कैरी-आंब्याच्या गुजगोष्टी / आम्रचर्चा

@ अन्जू

तुम्ही आता फोटोंवर मेहनत घेताय आणि ते दिसून येते आहे. सो गुड! 👍

रत्ना हापुस तर दिसतो आहे सर्वत्र. तसाही आता मे चा शेवट नजिकच आला आहे.

@ झकासराव,

तुम्ही तक्कु केल्याचा दावा पुराव्यानिशी सिद्ध करा 😀

@ देवकी,

आंबे चिरायचे काम outsource करा आता घरात 😀

@ स्वाती,

हे मोईतो तयार मिळाले हातात; घरी होऊ घातलेल्या एका पार्टीसाठी मेन्यू टेस्टिंग करतांना. मुख्य कार्यक्रमासाठी तो होम शेफ़ पुन्हा आला की त्याला प्रमाण विचारून मग इथे लिहितो.

@ सामो,

भिल्ल पुरंध्रीचा problem of plenty सांगणारा श्लोक इथे चपखल 👌

@ प्राजक्ता

बरोबर, अभी तो पार्टी शुरू हुई है. हापुस संपत आले तर that’s ok, अजून भरपूर स्टार्स यायचेत.

BTW तुमची इथली “सापुरी खट्टा”ची कृती वाचून त्यात थोडासा(च) बदल करून ते करणार आहे (कैरीचे) लवकरच. Looks like a winner recipe. 👌

बुद्ध आणि आंबा

बुद्ध आणि आंबा काहीच्या काही संबंध जोडल्यासारखा वाटतो ना ? बादरायण ? तर तसे नाही.

♠ बौद्ध साहित्यात आंब्याचे प्रचुर संदर्भ येतात. खुद्द सिद्धार्थ गौतमाच्या जन्मापूर्वी गर्भवती मातेला स्वप्नात जी शुभलक्षणे दिसली त्यात फलभाराने वाकलेला आंब्याचा वृक्ष हे प्रमुख होते. मायदेवींनी आंब्याच्या बागेत एका आम्रवृक्षाखाली राजपुत्र सिद्धार्थाला जन्म दिला असे संदर्भ येतात.

♠ बुद्धपद प्राप्त झाल्यावर प्रथम धम्मचक्र प्रवर्तनाच्यावेळी स्वतः शाक्यमुनी गौतम बुद्धांनी मोजक्या शिष्यांना धर्मदीक्षा दिली. याप्रसंगी त्यांना आम्रवृक्षाचे एक रोपटे भेट देण्यात आले. पुढे यथायोग्य वाढ झाल्यानंतर त्याखाली बुद्ध ध्यानधारणा करत. योग्य ऋतुत या आंब्याला थोडा पांढरा गर असलेली सुमधुर फळे लगडली - हाच तो सुप्रसिद्ध “सफेदा” आंबा. भरहुत स्तूपाच्या पट्टिकेवर हा आम्रवृक्ष चित्रित केलाय.

♠ आजघडीला उत्तर प्रदेशातल्या काकोरी (आठवा शालेय पुस्तकातील काकोरी कांड) नजीकच्या मलीहाबाद गावात सफेदाच्या बागा आहेत आणि प्रचंड लोकप्रिय वाण म्हणून सफेदा आंब्याची वट आहे. हा कापून खायचा नव्हे तर चोखून खायचा आंबा आहे.

♠ काशीनजीकच्या सारनाथ इथे एका आम्रवाटिकेत बुद्धाने आपला पहिला उपदेश केला. त्याजागी नंतर प्रचंड मोठा विहार बांधण्यात आला आणि आंब्याची हजारो नवीन झाडेही लावण्यात आलीत. आजही त्या भागात बरीच जुनी झाडं दिसतात आंब्याची.

♠ बुद्धाच्या निर्वाणानंतर सुमारे १००० वर्षानंतर सारनाथला आलेल्या Xuanzang (637 CE) ह्या चीनी भिक्षुनी “सारनाथ विहाराच्या सुमारे दोनशे हात उंच भव्य प्रवेशद्वारावर प्रचंड मोठा सोनेरी आंबा कोरलेला दिसला आणि आत बागेत १५०० आम्रवृक्ष होते” असे वर्णन लिहिले आहे

♠ बुद्धगोषा नामक बौद्ध विद्वानाच्या विवेचनात मानव शरीरात-मनात-चित्तात मुक्तीचे बीज साठवलेले नाही असे प्रतिपादन आहे. मुद्दा स्पष्ट करण्यासाठी त्यांनी आंब्याचे प्रतीक वापरले आहे. आंब्याच्या झाडावर तरी कुठे आंब्याचे बीज राखून ठेवलेले असते? पण साधना-तपानंतर ती अनुकूल घटिका आली की निसर्गत: जमिनीतून आंब्याचे झाड उगवून येते इत्यादि. (संदर्भ: विसुद्धी मग्गा आचरणी)

♠ भारतीय साहित्य, धर्म आणि तत्वज्ञानात थोडीही गती असलेल्या व्यक्तीला आम्रपाली हे नाव माहित असतेच. वैशालीची नगरवधू. ती अनाथ. तान्ही असतांना एका माळ्याला आंब्याच्या झाडाखाली सापडली म्हणून ठेवलेले “आम्रपाली” हे नाव.

सर्व शिष्य, धर्मसंघाचा विरोध न जुमानता बुद्धाने तिच्या आमराईत मुक्काम केला, तिचा पाहुणचार स्वीकारला. पुढे तिने धम्मसंघाला ती आमराईच नव्हे तर स्वत:ची सर्व संपत्ती अर्पण केली. तिच्या मालकीच्या आमरायांचे उत्पन्न प्रचंड होते, ते धर्मप्रसारासाठी वापरण्यात आले.

♠ भिक्कूंनी धर्मप्रसारासाठी दूरदेशी जातांना आंबे, आंब्याची रोपटी, त्याच्या कोयी सोबत न्याव्यात आणि स्थानिकांना भेट द्याव्यात असे बुद्ध आणि भंते आनंद सुचवतात.

♠ पाली भाषेतल्या साहित्यात, जातक कथांमधे आंबा आणि आंब्याच्या अनेक गोष्टी आहेत, आंब्यांचे प्रकार वगैरे तर चर्चिले आहेतच, त्यावरून तात्विक चर्चासुद्धा भरपूर आहे.

अहाहा, सुंदर फोटोंनी सजला धागा.

..घरभर केशर आंब्यांचं राज्य पसरलं आहे…

अनया, बघणोत्सुक होतोच, आले तुमचे फोटो. जय हो !

जर्द केशरी रंग आंब्याचे नाव सार्थ करतो आहे. ❤

माधव,

ये आम सलाद “आम” नहीं “खास” है 😋

मनीमोहोर,

ज़बरदस्त रंग आहे बर्फीचा. पिस्त्याचे काप तो रंग अजूनच खुलवत आहेत. … रंग हुआ, मौसम हुआ केसरिया 👌

सकाळपासून Big Basket मागे लागलयं - Flash Sale; season’s lowest price of mangoes म्हणून.

रेडी टू ईट केसर = ₹१०९ / किलो तर बदामी = ₹ ८९ / किलो घरपोच.

माल जास्त आला/झाला वाटतं. नाहीतर बिग बास्केट असे गरीबपरवर कधी व्हायचे ?

वरची “बुद्ध आणि आंबा” पोस्ट काही मायबोलीबाह्य ग्रुप्सवरसुद्धा शेयर केली होती. त्या मंडळापैकी भोपाळ आणि लखनऊकर जाणकार आंबाप्रेमी मित्रांनी त्यांच्या भागातील आंब्यांची मजेदार नावे- माहिती सांगितली:

१) “शक्कर गुठली” नावाचा भोपाळकरांचा आंबा. तो गोड आणि त्यात कोयी कडचा भाग अतिव गोड म्हणून हे नाव.

२) “हरामजादा” नावाचा आंबा तुम्हाला माहीत आहे का ? असे लखनौकरांनी विचारले.

हे नाव लखनवी नवाबांनी ठेवलेय एका स्थानीय वाणाचे. कारण काय तर वरून दिसायला खूप छान पण चवीला पचपचीत असतो तो आंबा 😀

मग तुम्हीं ते वाण काढूनच का टाकत नाही असे विचारल्यावर शुक्लजींकडून “पुरखों की निशानियां ऐसे ही थोडे न नष्ट कर सकते हैं महोदय” असे टिपिकल शिष्ट लखनवी उत्तर मिळाले.

त्यांनी दुसऱ्या एका आंब्याचेही नाव सांगितले पण इथे अश्लील वाटेल म्हणून लिहित नाही 😀