निसर्गाच्या गप्पा (भाग -२४)

Submitted by जागू-प्राजक्ता-... on 27 December, 2014 - 06:09

निसर्गाच्या गप्पांचा धागा २४ व्या भागामध्ये पदार्पण करत आहे. सगळ्या निसर्गाच्या गप्पांच्या सदस्यांचे हार्दिक अभिनंदन.

डिसेंबर .. म्हणजे वर्षाचा शेवट! निरोप!! गुड-बाय!!! असं म्हणताना खूप वाईट वाटतं पण नाही त्याचबरोबर डिसेंबर म्हणजे लखलखता-झगमगता नाताळ, नवीन वर्षाचे धुमधडाक्याने होणारे आगमन, नाच गाणी आणि पार्ट्या, थोडे जुने.. थोडे नवीन संकल्प, नवीन स्वप्न रंगवायला.. पाहिलेल्या स्वप्नांना खरे रुप द्यायला
मिळालेले आणखी एक करकरीत वर्ष!

मायबोलिवरील समस्त सभासदांना आणि ह्या चराचर सृष्टीतील प्रत्येक जिवाला २०१५ च्या अनेक अनेक शुभेच्छा. हे वर्ष तुम्हाला गोड जावो!

कसा असतो डिसेंबरचा निसर्ग?! निरभ्र आकाशाचे.. निरभ्र हसू, कुडकुडणारे अंग..हुडहुडणारे दात, अंगावर येणारी
शिरशिरी..ओठावर चरचरणार्‍या फुल्या, कुठे थंडीची लाट... तर कुठे भुरभुर कोसळत राहणारा बर्फ, कुणाला प्रिय असतो बुवा हिवाळ्यातील पहाटेचा वाफाळता चहा... तर कुणाला प्रिय असते बाई दुलईतील ती झोप!!!! बाहेर फक्त दिवसाचे पाच वाजलेले असतात आणि काळोख घरात शिरलेला असतो. पहाटे जागे येते तर पहावं दुरदुरवर काहीच दिसत नाही.. दुपारपर्यंत धुकं ओसरतच नाही! असं हे धुकं फक्त पाहून मन भरत
नाही.. ते आपल्या कॅमेरात उतरवल्या शिवाय चैन पडतं नाही!

धुक्याची गोधडी पांघरुन निसर्ग अजून झोपलेलाच असतो. झाडांच्या कळ्या अजून मिटलेल्याच असतात. दिवसा ढवळ्या वाहनांचे आणि रस्त्यावरचे दिवे लागलेले असतात. अंघोळ नकोशी वाटते. शेकोटीभोवती कोंडाळा करुन गावकरी बसलेले असतात. देशसेवा करणारे सैनिक मात्र येवढ्या थंडीतही परेड करायला सज्ज
असतात. एखादे गाव, एखादे शेत अजून शांत झोप घेत असते. डोक्यावर गवताचे भारे घेऊन बायका शेतावर निघालेल्या असतात. नखशिखांत कपडे चढवून कुणी बाहेर पडायच्या तयारीत असतं:

ग्लोबलायझेशनच्या ह्या युगात आपले भारतीय कुठे कुठे जाऊन पोचलेत! युरप-अमेरिका ह्या सारख्या देशात टोकाचा हिवाळा असतो. कुठे आपल्याकडील हवीहवीशी गुलाबी थंडी आणि कुठे तिथला चार-पाच
महिन्यांचा गोठलेला हिवाळा. बाकी इतर झाडे जरी आपला विरक्त काळ कंठत असली तरी ख्रिसमस-ट्री मात्र आपल्या तारुण्यात असते. संपूर्ण बर्फानी झाकलेले ख्रिसमस-ट्री असो की लाल-गुलाबी दिव्यांनी मढवलेले ख्रिसमस-ट्री असो दोन्ही शोभूनच दिसतात. एखादा दिवस बर्फ पडून निरभ्र निघाला तर बाहेर जरी कडाक्याची थंडी असली तरी कोवळ्या स्वच्छ हसर्‍या उन्हात सोनसळलेली ती सृष्टी बघायची मौज असते.

परदेशात राहून खूप काही 'मिस' होते! अहो आजकाल काय नाही मिळत असे जरी म्हंटले तरी प्रत्येकाची मागणी वेगळी असते. ती दरवेळी आयात-निर्यात करता येत नाही. आपल्याकडील वाटाण्याच्या शेंगाचे ढीग, एकावर एक रचलेली गाजरे, हातगाडीवरील हरभर्‍याचे गाठे, जांभळ्या उसाचे करवे, गव्हाच्या ओंब्या, रसरशीत पेरू, निबर बोरं! हे सगळं असून बनवलेल्या अनेक पाककृती. हे सारं काही मिस होतं! इतकंच नाही तर वेगवेगळ्या रंगातली शेवंतीची फुले, मधुमालतीचे गुलाबी रुपडे, बुचाच्या फुलांचा सडा, गावठी गुलाबाचा गंध!!!

गडचिरोली जिल्ह्यात खोल जंगलात आदिवासींसाठी काम करताना डॉ. प्रकाश आमटे व विलास मनोहर यांनी विरंगुळा म्हणून वन्य प्राणी बाळगले-वाढवले. सृष्टीतील रूप, रस, रंगगंधांच्या लावण्य विभ्रमांचे प्रत्ययकारी
चित्ररूप दुर्गाबाईंनी 'ऋतुचक्र'मध्ये रेखाटले आहे. मारुती चितमपल्ली ह्यांचा उभा जन्म गेलाय तो खर्‍याखुर्‍या जंगलात. त्यांना माणसांपेक्षा पशुपक्ष्यांचा सहवास अधिक मिळालाय. माणसांच्या भाषेपेक्षाही अरण्यातली हिरवी अक्षरं त्यांना अधिक चांगली कळत असणार. या जिवंत, रसरशीत हिरव्या अक्षरांची काळ्या शाईतली प्रतिबिंबं म्हणजे चितमपल्लींचं लेखन. रुढार्थाने लेखिका नसून निसर्गावर प्रेम करणार्‍या शरदिनी डहाणूकर ह्यांचे लेखन काही और! चित्रपटांमधे काम करणारे मिलिंद गुणाजी ह्यांची भटकंती.. वाचाल तेवढे
कमी आहे!!!

..पुन्हा एकदा नवीन वर्षाच्या
शुभेच्छा!

(वरील लेखन व फोटो मायबोलीकर बी यांच्यातर्फे.)

नि.ग. च्या धाग्याची सुरुवात झाली आहे ५ डिसेंबर २०१० रोजी पासून.

निसर्गाच्या गप्पांचे मागील धागे.

(भाग १) http://www.maayboli.com/node/21676 (भाग २) http://www.maayboli.com/node/24242
(भाग ३) http://www.maayboli.com/node/27162 (भाग ४) http://www.maayboli.com/node/29995
(भाग ५) http://www.maayboli.com/node/30981 (भाग ६) http://www.maayboli.com/node/32748
(भाग ७) http://www.maayboli.com/node/34014 (भाग ८) http://www.maayboli.com/node/34852
(भाग९) http://www.maayboli.com/node/35557 (भाग१०) http://www.maayboli.com/node/36675
(भाग ११) http://www.maayboli.com/node/38565 (भाग १२) http://www.maayboli.com/node/40660
(भाग १३) http://www.maayboli.com/node/41996 (भाग १४) http://www.maayboli.com/node/43114
(भाग १५) http://www.maayboli.com/node/43773 (भाग १६) http://www.maayboli.com/node/45755
(भाग १७) http://www.maayboli.com/node/47785 (भाग १८) http://www.maayboli.com/node/48236
(भाग १९) http://www.maayboli.com/node/48774 (भाग २०) http://www.maayboli.com/node/49280
(भाग २१) http://www.maayboli.com/node/49967 (भाग २२) http://www.maayboli.com/node/50615
(भाग २३) http://www.maayboli.com/node/51518

निसर्गमय झालेले आयडी
१) दिनेशदा, २) साधना, ३) जिप्सी, ४) शांकली, ५) जागू, ६) शोभा १२३, ७) अनिल ७६, ८) माधव,
९)चातक, १) प्रज्ञा १२३, ११) मामी, १२) अश्विनी के १३) पुरंदरे शशांक, १४) यो-रॉक्स, १५) उजू,
१६)मानुषी, १७) मी अमी, १८)सावली, १९) मोनलीप, २०) निराली, २१) शुगोल, २२) कळस,
२३) निकिता, २४) डॉ. कैलास गायकवाड, २५) मेधा, २६) श्रीकांत, २७)साक्षी १, २८) नादखुळा,
२९) चिंगी, ३०) गिरीकंद, ३१) जयू, ३२) सारीका ३३) स्_सा ३४) स्निग्धा ३५) जो_एस ३६) पद्मजा_जो ३७) मनिमाऊ ३८) रुणुझूणू ३९) मृदूला ४०) शुभांगी हेमंत ४१) अवनी, ४२) प्रिती १ ४३) शकुन ४४) आस ४५) मृण्मयी ४६) रावी ४७) इनमीन तीन ४८) रीमा ४९) आशुतोष ५०) वैजयन्ती ५१) सेनापती ५२) ज्ञानेश राऊत ५३) इन्डिगो ५४) गौरी ५५) चिमुरी ५६) शकुन ५७) बी ५८)वेका ५९) वर्षू नील ६०) बंडोपंत ६१) मुक्तेश्वर कुलकर्णी ६२) मधू-मकरंद ६३) सुर्यकिरण ६४) पिशी अबोली ६५) सुमंगल ६६) गमभन ६७) दक्षिणा ६८) आर्या ६९) येळेकर ७०) प्राची ७१) हेमा वेलणकर ७२) अन्जू ७३) झरबेरा ७४) चंद्रा ७५) Sayali Paturkar ७६) सामी ७८) anjalichitale@y ७९) वर्षा ८०) मृनिश ८१) सरिवा ८२) रिया ८३) नलिनी ८४) गौराम्मा ८५) पलक ८६) केशर ८७) कांचन कुलकर्णी

निसर्गाशी निगडीत काही पुस्तकांची यादी १५ व्या धाग्यापर्यंत पाहता येईल.

विषय: 
शब्दखुणा: 
Groups audience: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

मस्त शेवंती.. याला आम्ही लहानपणी राखी शेवंती म्हणायचो.. नवीनच आली होती तेंव्हा बाजारात. पुर्वी फक्त पांढरी आणि पिवळीच असायची.

आमच्याकडे मध्यंतरी अंजूने खूप प्रकारच्या जास्वंदी लावल्या होत्या. पण वेगवेगळ्या प्रकारची कीड पडून त्या सार्‍याच्या सार्‍या मरुन गेल्या. मात्र आमच्याकडे गावठी प्रकारातील एक पांढरी व एक लाल अशा दोन जास्वंदी होत्या - त्या मात्र अजून तग धरुन आहेत व त्यावर निरनिराळी कीड पडली तरी त्या सार्‍यातून या दोन्ही जास्वंदी सहीसलामत बाहेर येतात (त्यावर आम्ही कुठलेही कीटकनाशकही फवारत नाही) Happy

जागु...शेवन्तीचा फोटो खुप मस्त! माझ्याकडे जगतच नाही शेवन्ती! Sad
यावेळेस तर कुन्डीतही लावुन पाहिली थोडी.
हो दिनेशदा.. पिवळी आणि पान्ढरी शेवन्ती खुप आवडतात मला अजुनही. Happy

वर्षा - हा फोटोही अप्रतिमच, फक्त या पक्ष्याच्या चोचीवर वा डोळ्यावर प्रकाश आला असता तर मग एकदमच भारी फोटो झाला असता

अगदी माझ्या मनातले बोललात शशांक पुरंदरे. पण या पक्ष्याने एकदाही चांगला चान्स दिला नाहीये. पण मी अजून आशा सोडली नाहीये. Proud

वर्षा, सह्ही आलाय फोटो!
जागू, शेवंतीचा रंग किती गोड आहे!!
दा, तुम्हाला प्रवासासाठी शुभेच्छा!! केवढा प्रवास करणार आहात तुम्ही!
पाण्याबद्दलची माहिती फारच उपयुक्त आहे.
तुम्ही दिलेला बिगोनिया रेक्स वरचा उतारा वाचून मागे लोकसत्ताच्या वास्तुरंग पुरवणीमधे डॉ. कांचनगंगा गंधे यांचे इनडोअर आणि आऊटडोअर प्लॅंट्सवर लेख यायचे त्यांची आठवण झाली. खरंतर अशा लेखांचं संकलन असलेली पुस्तकं यायला पाहिजेत. म्हणजे संग्रही ठेवता येतील.

नंदन कलबाग यांचीच पुस्तके असणार. पुर्वी ते नियमित लिहित असत. ते नेहमीच अश्या वेगळ्या झाडांची ओळख करून देत असत. पॅशनफ्रुट आणि मल्टी व्हीटॅमिन प्लांट याबद्दल मी त्यांच्या लेखातूनच सर्वप्रथम वाचले होते.

बहुतेक साधना त्यांना ओळखते.

मोगऱ्याचे रोपटे कडीपत्त्याच्या रोपाजवळ ठेवले होते. त्यातून नवे मोगऱ्याचे रोपटे उगवले. आता हे नवे रोपटे कसे जगवावे ह्यावर कोणी मार्गदर्शन करेल काय? धन्यवाद. mogara.jpg

.

गेल्या आठवड्यात पालीच्य जत्रे हत्ती पिसाळला होता. त्या जत्रेतुन हे एक ड्राय फ्रूट कुणीतरी आणले आहे. हे काय आहे? चव अगदी सप्पक किंचित गोड आहे.

fruit_0.jpg

यांना गोडांबी म्हणतात. >>>> हो, ही शक्तीवर्धक असतात.आमच्याकडच्या एकजण , थंडीत कणकेचे लाडू करताना घालतात.

थंडी कमी झालीसं वाटेपर्यंत गेले २/३ दिवस परत वाढली थंडी.
काल अकोळनेर रोडवर आम्ही ५/६ जण हुरडा खायला गेलो होतो. "रानवारा" नावाची जागा आहे.
खूप छान डेव्हलप केलीये. झाडाखालचे आवळे आणि बोरं वेचून खाल्ली. अहाहा काय चविष्ट!
प्रचंड गर्दी असते. आधी बुकिंग करायला लागते.
छान झाडी आहे. बसायला भरपूर जागा. उसाचा रस, बटाटेवडे, कांदा भजी, तिथेच पिकवलेल्या पालकाची भजी आणि हवं असल्यास जेवणही मिळतं. आपल्यासमोरच हुरडा भाजून देतात. चटण्याही मिळतात.
आम्ही चटण्या आणि जेवण, दही साखर, गूळ घेऊन गेलो होतो. ( पॉटलक)
आणि ज्वारीच्या कणसाच्या पुढच्या तुर्‍याचा चमचा बनवून तो दहीसाखरेत बुडवून चोखायचा. मज्जा!
१५ फेब. पर्यंत चालू आहे.

Pages