निसर्गाच्या गप्पा (भाग २३)

Submitted by जागू-प्राजक्ता-... on 10 November, 2014 - 14:09

निसर्गाच्या गप्पांचा धागा २३ व्या भागामध्ये पदार्पण करत आहे. सगळ्या निसर्गाच्या गप्पांच्या सदस्यांचे हार्दिक अभिनंदन.

"हिवाळा" हा सगळया ऋतुंमधे आल्हाददायक ऋतु वाटतो. हिवाळ्याची पहाट खुपच रम्य वाटते. पहाटे सभोवताल पसरलेले धुके, गार वारं, पक्षांचा किलबिलाट, गाईचे हंबरणे, कोवळ्या उन्हाचा किरणोत्सव, आंगणात पेटवलेल्या चुलीचा धुर,वाफाळता चहा.. सगळेच कसे रमणिक आणि प्रसन्न वाटते.

हिवाळ्यात थकवा, चिडचिड जाणवत नाही, शीण येत नाही, एरवी नकोस झालेले उन सुदधा हवेहवेसे वाटते. या दिवसात अहार वाढलेला असतो तसेच पचन शक्ती पण चांगली असते. या ऋतूत सशक्त होऊन ही ताकद साठवुन वर्षभर पुर्वायची असते..

तसेच थंड हवामानामुळे या दिवसात फळ भाज्यांची रेलचेल असते.. पेरु,सिताफळे,पपई,, चिक्कु अशा मधुर फळाची मेजवानी असतेच जोडीला संत्रे, मोसंबी अशी निमफळ पण चाखायला मिळतात. थंडी मुळे फुला - फळांचे रंग अधिकच गडद आणि लोभस वाटतात.

या दिवसात काही झाडांची पान गळती असते तर..काही झाडे ओसंडुन बहरत असतात.
एकी कडे बुची , पारिजातकांचे सुगंधीत सडे पडलेले असतात तर दुसरीकडे शेवंती, चमेली, सायली नटलेली दिसते..
तर असाहा सुगंधोत्सव कधीच संपु नये असे वाटते...

आपण सगळे नुकतीच दिवाळी जलौषात साजरी करुन एका वेगळ्याच जोशात कामाला लागलेले असतो... आता वेद लागतात ते तुळशीच्या लग्नाचे! आपले सगळे सण समारंभ निसर्गाशीच निगडीत आहेत.. उदा. कार्तीक महिन्यातच तुळशी विवाहा असण्याचे कारण असे की या महिन्यात तुळस बहरलेली असते , तिला भरपुर पान आणि मंजीर्‍या आलेल्या असतात.. म्हणजेच विवाहा योग्य झालेली असते... या सणाच्या निमित्याने कन्या योग्य वयात आल्यावरच तिचा विवाह करावा असे तर आपल्या पुर्व़जांना सुचवायचे नसेल ना! असे श्री दिलीप व सौ पोर्णिमा कुलकर्णीं यांच्या एका पुस्तकात वाचल्याचे आठवते..

शिवाय, तुळशीच्या लग्नासाठी लागणारे सगळे साहित्य आपल्याला निसर्गचे देते..उदा. विवाहासाठी लागणारी झोपडी किंवा मांडव उसाची किवा ज्वारीची असते,.. पुजेच्या साहित्यात बोरं, चिंचा, आवळे, सिताफळ हवेच. म्हणजेच काय तर सणा समारंभाच्या निमित्याने आपण निसर्गाचीच पूजा करतो, आभार मानतो. आणि असे करणे गरजेचे आहे.कारण आपण निसर्गाकडुन नेहमिच काही ना काही घेत आलो आहोत. त्याचे आपल्यावर अनंत उपकार आहेत, कधी न फेडु शकणारे.

तर अशा या "कधी न संपावा" अस वाटणार्‍या रुतुचे आपण सगळे मना पासुन नि.ग. वर स्वागत करुया.

(वरील फोटो व लेखन मायबोलीकर निसर्गप्रेमी सायली पातुरकर यांच्याकडून)

नि.ग. च्या धाग्याची सुरुवात झाली आहे ५ डिसेंबर २०१० रोजी पासून.

निसर्गमय झालेले आयडी
१) दिनेशदा, २) साधना, ३) जिप्सी, ४) शांकली, ५) जागू, ६) शोभा १२३, ७) अनिल ७६, ८) माधव,
९)चातक, १) प्रज्ञा १२३, ११) मामी, १२) अश्विनी के १३) पुरंदरे शशांक, १४) यो-रॉक्स, १५) उजू,
१६)मानुषी, १७) मी अमी, १८)सावली, १९) मोनलीप, २०) निराली, २१) शुगोल, २२) कळस,
२३) निकिता, २४) डॉ. कैलास गायकवाड, २५) मेधा, २६) श्रीकांत, २७)साक्षी १, २८) नादखुळा,
२९) चिंगी, ३०) गिरीकंद, ३१) जयू, ३२) सारीका ३३) स्_सा ३४) स्निग्धा ३५) जो_एस ३६) पद्मजा_जो ३७) मनिमाऊ ३८) रुणुझूणू ३९) मृदूला ४०) शुभांगी हेमंत ४१) अवनी, ४२) प्रिती १ ४३) शकुन ४४) आस ४५) मृण्मयी ४६) रावी ४७) इनमीन तीन ४८) रीमा ४९) आशुतोष ५०) वैजयन्ती ५१) सेनापती ५२) ज्ञानेश राऊत ५३) इन्डिगो ५४) गौरी ५५) चिमुरी ५६) शकुन ५७) बी ५८)वेका ५९) वर्षू नील ६०) बंडोपंत ६१) मुक्तेश्वर कुलकर्णी ६२) मधू-मकरंद ६३) सुर्यकिरण ६४) पिशी अबोली ६५) सुमंगल ६६) गमभन ६७) दक्षिणा ६८) आर्या ६९) येळेकर ७०) प्राची ७१) हेमा वेलणकर ७२) अन्जू ७३) झरबेरा ७४) चंद्रा ७५) Sayali Paturkar ७६) सामी ७८) anjalichitale@y ७९) वर्षा ८०) मृनिश ८१) सरिवा ८२) रिया ८३) नलिनी ८४) गौराम्मा ८५) पलक ८६) केशर ८७) कांचन कुलकर्णी

मागील धागे.
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १) http://www.maayboli.com/node/21676
निसर्गाच्या गप्पा (भाग २) http://www.maayboli.com/node/24242
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ३) http://www.maayboli.com/node/27162
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ४) http://www.maayboli.com/node/29995
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ५) http://www.maayboli.com/node/30981
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ६) http://www.maayboli.com/node/32748
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ७) http://www.maayboli.com/node/34014
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ८) http://www.maayboli.com/node/34852
निसर्गाच्या गप्पा (भाग९) http://www.maayboli.com/node/35557
निसर्गाच्या गप्पा (भाग१०) http://www.maayboli.com/node/36675
निसर्गाच्या गप्पा (भाग ११) http://www.maayboli.com/node/38565
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १२) http://www.maayboli.com/node/40660
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १३) http://www.maayboli.com/node/41996
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १४) http://www.maayboli.com/node/43114
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १५) http://www.maayboli.com/node/43773
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १६) http://www.maayboli.com/node/45755
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १७) http://www.maayboli.com/node/47785
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १८) http://www.maayboli.com/node/48236
निसर्गाच्या गप्पा (भाग १९) http://www.maayboli.com/node/48774
निसर्गाच्या गप्पा (भाग २०) http://www.maayboli.com/node/49280
निसर्गाच्या गप्पा (भाग २१) http://www.maayboli.com/node/49967
निसर्गाच्या गप्पा (भाग २२) http://www.maayboli.com/node/50615

निसर्गाशी निगडीत काही पुस्तकांची यादी १५ व्या धाग्यापर्यंत पाहता येईल.

विषय: 
शब्दखुणा: 
Groups audience: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

बी, तिथले ऑर्किड्स फार आठवताहेत. फार छान कलेक्शन आहे तिथे.
ते विषारी म्हणतो आहेस, ते फळ अंजिराच्या कूळातले आहे. ( विषारी नसावे ) माझ्याकडच्या पुस्तकात बघून सांगतो.
आणि शेवाळ्यापैकी काही लायकेन वाटताहेत. त्यांचे स्वतःचे असे एक जग असते. पण ते आहेत म्हणजे पर्यावरण चांगले आहे असे मानतात.

कुसुंबीची पाने छोटी असतात आणि रंगही वेगळाच, म्हणजे कुसुंबी असतो. हे कुसुंबी तूमच्याकडे विदर्भातच आणि वर उत्तरेकडे जास्त.
मुंबई पुण्याकडे दुर्मिळ.. म्हणून मीराबाईच्या कवनात ( कहो तो कुसुंबी रंग सारी रंगावा ) येते ते.
मराठी गाण्यात नाही आठवत मला.
पण पैठणींच्या रंगात असतो तो रंग. ( ते रंग पण अबोली, सोनसळी, कोनफळी, कुसुंबी, गुलबक्षी, मोरपिशी.... असे )

कुसुंबी रंग... बालकवींच्या 'मेघांचा कापूस' कवितेत येतो...

फिकट निळीने रंगविलेला कापुस मेघांचा
वरुनि कुणी गुलजार फिरविला हात कुसुंब्याचा
त्यातहि हसली मंदपणे ती चंद्रकला राणी
कडेकडेच्या मेघांवर ये मोत्याचे पाणी

मी तॉम यॅम सुपबद्दल शोधलं, तर त्यात लेमनग्रास म्हणजे गवती चहाच्या कंदाचे काप टाकतात असं होतं. वरच्या फोटोत ते गवतीचहाचे कंद तर नाहीत?

अवाकाडो चा २ नं फोटो कसला मस्त आलाय>>>>>>>... सिनी तुला किवी म्हणायचंय का?
बी सग्गळे फोटो मस्त. अगदी फूड कोर्ट च्या तिथल्या हिरव्या वेलापासून सर्व!
इथे आता प्लेझन्ट थंडी सुरू झालीये.

हो हो कीवीच!! फोटो बघण्यात गुंग झाले होते त्यामुळे चुकुन Happy अवाकाडो आणि कीवी मला जरा नवीनच आहेत.

सुप्रभात मंडळी.

दिनेशदा, मला त्या अबकड विषयी काहीच माहिती नाही. ताडगोळ मी पाहिलेले नाही.

हे सर्व फोटो मी सिंगापुरात घेतलेले आहेतः

ही दोन प्लान्सीची टांगलेली झाडे किती छान दिसत आहेत ना! मला सदाफुलीची आठवली.

हे थोडे जवळूनः

हे कृष्णकमळासारखे फुल आहे पण नक्की नाव माहिती नाही:

अरे वा आज निसर्गधागा चांगलाच फुलला आहे.:स्मित:

शांकली मध्ये माझ्याकडे ती फ्लॉवर्स ऑफ इंडीयाची साईट ओपनच नव्हती होत. आता परत पाहते.

बी खुप सुंदर आहेत सगळे फोटो ते कृष्ण्कमळासारखे फुल खुप सुंदर आहे.

ती वरची ताडगोळ्याचीच मुळे आहेत. मी खुप जवळून ओळखते त्यांना Happy ताडावर कधीपासुन लेख लिहीन म्हणतेय पण मुहुर्त लागत नाही. आपल्या राणीच्या बागेतल्या जीटीजी मध्ये ही ताडाची मुळे मी उकडून आणलेली आठवताहेत का? साधनाला आठवत असणार नक्की. आम्ही त्याला तारले म्हणतो. ताडफळ पिकून, पावसाळ्यात चिखलात रुतुन दिवाळी पर्यंत ह्याला मुळे धरतात. त्याला पात्या फुटल्यावर व त्याने चांगले बाळसे धरल्यावर एवढे मुळ तयार होते. हे मुळ जेवढे मोठे तेवढे खोल पारईने साईड साईडने खणावे लागते. एवढे कष्ट करून पण ह्या मुळांच्या जुड्याची किंमत २०-३० रुपयेच असते. एका जुडीत ५-६ मुळे असतात.

जागू धन्यवाद. मलाही भाजीवाल्यानी तेच सांगितले की ही मुळं उकळून खायची. मराठी नाव ऐकून छान वाटत. बोटॅनिकल नाव लक्षातच रहात नाही.

माझा पण तोच प्रॉब्लेम आहे Lol

हे फुलपाखरू आहे की नुकतेच कोषातून बाहेर पडलेले किटक? की दुसरे काही? आमच्या तगरीच्या झाडावर हे शांतपणे पहूडल होत. जवळ गेलो तरी उडत नव्हत. श्रावणीनेच मला हे दाखवल की हे कोषातून बाहेर पडलय बघ म्हणून.

जो. एस. तुमच्या पिवळ्या सोनटक्याच्या फुलांचा फोटो येउद्या. मी पुढच्यावर्षी टाकेन. ह्यावर्षी माझ्याकडे बाळसोनटक्का आहे.

हा माझ्याकडे फुलत असलेला सफेद सोनटक्का.

गजानन झाड रहातच नाही. गाजराप्रमाणेच.

काय असते हे झाड नारळापेक्षा दुप्पट तिप्पट उंच वाढते. पावसाळ्यात चिकटी मुळे ह्या झाडावर कोणी चढणे शक्य नसते. पावसाळ्यात तयारझालेली ताडफळे लाल होऊन पेंडीतून खाली पडतात. एका पेंडीला १५-२० ताडफळे तरी असतात. ही ताडफळे तयार होतात तेंव्हा त्याला एक प्रकारचा गोड वास येतो. ह्या फळातील ताडगोळ्याच्या बाहेरचा जो चोथ्याचा भाग असतो त्यात ऑरेंज कलरचा रस तयार झालेला असतो. आम्ही पुर्वी शेतात तो नुसताही चुखून कायचो. पण पोटात दुखेल म्हणून घरून ओरडा असायचा. तर तांदूळ, गव्हाचे गोड घावन करताना ह्या चोथ्यातील रस त्यात पिळून टाकून घावण करायचे खुप छान वास येतो त्यांना. तर ही फळे एकत्रच काही अंतरावर रुजतात. जेंव्हा ह्याला कोंब येतात तेंव्हाही ही फळे फोडून त्यातील कोंब खाल्ला जातो. तो माझ्या अत्यंत आवडीचा प्रकार. मी पूर्वी कोयता घेऊन फोडून हे फावल्या वेळेत शोधून खात बसायचे. अजुनही मला तोपासु होते. तर ही एकत्र रुजल्यामुळे जरी ही वाढली तरी त्यांची निट वाढ होणार नाही. त्यामूळे जरी तारले खणून नाही काढले तरी ही रोपे तोडून काढावी लागतात. आवश्यक ती ठेवण्यात येतात.

Pages