भाषा

महाराष्ट्र शासनाच्या शिक्षण खात्याने मराठी क्रमांक शिकवताना ते दहा दोन(१२) , दहा आठ(१८), तीस दोन(३२) असे शिकवण्याचा निर्णय घेतला आहे.

विद्यार्थ्यांना क्रमांकातील जोडाक्षरे जमत नाहीत म्हणुन हे सोपे केले आहे असे त्यांचे म्हणने आहे.

हा निर्णय घेताना भाषातज्ञांना, पालकांना व शिक्षकांना विश्वासात घेतले होते का? त्यांचे मत विचारले होते का?
काही सर्वेक्षण केले होते का? त्याचा सँपल साईझ किती?

या प्रयोगाचा विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणावर काय परिणाम होणार त्याची जबाबदारी कुणाची?

नेपाळ मध्ये सरकारी आणि खासगी शाळांत चीनी भाषा मेंडरीन (Mandarin) शिकवली जाणार आहे. ह्या साठी नेपाळ सरकारने पुढाकार घेतला आहे.
हि भाषा शिकवण्यासाठी ,शिक्षकांचा संपूर्ण खर्च चीन सरकार करणार आहे. नेपाळ सरकारने फक्त त्यांच्या राहण्याची आणि खाण्यापिण्याची तरतूद करायची आहे आणि त्यासाठी नेपाळ सरकार तयार आहे.
पण नेपाळ हि भाषा का शिकत आणि आणि चीन खर्च करून हि भाषा का शिकवत आहे.

तू फक्त भेट तिला किनारा बनून
फिरू दे ना थोड तिला
तुझ्या प्रेमाच्या किनाऱ्यावर,
भिजू दे ना तिला थोड,
त्या तुझ्या बऱ्या वाईट लाटांतुन उडणाऱ्या तुषारांमध्ये,
कळू देत तिला काय देण लागते ती या समुद्राच
भेट तिला एकदा किनारा बनून...
रेखाटू देत तिला ही
तिच्या मनात लपून ठेवलेल्या जखमा
तुझ्या मनाच्या रेतीवर,
पण हो लाटांनी त्या पुसायचा प्रयत्न मात्र नको करुस
मग बघ बांधेल तीही,
तिच्या स्वप्नांचा महल.
तू मात्र शंख शिंपल्यांची आरास करून तिला थोडीफार मदत मात्र कर.

१. भारतात संस्कृत ही भाषा साधारण कधी आली?या विषयाची बहुतांश 'मान्यताप्राप्त इतिहास संशोधन संस्थांनी' मान्य केलेली थेअरी कोणती?

२. संस्कृत भारतात येण्याआधी संपूर्ण भारतात द्रविड कुळातल्या भाषाच बोलल्या जात होत्या का?की अजून कोणते कुळ होते?कोणत्या प्रदेशात?

काय असते चव.. कळू दया हे तरी
या सुखान्नो एकदा माझ्या घरी

साजरे करते ऋतूंचे सोहळे
बदलते रुपडे... धरा नटमोगरी !

काय दयावा मी स्वतःचा भरवसा ?
ओळखीची मी कुठे माझ्यातरी

चांदण्यांची प्रणयगाथा कल्पिते
लाजते आभाळ, होते शेंदरी

संयमाचे वस्त्र होते ओढले
वासनांच्या बरसल्या जेव्हा सरी

साखळीपाणी किनारी खेळते
लाट फिरते परतण्याला सासरी

धृवतारा व्हायचे होते मला
रिक्त नव्हते स्थान त्याच्या अंतरी

सुप्रिया मिलिंद जाधव

ढिगाने पडलेत ग तारे, रोज ढिगाने वाढतातही म्हणे
पण त्या ढिगात, तू बरोबर बोट करून कस मलाच ओळ्खतेस नेहमी?
बहुदा जास्त चमकत असेल ना मी
की तुझ्या डोळ्यातील आसवे मला पाहून जास्त चमकतात?
इथे एक एक जण खर्ची पडतो
तेंव्हा बहुदा एका ताऱ्याचा जन्म होतो नाही!
की तुम्ही लोकांनीच ही अंधश्रद्धा पाळलीय मनात

मी सांगतोय, मी नाहीय तो तारा
मी काय कुणीच नाहीय कोणता तारा

आयुष्याच्या वाटेवर चालताना अनेक चांगले वाईट अनुभव येतात. ज्याला लाडाने आपण खट्टे मिठे सुद्धा म्हणतो आणि खरच असतात ते तशे. काही अनुभव शरद ऋतूतील चांदण्यांप्रमाणे असतात, अगदी अल्लड, नाचतच येतात आपल्या भेटीला सुखद धक्के घेऊन. काही खूपच अंधरलेली असतात अगदी शिशिरातल्या काळ्या रात्री सारखे, एकदा आले की तेवढा काळ अंधार सोडून आपल्याला काहीच दिसत नाही. ओढल्या जातो आपण त्या अंधारलेल्या रात्रीच्या भयाण शांततेत, जेंव्हा आपल म्हणायला अस चांदण ही उरत नाही. काही अनुभव ढगाळलेले असतात आषाढातील आसमंताप्रमाणे, नभांसारखे दाटून आलेले असतात पण कधी बरसून एकदा रिते होतील आपल्याला पण माहीत नसते.

फिके चांदणे धूसर वाटा रात वेगळी आहे
कुठे फुलाच्या देठावरती सुटी पाकळी आहे

चंद्र ठिबकतो पाण्यावरती स्वप्न जागते काठी
जुळवित बसतो वेडा कोणी नि:शब्दाच्या गाठी
पणती होउन आस तेवते मंद देवळी आहे
कुठे फुलाच्या देठावरती सुटी पाकळी आहे..

कोरत येते देहावरती आठवणींच्या रेषा
रात्र पोचते डोळ्यांमधुनी स्पर्शफुलांच्या देशा
तिथे ओठ ओठांवर जुळती मिठी मोकळी आहे
कुठे फुलाच्या देठावरती सुटी पाकळी आहे..

भोग भोगता आयुष्याचे

भोग भोगिता आयुष्याचे भोग कधि हे टळले का
उठून जाता क्षणात इथूनी उमजून काही आले का

माझे माझे म्हणता म्हणता दूर दूर ते गेले का
कोण नेमके दूर जवळचे कधीच नाही कळले का

अजून हाती यावे काही आस कधी ती थकली का
हातामधूनी निसटून जाता शिल्लक काही उरली का

मीच एकटा रसिक गुणी अन् दानशूरही मीच निका
वाजे डंका किती काळचा लोक बधीर हे झाले का

चढता पडता जरा ढकलता पुढेच ना मी गेलो का
चहूकडून अंधारुन येता कुठे जातसे कळेल का

भास पुराणे किती काळचे भ्रमणातूनि सरले का
सत्यत्वाचा भास जरासा दचकावून तो जातो का

मराठी काव्य विश्वात ऋतू आणि महिने वेगवेगळ्या भावनांशी घट्ट निगडित झालेले आहेत.
कोणतीही भावना अधोरेखित करायला कवी निसर्गातील प्रतीके वापरतो.

कठीण परिस्थिती सांगताना वैशाखवणवा, ग्रीष्म आठवतो.
विरहिणीची अवस्था सांगताना कवीला रिमझिम झरणाऱ्या पाऊस धारा आठवतात, तर फर्मास लावणीतला शृंगार माघाची थंडी असेल तर अधिक खुलतो.

आज आपण ऋतू आणि मराठी महिन्यांच्या उल्लेख असणारी गाणी/ कविता घेऊन एक खेळ खेळणार आहोत "कवितेतील ऋतू"

खेळाची पद्धत नेहमीचीच,