मराठी गझल

मीच सुखाची हकालपाट्टी होती संमत केली
एकलेपणा? छे! दु:खानी माझी संगत केली

बेचव गुळमट सुखास विटले, त्यांच्या सोबत होती
चटकदार दु:खाची आम्ही अंगतपंगत केली

दहा दिशांच्या आत कशाला सीमाबध्द असावे?
दिशा आकरावी शोधाया थोडी हिंमत कली

हे न मिळाले, ते न मिळाले रडणार्‍यांची होती
चार वाकुल्या दावुन थोडी गंमत जंमत केली

सरळ वागणे, खळखळ हसणे कालबाह्य का झाले?
मला भोवले लाघव माझे ज्याने फसगत केली

हाक मारली मदतीसाठी उगाच मी का त्यांना?
वर्दीवाल्यांनी गुंडांची किती वकालत केली!

पाय घसरण्याच्या चिंतेने ग्रस्त जाहले त्यांनी
रस्त्यावरती चालायाची कधी न हिंमत केली

ध्येयवेडा पोरगा तो कोण होता
थेट माझ्यासारखा तो कोण होता

पाहिले कित्येक दिवसांनी स्वतःला
आणि जो दिसला मला तो कोण होता

'जायचा होता ॠतू गेला निघूनी'
हे तुला जो बोलला तो कोण होता

ठेवलेली वेदना ज्याने उशाला
आसवांचा सोयरा तो कोण होता

बोलला ज्याच्यासवे हा रानवारा
ऐकली ज्याने कथा तो कोण होता..?

अनंत ढवळे

(२००६ -मूक अरण्यातली पानगळ )

===============================

खुलते तुझ्या रंगात ती अलवार साडी नेस तू
झटकायला येऊन जा गच्चीत ओले केस तू

कोणी घडी मोडायची करणार नाही धाडसे
माझी गझल नेसेल इतकी भरजरी आहेस तू

एकेक पानाची नशा कित्येक वर्षे राहते
वाचून नाही होत ती कादंबरी आहेस तू

हज्जारदा शोधूनही मी सापडत नाही मला
तेव्हा कुठे मी भेटतो जेव्हा मला दिसतेस तू

हे सांग ना, म्हणतेस तितकी जर खरी आहेस तू
त्याची तरी आहेस का ज्याच्या घरी आहेस तू

================================

अजून ती तिथेच राहते म्हणे
अजून केशरात नाहते म्हणे

उदास चेहरा करून हासते
मनातल्या मनात साहते म्हणे

(एक जुनी गझल. माबोवर टाकायची राहिली असावी)

दाटुनी आलो जरी नव्हतो मुळी बरसायला
उगवलो होतो तरी होतो कुठे बहरायला?

वेदनेची जाणुनी घ्यावी खुशाली एकदा
सोबती कोणीच नसता जीव हा रमवायला

शब्द माझे अधिक तुजला खातरीचे वाटले
त्याहुनी मी योग्य होतो भरवसा ठेवायला

मी कसा समजून घेऊ सारवासारव तुझी?
कोण आठवले तुला - इतके मला विसरायला?

लोक डोकावून माझा भावही ठरवायचे
खोल मी होतो कितीसा आतवर उतरायला?

सोंग आहे रोजचे - सार्‍यांस ऐसे वाटले
फक्त तू उठलीस माझा चेहरा निरखायला

भेटलो बागेत अवचित, चार होत्या चांदण्या
बातमी झाली चवीची - लागली पसरायला!

वार तू करताक्षणी मी दरवळाया लागलो

सात-जन्मी कोण-कोणा साहते आता ?
सोड चिंता, मीच माझे पाहते आता

साचले शेवाळ बुरसटल्य़ा विचारांचे..
सदविचारांची धरोहर वाहते आता

ज्योत होते शांतशी समईत विझणारी...
तळपत्या सौदामिनीसम दाहते आता

राज्य ना केले कुणाच्या काळजावरती...
उत्तरेला अढळ स्थानी राहते आता

शंभरी उलटून सुध्दा ना घडा भरतो...
पापही गंगेत थोडे नाहते आता

लाख प्रश्नांची बरोबर उत्तरे मिळती....
फक्त कोडे जीवनाचे राहते आता

गावले आकाश मिटलेल्या मुठीमधले
चंद्र-तारेही 'प्रियाचे' चाहते आता

-सुप्रिया.

अन्याय फार झाला !!!

थडग्यात एक मुडदा पुनः शिकार झाला
ऐसा प्रहार झाला. अन्याय फार झाला !!

राखीत शेत माझे बुजगावणी उभी ती
हुर्डा पसार झाला. अन्याय फार झाला !!

विक्रीस काढण्याचा श्रीहिंद हाSSय माझा
त्यांचा प्रचार झाला. अन्याय फार झाला !!

पुसती ''कसा?''- हुतात्मे ; ''इतक्यात आहुतींचा
अंगार गार झाला '' अन्याय फार झाला !!

तो देवही निघाला निष्ठूर हाडवैरी
मारीन ठार त्याला!! अन्याय फार झाला !!

बदनाम..

मी नाव का कुणाचे घेऊ उगा कशाला?
हा दोष संचिताचा वैरी सखा निघाला...

का एवढ्याचसाठी ही साथ सोडली तू?
की ऐनवेळ ओठी माझ्या नकार आला...

हे ही बरेच झाले की बोललास खोटे
आहे कुठे खर्‍याची परवा इथे कुणाला?...

कळले असेल आता रडले पुन्हा पुन्हा का?
जखमा नवीन होत्या नाजूक काळजाला...

ढळता उन्हे तशी ती जाते विरून छाया
हा शाप सावलीला देवा दिला कशाला?...

मीरा तुझ्याचपायी प्याली जरी विषाला
बदनाम 'शाम' तू रे नाही कधीच झाला...
-------------------------------------------------------------

दे चार श्वास दे रे ..

ओठात वेदनेचा आहे सदैव प्याला,
ठावूक चव सुखाची, आहे इथे कुणाला!

निघतात पोपडे अन होतात भग्न भिंती
वासे तुटून जाता, लिंपू किती घराला?

तुकडेच काळजाचे हासून वेचते मी
माझी व्यथा पुराणी, सांगू कुणा कशाला?

येथे रवी बुडो वा, तारू बुडो मनाचे
काठावरी तरी ना दंगा कधीच झाला!!

सांभाळण्यात नाती, जातो दिवस थकूनी
तरिही सदा उपेक्षा, घेते पुन्हा उशाला!

दाटून मेघ येती, बेबंद ना बरसती!
कोंडून राहण्याची सक्तीच आसवाला!

दु:खासवे सुखाने, मी विश्व मांडलेले
घालून कोण गेला, त्याच्यावरीच घाला?

खूप घेतले मिळते जुळते ललकारावे अता जरासे
जीवना न मी तुझा मांडलिक ध्यान असावे अता जरासे

थुंकुन तुजवर आज निघालो घडी न येता अंत प्रवासी
क्रूर जीवना तुला कशाला गोंजारावे अता जरासे

किती डंख अन् किती वेदना! सोसत जगलो, मनी वाटते
अस्तिनीतल्या सापावरती फुत्कारावे अता जरासे

मला दिली अंधार कोठडी टूजी साठी, सुटेन पण मी
खूप जाणतो कसे कुणाला चुचकारावे अता जरासे

लाथ मारता हाड मोडले कसे निघावे पाणी येथे?
फाजिल विश्वासास आतल्या खोल पुरावे अता जरासे

तपास माझ्या भंग कराया जशी मेनका आली दारी
विचार केला पुरे तपस्या झंकारावे अता जरासे

गुंड जाहला ज्ञानी बाबा प्रवचानात पण जुनीच भाषा

इश्क म्हणजे काय आणी
हुंदका अन धुंद गाणी

का कधी त्या दो दिलांची
वेगळी असते कहाणी

आसवांना हाक देते
ही वफाई दीनवाणी

आज ही त्या दिनकराची
वाट पाही फूलराणी

शोधली मी या तळाशी
ती जुनी स्वप्ने पुराणी

हाय का मग याद आली
ती सखी माझी दिवाणी

कृष्णवेडी होइ मीरा
राधिका ठरली शहाणी

भेटले अद्वैत आता
मीच माझा चक्रपाणी