मराठी

तीन मराठी मित्र एकत्र येऊन बूक माय हॉटेलच्या धर्तीवर महाराष्ट्रात फिरायला जाणार्‍यांसाठी छोट्यामोठ्या छानश्या घरगुती हॉटेलची व्यवस्था करून देण्याचा व्यवसाय सुरु करत आहेत.
मला त्यांनी अत्यंत घाईघाईत ईतकीच रूपरेषा सांगितली आहे.
पण त्यांना माझ्याकडून पटकन एखादे छानसे मराठी नाव हवे आहे.
आता माझ्याकडूनच का? तर आहेत काही गैरसमज..
पण मला दिवसभरात फार फार तर "विसावा" असेच एखादे हलकेफुलके पण जुनेपुराणे नाव सुचले.
प्लीज तुम्हाला कोणाला या प्रकारच्या उद्योगाला आणखी काही छानसे नावीन्यपुर्ण पण चटकन आवडणारे नाव सुचत असेल तर प्लीज प्लीज लवकरात लवकर सुचवा...

" बापू "

कुणी हाक मारली ? वळून पाहिलं , ' अरे हि इथे कशी आणि कशाला हाक मारतेय आपल्याला , ' चवचाल ' आणि कायकाय शब्द ऐकलेत हिच्याबद्दल . उगाच कुणी पाहिलं आपल्याला इथं तिच्या सोबत तर काय बोलतील ? पण आता समोरून न बोलता जाऊ तरी कस ? शेवटी पर्याय नसल्यामुळे तिला समोर जाण्याशिवाय पर्याय नव्हता .

"अरे बापू इकड कूठ ? " .... ती

" नाही जरा काम निघालं होत म्हणून आलो होतो , पण तू इकडे इतक्या लांब कशीकाय ? "... मी

" काय सांगू आणि काय नाही ? चल तिथं चहा घेऊ मग बोलूया कि . "... ती

" नाही नको म्हणजे ... " मी

जर आज मराठी शाळांचे भविष्य धोक्यात आहे तर उद्या मराठी संकेतस्थळांचेही भविष्य धोक्यात आल्यावाचून राहणार नाही.

संद्याकाळी मनाला अनामिक हुरहूर लागून राहिली होती आणि मन भूतकाळाच्या रेशमी पडद्यामागं पोहोचल होत. का कुणास ठाऊक पण कधी नाही ती तिची आठवण येत होती . म्हणजे अगदी प्रेमबिम नव्हतं..... का होत ? माहित नाही पण एक हुरहूर होती तिच्या बद्दल . आज राहून राहून तिची आठवण येत होती, खरंच कशी असेल ती ? आणि काय करत असेल.. कुठे असेल .. ती सध्या काय करते ?
*********************************************************************************

लग्न होऊन दोन दिवसही लोटले नव्हते तोवर बायको म्हणाली, "मुझे और एक शादी करनी है।"
"English please, " मी म्हणालो.
बायकोच्या बोलण्याचा न पटण्याजोगा अर्थ निघायला लागला कि मी तिला इंग्रजीत बोलायला सांगतो. मुद्दा असा होता कि दिल्लीतलं आमचं लग्न तिच्या घरच्यांना मान्य नव्हतं. म्हणजे नातं मान्य होतं, विधी मान्य नव्हते. तर अजून एकदा तिकडच्या पद्धतीने लग्न करावं लागणार होतं.

गौरी देशपांडे -अनया

आपण बहुतेक सगळे ठरावीक प्रकारचं, ठरावीक पठडीच आयुष्य जगतो. कुटुंबाची प्रेमळ आणि भक्कम चौकट, थोडा धाक- थोडे लाड असं लहानपण. शिक्षण - अर्थार्जन -लग्न. मग वंशवृद्धी. त्या आणि बाकी संसाराच्या जबाबदाऱ्या. किराणे - भाज्या- बँका - रुपये पैसे - कामवाल्या - तब्येती - आजारपणं, एक आणि दोन. पुढचं सगळं सारखंच. आपली मुलबाळ मोठी होतात आणि आपण म्हातारे. मग फक्त भूमिकेत बदल होतात. बाकी सगळा त्याच तिकिटावर तोच खेळ. पिढ्यानपिढ्या, वर्षानुवर्षे चालूच.

मराठी भाषेला आजवर अनेक गोड पहाटस्वप्ने पडून ती खरी झाली आहेत. मुकुंदराज, चक्रधरस्वामी ह्यांसारख्या धुरंधरांनी लावलेल्या ह्या वेलीवर सुरवातीला ज्ञानोबाचा मोगरा जो फुलला, तेव्हापासून ह्या भाषेचा फुलोरा कायम डवरलेलाच आहे. 'माझा मराठाचि बोलु कौतिकें | अमृतातेंहि पैजा जिंकें |' म्हणणार्‍या ज्ञानाची शरदाच्या चांदण्यासारखी शीतल प्रतिभागंगा आजवर अनेक वळणे आणि रूपे घेत वाहत आली आहे. पारिजात, बकुळ, गुलाब, जाई, कमळ, जास्वंद अशा अनेक फुलांबरोबरच ह्या वेलीवर गेल्या शतकामध्ये एक पिवळाधमक, सुवासिक, पण अजिबात नाजूक नसलेला विरक्त सोनचाफा फुलला, व आपल्या गंधाने आसमंत व्यापून दशांगुळे उरला.

म्हटलं तर तिच्या प्रश्नाचे उत्तर कोणाकडेही नव्हते. ती आमच्याच ऑफिसमध्ये काम करणारी. दोन प्रायमरी स्कूलमध्ये जाणार्‍या मुलांची आई. स्वत:चे शिक्षण ईंग्लिश मिडियममध्ये झालेली. तरीही तिच्या आईवडिलांच्या कृपेने छान मराठी बोलता येणारी. तिची मुलेही ईंग्लिश मिडीयमचीच. पण ही त्यांच्याशी घरी ईंग्लिशमध्येच संवाद साधत असल्याने त्यांचे मराठी कच्चेच राहिलेली.

मराठी

तिला पाहिले मी तिला ऐकले मी
तशी कैक लाखात ती देखणी
शुभचिन्हांकिता भरजरी वस्त्र ल्याली
प्रेमिकांच्या मनातील तू साजणी

तुझे रूप वर्णू कसे मी कसे मी
तुला गर्द शालू तुक्याने दिला
अभंगाची नक्षी पदारावरी अन
जरतारी ओव्यात हा बांधला

काय मोल ते चंद्रहारा
उपमा अलंकार ज्ञाने दिला
उत्प्रेक्षा तो असीम सुंदर
साज कोल्हापुरी घातला

दृष्टांत जाहला बाजूबंद
श्लेषाची तुजला कर्णफुले
रूपकाचा गोठ मनगटी
यमकाची मेखला झुले