नमस्कार!
आम्ही, दिप्ती हिंगमिरे आणि संहिता जोशी मिळून हे सर्वेक्षण करत आहोत. दिप्ती वायुमंडलीय विज्ञान (atmospheric science) या विषयात संशोधन करते. संहिताची पार्श्वभूमी खगोलशास्त्राची आहे; ती आता विदावैज्ञानिक (data scientist) म्हणून काम करते. जागरुक नागरिक म्हणून आम्हांला जागतिक हवामानबदलाच्या सद्यस्थितीबद्दल चिंता वाटते. जागतिक तापमानवाढीच्या भारतावर होणाऱ्या संभाव्य परिणामांची आम्हांला विशेष काळजी वाटते.
(अंधारातच टीव्हीवरच्या बातम्या ऐकू येतात.
“Ladies and Gentlemen, today we are exposing the Urban Naxals behind the so-called student protests. These anti-national elements will have you believe that they are fighting for students’ rights. But actually these tukde-tukde gang members are funded by the Chinese, are in cahoots with Pakistan and their sole aim is to destroy the sovereignty and integrity of our beloved India.”
बातम्या सुरु असतानाच प्रकाश. आर्णा सोफ्यावर बसून टीव्ही बघत आहे. आई कामात. वडील आतून येतात.)
वडील:- बंद कर तो टीव्ही.
(तीन महिन्यानंतर. आई ओवाळायचं ताट घेऊन समोरच्या खोलीत येते. टेबलावर ठेवते. आर्णा सोफ्यावर अभ्यासाचं पुस्तक वाचत बसली आहे.)
आई:- अगं तू तयारीला पण नाही लागलीस? नवीन कपडे घाल. अश्या कपड्यांनी करणार का ह्यांचं स्वागत?
आर्णा:- मी काही कपडे वगैरे बदलणार नाही. कधी येणार आहेत ते? माझा क्लास पण आहे आता.
आई:- अगं येतीलच इतक्यात. आता शेकडो कार्यकर्ते, माणसं असतील अवतीभवती. हार तुरे, स्वागत-सत्कार म्हणजे होणारच उशीर.
(उठा-उठा हो सकळीकं - भुपाळी भोंग्यावर लागली आहे. सुखवस्तू मध्यमवर्गीय घरातील समोरची खोली. आईची सकाळची धावपळ. वडील आळस देत समोरच्या खोलीत येतात. हळूहळू आवाज कमी होत जात बंद होतो.)
वडील:- (मोठ्या आवाजात) चहा.
आई:- अहो उठलात? इतक्या लवकर?
वडील:- अगं, राजू, बाळ्या वगैरे कार्यकर्ते येणार आहेत चंदन नगरचे. त्यांच्यासोबत तात्या साहेबांकडे जायचंय. त्यांचा पाण्याचा प्रश्न अजून सुटला नाही.
आई:- पण त्यात तुम्ही काय करणार?
(तीच सकाळ. भोंग्यावर गणपतीची गाणी सुरू आहेत. आई स्वयंपाकघरात काम करत असावी. अथर्व समोरच्या खोलीत सोफ्यावर बसून मोबाईल मध्ये गुंतला आहे. आर्णा समोरच्या खोलीत येते.)
आर्णा:- गुड मॉर्निंग दादा.
(अथर्व आपल्याच तंद्रीत. ऐकू आलेलं नाही. आर्णा अथर्वचा मोबाईल हिसकावून घेते.)
आर्णा:- गुड मॉर्निंग म्हटलं अरे मी.
अथर्व:- (चिडून) ही काय गुड मॉर्निंग म्हणायची पद्धत झाली? आणि इतक्या उशिरा होतेय तुमची मॉर्निंग सुरू?
ते दोघं रेल्वे स्टेशनवर गेले.तिकीट खिडकीत जाऊन अनिकेतने पहिल्यांदा पुण्याला जाणारी गाडी आहे का गेली याची चौकशी केली. त्याला समजले की पुण्याला जाणारी गाडी पाचच मिनिटात प्लॅट फॉर्म नंबर एक वर येणार आहे. अनिकेत प्लॅट फॉर्मवर धावतच सुटला .त्याची नजर अन्विकाला शोधत होती .त्याला एका बाकावर अन्विका बसलेली दिसली .तीच लक्ष अनिकेतकडे नव्हतं .अनिकेत तिच्या पुढ्यात जाऊन उभा राहिला आणि तिच्या एक कानाखाली लावली .अन्विका जोरात बसलेल्या तडाख्याने एकदम भानावर आली तर समोर अनिकेत आणि मागे रुकसार धापा टाकत असलेली तिला दिसली .अनिकेत कडे न पाहता ती रुकसार कडे पाहत रागाने म्हणाली,
रात्री अन्विका व रुकसार नेहमी प्रमाणे तयार झाल्या .अम्मा व तिचे दलाल त्यांच्या कामात मग्न होते .आज काय होणार आहे या गोष्टी पासून ते अनभिज्ञ होते .ठरल्या प्रमाणे अनिकेत व जवळ -जवळ शंभर पोलीसांचा साध्या वेषातील फौजफाटा घेऊन ,कोणाला संशय येऊ नये म्हणून ग्राहक बनून रात्री आठ वाजल्यापासून रात्री बारा वाजे पर्यंत दाखल झाला होता . ते पूर्ण एरिआ मध्ये वेगवेगळ्या ठिकाणी पसरले होते . अनिकेत ठरल्या प्रमाणे अम्माच्या कोठ्यावर अन्विकाकडे गेला . रात्री दिड वाजण्याच्या सुमारास पोलीसांनी छापा मारला व सगळ्या मुलींना व ग्राहकांना ताब्यात घेतले . कोठ्यावर एकच गोंधळ उडाला .
अन्विका त्याच्यावर रागवत होती पण मनोमन ती सुखावली होती ;की कदाचित अनिकेत आपली या नरकातून करेल.
( आता पुढे )
अनिकेत अन्विकाला भेटायला कोठ्यावर आला होता .त्याच्या जवळ आज कसली तरी पिशवी होती .तो अन्विकाला बोलायचं थांबवून तो बोलू लागला.
अनिकेत , “ शू sss ऐक ही घे पिशवी यात एक बुरखा आहे .उद्या तुमच्या कोठ्यावर रेड पडली की मी तुला येथून घेऊन
जाईन आणि रेडच्या धावपळीत आपल्याकडे कोणाचे लक्ष पण नाही जाणार आणि हो पोलीस
इथल्या सगळ्या मुलींना सोडवणार आहे .”
अन्विका , “ काय ? खरं बोलतोयस तू ”
त्याग भाग ६
अनिकेतची नजर भिरभिरत होती . आता त्याने प्रत्येक घरात जावून पाहायचं ठरवलं व तो एका बिल्डिंग मध्ये गेला.तिथे उभ्या असलेल्या एका दलालाने अनिकेतला अडवले व त्याला गिऱ्हाईक समजून वरच्या मजल्यावर घेवून गेला तिथे एक वयाची पन्नाशी पार केलेली बाई बसली होती .तिने त्याचे हसून स्वागत केले. त्याला बळे-बळे स्वतः जवळ बसवून घेतले .
“ बोलो साहब कैसा माल चाहीए ,पुराना या नया ? हमारे पास दोनों हैं। बतावो बतावो शर्मावो मत ।
अनिकेतला काय बोलावे ते सुचेना .तो शांतच होता . मग ती बाईच म्हणाली
