संगीत-नाटक-चित्रपट

मी शास्त्रीय संगीतातील मूलभूत बाबी (Basics) नवीन ऐकणार्या माणसाला कळाव्यात म्हणून एक लेख लिहिला होता . लेख इंग्रजी मध्ये आहे. परंतु कुणाला उपयोगी पडेल म्हणून लिंक शेअर करतोय. मी शक्यतो audio/video चा वापर करून काही गोष्टी समजावयाचा प्रयत्न केला आहे. उद्देश हा आहे की थोड्या उदाहरणांचा आधार घेऊन काही छोट्या छोट्या गोष्टी लोकांना समजावाव्यात.

inamdarnilesh.blogspot.in

आधी मी मायबोली वर लेखन केले आहे. मायबोली वर मी आमिर खान साहेबांच्या गायकी विषयी एक लेख लिहिला होता. त्यानंतर पहिल्यांदाच काहीतरी लिहितोय.

अनेक सर्व शक्तिमान देशांच्या अहंकाराची थडग चिमुकल्या आणि लौकिकर्थाने कमजोर देशांमध्ये सापडतात. औरंगझेब आणि त्याच्या उद्दाम सरदारांची ज्याप्रमाणे महाराष्ट्रात सापडतात तशी.. सर्व शक्तिमान अमेरिकेला तर या नियमाने अनेक वेळा तडाखा दिला आहे. मग ते विएतनाम युद्ध असो किंवा इराक युद्ध असो. रशिया सारख्या प्रचंड लष्करी बळ असणार्‍या देशाचे पण अफगाणिस्तान मध्ये वस्त्र हरण झाले आणि त्याना तिथून माघार घ्यावी लागली. कीबहुना या अफगाण युद्धाने रशियन कमजोर अर्थव्यवस्थेवर इतका ताण पडला की तत्कालीन सोविएत यूनियन चे विघटन होण्याला जी अनेक कारण कारणीभूत ठरली त्यात या अफगाण युद्धाचा क्रम बराच वरचा आहे.

मला आठवतंय १९९८ साली जेव्हा दूरदर्शन वर सुपरहिट मुकाबला लागायचं तेव्हा एक गाणं नेहमी १७ व्या किंवा १८ व्या नंबर वर असायचं. सुपरहिट मुकाबला हा काय प्रकार आहे हे माझ्या पिढीतल्या दूरदर्शन पाहणाऱ्या मुलांना लगेच लक्षात आलं असेल. तर हे गाणं होतं 'साज' ह्या पिक्चर मधलं. हिरोईन शबाना आझमी आणि हिरो उस्ताद झाकीर हुसैन. ' क्या… तुमने ये केह दिया' हे त्याचे शब्द. मला त्या वेळेस ह्या दोन्ही दिग्गज कलाकारांबद्दल काही विशेष माहिती नव्हती.' ही शबाना आझमी' एवढीच माहिती होती. ( मला वाटतंय दूरदर्शन वर शुक्रवारी रात्री ९ ला पिक्चर लागायचे त्यामुळे.

सुख सुख म्हणतात म्हणजे नेमके काय … ??

या प्रश्नावर नाही तर उत्तराच्या नेपथ्यावर खेचून उभं करणारं आणि तुमच्या सुखाच्या सर्व काल्पनिक, बेगड्या कल्पना धुऊन काढून मन ढवळून काढून सुप्त अन खऱ्या सुखाच्या इच्छा जागृत करणारं नाटक पहिलं आज ….

'सुखाशी भांडतो आम्ही'

लेखकाच्या यथार्थ लिखाणाची , दिग्दर्शकाच्या प्रभावशाली दिग्दर्शनाची आणि कलाकारांच्या अप्रतिम अभिनयाची … नाही खरतर व्यक्तिरेखा साकारण्याच्या त्यांच्या गुणांची अकल्पिक अनुभूती घ्यायची असेल तर एकदा तरी हे नाटक बघायलाच हवं ….

.. पंडीत ह्रदयनाथ मंगेशकर ह्यांच्या २१ अजरामर अविट गाण्यांवर साकारलेली संगित नृत्यमय प्रेमकहाणी ..
....

***** स्वर गंगेच्या काठावरती - प्रोमोज (राशी विनय देसाई) *******

मराठी कला मंडळ - वॉशिंग्टन डीसी सादर करीत आहे.

"उदाहरणार्थ एक"

शनिवार दिनांक ६ जुलै २०१३ रोजी दुपारी ४:३० वाजता.

Saturday, July 6th at 4.30 PM (Track 2)

भारतीय शास्त्रीय संगीताला आजपर्यंत अनेक नामवंत कलाकारांनी आपल्या गायन किंवा वादनकलेच्या माध्यमातून सातासमुद्रापार नेत जगातल्या वेगवेगळ्या व्यासपीठांवर सादर केलंय. मात्र अगदी वेदकालापासून ते आजपर्यंत, शास्त्रीय संगीताच्या एकाच छत्राखाली येणार्‍या, तरीही स्वतःची वेगळी ओळख जपणार्‍या विविध कलाविष्कारांना एकाच कार्यक्रमात, जगाच्या व्यासपीठावर सादर करण्याचा अभिनव आणि स्तुत्य उपक्रम म्हणजे ’मेलांज’.

अनवट हा शब्द सहसा अप्रचलित रागांसाठी वापरतात. गुणक्री, रायश कानडा असे काही राग आपण नियमित
ऐकत नाही, आणि त्या रागांतील रचना कानावर पडल्या तर काही खास ऐकतोय असे वाटते.

पं. मालिनी राजूरकरांचे "चाल पहचानी", जयमाला शिलेदारांचे " कोपला का ", रामदास कामतांचे "संगीतरस सुरस" अशा काही रचना ऐकल्या, कि असेच हरखून जायला होते.

पण आपली आशा ( आशा भोसले, आपलीच ती ) पण काही कमी नाही. पण होतं काय, अशा अवघड रचना ती
इतक्या सहजतेने गाते कि आपल्याला वाटतं, फारच सोप्प आहे कि हे, पण ज्यावेळी आपण गुणगुणायला जातो
त्यावेळी मात्र, त्यातले अनवटपण जाणवते. तर अशा काही रचना, मला आठवतात त्या. आणि अर्थातच

हिंदी व मराठी चित्रपट सृष्टीतील पृर्वीपासुन चालत आलेल्या आयटेम - गाण्याविषयी बोलुयात