मायबोलीचे मोबाईल अॅप (अँड्रोईड + आयओएस) सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.
रोजचा पेपर हातात घेतला की अगदी रोज बलात्कार, स्त्रियांवरील अत्याचार, लहान मुलींना शाळेत जाता येता सहन कराव्या लागलेल्या भयानक घटना असल्या किमान पाच बातम्या तरी सापडतातच. नक्की काय बिघडतंय???? का पुरुषी मानसिकता दिवसेंदिवस इतकी भयानक होत आहे ? कसं काय बदलायचं हे चित्रं ? स्त्रियांनी आपापल्या मुलांना घरीच लहानपणापासून शिकवण द्यावी हे योग्यच आहे. बर्‍याचजणी अगदी जाणीवपूर्वक हे करतातही. पण ही केवळ स्त्रियांचीच जबाबदारी नाहीये.
पुरुष म्हणून तुम्ही काय करता? जर रस्त्यात कोणी कोणाला त्रास देत असेल (आणि हे सर्रास घडतं) तर एक पुरुष म्हणून तुम्हाला लाज वाटते का? हे चित्रं बदलण्याची जबाबदारी पुरुषांना कशी घेता येईल? समाजातला (काही कारणांमुळे) सबळ घटक जो पुरुष आहे त्यांनी याबाबतीत पुढाकार घेऊन आपल्याच गटातील लोकांची मानसिकता बदलण्याची तयारी आणि हिंमत दाखवली तर काही बदलू शकेल का? दरवेळी स्त्रियांकडून बदलाची अपेक्षा न ठेवता आपली जबाबदारी ओळखून अशी घाणेरडी आणि कीडलेली पुरुषी मानसिकता बदलण्यासाठी समाजातील समंजस आणि सेन्सिटिव्ह पुरुषांची भुमिका कशी असावी? समाजातील स्त्री आणि लहान मुलांसाठी सुरक्षित समाज कसा निर्माण करता येईल?
या धाग्यावर स्त्रियांनी कसं वागावं, कसे कपडे घालावेत, किती वाजता घरी परतावं, कोणकोणत्या जागा टाळाव्यात वगैरे मुद्दे अपेक्षित नाहीत. यांवर अनेकवेळा चर्चा झाली आहे. आता पुरुषांकडून काही चांगल्या आणि ठोस बदलांची अपेक्षा आहे. यातून काही शॉर्टटर्म तर काही लाँगटर्म अ‍ॅक्शन पॉइंटस जमले तर उत्तम. शिवाय या निमित्ताने आपलेच विचार तपासून घेऊ शकलात तरीही तो एक महत्त्वाचा टप्पा ठरेल.
माझ्या या धाग्याला पुष्टी देणारी एक बातमी आताच वाचनात आली. आणि हा धागा अजिबात चुकीचा नाही हे लक्षात येऊन समाधान वाटलं. http://www.india.com/showbiz/anupam-kher-appointed-un-ambassador-for-gen...
HeForShe : KEY MESSAGES
* Gender inequality is one of the most persistent human rights violations of our time. Despite many years of promoting gender equality, inequalities among women/girls and men/boys continue to manifest in egregious ways around the world
* HeForShe is a solidarity movement for gender equality that engages men and boys as advocates and stakeholders, to break the silence, raise their voices and take action for the achievement of gender equality
* Gender equality is not only a women’s issue, it is a human rights issue that affects all of us – women and girls, men and boys. We all benefit socially, politically and economically from gender equality in our everyday lives. When women are empowered, the whole of humanity benefits. Gender equality liberates not only women but also men, from prescribed social roles and gender stereotypes.
ABOUT THE CAMPAIGN
HeForShe is a solidarity movement for gender equality developed by UN Women to engage men and boys as advocates and agents of change for the achievement of gender equality and women’s rights. The campaign encourages them to speak out and take action against inequalities faced by women and girls.
अधिक माहिती :
https://en.wikipedia.org/wiki/HeForShe
***********************************************************************************************************
अरुंधती कुलकर्णी
पुरूषांची सामाजिक जबाबदारी -
१. सोशली वावरताना व वैयक्तिक आयुष्यात कोणा स्त्रीची संमती नसताना आणि तिच्या परवानगीशिवाय तिला स्पर्श करायला जाऊ नये. चुकून स्पर्श झाला तर माफी मागावी व हे 'संस्कार' मुलांवरही करावेत. अर्थात मैत्रीतले संकेत वेगळे असतात.
२. 'दिसली जरा बरी बाई की न्याहाळ तिला' हे सोडून द्यावे. इतर कोणी करत असेल तर त्यात काही भूषण नाही, हिरोगिरी नाही हेही आपल्या वागण्यातून व्यक्त व्हावे (आणि मुलांना समजावावे). काय करणार, बॉलिवूड पिक्चर्समुळे लोकांचे भलभलते गैरसमज झाले आहेत.
३. जसा तुम्हांला रात्री-बेरात्री किंवा कोणत्याही सार्वजनिक ठिकाणी फिरायचा, हिंडायचा हक्क आहे तसाच तो स्त्रियांनाही आहे हे आपल्या मनात पक्के कोरून घ्यावे. कोणी स्त्री एकटी वा आणखी कोणाबरोबर अशा ठिकाणी / वेळी वावरत असेल तर त्यावरून तिला उपद्रव देऊ नये किंवा लगेच तिच्या चारित्र्याबद्दल बेधुंद आडाखे बांधून तसे वागायला जाऊ नये.
४. कोण स्त्री कशी वावरते, काय घालते, कशी वागते यावरून लगेच तिचे चालचलन, चारित्र्य यांबद्दल शेरेबाजी, तिच्याशी त्यानुसार वर्तन हेही टाळावे.
५. तुम्हांला कोणत्याही स्त्रीचा कितीही राग आला, मग भले ती तुमची बायको किंवा मुलगी का असेना, तिला सार्वजनिक ठिकाणी किंवा चार लोकांदेखत तुच्छतापूर्वक, अवमानित करणारी वागणूक देणे, तिला शिव्या देणे, तिची अक्कल काढणे हे तर टाळावेच.
६. व्यसन हे जसे एखाद्या पुरूषासाठी 'रिलीफ' (!) आहे तसेच ते बाईसाठीही आहे.जसे एखादा पुरूष केवळ तो 'दारू पितो', 'सिगरेट ओढतो', 'तंबाखू खातो' म्हणून वाईट होत नाही तसेच स्त्रीचेही आहे हे मनावर पक्के कोरून घ्यावे व त्यानुसार आपली वागणूक असावी. केवळ पबमधये जाते, बॉयफ्रेंडबरोबर रात्री बेरात्री हिंडते, अनेक मित्रांबरोबर दिसते, अमुक प्रकारचे कपडे घालते म्हणजे ती बाई चारित्र्याने खराब अशी चुकीची मते बनवून त्यांवरून तिला बदनाम करणे वा पर्सनली / प्रोफेशनली त्रास देणे टाळावे. आणि तुमच्या मते एखादी बाई चारित्र्याने (!) खराब असेलही, पण तिला तिचे आयुष्य आपल्या मनाप्रमाणे (व कायद्याच्या कक्षेत राहून) जगण्याचा पूर्ण हक्क आहे व तो हक्क तुम्ही डावलू शकत नाही हेही मनावर कोरून घ्यावे.
७. घरातील काम क्षुद्र, हलके, कमी प्रतीचे मानणे सोडून द्यावे. घरातील किंवा बाहेरील कोणतेही वैध काम हलके नसते. ते करणारी व्यक्ती हलक्या दर्जाची ठरत नसते. मुलांचे संगोपन, घरकाम, बायकोला मदत यासाठी कोणी पुरूष सहकारी वेळ देत असेल तर त्याबद्दल त्याला खिजवू नये. जमल्यास कौतुक करावे. प्रोत्साहन द्यावे. पैसे मिळवणे हे जसे पुरूषांचे काम समजले जाते (व आता बायकांचेही), तशीच घरकाम - मुलांचे संगोपन हीदेखील पुरूषांची कामे आहेत हा संस्कारही मनावर पक्का करावा. त्यानुसार वागावे. तुमच्या वागण्यातूनच पुढची पिढी अर्थबोध घेईल.
८. सार्वजनिक कार्यक्रमांत स्त्रियांची मुद्दाम होऊन टवाळी करणारे, खिजवणारे किंवा अवमानित करणारे वक्तव्य / वर्तन मंचावरून होत असेल तर जमल्यास आपली नाराजी नोंदवावी. तसे जमत नसेल तर अशा कार्यक्रमातून बाहेर पडावे.
९. प्रोफेशनल रिलेशन्समध्ये एखाद्या हुद्द्यावरची व्यक्ती केवळ स्त्री आहे म्हणून तिच्या कार्यक्षमतेबद्दल शंका घेणे टाळावे. तिला बढती मिळाली किंवा यश मिळाले की लगेच तिने ती / ते आपल्या रूप/रंग/संबंधांमुळे मिळवली / ले असे(च) निष्कर्ष काढणे टाळावे.
***********************************************************************************************************
अंजली
बर्‍याचजणांनी आपले अनुभव लिहीले आहेत. अनुभव म्हणून वाचतानाही थोडं अस्वस्थ वाटलं. पण काही पोस्ट्स सोडता मामीच्या 'एक पुरुष म्हणून तुमची सामाजिक जबाबदारी काय असावी' या प्रश्नाचं उत्तर मिळालं नाही. By looking at a bigger picture - खालील प्रश्नांची उत्तरं कुणी देईल का? प्रश्न भारत आणि भारताबाहेरचे देश दोन्हीकडे लागू आहेत.
१. स्वतःच्या मुलाला संस्कार म्हणा किंवा वर्तुणकीचे धडे म्हणा देताना नुसते सांगता की स्वतःच्या वागणुकीतून दाखवून देता? साधं उदाहरण म्हणजे बायकोशी बोलताना बरोबरीच्या नात्यानं, तिचा अपमान न करता, तिला / त्या नात्याचा आदर ठेवून बोलता की 'ह्या काय तरी बिनडोकसारखं बोलू नकोस', 'तुला समजत नाही त्यातलं बोलू नकोस' अशा प्रकारची वाक्यरचना असते?
२. अडनिड्या वयातला मुलगा पोर्न बघताना सापडला तर त्याला फोडून काढणार की त्याला समजून घेऊन, त्याच्याशी संवाद साधून त्याच्या मनातल्या प्रश्नांची उत्तरं देणार?
३. तो कधी मुलींबद्दल घाणेरड्या कॉमेंटस करत असताना तुम्ही ऐकल्या तर तुमची काय प्रतिक्रीया असेल? हसण्यावारी नेणार की त्याला त्याची चूक (म्हणजे त्याचं वागणं तुम्हाला चूक वाटल्यास) समजवून देणार?
४. रस्त्यात कुणी जर एखाद्या मुलीची / बाईची छेड काढत असेल तर तुम्ही काय करता? दुर्लक्ष करून निघून जाता की बघत उभे रहाता की त्या विरूद्ध काही करता?
५. ऑफिसमधे, मित्रांमधे स्त्रियांबद्दल घाणेरडे विनोद केले जातात तेव्हा तुमची प्रतिक्रीया काय असते? तुम्ही निषेध व्यक्त करता का? किंवा तुम्ही स्वतःने असे विनोद कधी केले आहेत का?
६. तुम्हाला मुलगीही असेल तर तिला एक नियम आणि मुलाला दुसरा असं तुमच्याकडून होतं का? का?
७. कुठल्याही स्त्रीनं कुठल्याही गोष्टीसाठी नकार दिला तर तुम्हाला तो अपमान वाटतो का?
८. 'बायकी बोलणं', 'बिनडोक बायका' असे शब्दप्रयोग घरात मुलासमोर केले जातात का?
एकूणच कुठल्याही स्त्रीकडे एक स्वतंत्र 'व्यक्ती' म्हणून तुम्ही बघू शकता का?
आदिम कालापासन पुरुष, जी
आदिम कालापासन पुरुष, जी पुरुषार्थाची डेफिनिशन होती ती आता चेंज होतेय हे भारतीय पचवू शकत नाहीयेत. हे पाश्चात्य देशात सहजपणे स्वीकारले का गेले ह्याचा विचार करता खालील महत्वाची कारणे मला आढळली.
पाश्चात्य देशात स्त्रियांनी प्रत्येक गोष्टीसाठी लढा दिला. शिक्षण, नोकरी, समान वेतन व काम, आणि मतदान सुद्धा. अगदी लाठ्या काठ्या खाल्ल्या त्यांनी शिक्षणाच्या आणि मतदानाच्या हक्कासाठी.
त्या प्रचंड संघर्षामुळे तेथील पुरुषभान बदलत गेले आणि स्त्रियांचा वावर प्रत्येक ठिकाणी स्वीकारत गेले. दुसरा मुद्दा म्हणजे महायुद्धे. जी दोन महायुद्धे युरोप, अमेरिका आणि जपानी लढले त्यात त्यांना पुरुषमंडळी सैन्यात पाठवावी लागली आणि स्त्रिया कारखान्यांमध्ये. त्यामुळे आपण देशासाठी काम करतोय ही भावना स्त्रियांमध्ये बळावली आणि तीच भावना पुरुषांनी सहजरित्या स्वीकारली. ह्यामुळे पुरुषी इगो स्त्रीयांचा उदय सामावण्याइतपत मोठा झाला.
युद्ध संपल्यावर देखील स्त्रियांचे काम करणे सुटले नाही तर त्यात प्रचंड सुधारणा होत आजचा त्यांचा स्त्री-पुरुष समानतेचा समाज निर्माण झाला.
आपल्या देशात तिकडून कायदे आणि विचार आयात केली गेली. त्यामुळे इथल्या पुरुषवर्गास स्वतःला बदलत्या परिस्थितीशी जुळवून घ्यायचा वेळच मिळाला नाही. जे काही अर्धे मुर्धे सुशिक्षित, संस्कारी वगैरे झाले त्यांनी आपापल्या घरांमध्ये विचार रुजवले. परंतु जो समाज, अजूनही अक्षर ओळख झालेला आहे, पण संस्कार अजूनही ओरबाडण्याचे आहेत ते तसेच राहिलेत. दुसरी गोष्ट म्हणजे नोकरदार महिला, त्यांचे पगार आणि इतर गोष्टी ह्यामुळे हर्ट होणारा इगो. मी म्हणजे पुरुष, मी म्हणेल ती पूर्व दिशा असे आजही भरपूर घरात चालते. ती मंडळी, डिसिजनमेकिंग मध्ये बर्याचदा इगो हर्ट झाला की त्याचा बदला म्हणून हिंसाचाराकडे वळते. मग तो मानसिक, शारीरिक आणि बर्याचदा रेपपर्यंत गोष्टी जातात.
पॉवर आणि हर्ट इगो ह्या दोन गोष्टी बहुधा हिंसाचाराचे मुलभूत कारण असतात. त्यामुळे ह्या गोष्टी कशा सांभाळाव्या ह्याचं शिक्षण घरातून, शाळेतून देण भाग झालाय.
सगळी चर्चा दीपांजलीच्या 'डबल
सगळी चर्चा दीपांजलीच्या 'डबल स्टँडर्ड भारतीय 'संस्कृती'' आणि केदारच्या 'सेक्सविषयी भारत जितका ओपन होत जाईल तितका हा प्रॉब्लेम नाहीसा होत जाईल' यावर येऊन पोचते. याच दोन वाक्यात आपलं व्यक्तिगत आणि सामाजिक वागणं, त्याचे परिणाम, आपलं कलेक्टिव्ह दांभिकपण आणि सेक्ससारख्या गोष्टींचे अनावश्यक टॅबु (हे टॅबु काही केल्या दूर होऊ नयेत म्हणून जाणीवपुर्वक झुंडी, देव-धर्म, संस्कृती यांचे फोर्सेस वापरणं) - हे सगळं आलं आहे. इतर अनेकांनी यावरच मोठ्या पोस्ट्स लिहिल्या आहेत. पण कॉन्क्ल्युड शेवटी याच दोन वाक्यांवर.
वर उल्लेख केलेल्या या दोनच गोष्टी सुधारल्या तर 'एक 'पुरूष' म्हणून काय करायचं' हा प्रश्न आपोचआप गायब होईल.
एकाच बॅकग्रांऊड - वय ई. च्या
एकाच बॅकग्रांऊड - वय ई. च्या स्री - पुरुषांनी अश्लील विनोद / गोष्टी शेअर करणे हे वैचारीक प्रगतीचे लक्षण आहे का? नसल्यास का नाही? आताच काही दिवसांपुर्वी मी जान्हवी-श्री वरुन केलेला अश्लील विनोद एका धाग्यावरुन मला डिलीट करण्यास सांगण्यात आला.
नोट: नथिंप पर्सनल टु दॅड लेडी मेंबर. जनरस कन्सेन्सस काय आहे ते जाणुन घ्यायचे आहे.
असे करणे हेल्दी आहे / असते
असे करणे हेल्दी आहे / असते का? "मोकळेपणे सवांद" आणि "मोकळेपणा" निर्माण करण्यासाठी असे करणे उपयोगी आहे का?
साजिरा, तुम्ही हे खरोखर
साजिरा, तुम्ही हे खरोखर लिहिलं आहे की सार्कॅस्टिकली.
कारण सेक्स आणि दांभिकता याव्यतिरीक्तही बरेच काही आहे जे पुरूषांना स्त्रीयांपेक्षा वेगळं पाडण्यास जबाबदार आहे.
इथं इतकी चर्चा चालू असताना
इथं इतकी चर्चा चालू असताना सॅर्कॅस्टिकली कसं लिहू?
जे पुरूषांना स्त्रीयांपेक्षा वेगळं पाडण्यास जबाबदार आहे
)
>>>
याचंच रूट-कॉज अ‍ॅनालिसिस केलं तर काय सापडेल, असा विचार करून बघितला. १०० पर्यंत कसे पोचलो हे शोधण्यासाठी आकडे मोजायचे आहेत तर ५१ पासून पुढे का मोजायचे. १ पासून का नाही? (दोन्ही पद्धती बरोबर आहेत, असं जस्टिफिकेशन आहे. तेही बरोबरच आहे. ५१ पासून मोजले तर पटकन पोचू असंही आहे. तेही बरोबरच.
ईथल्या स्त्री आयडीज नी दिपा
ईथल्या स्त्री आयडीज नी दिपा म्हेत्रे प्रकरणाला ज्या पद्धतीने बगल दिली ते पाहून मला या स्त्रीयांच्या हेतूविषयीच शंका वाटत आहे.>>>>>>>
हा सार्को... असा जो काही आयडी आहे त्याला जे म्हणायचे आहे त्याला बाकीची लोक समजुन सुद्धा न समजल्या सारखे करत आहेत.
त्यांचे म्हणणे मला जे समजले ते इतकेच आहे की - इथे ( माबो वर ) मुखवटे घालुन गुडी गुडी लिहणारे मनात मात्र वेगळाच विचार ठेवतात. तसाही भारतीय माणुस दांभीक आहे. स्त्रीला देवी म्हणायचे आणि तिच्यावर अत्याचार करायचे ही इथली परंपरा आहे आणि ती दांभीकताच दाखवते. ती दांभीकता हा आयडी उघड करत असेल तर बाकीच्यांनी त्याला/तिला गप्प करणे बरोबर आहे का?
काय म्हणले आहे त्याच बरोबर ते कोणी म्हणले आहे हे महत्वाचे नाही का?
ज्या थेरड्यांबद्दल वर उल्लेख आला आहे, ते थेरडे सुद्धा घरी जावून बाकीच्यांना पुरुषांनी कसे वागायला पाहिजे ह्याची लेक्चर देत असतील ह्याची खात्री आहे.
कृपया बेफी किंवा कोणी माझा प्रतिसाद वैयक्तीक घेऊ नका.
टोच्या +११११०००००००००००००००
टोच्या +११११०००००००००००००००
त्यांचे म्हणणे मला जे समजले
त्यांचे म्हणणे मला जे समजले ते इतकेच आहे की - इथे ( माबो वर )
मुखवटे घालुन गुडी गुडी लिहणारे मनात मात्र वेगळाच विचार
ठेवतात. तसाही भारतीय माणुस दांभीक आहे. स्त्रीला देवी
म्हणायचे आणि तिच्यावर अत्याचार करायचे ही इथली परंपरा
आहे आणि ती दांभीकताच दाखवते. ती दांभीकता हा आयडी
उघड करत असेल तर बाकीच्यांनी त्याला/तिला गप्प करणे
बरोबर आहे का?>>>>>>>>>>>> जाऊ दे हो, यांना काही खर्या प्रश्नाची चाड वगैरे आहे असे वाटत नाही.इथे येऊन स्त्रीयांच्या प्रश्नावर लंब्याचौड्या पोष्ट टाकणारा प्रत्यक्षात कोणत्या मानसिकतेचा आहे हे सप्रमाण सिद्ध केले गेले ,तरीही धागाकर्तीसकट अनेक महीलाच त्याची बाजू घेऊन मला गप्प रहायला सांगत आहेत ,या वरुन या महीलांना कसलाही बदल वगैरे नकोय .
म्हणे पुरुषांची मानसीकता बदलायची आहे........
आधी स्वत्:ची बदला ,मग पुरुषांकडे या.ढोंगीपनाचा कळस आहे ,आणी त्यात बाया आणी बापडे दोघेही सामील आहेत,टाळी एका हाताने वाजत नाही हेच खरे..
अनिरुद्ध_वैद्य, तुमचा इथला
अनिरुद्ध_वैद्य,
तुमचा इथला संदेश वाचला. त्यात तुम्ही पाश्चात्य स्त्रीचा जो प्रवास वर्णन केलाय तो केवळ गेल्या शंभरेक वर्षांतला आहे. भारतात स्त्रियांना बरीच किंमत असे. मोकळीक नसली तरी. झाशीची राणी, अहिल्याबाई, आनंदीबाई, ताराबाई, जिजाबाई अशा स्त्रिया याच भारतीय रचनेत उत्पन्न झाल्या आहेत. पाश्चात्य देशांत त्या काळी राजकीय दृष्ट्या सजग महिला अपवादाने आढळयच्या (उदा. : पहिली एलिझाबेथ).
त्यामुळे भारतीय स्त्री वरवर पाहता बंधनात अडकलेली दिसंत असली तरी तिचं कौशल्य व गुणवत्ता भारतीयांनी मान्य केलेली आहे.
आ.न.,
-गा.पै.
गामा, ह्या सगळ्या
गामा,
ह्या सगळ्या राजघराण्यातल्या होत्या. तश्या मी युरोपिअन राजघराण्यातल्या भरपूर देऊ शकतो
मुद्दा सामान्य स्त्रियांचा वावर कसा पाश्चात्य समाजात स्वीकृत होत गेला त्याचा आहे आणि भारतात तो एकदम कसा आला हा. ह्या एकदम आलेल्या बदलला भरपूर लोक अजून समजू उमजू शकले नाही म्हणून भरपूर प्रॉब्लेम तयार झाले असे मला वाटते.
धन्यवाद !
टोच्या +१११११ साती ने दिलेली
टोच्या +१११११
साती ने दिलेली लिंक पण वाचन्या सारखी आहे.
जे लोक स्त्रीच्या (किंवा
जे लोक स्त्रीच्या (किंवा पुरुषाच्या) स्पर्शासाठी हपापलेले असतात त्यांना या सर्व चर्चेने फारसा फरक पडणार नाही हे कळतंय. परंतु त्या हपापलेपणात जी एक असहायता आहे तीही मान्य करावीच लागेल. स्वतःच्या शारीरिक व मानसिक भुकेला कसं हाताळायचं हे माहीत असतं कुठं? ते बर्‍या-वाईट मार्गांनी हाताळलं जातंच अनेकदा. त्यातही चोरीचा भाव. गरीबी, लहान जागेत मोठी कुटुंबे, प्रायवसीचा अभाव, घरात होणारी लैंगिक उपासमार, बाहेरच्या जगात आणि घरातल्या स्त्रियांच्या वावरण्यातला फरक, गर्दीच्या ठिकाणी स्त्रियांच्यात घुसून आपली शारीरिक भूक काही अंशी भागवायची मिळणारी संधी... असे अनेक कंगोरेही आहेत या विकृत वागण्यात. मी या वागण्याचे अजिबात समर्थन करत नाही. किंबहुना जे कोणी असे वागत असेल त्यांनी आत्मपरीक्षण करणे व समुपदेशन - उपचार घेणे हेच योग्य ठरेल. परंतु तसेही कितीजण करतात व करतील?
मुलींवर एका(च) तर्‍हेचे संस्कार या देशात होतात आणि त्यांना त्या आदर्श पत्नी, माता, गृहिणी कशा बनतील याचे प्रत्यक्ष - अप्रत्यक्ष ट्रेनिंगच दिले जाते. सोज्ज्वळता इथे महान मानली जाते. पण अशा सोज्ज्वळ, लाजर्‍या, संकोचणार्‍या स्त्रीचा जो सहचर बनतो त्याचे काय? त्याच्या भुकेचे काय? त्याला एकीकडे पॉर्नमधून दाखवलं जाणारं चित्र आणि दुसरीकडे घरातलं सो कॉल्ड मिळमिळीत कामजीवन या कात्रीत जगावं लागतं. (हेच विरूद्ध पार्टीच्या बाबतीतही घडू शकतं!) इथे भारतात (आणि जगाच्या इतरही अनेक भागांत) स्त्रीला सांसारीक जबाबदार्‍यांमध्ये दामटण्याची पुरेपूर सोय आहे. तिच्यावर घराचा, कुटुंबाचा, मुलांच्या पालनपोषणाचा डोलारा सांभाळायची जबाबदारी अलगद सोपवली जाते. पुरुष त्या तुलनेत रिकामटेकडाच राहातो. बाई घरात, मुलाबाळांत गुंतते तसे याचे रिकामपण + होणारी उपासमार यांमधूनच एक वखवख निर्माण होत असावी का? काहीजण ही भूक वेगळ्या प्रकारे हाताळत असतील किंवा तिला वेगळ्या दिशेने चॅनेलाईझ करत असतील. परंतु सर्वांनाच ते जमते का? भारतीय पुरुषाचा लिबिडो हा लहानपणापासून नीट हाताळला न गेल्यामुळे कायमच वखवखलेला राहातो का?
शरीराची भूक कशा प्रकारची असते? ती दाबणे हे हानिकारक असते का? ती सुयोग्य प्रकारे कशी शमविता येऊ शकते? या प्रश्नांची उत्तरे आजही शाळा-कॉलेजांतून मुश्किलीने मिळतात आणि आईवडील तर या विषयाबद्दल बोलायला तोंडही उघडू शकत नाहीत. काय बोलू, कसं बोलू, संकोच, लाज, भीती, अपुरी माहिती हे त्यांचे शत्रू ठरतात. त्यासाठी इतर कोणाची मदत घ्यावी हेही त्यांना पटत नाही. शिवाय 'घर की बात' हे तर असतेच. कुटुंबाची बेअब्रू वगैरे अवाढव्य भयराक्षस त्यांच्या मनांत अहोरात्र धिंगाणा घालत असतात.
सध्याच्या स्त्रीची ऊर्जा ही घर + नोकरी + बाहेरच्या जगातला संघर्ष अशा ठिकाणी खर्च होत असते. पती किंवा सहचर हाच तिच्या आयुष्याचा केंद्रबिंदू उरलेला नाही. हे वास्तव पचवू न शकलेला व जळी-स्थळी-काष्ठी-पाषाणी तिच्या त्या क्षेत्रातील वर्चस्वाने दुखावला जाणारा बराच मोठा पुरुषवर्ग आजही आजूबाजूला वावरत आहे. त्याला एखाद्या स्त्रीने आपल्यापेक्षा जास्त यशस्वी होणे, सरस असणे, सिद्ध होणे मान्य नाही. त्याचा इगो अशा स्त्रीला दडपून टाकण्यात सुखावतो. आपली बायको कितीही बरोबर असली तरी तिला चारचौघांत झापण्यात, ओरडण्यात धन्यता मानणारे आणि त्या वागण्याला अनुमती असलेले अनेक पुरुष गल्लीबोळांत आहेत. बाहेर सुधारणेचे नारे देणारे किंवा आपण किती आधुनिक विचारांचे, लिबरल माईंडसेटचे आहोत असे दाखवणारे आणि प्रत्यक्षात स्वतःच्या वर्चस्वाला, अधिकाराला, सुखाला, सत्तेला जरा जरी धक्का लागला तरी पिसाटून उठणारे दांभिक सुधारणावादी तर खचाखच भरले आहेत.
बायकांच्या झुंडीच बायकांचे रक्षण करू शकतात या निष्कर्षाप्रत मी वेळोवेळी येते. बायांनी घराचे उंबरे ओलांडून रोजच्या आयुष्यात भरपूर संख्येने घराबाहेर पडणे, समाजात गठ्ठ्याने वावरणे, मोठ्या संख्येने आपले अस्तित्त्व सर्व क्षेत्रांत जाणवून देणे, सार्वत्रिक संचार करणे, सामूहिक संचार करणे, बायकांना निषिद्ध समजल्या जाणार्‍या स्थळी किंवा वेळी समूहाने - मोठमोठ्या झुंडींनी व सुसज्जपणे संचार करणे, कोणत्याही दबावांना भीक न घालणे हेच केवळ इथे होऊ शकते. इथल्या पुरुषांकडून सरसकटपणे सुवर्तनाची किंवा सभ्य वर्तनाची अपेक्षा ठेवणे हे व्यर्थ आहे. अपवाद असतीलच. परंतु परदेशात जाऊन 'सुसंस्कारित व सुधारित' मताचे झालेले कित्येक पुरुष परतोनि भारतात आले की पुन्हा एकदा कोषात गेल्याप्रमाणे त्याच पूर्वीच्या मानसिकतेत व दांभिक बुरख्यांत किती अलगदपणे शिरतात हे अनेकदा पाहिलेले आहे. त्यामुळे तेथूनही फारशी अपेक्षा नाही.
अनिरुद्ध_वैद्य, >> मुद्दा
अनिरुद्ध_वैद्य,
>> मुद्दा सामान्य स्त्रियांचा वावर कसा पाश्चात्य समाजात स्वीकृत होत गेला त्याचा आहे आणि भारतात तो एकदम
>> कसा आला हा.
तुमचं म्हणणं थोडं लक्षात येतंय.
मी लावलेला अन्वयार्थ सांगतो. नागरीकरणामुळे सर्वसामान्य बायकांचा समाजातला वावर वाढला आहे. पाश्चात्य देशात हे अगोदर सुरू झाले म्हणून तिथे जरा जास्त स्वीकृती लाभलेली दिसते. भारतात नागरीकरण भयावह वेगाने चालू आहे. म्हणून भारतात स्त्रीचा वावर एकदम वाढलेला असावा.
आ.न.,
-गा.पै.
अकु, चांगली पोस्ट
अकु, चांगली पोस्ट
धागाकर्तीने लिहू नका असे
धागाकर्तीने लिहू नका असे सांगितले आहे, तरीही लिहील्याशिवाय रहावत नाही व धागा सार्वजनिक आहे म्हणुन.......
वरच्या बर्‍याच प्रतिसादात सार्वजनिक ठिकाणी पुरुष कसे अंगचटीस जातात याचे उल्लेख आहेत व पुरुषांचे ते वागणे "नर पशुवत" असते, जे त्याज्य आहे, पुरुषांचे ते वागणे नर"मानवा" सारखे नसते असे माझे मत.
पण हा विषय एकतर्फी जातोय....
वर काही मोजक्यांनी स्त्रीपुरुष संबंध, मैत्री संबंध वगैरे बाबतही लिहीले आहे, व सद्य सामाजिक परिस्थिती स्त्रीपुरुष मैत्रीकडे निखळ नजरेने पाहिल अशी नाहीये अशा आशयाचे मत दिले आहे, ते बरोबरच आहे.
पण मला असा प्रश्न पडतोय, की, "किती (भारतीय) स्त्रीयांना आपल्या नवर्‍याची "मैत्रीण" खपवून घेता येते?" किंवा दुसर्‍या शब्दात "किती स्त्रीयांना आपल्या नवर्‍याचे दुसर्‍या स्त्रीबरोबरचे मैत्रीसदृष वा तत्सम जवळीकीचे संबंध चालुन जातात?"
या प्रश्नाच्या उत्तरावरच ठरेल की भारतीय/एशियन समाजात स्त्रीपुरुष संबंध मोकळेपणाचे असू शकतात वा नाही तसेच भारतीय समाज तथाकथितरित्या दुतोंडी/डब्बलढोलकी आहे वा नाही.
(उद्या परवा सुट्टी.... )
सावली, मी वर चर्चेत 'बघितलं
सावली, मी वर चर्चेत 'बघितलं तर ठीक आहे' अशा अर्थाचं वाक्य लिहिलेलं. तेव्हा मला एक्सरे व्हिजन, किंवा आरपार, सतत बघत राहणे असं काही अभिप्रेत न्हवत. तर रस्त्याने जाताना, सार्वजनिक ठिकाणी सतत मान खाली घालून कोणाकडे (पक्षी चांगल्या दिसणाऱ्या भिन्न/ समलिंगी व्यक्तीकडे) बघायचंच नाही असं करू नका तर नजर गेली आणि बघितलं तर काहीही हरकत नाही, त्या व्यक्तीने ही बघितलं तर हसून hello म्हणा. सतत डोळे फाडून बघणे, किंवा रेल्वेत वाईट नजरेने बघणे म्हणजे काही फार वाईट नाही, असं बिलकुल म्हणायचं नाहीये. ते चूकच आहे. तेव्हा मला वाटतं प्रकू यांनी मुलांना काय शिकवावं टाईप प्रश्न विचारलेला त्या संदर्भात लिहिलेलं.
सहज केलेलं पिपल watching वाईट नाही, अगदी भारतात सुद्धा असं मला वाटतं. लिमिट अर्थात पाळता यायला हवेत.
लिंबू, किती पुरूषांना आपल्या
लिंबू, किती पुरूषांना आपल्या बायकोचे दुसर्‍या पुरूषाबरोबर मैत्रीसदृश किंवा जवळकीचे संबंध चालतील?
लिंबू, आधी तुम्ही या लेखात
लिंबू, आधी तुम्ही या लेखात जो महत्त्वाचा प्रश्न विचारला आहे त्याचे तर उत्तर दया. एकच अजेंडा घेऊन का फिरताय?
धागाकर्तीने लिहू नका असे सांगितले आहे, तरीही लिहील्याशिवाय रहावत नाही व धागा सार्वजनिक आहे म्हणुन.......
>>>>> बरेच धागे सार्वजनिक आहेत. तिथे जाऊन लिहिलेत तुमचे मुद्दे तरी चालतील कारण तसंही तुम्ही विषयाला धरून काही लिहीत नाही आहात.
गा.पै. मला हेच सांगायचेय
गा.पै.
मला हेच सांगायचेय
अरुंधती कुलकर्णी,
संपूर्ण पोस्टीस अनुमोदन आणि ११०% सहमत. जोपर्यंत स्त्रीया आवाज चढवून झुंडशाहीने पुरुषी वर्चस्वास उत्तर देत नाहीत, तोवर असेच चालणार.
लिंबू आणि इतर एक दोन आयडींना
लिंबू आणि इतर एक दोन आयडींना ही चर्चा नक्की कुठे घेऊन जायची आहे ते लक्षात येतंय. त्यामुळे इग्नोर मोड ऑन करण्यात शहाणपणा.
लिंबू. धाग्यात जो विषय आहे त्यावर चर्चा कर. फालतूमध्ये यांव नी त्यांव करत फाटे फोडत बसतोस म्हनून लोक तुला इग्नोर करतात.
>>>> परंतु त्या हपापलेपणात जी
>>>> परंतु त्या हपापलेपणात जी एक असहायता आहे तीही मान्य करावीच लागेल. <<<<<
या वाक्यास अनेकांचे समर्थन मिळू शकेल, पण मला अशी असहाय्यता व त्यातुन घडणारी कृती हे अमान्य आहे. याच "विषयाचे" दमन करण्याची शिकवण संस्कार म्हणून दिली तर नाके मुरडली जातात. रामाचा एकपत्नीव्रताचा आदर्श कुणापुढे शिकवू पाहिले तर "मागास" ठरविले जातेच शिवाय पूर्वापार संस्कारांची बामणी वा डबलढोलकी संस्क्रुती म्हणून सहजपणे वासलात लावली जाते. आग रामेश्वरी अन बंब सोमेश्वरि अशागत गत आहे या विचारवंतांची. असो.
हपापलेपण, व फुकटात मिळालेले कुणाला नको असते? मी तर म्हणेन की प्रत्येक पुरुषात आगदि आत मनाचे कोपर्‍यात एक वासना/मोह/इच्छा दडलेलीच असतेच असते, कारण शेवटी तो एक नरपशूच आहे. मानव म्हणुन वेगळे जगताना, धर्म/जाती/रुढी/परंपरा यांनी त्याला मादीबाबत इतर प्राण्यातील नरांपेक्षा वेगळे वागायला शिकवलेले असते/भाग पाडलेले असते. आता व्यक्तिस्वातंत्र्याच्या नावाखाली या भाग पाडण्यालाच जेव्हा विरोध होतो, तेव्हा मग वर लिहिल्याप्रमाणे "त्या हपापलेपणात जी एक असहायता आहे तीही मान्य करावीच लागते".
अर्थात मी ती मान्य करू शकत नाही.
अकु मस्त पोस्ट.
अकु मस्त पोस्ट.
>>>>> >>>>> बरेच धागे
>>>>> >>>>> बरेच धागे सार्वजनिक आहेत. तिथे जाऊन लिहिलेत तुमचे मुद्दे तरी चालतील कारण तसंही तुम्ही विषयाला धरून काही लिहीत नाही आहात.<<<<<<
हे बरे आहे, तुमच्या वा काही विशिष्ट प्रतिसादकांच्या "हो ला हो" करित लिहीले नाही की विषयाला सोडून लिहीतोय असे म्हणणे केव्हा ही सोप्पेच आहे. असो.
दुसरीकडे स्वतंत्र धागा काढून लिहीनच! सध्या तुम्ही माझ्या पोस्ट्स इग्नोर केल्यात तरी चालतील, किंवा अ‍ॅडमिनकडे तक्रार करुन माझ्या लिखाणावर बंदी आणलित तरी चालेल.
१. किती स्त्रीयांना आपल्या
१. किती स्त्रीयांना आपल्या नवर्‍याचे दुसर्‍या स्त्रीबरोबरचे मैत्रीसदृष वा तत्सम जवळीकीचे संबंध चालुन जातात?
२. किती पुरूषांना आपल्या बायकोचे दुसर्‍या पुरूषाबरोबर मैत्रीसदृश किंवा जवळकीचे संबंध चालतील?
सुरु!
लिंब्या, लिंब्या लेका.......
लिंब्या, लिंब्या लेका....... जिम्नॅस्टीक कोच का नाही झालास?? धागा असा वळवतोयस, मग जिम्नॅस्ट्स ना पण वळवल असतंस की!
(मामी, सॉरी पण लिंब्याचा आंबटपणा पाहुन राहवलं नाही)
जे मुद्दे इथे नको म्हणून
जे मुद्दे इथे नको म्हणून स्पष्ट सांगितले आहेत नेमके तेच मुद्दे पुन्हा पुन्हा मांडणार्‍या आणी पर्सनल मुद्दे मांडणार्‍या पोस्टींना सरळ इग्नोअर करावे ही सगळ्यांना विनंती.
चर्चा खूप व्यवस्थित सुरू आहे. ती तशीच सुरू ठेवावी.
छान पोस्ट अरुंधती कुलकर्णी!!
छान पोस्ट अरुंधती कुलकर्णी!!
छान पोस्ट अरुंधती कुलकर्णी,
छान पोस्ट अरुंधती कुलकर्णी, सुमुक्ता, अ वैद्य, सगळ्यान्च्याच छान पोस्ट्स!
हे असे होणारच. विषय १, पोस्ट १. हे अपवाद आहेत असे समजुन पुढे जावुया.
नियम अपवादानेच सिद्ध होतो.
आज हि चर्चा आपण (स्त्रिया) खुले पणाने करु शकतोय हे हि नसे थोडके.
यातुन एक जरी मुलगा/मुलगी सुज्ञ झाला/झाली तरि चर्चा सुफळ सम्पुर्ण.
आजची ऑफीसमधली चर्चा. यातले
आजची ऑफीसमधली चर्चा. यातले चौघेही आयटी मधे मोठ्या हुद्यावरचे मॅनेजर आहेतः
मी - तिचे लग्नं आहे म्हणून ती जातेय.
पहिला - त्या ह्याच्या बरोबर?
मी - त्याच्याबरोबर कसे असेल. त्याचे लग्न झालेय, पोरंबाळं पण आहेत.
पहिला - हो का? पण ते इतके बोलायचे की असंच वाटत होतं.
मी - एका टीम मधे होते तर बोलायचे. चांगले फ्रेंड्स होते. फ्रेंड्स बोलू शकत नाहीत का? दोघे कोणी बोलत असतील तर असेच काही समजायचे का?
पहिला - असं काही नाही. मी तर त्या पुढे जाऊन भाऊ-बहीण आहेत असं म्हणतो
मी - तो सुद्धा मूर्खपणाच. नुसते फ्रेंड्स असायला काय प्रॉब्लेम आहे? इतकं का ते इन्सेक्यूअर व्हायचं!
पहिला - लेडी सिंघम बोलायला लागली.
दुसरा - दोघे तिघे असतील असे फ्रेंड्स. बाकी या दोन रिलेशन मधेच असतात सगळे कंपल्सरी.
मी तिसर्याला - का रे, तुला मैत्रिणी नाहीत ? तुझ्या बायकोला मित्रं नाहीत?
तिसरा - आहेत. आणि फ्रेंड्स असू शकतात दोघं.
मी - नशीब माझं!
पहिला - हां, मला पण आहेत अशा मैत्रिणी
मी - वा, तुझ्या त्या मैत्रिणी आणि बाकीचे "लफडेवाले" किंवा भाऊ-बहीण?
पहीला - हां हां, ठीक आहे ठीक आहे. तू जास्तं सिंघमगिरी करू नकोस.
मी गप्पं. काय बोलणार अशा माणसांना!
Pages