निसर्गाच्या गप्पा (भाग -२४)

Submitted by जागू-प्राजक्ता-... on 27 December, 2014 - 06:09

निसर्गाच्या गप्पांचा धागा २४ व्या भागामध्ये पदार्पण करत आहे. सगळ्या निसर्गाच्या गप्पांच्या सदस्यांचे हार्दिक अभिनंदन.

डिसेंबर .. म्हणजे वर्षाचा शेवट! निरोप!! गुड-बाय!!! असं म्हणताना खूप वाईट वाटतं पण नाही त्याचबरोबर डिसेंबर म्हणजे लखलखता-झगमगता नाताळ, नवीन वर्षाचे धुमधडाक्याने होणारे आगमन, नाच गाणी आणि पार्ट्या, थोडे जुने.. थोडे नवीन संकल्प, नवीन स्वप्न रंगवायला.. पाहिलेल्या स्वप्नांना खरे रुप द्यायला
मिळालेले आणखी एक करकरीत वर्ष!

मायबोलिवरील समस्त सभासदांना आणि ह्या चराचर सृष्टीतील प्रत्येक जिवाला २०१५ च्या अनेक अनेक शुभेच्छा. हे वर्ष तुम्हाला गोड जावो!

कसा असतो डिसेंबरचा निसर्ग?! निरभ्र आकाशाचे.. निरभ्र हसू, कुडकुडणारे अंग..हुडहुडणारे दात, अंगावर येणारी
शिरशिरी..ओठावर चरचरणार्‍या फुल्या, कुठे थंडीची लाट... तर कुठे भुरभुर कोसळत राहणारा बर्फ, कुणाला प्रिय असतो बुवा हिवाळ्यातील पहाटेचा वाफाळता चहा... तर कुणाला प्रिय असते बाई दुलईतील ती झोप!!!! बाहेर फक्त दिवसाचे पाच वाजलेले असतात आणि काळोख घरात शिरलेला असतो. पहाटे जागे येते तर पहावं दुरदुरवर काहीच दिसत नाही.. दुपारपर्यंत धुकं ओसरतच नाही! असं हे धुकं फक्त पाहून मन भरत
नाही.. ते आपल्या कॅमेरात उतरवल्या शिवाय चैन पडतं नाही!

धुक्याची गोधडी पांघरुन निसर्ग अजून झोपलेलाच असतो. झाडांच्या कळ्या अजून मिटलेल्याच असतात. दिवसा ढवळ्या वाहनांचे आणि रस्त्यावरचे दिवे लागलेले असतात. अंघोळ नकोशी वाटते. शेकोटीभोवती कोंडाळा करुन गावकरी बसलेले असतात. देशसेवा करणारे सैनिक मात्र येवढ्या थंडीतही परेड करायला सज्ज
असतात. एखादे गाव, एखादे शेत अजून शांत झोप घेत असते. डोक्यावर गवताचे भारे घेऊन बायका शेतावर निघालेल्या असतात. नखशिखांत कपडे चढवून कुणी बाहेर पडायच्या तयारीत असतं:

ग्लोबलायझेशनच्या ह्या युगात आपले भारतीय कुठे कुठे जाऊन पोचलेत! युरप-अमेरिका ह्या सारख्या देशात टोकाचा हिवाळा असतो. कुठे आपल्याकडील हवीहवीशी गुलाबी थंडी आणि कुठे तिथला चार-पाच
महिन्यांचा गोठलेला हिवाळा. बाकी इतर झाडे जरी आपला विरक्त काळ कंठत असली तरी ख्रिसमस-ट्री मात्र आपल्या तारुण्यात असते. संपूर्ण बर्फानी झाकलेले ख्रिसमस-ट्री असो की लाल-गुलाबी दिव्यांनी मढवलेले ख्रिसमस-ट्री असो दोन्ही शोभूनच दिसतात. एखादा दिवस बर्फ पडून निरभ्र निघाला तर बाहेर जरी कडाक्याची थंडी असली तरी कोवळ्या स्वच्छ हसर्‍या उन्हात सोनसळलेली ती सृष्टी बघायची मौज असते.

परदेशात राहून खूप काही 'मिस' होते! अहो आजकाल काय नाही मिळत असे जरी म्हंटले तरी प्रत्येकाची मागणी वेगळी असते. ती दरवेळी आयात-निर्यात करता येत नाही. आपल्याकडील वाटाण्याच्या शेंगाचे ढीग, एकावर एक रचलेली गाजरे, हातगाडीवरील हरभर्‍याचे गाठे, जांभळ्या उसाचे करवे, गव्हाच्या ओंब्या, रसरशीत पेरू, निबर बोरं! हे सगळं असून बनवलेल्या अनेक पाककृती. हे सारं काही मिस होतं! इतकंच नाही तर वेगवेगळ्या रंगातली शेवंतीची फुले, मधुमालतीचे गुलाबी रुपडे, बुचाच्या फुलांचा सडा, गावठी गुलाबाचा गंध!!!

गडचिरोली जिल्ह्यात खोल जंगलात आदिवासींसाठी काम करताना डॉ. प्रकाश आमटे व विलास मनोहर यांनी विरंगुळा म्हणून वन्य प्राणी बाळगले-वाढवले. सृष्टीतील रूप, रस, रंगगंधांच्या लावण्य विभ्रमांचे प्रत्ययकारी
चित्ररूप दुर्गाबाईंनी 'ऋतुचक्र'मध्ये रेखाटले आहे. मारुती चितमपल्ली ह्यांचा उभा जन्म गेलाय तो खर्‍याखुर्‍या जंगलात. त्यांना माणसांपेक्षा पशुपक्ष्यांचा सहवास अधिक मिळालाय. माणसांच्या भाषेपेक्षाही अरण्यातली हिरवी अक्षरं त्यांना अधिक चांगली कळत असणार. या जिवंत, रसरशीत हिरव्या अक्षरांची काळ्या शाईतली प्रतिबिंबं म्हणजे चितमपल्लींचं लेखन. रुढार्थाने लेखिका नसून निसर्गावर प्रेम करणार्‍या शरदिनी डहाणूकर ह्यांचे लेखन काही और! चित्रपटांमधे काम करणारे मिलिंद गुणाजी ह्यांची भटकंती.. वाचाल तेवढे
कमी आहे!!!

..पुन्हा एकदा नवीन वर्षाच्या
शुभेच्छा!

(वरील लेखन व फोटो मायबोलीकर बी यांच्यातर्फे.)

नि.ग. च्या धाग्याची सुरुवात झाली आहे ५ डिसेंबर २०१० रोजी पासून.

निसर्गाच्या गप्पांचे मागील धागे.

(भाग १) http://www.maayboli.com/node/21676 (भाग २) http://www.maayboli.com/node/24242
(भाग ३) http://www.maayboli.com/node/27162 (भाग ४) http://www.maayboli.com/node/29995
(भाग ५) http://www.maayboli.com/node/30981 (भाग ६) http://www.maayboli.com/node/32748
(भाग ७) http://www.maayboli.com/node/34014 (भाग ८) http://www.maayboli.com/node/34852
(भाग९) http://www.maayboli.com/node/35557 (भाग१०) http://www.maayboli.com/node/36675
(भाग ११) http://www.maayboli.com/node/38565 (भाग १२) http://www.maayboli.com/node/40660
(भाग १३) http://www.maayboli.com/node/41996 (भाग १४) http://www.maayboli.com/node/43114
(भाग १५) http://www.maayboli.com/node/43773 (भाग १६) http://www.maayboli.com/node/45755
(भाग १७) http://www.maayboli.com/node/47785 (भाग १८) http://www.maayboli.com/node/48236
(भाग १९) http://www.maayboli.com/node/48774 (भाग २०) http://www.maayboli.com/node/49280
(भाग २१) http://www.maayboli.com/node/49967 (भाग २२) http://www.maayboli.com/node/50615
(भाग २३) http://www.maayboli.com/node/51518

निसर्गमय झालेले आयडी
१) दिनेशदा, २) साधना, ३) जिप्सी, ४) शांकली, ५) जागू, ६) शोभा १२३, ७) अनिल ७६, ८) माधव,
९)चातक, १) प्रज्ञा १२३, ११) मामी, १२) अश्विनी के १३) पुरंदरे शशांक, १४) यो-रॉक्स, १५) उजू,
१६)मानुषी, १७) मी अमी, १८)सावली, १९) मोनलीप, २०) निराली, २१) शुगोल, २२) कळस,
२३) निकिता, २४) डॉ. कैलास गायकवाड, २५) मेधा, २६) श्रीकांत, २७)साक्षी १, २८) नादखुळा,
२९) चिंगी, ३०) गिरीकंद, ३१) जयू, ३२) सारीका ३३) स्_सा ३४) स्निग्धा ३५) जो_एस ३६) पद्मजा_जो ३७) मनिमाऊ ३८) रुणुझूणू ३९) मृदूला ४०) शुभांगी हेमंत ४१) अवनी, ४२) प्रिती १ ४३) शकुन ४४) आस ४५) मृण्मयी ४६) रावी ४७) इनमीन तीन ४८) रीमा ४९) आशुतोष ५०) वैजयन्ती ५१) सेनापती ५२) ज्ञानेश राऊत ५३) इन्डिगो ५४) गौरी ५५) चिमुरी ५६) शकुन ५७) बी ५८)वेका ५९) वर्षू नील ६०) बंडोपंत ६१) मुक्तेश्वर कुलकर्णी ६२) मधू-मकरंद ६३) सुर्यकिरण ६४) पिशी अबोली ६५) सुमंगल ६६) गमभन ६७) दक्षिणा ६८) आर्या ६९) येळेकर ७०) प्राची ७१) हेमा वेलणकर ७२) अन्जू ७३) झरबेरा ७४) चंद्रा ७५) Sayali Paturkar ७६) सामी ७८) anjalichitale@y ७९) वर्षा ८०) मृनिश ८१) सरिवा ८२) रिया ८३) नलिनी ८४) गौराम्मा ८५) पलक ८६) केशर ८७) कांचन कुलकर्णी

निसर्गाशी निगडीत काही पुस्तकांची यादी १५ व्या धाग्यापर्यंत पाहता येईल.

विषय: 
शब्दखुणा: 
Groups audience: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

सफरचंद.. अगदी गोठून गेले असेल ना ?

आमच्याकडे २५ तारखेपासून आळसावलेले वातावरण आहे. रस्त्यावर गर्दीही नसते.
उत्तरेतला गोठवणारा नाताळ, इथे उन्हाळ्यात असतो !

सध्या आमच्याकडे आंबा महोत्सव चालू आहे. रस्त्याच्या कडेला आंब्याची झाडे आणि ते आंबे विकणारे दोन्ही असतात. इथे कुणीही कच्ची कैरी खात नाही, आंब्याची अढी लावणे पण माहित नाही, त्यामुळे झाडावर पिकलेले आंबेच असतात विकायला.

निगकर्स कसे आहात? सर्वांना नवीन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा!
आम्ही नवीन वर्षाची सुरुवात दापोलीत केली. काही मित्रमंडळींसमवेत! जरा नगरच्या थंडीतून सुटका!
मस्त फोटो काढलेत. फक्त माझं आय पॅड आणि माझं वाय फाय यांचं जमलं तर इथे दाखवता येतील.
अन्जू इथे काही ठिकाणी गूळभेन्डी हुरडा पाकिटे मिळतात. २०० रु. कि.
मनीमोहोर या नवीन वर्षातल्या डिसेंबरात हुरडा गटग करायचं का नगरात? आता हळूहळू कोवळा हुरडा संपून जाईल.

मानुषी, काही जातीच्या ज्वारीची लागवड फक्त हुरड्यासाठीच करतात का ? गेल्या काही वर्षातच सामान्य लोकांना हुरडा खायला मिळतोय नाहीतर पुर्वी शेतकर्‍यांच्या ओळखीतल्या लोकांनाच तो मिळत असे.

माझ्या लहानपणी आजोळी मक्याच्या भाकरी असत. ज्वारीच्या भाकरीला किंचीत कडवटपणा असतो तसा त्या मक्याच्या भाकरीला नसायचा ( पांढरा मका ) शिळ्या भाकर्‍याही चवदार लागत. त्यामूळे शेतात मकाच असे.
त्यामूळे हुरडा वगैरे नसायचा.

आता तो मका कुणी करत नाही, ज्वारीच ( तिथे जोंधळा म्हणतात ) करतात.

==

रावी, अगदी जटाधारी भोलेनाथ दिसतोय हा कैलाशपति !

मस्त आहेत फोटो.

मक्याची भाकरी नवऱ्याला आवडते पण मला नाही करता येत आणि इथे मिळतही नाही पोळी-भाजी केंद्रात. तांदूळ, ज्वारी, बाजरी, नाचणी, कळणा ह्या सर्व प्रकारच्या मिळतात पण मक्याची नाही मिळत.

पोळीभाजी केंद्रात नसते 'मकई की रोटी'. हॉटेलात असते.

पुण्याला अभिरुचीमध्ये एकदा ती भाकरी खाल्यावर नवऱ्याला खूप आवडली.

कशी करतात ते सांगा दिनेशदा, एकदा घरी प्रयोग करेन. विपुत लिहा माझ्या.

जो एस, रताळ्याचे फुल खूप छान आहे, प्रथमच पाहिले. या वेलीला नेहमी उन लागते का? माझ्या बाल्कनीत फक्त दक्षिणायन असताना उन येते, तिथे लावला तर फुल येइल का?
शान्कली माझ्याकडॅ पण ब्रह्मकमळ लावले आहे, जवळ जवळ ४/४.५ फूट उन्च झाले आहे, पण ७ वर्ष झाली एकदाही फुले आली नाहीत, काय कारण असु शकेल सान्गता येइल का ?
मी लावलेल्या क्रिश्नकमळाला पण ५ वर्षानी फुले आली फक्त २, त्यानन्तर २ वर्ष झालीत, पण परत काहिही नाही, काय केले असता त्याला परत फुले येतिल?

नमस्कार ! नूतन वर्षाच्या सर्वाना शुभेच्छा !
नवीन धाग्याची सुरुवात फारच छान झाली.
बी, मनोगत आणि फोटो कोलाज सुपर्ब !
सर्वांचे फोटो मस्त आहेत.

इथे पुण्यात पण हुरड्याची पाकिटं मिळतात.
ससा, कांदा-लसूण पात, गुलाबाची कळी आणि फूल मस्तच! गुलाबाचा रंग काय सुरेख आहे!
मला नेहमी प्रश्न पडतो; आधी गुलाबाचं फूल, की त्याच्यामुळे रंगाचं नाव गुलाबी असं पडलं? म्हणजे डाळिंबाचं आणि कुसुंबाचंही असंच कोडं पडतं...आधी रंग की रंगाचं नाव या मंडळींवरून पडलं??
निर्मलानंद, मला वाटतं की, ब्रह्मकमळाचं जे पान असतं ना त्याच्या खाचांमधे फुलं येतात. त्यामुळे तुमच्याकडे जे रोप आहे त्याला जर नुसता हिरवा दांडा असेल तर त्याला फुलं येणार नाहीत. आणि त्यातही जे नविन पान फुटलेलं असतं त्याला फुलं येतात. नुसता दांडा असेल तर तो काढून टाका आणि खाचा असलेलं फक्त पान खोचा. कुंडी उन्हात असावी आणि पाणी फार घालू नका. पावसाळ्यात - विशेषतः श्रावण-भाद्रपदात फुलं येतील.
तसंच कृष्ण्कमळाचं तुम्ही म्हणताय; आजकाल कृष्णकमळासारखा दिसणारा पण फुलं न येणारा वेल मिळतो. तो जर चुकून लावला गेला असेल तर त्याला फुलं नाही येणार. जमल्यास त्या वेलाचा जवळून, पानं आणि तणावे नीट दिसतील असा फोटो इथे दिलात तर तो वेल नक्की कोणता आहे ते सांगता येईल.

उजू, हे पतंगीचं झाड असावं बहुधा.... पानं बरीचशी गुलमोहोरासारखी होती का? पानांचा किंवा शेंगांचा वगैरे फोटो असेल तर दे ना... Happy

स ध्या सेतुमय झाले आहे...
ंमन्जु ताई मुळे वेगवेग्ळ वर्क शोप्स केलेत.

वा सायली मस्तच. नुकतंच 'अनिल अवचट' याचं 'मुक्तांगणची गोष्ट' पुस्तक वाचलं. मी fan आहे अनिल अवचट यांची.

तुझे मिस्टर कसे आहेत आता.

आजच भारतातून परत आलो. आमच्या विदर्भात मधेच थंडीची लाट आणि मधेच मग पाऊस कोसळला अविरत ३ दिवस. मळभ दाटले होते आकाशात आणि दिवसभर कुंद वातावरण होते.

तुम्हा सर्वांना नवीन वर्षांच्या उदंड शुभेच्छा.

मनोगत आवडल्याबद्दल धन्यवाद.

स सा छान फोटो>
उजू ममो ला म्हटल्याप्रमाणे हुरडा गटग करू या इथे!
काल कर्जतजवळ बेनवडी नावाच्या खेड्यात गेलो होतो.
५०० वर्षांपूर्वीचं स्वामीनारायण मंदिर आणि तिथल्या उत्तराधिकार्‍यांचं घर पाहिलं आणि कुठल्या काळात कुठे आलोय आपण असं वाटायला लागलं ! मंदिर तर सुंदर आहेच.पण त्या जुन्या घरात तळघर(ज्याला इकडे बळद म्हणतात.) एक पुरातन कालातली ब्रॉन्झची कुलुप किल्ली, २/३ मुलं आत बसू शकतील इतकी मोठ्ठी तांब्या पितळीची भांडी, मोठ मोठ्या संदूका ...काय नाही पाहइलं ते विचारा! खूप भारावल्यासारखं झालं.
त्यांचा हा परिसर म्हणजे एक गढीच...........मोठ्ठ्या दिंडी दरवाज्यासह!
खूप फोटो काढलेत. (पण पुन्हा तेच खूप Angry ...आय पॅड आणि वाय फाय...........:राग:)
प्रयत्न चालू आहेत. गढीसमोर स्वामींच्या शिष्यांच्या समाध्या आहेत. त्यावर दगडावर काही लिखाण कोरलं आहे. त्या लोकांनी पुरातत्व खात्याला एकदा दाखवलं होतं. मोडीसारखी लिपी वाटते.
आता याच्या रिस्टोरेशनचं काम ही पुरातत्व खात्याने घेतलं आहे. पण सरकारी काम ते..........................

Pages