निसर्गाच्या गप्पा (भाग ३०)

Submitted by जागू-प्राजक्ता-... on 25 May, 2016 - 23:07

सर्व निसर्गप्रेमींना निसर्गाच्या गप्पांच्या ३० व्या भागाच्या हार्दिक शुभेच्छा.

चैत्रपालवीचा बहर ओसरु लागलाय, झाडाला फुटलेल पानांच कोवळ जावळ वैशाख उन्हाचा तडाका झेलुन एव्हाना तरुण दिसु लागलय. बाहेर उन रटरटतय, दुष्काळाच्या झळा परमोच्च बिंदूवर पोहचल्यात. शुष्क गळा पाण्याची ओल शोधतोय आणी मन सावली, आतुन जाणीव होतेय तो येईल आणी यायलाच हवा. निसर्ग कठोर आहे पण दयाळूही तेवढाच तो आपल्या लेकरांना अस तडफडत ठेवणार नाही. नजरेखालून हवामानखात्याचे अंदाज जाऊ लागतात तो अंदमानात कधी पोहचेल मग केरळ किनारपट्टी नंतर आपला नंबर येईल, हे दिवस त्याचे सरासरीचे अंदाज पाहीले जाण्याचे.

तो येण्याआधी आगोटची तयारी करण्याचे हे दिवस, आबुदाना, आशियाना शोधणार्या पक्ष्यांची लगबग, आगोठाची तयारी करणार्या मुंग्याच्या रांगा दिसू लागतील. आकाशातील ढग दरडवताहेत. पापड,फेण्या,कुरडया,सांडगे,लोणची बनवण्याचा हंगाम संपत आलाय. आंबे, फणस, करवंद खाऊन घ्या तो येतोय.

अभ्यासाचे टेंशन नसल्याने खर बालपण चिमण्या चेहर्यांवर झळकतय पण सोबत नव्याकोर्या पुस्तकांचा , दप्तर घेण्याचा हंगाम आलाय.

आकाशातील मोती झेलुन जमिनीतुन मोती पिकवण्यासाठी तिच्या मशागतीचा हंगाम आलाय. गावाकडे शेतात भाजावळी सुरु होतील. भाजणी झालेली शेत काळी दिसू लागतील. भाजलेल्या मातीचा खरपुस वास आसमंत दरवळून टाकेल. अचानक एका पहाटे साखर झोपेत हवेत गारवा जाणवू लागेल, घराच्या छपरावर तो जादुई टपटप आवाज आसमानीचा संगीतकार राग मेघमल्हार आलापत धरतीवर अवतरल्याची वर्दी देइल.
तो वैशाख वणव्यात तापलेल्या धरतीवर आपल्या ओंजळीचे दान टाकेल मग मातीचा सुगंधही आसमानीचा किमयागार आपल्या जलधारा घेऊन वसुंधरेला साज चढवायला आल्याची वर्दी देईल.
पहाटे पहाटे ढवळ्या पवळ्यांना तयार करुन नांगर घेऊन बळीराजा शेताकडे जाईल.धरणीला अन फाळाला हाथ जोडुन साथ देण्याची विनवणी होईल.
भाजणी झालेल्या शेतात जेव्हा नांगर चालेल त्या स्रुजनतेच्या तयारीच्या तोडीचे सुंदर द्रुष्य नसेल.

क्रुष्णमेघ दाटून येतील वार्‍याची एक थंड झुळुक आणी पाठोपाठ आलेल्या जलधारा धरतीला न्हाऊ घालतील
तोवर निसर्गमय झालेल्या मनाला प्रश्न पडेल, नांगरलेल्या शेतातली ढेकळ जास्त मुलायम की त्या ढेकळांवर जेष्ठाच्या आगमानाची वर्दी देणारे म्रुगाचे लाल चुटुक रेशमी किडे ?
भुरभुरणार्या पावसात लुकलुकणारे काजवे पहाण्यात मन हरपून जाण्याचा ऋतु येतोय.
मग उगा मनाला प्रश्न पडेल, आकाशात चमचमणार्या चांदण्या सुंदर की आता भुतली अवरलेल्या काजव्यांच्या दिपमाळा सुंदर?

उत्तर काहीही असो शेवटी सर्व निसर्गाचीच किमया.
शहरांमध्ये याच्या आगमनाची जोरदार तयारी सुरु होईल. छत्र्या रेनकोट पावसाळी चपलांच्या खरेदीचे दिवस, चिखलाला नाकं मुरडली तरी येणारा पाऊस जीवनदायी आहे मनाला याची पुरेपूर जाणीव असतेच.
तासंतास खिडकीत उभ राहून फक्त याच भुरभुरण,रिपरिपण,जोरदार बरसण अनुभवण्याचा ऋतु येतोय.
दोनचार सरी बरसल्यावर धुळभरला आसमंत स्वच्छ होईल क्षितीजरेषा सुस्पष्ट दिसु लागतील.

झाडांचे पाननपान हिरवेगार दिसू लागेल.जमिनीतून त्रुणांकुर फुटुलागतील.
नद्या, नाले ,आटलेले झरे पुन्हा पाझरु लागतील.निसर्गाची कुस पालटण्याचा ऋतु येतोय.

कागदी होड्या बनवून येरे येरे पावसाचे बोबडे बोल एैकण्याचा
ए आई मला पावसात जाऊदे हा हट्ट पुरवण्याचा निरागस ऋतु येतोय.

पाणी भरल्या रस्त्यातून न भिजता ऑफीसात पोहण्याचा
उलट्या झालेल्या छत्र्या सरळ करण्याची तारांबळ उडुन मजा बघण्याचा ऋतु येतोय.

शेतकर्यांच्या डोळ्यात आशेचे किरण आणणारा त्यांचा दुष्काळलेला संसार पुन्हा उभा करण्याची जिद्द देणारा,
नवचैतन्याची चाहुल देणारा जीवनदायी ऋतु येतोय.
त्याच्या स्वागताची तयारी करा.

वरील प्रस्तावना नि.ग. कर इनमिनतिन यांच्याकडून.

निसर्गाच्या गप्पा या धाग्याची सुरुवात ५ डिसेंबर २०१० पासून झाली.
मागील धागे.

(भाग १) http://www.maayboli.com/node/21676 (भाग २) http://www.maayboli.com/node/24242
(भाग ३) http://www.maayboli.com/node/27162 (भाग ४) http://www.maayboli.com/node/29995
(भाग ५) http://www.maayboli.com/node/30981 (भाग ६) http://www.maayboli.com/node/32748
(भाग ७) http://www.maayboli.com/node/34014 (भाग ८) http://www.maayboli.com/node/34852
(भाग९) http://www.maayboli.com/node/35557 (भाग१०) http://www.maayboli.com/node/36675
(भाग ११) http://www.maayboli.com/node/38565 (भाग १२) http://www.maayboli.com/node/40660
(भाग १३) http://www.maayboli.com/node/41996 (भाग १४) http://www.maayboli.com/node/43114
(भाग १५) http://www.maayboli.com/node/43773 (भाग १६) http://www.maayboli.com/node/45755
(भाग १७) http://www.maayboli.com/node/47785 (भाग १८) http://www.maayboli.com/node/48236
(भाग १९) http://www.maayboli.com/node/48774 (भाग २०) http://www.maayboli.com/node/49280
(भाग २१) http://www.maayboli.com/node/49967 (भाग २२) http://www.maayboli.com/node/50615
(भाग २३) http://www.maayboli.com/node/51518 (भाग २४) http://www.maayboli.com/node/52059
(भाग २५) http://www.maayboli.com/node/53187 (भाग २६) http://www.maayboli.com/node/54423
(भाग २७) http://www.maayboli.com/node/55016 (भाग २८) http://www.maayboli.com/node/55962
(भाग २९) http://www.maayboli.com/node/57203

विषय: 
शब्दखुणा: 
Groups audience: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

मस्त गप्पा चालल्यात इथे. पण मी इतक्या उशीराने वाचतेय की काही प्रतिक्रिया देता येत नाही.

हे झाड कसलंय? मागच्या महिन्यात गोव्याला एका रिझॉर्टमध्ये हे झाड आणि फळ दिसलं:

या कळ्या:

कुठे फुल दिसतंय का म्हणून बरंच शोधलं पण एकही फूल नव्हतं झाडावर. खूप पाऊस होता त्यामुळे कदाचित झडून गेली असतील सगळी. गुलाबी कांचनाच्या पाकळ्या असतात त्या आकाराच्या काही पिवळट पांढर्‍या पाकळ्या पडलेल्या होत्या खाली. झाड साधारण पांढर्‍या चाफ्याएवढं मोठं होतं. पानं एकदम बदामासारखी वाटली पहिल्यांदा.

वर्षू,
फुल मस्तचं.. आणि कॉम्बीपन सॉल्लीड्ड आहे..

गौरी,
पानांबद्दल मला सुध्दा तसच वाटलं..
पण तीअल्टरनेट आहे कि कशी हे लक्षात येत नाहीए.. बर बदामाच्या जातकुळीतलं म्हणावं तर फुलं कळ्या पन वेगळ्याच दिसताहेत..

जाणकार प्रकाश टाकतीलचं..

गौरी, ते समुद्रफळाचे झाड आहे. त्याचे फळ म्हणजे शिवलिंगावरचे अभिषेक पात्र जणू.
याची फुले खुप मोठी असतात पांढर्‍या पाकळ्यांपेक्षा गुलाबी केसरच मोठे असतात. मुंबईच्या हवेत छान वाढतात हि झाडे.

कालच मी पांढरं लॅव्हेंडरचं झुडुप पाहीलं, अप्रतिम वास होता. घरच्या साबणात ही फुलं मस्त वास देतात आणि छान ही वाटतात. बाहेर हेच साबण $६/ $५ ला एक मिळतो.

ग्लिसरिनचे साबण नॅचरल म्हणवतात कां? आणि स्किनवर काही बरा-वाईट इफेक्ट होतो कां? माझा विचार आहे कि घरीच आंघोळीचे साबण बनवावेत, माझ्याकडे लॅव्हेंडर आणि गुलाबाची फुलं आहेतच प्लस कोरफडीचा गर, नारळाचे तेल/ दुध, कोको पावडर, ओट्स पावडर घालून बनवता येतात. मी उटणं पावडर घालून बनवाय्चा विचार करतेय. लॅव्हेंडरचा साबण तर अ मे झिं ग वाटतो..
आजकाल बर्‍याच दुकानांतून किंवा फारमर्स मार्केटातून ही साबणं मिळतात पण हँडमेड असल्याने खुप महाग असतात.

गौरी, माझं सुद्धा असच होत, बऱ्याच दिवसांनी येते, त्यामुळे प्रतिसाद देता येत नाही, पण अधून मधून सगळ वाचत असते.

समुद्रफळ ...नवीनच पाहिलं.
काल जरा वेळ होता आणि ढगाळ हवेचे प्रेडिक्शन असल्याने दुपारी २ वाजताच ट्रेलमधे जायचं ठरलं. तर खरंच मस्त हवा होती. डांबरी रस्ता क्रॉस केला. ट्रेलमधे चालायला सुरवात केली आणि साधारण ट्रेलच्या मध्यभागी आल्यावर समोर रस्त्यावर काही तरी दिसलं. ते एक छोटं कासव होतं. मंद गतीने रस्ता क्रॉस करत होतं. आम्ही थांबलो. ते ही थबकलं. आम्ही जवळ गेल्यावर मान एकदम गपदिशी आत घेतली आणि ते उलटं फिरायला लागलं.
काय होतं.... सकाळ संध्याकाळ्चे ठराविक तास सोडल्यास ट्रेल तशी निर्मनुष्यच असते. त्यामुळे अश्या अड्निड्या वेळी नेमके असे प्राणी भेटण्याची शक्यता असते.
मागे एकदा असंच दुपारी १२ वाजता एक हरीण सहकुटुंब भेटलं होतं.
तर आम्ही जरा संथ गतीने कासवाजवळ गेलो ...तेवढ्यात एक चायनीज माय लेकरं आली आणि तेही आमच्यात सामील झाले. मग कासवाने रस्ता क्रॉस करण्याचा बेतच बदलला. आणि मग मात्र त्याने अगदी कासव खानदानकी इज्जत मिट्टीमे मिला दी.
अगदी घराण्याच्या नावाला काळिमा फासणारी कृती केली ...म्हण्जे सर्व निसर्ग प्रेमींना कळ्लंच असेल....ते खूपच वेगाने आल्या वाटेने परत गेले. बिच्चारे....निवांतपणे कुठेतरी कामाला चाललेलं ...परत माघारी फिरलं आमच्यामुळे. ते जिथून आलं तिथून एक छोट्सा झरा वाहतो. रस्त्याच्या एका बाजूने. तिथे पाण्थळ जागेत रहात असणारबिचारं.
मलाही अजून नीट आणि बरेच फोटो घ्यायचे होते त्याचे.

कसली सुंदर नक्षी आहे कासवा च्या पाठीवर..
खानदान की इज्जत.. मानु.. आजकल बहुत हिंदी सिनेमा देख रही है Lol
ते कासव पण मनात म्हणत असेल.. ही माण्सं एक जागा सोडतील तर शपथ... Wink

दिनेशदा समुद्रफळाविषयीचा तुमचा लेख वाचला. खरंच ते फळ पाहून अभिषेकपात्राची आठवण होते!
कासवाच्या पाठीवरची नक्षी कसली सुंदर आहे! ते म्हणत असेल माणसं आडवी गेली आता काही काम होणार नाही Wink
सायू आत्ता पावसाळ्यात सीतेचा अशोक कुठे फुललाय!

किती छानयं कासव!! त्याचे डोळे आणि पाठीवरची नक्षी मस्त आहे... बहुदा जास्त फोटो सेशन झाल्यामुळे थकलं असावं, म्हणून माघारी गेलंं वाटतं... Proud

मस्तच आहे कासव.. ते पण निवांत वेळ बघून रस्ता क्रॉस करत असणार !

साबण निर्माण करताना, कॉस्टीक सोड्याच्या द्रावणात तेल घालून ढवळतात. त्यानंतर ग्लिसरीन व साबण वेगळे होतात. हि प्रक्रिया पूर्ण झाली का ते बघताना पूर्वी या मिश्रणाची चव घेऊन बघत असत. ( ग्लिसरीन गोड असते. )
टाटा ऑईल मिल्स मधे हिच पद्धत वापरात होती.

माझे झाडांवरचे लेख अजून आहेत मायबोलीवर ?? !!

आमच्या मागच्या आवारात एक पडीक शेत आहे. त्यात पावसाचे पाणी जाण्यासाठी नाला आहे. माझ्या बेडरूमच्या खिडकीतून तो भाग छान दिसतो. म्हणजे हिरवागार करंज, अर्जुन, बिट्टी अशा झाडांनी तिथे जंगलरुप आल आहे. मी पक्षांचे फोटो टाकते ते बहुतेक तिथलेच असतात. तिथल्या नाल्यात मी काल कासव पाहीला. तसे पावसाळ्यात नेहमीच ह्या कासवांची इथे व्हिजीट असते. नंतर हळू हळू शिकारी पक्शीही यायला सुरुवात होते.

सरिवा, कसली गोड आहेत ती फुलं...
मानुषी ताई कासवाच्या पाठीवरची नक्षी खासच...
टीने, नागपूरला भरपुर आहेत, सीता अशोक वृक्ष...:)

समुद्र फळ>>>>>>...किती वर्षांनी नाव ऐकलं. आम्ही कोकणात असताना दारासमोरच याचं झाड होतं.
मानुषी, सुंदर आहे कासव. आणि काय नक्षीदार ड्रेस घातलाय गं.

ते म्हणत असेल माणसं आडवी गेली आता काही काम होणार नाही >>>>>>>>>>>तुने तो मेरी मन की (हात की) बात छीन ली! Lol

सरीवा, फुलांचा रंग खूपच छान आहे.

दिनेश दा, साबण मेकींग इन्फो मस्तच..
मनी घरी बनवुन बघा एकदा, आणि तुमचा अनुभव पण द्या..:)
समुद्र फुले/फळे छानच...

मानुषी ताई, बॉक्स टर्ट्ल चा फोटो एकदम मस्त.

तुमचा बारक्या सध्या फारच लहान आहे ( स्ट्रोलर मधेच असेल ना ? ). पण जरा मोठा झाल्यावर टर्टल, खार, ससे वगैरेंना हाताळायला पहाणार. टर्टल्च्या शेल वर अनेक प्रकारचे बॅक्टेरिया असू शकतात. तसेच स्व संरक्षणार्थ चावायला मागे पुढे करत नाहीत टर्ट्ल्स. त्यामुळे फोटो काढणे, निरखून पहाणे ठीक असले तरी उचलणे किंवा पकडायला जाणे असे काही करु देऊ नका .

मानुषी, मस्त फोटो आणि लिखाण ही
सरिवा, फुलाचा रंग फार सुरेख.
ही बॅरिंग्टोनियाची झाडं मुंबईला चौपाटीला खूप आहेत. फुलं छान दिसतात.

जागू, उरण पनवेल भागातच मी एक गैरसमज ( गैरच असावा तो ) ऐकला कि कासवाचे मांस खाल्ल्याने, मूळव्याध बरा होतो. आणि याच कारणासाठी कासव पकडतात तिथली लोक.

दिनेश , चायनीज लोकं , इम्यून सिस्टीम , sexual prowess बूस्ट करण्याकरता, लाँजिटिविटी करता,थंडी च्या दिवसात अंगात गरमी वाढवण्याकरता कासवा चे सेवन करतात. हाँगकाँग ला विंटर मधे काही स्पेशल रेस्टोरेंट्स मधून स्टोन्स वर भाजलेली कासवे मिळतात.

मस्तच फोटो...

वर्षू,
मलातर वाटते sexual prowers बूस्ट करण्याच्या नावाखाली खाण्यात एक माणुसच शिल्लक ठेवला असेल त्यांनी ..
एक प्राणी सुटला नाही या फायद्याखाली मारुन खाण्यात अथवा औषधांच्या त्यांच्या प्रयोगात.. Angry

बरोब्बर मेधा. ( आणि थॅन्क्स)
हो...बारक्या सध्या स्ट्रोलरमधेच. पण इतक्या उघड्यावर/ट्रेलमधे फार रेअरली नेतो त्याला. कारण सध्या खूप ऊन आहे.
इतक्या जवळून आणि तेही चालणारं आणि इतक्या नॅचरल हॅबिटाट्मधलं कासव पहिल्यंदाच पाहिलं. त्या मुळे आम्ही अगदी सावध होतो. आणि लांबूनच. वर म्हटल्याप्रमाणे ते इतकं फास्ट(कासवाचा हा स्पीड आपल्याला अनपेक्षित!) वळून उलट्या दिशेने निघालं की आम्ही जरा टरकलोच. आणि त्याला जाऊ दिलं. नाहीतर अजून त्याचे खूप्च क्लोजप्स/प्रोफाइल्स Proud घ्यायचे होते.
त्या चायनीज मायलेकरांव्यतिरिक्त एक अमेरिकन आजी आपल्या कुत्र्याला फिरवायला आल्या होत्या. बारक्या त्यांच्याकडॅ बघून खिदळायला लागला. तर आजी कुत्रं दोघेही थांबले. त्याही म्हणाल्या की कासवं कधी कधी स्नॅपिंग करतात.
हो ....आणि सगळ्यांना धन्यवाद. कासवांविषयी काय काय माहितीमिळाली.

Pages