शाकाहारी

साधारण श्रावण महिन्यात हिरवी, किंवा पांढरी गुलाबी करवंद बाजारात येतात आणि मग आमच्या कडे आवर्जुन ही चटणी केल्या जाते.
करवंदाचे लोणचे पण छान होते तसेच तिखट चटणी पण छान लागते, मी आज ईथे देतेय ती गोड चटणीची पा कृ.

तर सगळ्यात आधी, करवंदे धुवुन पुसुन कोरडी करवीत. मग सुरीने मधुन चिरुन दोन भाग करुन बिया काढुन घ्याव्यात.
लसणाच्या पाकळ्या, जिरं, मिठ, करवंदाचे काप आणि खिसलेला गुळ सगळे एकत्रच मिक्सरला फिरवुन घ्यावे.
चटपटीत आंबट- गोड, तिखट चटणी जेवणाची लज्जत वाढवायला तय्यर आहे.

- काबुली चणे ८/१० तास किंवा रात्रभर भरपूर पाण्यात भिजवावे. (हा वेळ कृतीत धरलेला नाहीय)
- भिजवलेले चणे पुन्हा एकदा धुवून कुकरमध्ये शिजवावे. मऊ शिजायला हवेत. (हवं असेल तर चहा + सुक्या आवळ्यासोबत शिजवता येतील)
- एका मोठ्या लोखंडी कढईमध्ये / नसेल तर नेहेमीच्या भांड्यात; पळीभर तेल तापवून त्यात चिमूटभर जिरं आणि चिमूटभर हिंग घालून फोडणी करावी. यात आलं-लसणाचा पेंड टाकून मिनिटभर परतून मग कांदा घालावा. चांगला लालसर झाला की शिजवलेले चणे घालावे. मीठ घालावं आणि ग्रेव्ही होईल इतपत पाणी घालून मंद आचेवर उकळू द्यावे. यात आता बारीक चिरलेला टोमॅटो + गोडसर चव आवडत असल्यास सॉस घालावा.
- कसूरी मेथी सोडून बाकी सगळे कोरडे मसाले एका वाटीत/बोल मध्ये सुकेच एकत्र करून ठेवावे.
- दुसर्‍या एका जरा मोठ्या कढल्यात ३-४ टेबलस्पून तेल तापत घालावं. बर्‍यापैकी तापलं की बोलमध्ये कोरडे एकत्र केलेले मसाले घालावे. जरा जपून सगळ मिश्रण फसफसतं. आधीच जरा मोठं पॅन/ कढलं घ्यायचं.
- मसाले तेलात जरा होऊ द्यायचे आणि मग कसूरी मेथी घालावी.
- आता हे सगळं तळलेलं प्रकरण उकळत्या छोल्यांत घालावं.
- चव पाहून मीठ अ‍ॅडजस्ट करावं आणि मस्त उकळू द्यावं १० मिनिटं तरी; मंद आचेवर, झाकण घालून.
- शेवटी कोथिंबीर घालून गरमागरम खायला घ्यावं. भात/ पोळी/ पुरी/ पराठा/ पुलाव/ कुलचे/ नान/ भटूरे कश्यासोबतही मस्त लागतात.
- सोबत एखादी दह्यातली कोशिंबीर आणि तळलेली हिरवी मिरची असेल तर स्वर्ग

हा फोटो.

१) तांदूळ धुवून सावलीत थोडा वेळ वाळवून मग कुटून घ्यावा. झीरो नंबरचा बारीक रवा असतो ना तशी कणी काढावी.
२) जाड बुडाचा टोपात, दोन चमचा साजूक तूप घेवून जरासे तापले की, केशराच्या काड्या टाकाव्य मग काजू आणि बेदाणे परतावे, तीन चार मिनिटात काढावे व बाजूल ताटलीत काढून घ्यावे. लपवून ठेवले की बरे नाहितर खीरीला उरत नाही.
३) आता कणी टाकून मंद आचेवर परतायला घ्यावी, गुलाबी रंग येइपर्यंत परतून घ्या.
४) पातळ दूध अलगद ओतून पटकन सतत ढवळत गुठळी न होउ देता दहा मिनिटे परता. नारळाचे पातळ दूध हे इतके असावे की कणीच्या चार पट असावे. आच मंद करून कणी शिजु ध्यावी.
५) गूळ जरासे पाणी टाकून वितळवून गाळोन घ्यावा.
६) मधून मधून , कणी चिकटू नये आणि गुठळी होउ नये म्हणून घोटावी.
७)कणी शिजली की, गूळ घोटावा त्यातच. गूळ एकजीव झाला की घट्ट दूध घालावे, पाचेक मिनीटात आच बंद करावे. वेलची पूड, काजू, बेदाणे आणि गाठ मारलेले हळदीचे पान वरच राहिल असे ठीवून झाकण ठेवावे. त्या वाफेवर हळदीचा पानाचा हलका सुगंध खीरीत शोषला जातो. पानाची गाठ वरच राहिल बघावे. ढवळत राहु नये.
वाढताना, पान देवु नये.
थंदगार खीर अप्रतिम लागते.
ह्याचे वेरीअशन म्हणजे, २:१ प्रमाणात तांदूळ आणि मूगाची डाळ घ्यावी. डाळ तशीच धुवून वाळवून कणी करावी व आधे तूपात परतावी मग तांदूळाची कणी घालावी.

१) नारळाच्य घट्ट दूधात वेलची केशर लवंग पूड टाकून घ्यावे. मग त्यातच आवडीनुसार्/गोडीनुसार गूळ विरघळून बाजूला ठेवावे
२) जाडे पोहे जरासेच पाण्याखाली निथळून घ्यावे, भिजत ठेवू नये. किंचितसेच मीठ शिवरावे.
३) हे पोहे आता नारळाच्या दूधात भिजवावे.
४) चिबुडाच्या मध्यम आकाराच्या एकसारख्या फोडी करून वरील मिश्रणात टाकावे. आणि थंडगार करून नैवेद्य दाखवावा आणि खावे.

प्रथम एका बोल मध्ये दूध सोडून इतर सर्व जिन्नस नीट मिक्स करून घ्यावेत . नंतर त्यात दूध मिसळून आपण पोळ्याना भिजवतो तसे पीठ भिजवावे . नंतर त्याच्या छोट्या छोट्या गोळ्या करून त्यांना फोटोत दाखवल्या प्रमाणे दिव्याचा आकार द्यावा . चाळणीला तेलाचा हात लावून त्यात हे सर्व दिवे ठेवावेत आणि कुकर ची शिट्टी काढून दहा ते पंधरा मिनिटं वाफवावेत . बाजरीचे गोड दिवे तयार आहेत.

प्रथम शेंगदाणे भाजून त्याचा लसूण घालून थोडा जाडसर कूट करून घ्यावा.मिरच्या कापून घ्याव्यात.
कढईत तेल गरम करून जिर,मोहरी,हळद घालून चांगल परतवून घ्यावे आणि कापलेल्या मिरच्या घालून पाच मिनिटं तेलात मस्त परतवून घ्याव्यात. आता त्यात गरम पाणी घालून एक उकळी आली की दाण्याचा कूट घालावा. मीठ, कोथंबीर घालून पाच मिनिटं मिरची शिजू द्यावी.
आमच्या खान्देशात गोडाच जेवण असेल तर आमच्या सारख्या गोड न आवडणाऱ्या लोकांसाठी हमखास केली जाते ही मिरची तोंडी लावायला.

१. ड्राय फ्रूट थोडे भाजून बाजूला ठेवावेत
२. रोल्ड ओट्स मंद आचेवर भाजावेत . रंग बदलून वास सुटतो
३. मग ड्राय फ्रूट् तुकडे , गूळ , पीनट बटर घालून मंद आचेवर हलवत भाजावे
४. गूळ व बटर वितळून लगदा होइल.
५. ताटाला तूप / तेल लावून लगदा थापून घट्ट दाबावे - प्लॅस्टिक पिश वीने
६. फ्रीज करावे किंवा तशाच वड्या पाडाव्यात
७. वडी नाही झाली तरी चमच्याने खाता येते.
८. गूळ मी जास्त गरम करत नाही , अन्यथा ती चिक्की होईल , पण हवे असेल तर करून बघा.

प्रथम एका ताटलीत बेसन घेऊन त्यात अर्धा चमचा तिखट, पाव चमचा हळद आणि चवीनुसार मीठ एकत्र करून , त्यात दोन चमचे दही आणि एक चमचा तेलाचे मोहन घालावे. हे सगळे एकत्र मळून त्यात गरजेनुसार पाणी घालून ते बेसन घट्ट मळून घ्यावे. मळून घेतल्यावर त्याच्या लांब लांब वळ्या करून (साधारण अंगठ्या इतक्या जाड) ठेवाव्यात.

आता एका पातेल्यात पाणी गरम करून (अंदाजे लोटाभर) त्याला उकळी फुटल्यावर त्यात तयार गट्टा सुरळी अलगद सोडाव्यात. गट्टा सुरळी आधी पाण्यात बुडतात. त्या पाण्यावर तरंगायला लागल्या की त्या शिजल्या असे समजावे. मग त्या पाण्यातून काढून थोड्या थंड करून त्यांचे बोटाच्या पेरा इतके तुकडे करावेत. हे झाले आपले गट्टे तयार.

आता एका कुकर मध्ये २ चमचे (टेबल स्पुन) तेल गरम करावे. तेल गरम झाल्यावर त्यात जिरे, तमालपत्र, मसाल्याची वेलची, दालचिनी घालून थोडे परतावे. आता त्यात कापून ठेवलेले गट्टे घालून ते अंदाजे दीड दोन मिनिटे परतावेत. परतणे झाल्यावर त्यात भिजवून ठेवलेले तांदूळ घालावेत. त्यावर हळद, तिखट अन चवीनुसार मीठ घालून नीट परतावे तांदूळ (अंदाजे २ मिनिटे). ते परतून झाल्यावर त्यात गट्टे उकळलेले गरम पाणी दोन वाट्या घालावे. हे महत्वाचे आहे कारण ह्याने एकतर ते पाणी वाया जात नाही अन गट्टे अंगच्या चवीत शिजतात. आपण पाणी गरम घालणार आहोत त्यामुळे कुकरचे झाकण लावून फक्त २ शिट्या घ्याव्यात. जास्त घेतल्यास भात मऊ होऊन पुलाव खराब होऊ शकतो. एक शिटी घेतल्यावर एलपीजी थोडा कमी करावा. अन दुसरी शिटी थोड्या वेळाने घ्यावी.

दुसऱ्या शिटी नंतर कुकर गार होऊन झाकण पडेस्तोवर ठेवावा मग गट्टे के चावल गरमागरम सर्व करावेत.
गट्टे के चावल पारंपारिकरित्या आंबूस अन घट्ट कसुरी मेथी घातलेल्या मारवाडी कढी सोबत खातात. पण वेळ नसल्यास आपण कुठलेही एक रायते, किंवा ताजे फेटलेले घट्ट दही थोडे तिखट मीठ अन जिरेपूड घालून सोबत खायला घेऊ शकता. आम्ही बुंदी चे रायते ठेवले होते.

- फ्लॉवरचे तुरे काढून घ्यावेत लहान लहान (किडीची शंका असेल तर मिठाच्या पाण्यात ठेवावे जरावेळ, नंतर निथळून पुन्हा एकदा धुवून घ्यावेत)
- बटाटाही सिमिलर साईजमध्ये चिरून घ्यावा
- टोमॅटो बारीक चिरावा
- सढळ हातानं तेल ओतून गरम होऊ द्यावं
- यात जिरं घालून छान तडतडलं की हिंग घालावा
- यात आता निथळलेला बटाटा आणि कॉर्न घालावा
- तेलात कॉर्नचे दाणे उडतात तेव्हा जपून... झाकण घालून द्यावं
- एखाद मिनिटानंतर फ्लॉवर, टोमॅटो घालून नीट हलवून घ्यावं, परतत बसण्याची गरज नाही; हे सगळं नंतर पाण्यात शिजणार आहेच
- यात आता कोरडे मसाले, मीठ आणि चव घातलेली आवडत असल्यास चिमटीभर साखर घालावी
- पेलाभर पाणी घालून शिजत ठेवावी भाजी
- चांगली शिजली की वरून जराशी कोथिंबीर शिवरून गरमगरमच खायला घ्यावी
- घडीची पोळी, गरम फुलके, साधं तुरीच्या डाळीचं वरण-भात, यांसोबत मस्त लागते ही भाजी (हवंच असेल तर एखादी लोणच्याची फोड ही मस्त जाते याबरोबर...)

एका लहान कढल्यात चमचाभर तेल आणि बारीक चिरलेली मिरची असं घालून अगदी मंद आचेवर तापत ठेवावं. मिरच्या मस्त कुरकुरीत व्हायला हव्या.
तोवर दही चमच्यानीच थोडं फेटून घ्यावं
यात चवीनुसार मीठ, साखर घालून तयार ठेवावं
आता कुरकुरीत केलेल्या मिरच्या यात घालाव्या आणि थोडी कोथिंबीर घालावी
फार घट्ट असेल तर अगदी थोडं पाणी घालून कन्सिस्टन्सी अ‍ॅडजस्ट करावी. पळीवाढी टाईप्स.
जरा आंबट, गोड्सर, खारट आणि तिखट अशी दही मिरची तयार आहे. पोळी-भाजी सोबत तोंडीलावणं म्हणून मस्त लागतं.