संगीत

मी पाहिलेला हिंदी चित्रपट संगीताचा प्रवास
Part 2

( प्रथम भाग इथे पोस्ट केला असल्याने दुसरा भागही इथेच पोस्ट केला आहे. आणि वाचकांच्या सोयीसाठी शीर्षकात आवश्यक तो बदल केला आहे. )

अनिल बिस्वास, नौशाद, सी रामचंद्र, एस डी बर्मन, शंकर जयकिशन, ओ पी नय्यर, मदन मोहन, सलिल चौधरी, रोशन , इ. संगीतकार

मन्ना डे, शमशाद बेगम , मुकेश ,रफी , तलत , किशोर, लता , गीता , आशा , सुमन कल्याणपूर इ. गायक

साहिर, शैलेंद्र, हसरत , शकील बदायुनी, राजेंद्र कृष्ण , कैफी आझमी इ. गीतकार.

गायकांची नावे जन्मवर्षाप्रमाणे घेतली आहेत. इथे ज्यांनी अधिक संख्येने चित्रपट केले त्या संगीतकारांची नावे घेतली आहेत. क्रम जशी नावे आठवली तशी .यादी परिपूर्ण असू शकत नाही. इतरांबद्दल प्रतिसादांत येईलच.

हिंदी चित्रपटसंगीताचा प्रवास
या धाग्यावरील प्रतिसादांतून प्रेरणा घेऊन त्याबद्दल चर्चा करण्यासाठी धागा.
संगीतकार, गीतकार, गायक, वादक, गाण्याचं टेकिंग, या विषयावरची किंवा संदर्भ आलेली पुस्तके, यु ट्युब चॅनेल्स, ऐकावेत असे रेडियो कार्यक्रम, कोण श्रेष्ठ यावरून हमरीतुमरीवर येणे, कोणावर अन्याय झाला आणि कोणाचे वाजवीपेक्षा जास्त कौतुक झाले, इ.इ.

सुरुवात सुरुवातीपासून म्हणजे पार्श्वगायन सुरू व्हायच्या आधीच्या काळात पडद्यावर दिसणारे लोक स्वतः गाणी म्हणत तेव्हापासून करूया.

सुमधुर व अप्रतीम गायन - मैथिली ठाकूर !
विशेषतः तिचे मराठी अभंग - अस्खलित मराठी शब्दोच्चार आणी सुमधुर स्वर.
दैवी देणगी....
https://www.youtube.com/watch?v=HLas-H_mEpQ

नवव्दच्या दशकापासून (आधीचे असतील तर ते ही) ते आतापर्यंत गाजलेल्या इंडी पॉप गाण्यांची (शक्यतो नॉन फिल्मी) यादी बनवायची आहे. त्यातल्या त्यात सॉफ्ट गाणी प्राधान्याने सुचवावीत. (नियम नाही).

नुकतीच लता मंगेशकर, हृदयनाथ मंगेशकर यांची एक जुनी आधी न पाहिलेली दूरदर्शनवरील सुंदर मुलाखत/गप्पा ऐकल्या आणि अश्या अजूनही मुलाखती ऐकायला, पाहायला मिळाव्यात असे वाटले. त्या शेअर करण्याकरता हा धागा.

गानकोकिळा लता मंगेशकर यांचे आज निधन झाले. त्यांना श्रद्धांजली.
एक सूर निमाला.

हिंदी चित्रपट  सृष्टीमध्ये राजश्री प्रॉडक्शनची  स्वतंत्र ओळख आहे.  नेहमीच्या मारधाडपटांहून आगळे चित्रपट निर्माण करणारे  म्हणून ते प्रसिद्ध आहेत. त्याचबरोबरीने सुश्राव्य संगीतमय चित्रपट अशीही त्यांची ओळख आहे.  आरती या त्यांच्या पहिल्याच चित्रपटापासून हा संगीतमय चित्रपटांचा सिलसिला सुरू आहे.  दोस्ती पासून त्यांना साथ मिळाली ती लक्ष्मीकांत - प्यारेलाल यांची. एल-पींना पहिला हीट चित्रपट हा दोस्तीच्या स्वरूपात राजश्रीकडूनच मिळाला. १९७२ च्या पिया का घर पर्यंत एल-पी राजश्रीच्या चित्रपटांना संगीत देत  होते.

मंडळी आपल्या आवडत्या हिंदी-मराठी चित्रपटातील गाण्यांवर आधारीत कोड्यांचा आठवा धागा :
पहिला भाग : http://www.maayboli.com/node/25569
दुसरा भाग : http://www.maayboli.com/node/26366
तिसरा भाग : http://www.maayboli.com/node/29961
चौथा भाग : http://www.maayboli.com/node/35529

सत्यजित रे, बिथोवन आणि स्टीव्हन स्पीलबर्ग

मोझार्ट, बिथोवन आणि बाख म्हणजे पाश्चात्य संगीतातले ब्रह्मा विष्णु आणि महेश. त्यातल्या बिथोवन वरती सत्यजित रे यांचे फार प्रेम होते. रे यांच्या ‘शाखा-प्रशाखा’ या सिनेमात नायक प्रशांत बीथोव्हनच्या संगीतानं झपाटलेला असतो. ही भूमिका सौमित्र चॅटर्जी यांनी केली आहे. या सिनेमात बिथोवन यांच्या व्हायोलीन कन्चेर्तोच्या पहिल्या मूव्हमेंटमधील एक तुकडा प्रशांत गातो तो रे यांनी गायला आहे. या चित्रपटात बाख आणि बिथोवन यांच्या संगीताचा मुक्त हस्ते उपयोग केला आहे.