(* Sea Fever : BY JOHN MASEFIELD या कवितेचा स्वैर अनुवाद)
(लेकाने काढलेला फोटो)
आज गेलंच पाहिजे, खोल खोल एकांत समुद्रात आभाळासोबत,
संगतीला हवीय उंच शिडाची होडी अन तिलाच न्याहाळणारा एक तारा;
सुकाणूचा ताबा अन वाऱ्याच्या शिळेवर फडफडणारे शुभ्र पांढरे शीड,
सागरावरच्या गूढ गडद धुक्याला कापत जाणारा संधीप्रकाश.
कधी कविता भारंभार बोलतात
शब्दाला शब्द जोडतात
यमकांचे छंदांचे वृत्तांचे
अलंकार घालून सजतात
कधी एखाद्या नदीसारख्या,
ओसंडून वाहतात
कधी खळखळत, तर कधी संथपणे
कधी कधी कविता फुटतात
एखाद्या तुडुंब भरलेल्या धरणाचा
बांध फुटावा तशा
वेगात चिरत जातात कडे कपारी
आणि दगडालाही बोथट बनवतात
कधी कविता मोजकेच बोलतात
हिऱ्या मोत्यांसारखे शब्द गुंफतात
ऐकणाऱ्याच्या काळजाचा ठाव घेतात
काही कविता मात्र... शब्दहीन
एक अक्षरही न बोलता
आपल्या आसपास वावरतात
मौनाची भाषांतरे कळणाऱ्या माणसांच्या
खोलीत आलो, दार बंद केलं,
की प्रवेश होतो माझा माझ्या अथांग जगात.
मावेल खिडकीत, इतके आकाश;
जाणवेल प्रतिबिंब, इतकाच प्रकाश
जरा चंद्र जरा सूर्य, काही तासांचे;
एखाद-दोन चांदणे, अनंत कल्पनांचे;
पाऊस थोडा, काचेवर ओघळणारा
कधी संथ कधी रुद्र, येतो जातो लहरी वारा
जागी स्वप्ने अनेक, अजूनही उश्याशी;
ओढण्यासाठी चादर एक एकांताची;
अस्ताव्यस्त भावना मांडलेली, एक मेज खोलीतली;
कोपऱ्यात धूळ जराशी, पुस्तकांच्या शब्दात माखलेली;
झकण्यास नग्नता, कपाटातील वल्कले,
भडक काही, बेरंग काही, काही स्वछ धुतलेले, काही चुरगळलेले;
सारं गतिमान झालंय हल्ली...
त्यामुळे तोल जातो माझा
भरधाव वेगानं कुणीतरी समोरून जातं...
आणि मग बाचकायला होतं!
'विसावा' घेणं म्हणजे,
पळण्याच्या शर्यतीत विसावा आल्याचं भासतं!
मग मी देखील पळतो...
अगदी ऊर फुटेस्तोवर, धावत सुटतो
विक-डेज ला गावं शहरांकडे पळतात...
अन विकेन्ड ला शहरं गावांकडे
मधे आहेत फक्त भरधाव धावणारे रस्ते...
अन त्यासाठी भरावे लागणारे टोल!
पडवीत आडवा होऊन, वाचायला घेतलेलं पुस्तक...
ते तसंच पडून आहे कधीचं
फडफडताहेत ती केवळ वाचलेली पानं...
न वाचलेलं तसंच, चहाच्या कपाखाली बंदीस्त
आज वाड्यातल्या गप्पांमध्ये फिटनेस साठी किती पावलं कोण चालते ह्यावर चर्चा सुरु असताना सुचलेले.
दत्ता पाटील यांनी लिहलेल्या, मधुकर पाठक यांनी स्वरबद्ध केलेल्या आणि प्रल्हाद शिंदे यांनी गायलेल्या 'पाऊले चालती पंढरीची वाट' ह्या अजरामर गीताचा आधार घेऊन रचलेले विडंबन.
शब्द तितकेसे जमले नसतील पण लिहले. 
पाऊले चालती फिटनेसची वाट |
साखर झोपेची तोडूनिया गाठ ||
सिटीतल्या रोड्सवरून
पोएट भटकत जातो
तेव्हा टिपतो तो व्हेन्समधलं
कुठे वाहणारं कुठे गुठळलेलं ब्लड,
भिंतींमध्ये खोल एम्बेडलेला नॉईज,
सिमेंटच्या गॅप्समधून येणारा मल्टीलेयर्ड अरोमा,
स्कीनच्या पोअर्सना पाणी आणणारा सिटीचा फ्लेवर,
आणि पार्कापार्कांवर सेटल झालेली
अर्बनस्तानाची आफ्टरटेस्ट
पोएट टच करतो इतरांचे एक्स्पीरीयंसेस
आणि फील करतो स्वतःचे फीलिंग्ज
एका कवितेने
मला अमौनाची शपथ घातल्यापासून
मी एक वाहता झरा झालोय!
माझ्या उगमाशी असलेले बुद्बुद् शब्द,
त्या उगमापलीकडे असलेल्या
शाश्वताचा अर्थ
थेट संसारसागरापर्यंत
अनेक वाटांनी,
हळूहळू,
पण ठाम पोहोचवतात!
मग सनातन सूर्य
त्या अर्थांचं पांघरूण विणतो
धरा नेमस्त गर्भार होते,
आणि झऱ्याला
अखंड शब्द मिळतात!
आता मी
त्या उगमापलीकडे जायचं म्हणतोय!
फक्त,
बुद्बुदाच्या उठण्या-मिटण्यामधला
क्षण सापडायचा अवकाश!
~ चैतन्य दीक्षित
मायबोलीचे मोबाईल अॅप (अँड्रोईड + आयओएस) सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.