असे मसाला भरून ठेवलेले कारले फ्रिजर मध्ये ठेवू शकता. हवे तेव्हा जरावेळ आधी बाहेर काढून डिफ्रॉस्ट झाले की तेलावर भाजून घ्यायचे.)

तव्यावर तेल सोडून आधी मसाल्याकडची बाजू भाजून घेऊन मग मागची बाजू हवी त्या प्रमाणात खरपूस भाजून घ्यावी. भाजायला फारसे तेल लागत नाही.

भाजी पूर्णपणे चुरून पिठात आधी मिस्क करून घ्यावी.

पीठ कोरडे असतानाच त्यात हळद, तिखट, हिंग, मीठ, तीळ, कांदा, कोथिंबीर, धणे-जिरेपूड सर्व साहित्य कालवून घ्यावे.

एका वाटीत थोडे गरम पाणी घेऊन पिठात लागेल तसे घालून पीठ मळून घ्यावे. (मी सर्व पीठ पातळ करत नाही. सर्व पीठ घट्ट मळून घेते आणि लागेल तसे प्रत्येक गोळा थापताना त्यात पाणी घालते.)

गॅसवर तवा किंवा जाड बुडाचा पॅन ठेवून गॅस मध्यम आचेवर ठेवावा.

एका ताटात एक रुमाल किंवा सुती कापड ओले करून पसरून घ्यावे. ( माझ्याकडे सध्या रुमाल नसल्याने मी जाडजूड टीशू पेपर आहेत बाऊंटी ब्रँड चे ते दुहेरी करून वापरते. ८ थालीपिठांना टिकतात. )

कणकेचा गोळा थोडे पाणी लावून त्या रुमालावर हातानं थापून पसरवावा. चार ठिकाणी भोके पाडून पुन्हा एकदा त्या थापलेल्या थालीपिठावर पाणी मारून रुमाल ओला करून घ्यावा. (याने थालीपीठ रुमालावरून अलगद सुटून येते तव्यात.

रुमाल दोन्ही टोकांना धरून थालीपीठ तव्यात पालथे करावे. थोडा झटका दिल्यावर ते सहजपणे तव्यात उतरते.

एकदा ते तव्यात पडले की मग दोनीही बाजूला तेल लावून खरपूस भाजून घ्यावे.

थोडे शिजण्यासाठी वरून झाकण ठेवले मिनिटभर, तरी चालते. तेलावर परतून गेल्याने जास्त तेल वापरले जात नाही(आई तळूनही करते, ती चांगली लागतात पण तेल खूप खातात . )

दही, शेंगदाण्याची चटणी, थालीपिठावर भरपूर तूप घेऊन खायला मजा येते. सोबत लोणचं असेल आंब्याचं तर उत्तमच.

क्ष