अवांतर

इंदोरमध्ये 8 ते 10 जानेवारी 2023 दरम्यान पार पडत असलेल्या 17व्या प्रवासी भारतीय दिवसाच्या #pravasibharatiyadivas संमेलनात विविध कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाणार आहे. यंदाच्या प्रवासी भारतीय दिवसाची संकल्पना – समुदाय : अमृतकाळातील भारताच्या विकासासाठीचे विश्वासार्ह भागीदार (Diaspora : Reliable partners for India’s progress in ‘Amrit Kaal’) अशी ठेवण्यात आली आहे. यंदाच्या संमेलनाचे प्रमुख अतिथी म्हणून भारतीय वंशाचे Cooperative Republic of Guyana चे राष्ट्रपती डॉ. मोहम्मद इर्फान अली यांना निमंत्रित करण्यात आलं आहे.

आईने बेसनाचे लाडू करायचा बेत केला, बेसन भाजण्याचा सुगंध घरभर दरवळला. त्या घमघमाटानेच मी इतकी खूष झाले, म्हणजे लाडू बनून ते खाण्याआधीच मला त्या दरवाळण्याने तृप्त केलं होतं. लाडू तर पोटात गेले नव्हते तरी सुद्धा कसं काय बरं मनाला इतकं बरं वाटलं? माणूस खाण्या आधी डोळ्याने अन्न खातो म्हणतात, बघायला चांगलं वाटलं तर खावंसं वाटतं म्हणून प्रेझेन्टेशनला इतकं महत्व आलय, मुळात त्याही आधी आपण मनाने ती गोष्ट केलेली असते असं मला वाटतं. माणसाच्या हृदयाचा मार्ग पोटमार्गे आहेच मुळी.

सुंदर, आलिशान राजवाडे, मंदिरं, अन्य ऐतिहासिक वास्तू आणि अभयारण्य असलेल्या राजस्थानात देश-विदेशातून लाखो पर्यटक येत असतात. राजस्थान म्हटलं की आपल्या नजरेसमोर येतं थरचं वाळवंट आणि त्यात संचार करणारे उंट. कला, संस्कृती, अनेकविध रंगांची उधळण करणारे उत्सव यामुळंही राजस्थानची ख्याती जगभर पसरलेली आहे. अशाच सुंदर राजस्थानामधलं एक सुंदर शहर आहे बीकानेर. वायव्य राजस्थानात वसलेलं बीकानेर शहर राजस्थानामधलं एक महत्वाचं पर्यटन केंद्र आहे.

सन‌ १९८४(असावं):
आठवणीतली पहिली कोकण सहल. गणपतीपुळे, रत्नागिरी असं करत आमच्या गावाला पोहोचलो होतो. ते दिवस असे होते की पुण्यात राहूनही कोकणातली नातेवाईक वा गावकरी मंडळी फारशी परिचित नव्हती. खरं तर, माझ्या वडिलांचा जन्म कोकणातला! पण आजोबा व्यापारउद्योगासाठी गाव सोडून घाटावर आले आणि पार दूर तिकडे मध्य भारतात वस्ती करून राहिले. त्यामुळे अंतरं वाढलेली, वर्षावर्षांत भेटीगाठी नाहीत. शिक्षण-नोकरीसाठी माझे वडील पुण्यात आले खरे. पण त्यावेळी सगळ्यांची आर्थिक परिस्थिती बेताची. ट्रीपा काढणं सोपंही नाही, आणि परवडणारंही नव्हतं. तर सांगायचं काय की... कोकणात मला सगळंच नवीन!

विमानतळाच्या रस्त्यावर एक मोठा सिग्नल आहे. तिथे दोन्ही बाजूंनी भरपूर ट्रॅफिक असतं. गेल्या वेळेपासून मी तिथे तृतीयपंथी लोकं बघतोय. पैसे मागत असतात. त्याला भीक मागणं म्हणवत नाही. ते काय असतं, तो जोगवा असतो का, त्याच्या मागचं कारण काय, लोकं का पैसे देतात मला काहीच माहिती नाही. तो एक नकोसा प्रसंग असतो एवढं खरं. कोरोनाच्या काळानंतर यांची संख्या फार वाढली आहे. म्हणजे, चौकाचौकात पैसे मागताना दिसतात. ही लोकं दिसली की माझी सर्वसाधारणपणे चिडचीड होते, कशाला खोटं बोलू?

टीव्हीवर बातम्या पाहात होतो. मध्ये मोटारीची जाहिरातही आली. तिच्यातल्या सुंदर मोटारी पाहून मी मुलाला म्हणालो, “काय सुंदर चकचकीत दिसतात ह्या मोटारी.! “ नव्या मोटारीच असतात जाहिरातीत बाबा.” तो म्हणाला.

त्यावर मी माझी एक आठवण सांगत म्हणालो,” आमचा एक दोस्त होता. त्याचे नाव मधु. मधु त्याच्या सायकलची अशीच, इतकी देखभाल करायचा! हा कंटाळत कसा नाही वाटण्या इतकी तो रोज घासून घासून पुसायचा. तेलाची धार एकाच ठिकाणी पण चेन गरगर फिरवित सगळ्या चेनला व्यवस्थित तेल पाजायचा. मग लहान बाळाचे तोंड पुसावे तितक्याच काळजीने चेन वरच्यावर पुसुन घ्यायचा.

मला HDFC ERGO विरुद्ध ग्राहक पंचायतीमध्ये अपील करण्यासाठी मदत हवी आहे.