लोकसभा -२०२४ चर्चा धागा.

खरे तर मी आता जे म्हणतो आहे तो एका वेगळ्या लेखाचा विषय आहे, पण कंटाळा आहे म्हणून इथेच लिहितोय.
राष्ट्रीय निवडणुकीमध्ये अक्षरशः लाखो शिक्षक व इतर सरकारी कर्मचारी राबतात आणि आपण हा देखावा सादर करतो.
याची खरोखर गरज आहे का?

आपल्या ऐशी टक्के जनतेकडे स्मार्ट फोन्स आहेत. का नाही ही सर्व सिस्टीम आपण ऑनलाइन करू शकत? कशाला हवीत एवढी माणसे?
सर्वांना ऑनलाईन मतदान करवता येईल. ज्यांना शक्य नाही त्यांच्यासाठी प्रत्येक गावात फकत एक सरकारी माणूस उदाहरणार्थ तलाठी एक मोबाईल घेवून बसवता येईल. दोन किंवा तीन पायरी मधील authentication ठेवता येईल.
सर्व मतमोजणी आणि निकाल झटपट लागतील.

आज जरी हे मान्य होणार नाही तरी 2030 नंतर तरी सर्व निडणुका या अशाच होतील असा माझा अंदाज आणि अपेक्षा आहे.

येणाऱ्या भविष्य काळात यात येणाऱ्या सर्व अडचणीवर कृत्रिम बुद्धिमत्ता आणि मशीन लर्निग द्वारे नक्कीच मात करता येवू शकेल .

देशाचा शेकडो कोटी रुपये आणि मनुष्य बळ तास नक्कीच वाचतील.

राष्ट्रीय निवडणुकीमध्ये अक्षरशः लाखो शिक्षक व इतर सरकारी कर्मचारी राबतात आणि आपण हा देखावा सादर करतो.>>>>

वरच्या पुर्ण प्रतिसादाशी सहमत. माझा भाऊ कर्करोगाशी झुंजत असताना वहिनीवर एलेक्शन ड्युटी घ्यायचे खुप प्रेशर घालण्यात आले. तिनेही एक दिवस बसुन येईन म्हणुन जायचे ठरवल्र होते पण वेअरहाऊस सुपरवायजर म्हणुन ड्युटी लागलीय हे कळताच तिने न जायचा निर्णय घेतला. तुझ्यावर पोलिस केस होणार हे तिला सांगण्यात आले. घरात भयानक कठिण काळाशी सामना करत असताना तिला हेही टेंशन घ्यावे लागले. तिने संबंधीत ऑफिसात जाऊन पत्र दिलेय तरी अजुन टांगती तलवार आहेच. संबंधीत माणसे समजुन घेतात पण त्यांच्यावरही प्रचंड दबाव असतो, ते तरी काय करणार. सरकारी काम म्हणजे आराम असे लोकांना वाटत असले तरी असल्या ड्युट्यांमध्ये जी असह्य पिळवणुक होते ती भयानक आहे.

मागच्या पानावर कट्ट्यावर घेतलेली सुहास पळशीकरांची मुलाखत दिली आहे. त्यांच्या बर्‍याचशा मतांशी सहमत आहे.
सर्व्हे , ओपिनियन पोल्स बद्दल मनातले बोलले आहेत असेच वाटले. याच महीन्यात इथल्याच कुठल्याशा धाग्यावर या निवडणुकीत कुठलीच लाट नाही असे म्हटले होते. मतदान केलेले नाही असेही सांगितले होते. पळशीकरांची मतं तशीच आहेत साधारणतः .

मुलाखत सुरू होताना एक प्रश्न अशा निवडणूक तज्ञांचे प्रतिनिधी म्हणून विचारला जावा असे खूप वाटत होते. तो म्हणजे,
" लोकांनी या वेळी अमूक मुद्द्यावर मत दिले" , "या भागात अमूक उमेदवार पुढे आहे" अशी वाक्ये निवडणूक निकालाच्या आधी तथाकथित तज्ञ ठोकून देतात, ते कशाच्या आधारे ? म्हणजे लोक येऊन यांच्या कानात शपथा घेऊन सांगत असतील का ?

पळशीकरांनी जबाबदारीने विधाने केली. त्यामुळे हा प्रश्न त्यांना नाही. अर्थात या आधी काही काही वेळा त्यांची मतं पटलेली नाहीत.
कोणती ते आता आठवत नाहीत.

मी स्वतः मुख करक्रोगमधून कसाबसा वाचलो आहे, पण मलाही डुटी करावीच लागली. कारण काम टाळण्यासाठी खूप लोक खोटी करणे देतात. अगदी दोनशे रुपये देवून काहीही झाले नसताना हाताला प्लास्टर घालणारी माणसे माहीत आहेत.

सरकारी कर्मचारी , शिक्षक हे नेहमी निवडणूक आणि इतर कामासाठी ओझ्याचे बैल म्हणून वापरले जातात .

यावर एक उपाय म्हून खूप दिवसापासून एक विचार मनात आहे . अव्यवहार्य पण असू शकेल तरीपण लिहिते . निवडणूक व तत्सम कामासाठी राज्यशास्त्राच्या पदव्युत्तर विद्यार्थींच्या उपयोग करता येणार नाही का ? त्यांच्या अभ्यासाची एक असाइनमेंट म्हणून ?

पहिल्या पानावर दोन आठवड्यांपूर्वीची सुहास पळशीकरांची मुलाखत आहे त्यापेक्षा आताची कट्ट्यावरील मुलाखत खूप सविस्तर आहे आणि प्रेक्षकांतुन विचारलेल्या प्रश्नांमुळे विविध मुद्यांवर त्यांनी मत मांडले आहे. त्यांनी छान विश्लेषण करून बऱ्यापैकी संतुलीत उत्तरे दिली आहेत असे मत बनले.

खरे आहे शरदजी.
आताही employee attendance मोबाईल आणि gps वापरून कुठूनही करता येतेय, तर मतदानही करता यावे. सिस्टीम मात्र सुरक्षित करावी लागेल

या अश्या संयत चर्चा पुन्हा अनुभवने अशक्य
https://youtu.be/p5dDV7ukFbM?si=KER55bJQ4EtCS8NH

<आताही employee attendance मोबाईल आणि gps वापरून कुठूनही करता येतेय, > मनरेगामध्ये हे केल्याने समस्या निर्माण होत आहेत.

अमेरिका तंत्रज्ञान आणि कनेक्टिव्हिटीच्या बाबत आपल्या चांगलीच पुढे आहे. तिथे कागदी मतपत्रिकांवर मतदान होते ना?

आता जर एवढी चांगली कनेक्टिव्हिटी आणि स्मार्ट फोन्स आहेत्, तर झालेल्या मतदानाची आकडेवारी जमवण्यासाठी त्याचा वापर का होत नाही?

मी सकाळी ७:१५ ला मतदानाला गेलो. घरापासून दोन मिनिटांवरच मतदानकेंद्र = शाळा आहे. चांगली गर्दी होती. मी घरी आलो तेव्हा ७:५० झाले होते.

माझा भाचा आत्ता २ तास लाईनीत उभा होता मतदानासाठी.

मी ७ वाजता पोहोचले व पाच मिनिटांत मतदान करुन बाहेर आले. आता खूप गर्दी होतेय.

या अश्या संयत चर्चा पुन्हा अनुभवने अशक्य
>>> अगदी अगदी.

https://x.com/ivaibhavk/status/1792530750744768637
सकाळी रांगेत उभ्या असलेल्या लोकांचे दुपारपर्यंत मतदान झालं नाही. मतदानाला चक्क चार-चार तास लागतात ? निवडणूक आयोगाचा एवढा गलथान कारभार कधी पाहिला नाही. लोकं वैतागून वाट पाहून घरी निघून गेले. याला जवाबदार कोण ?

https://x.com/JoyDias1965/status/1792538640566136961
माझी एक एक्स कलीग याच भागात राहते. ती सकाळी लवकर मतदानाला गेली होती. तिलाही खूप वेळ लागला.

माझ्या शेजारच्या बुथवर बटण दाबल्यावर जवळपास 10-15 सेकंदानी बीप ऐकू येत होता. म्हणजे किती वेळ लागत असेल बघा. मुंब्रा भागात तर प्रचंड गर्दी होती म्हणे.

सर, मोठ्या प्रमाणात खोटे मतदान होवू नये म्हणून एका मिनिटात जास्तीत जास्त चार मते देता येतील असे सेटिंग केलेले आहे. अन्यथा शेवटच्या अर्ध्या तासात राहिलेली मते देवून टाकतील काही पक्ष. जरी अशी शक्यता महाराष्ट्रात खूप कमी असली तरी मागास भागात हे शक्य आहे.

मुंबईत काही (३) मित्रांनी यंदा चांगली व्यवस्था नव्हती, खूप उकाडा आणि पंखेही नव्हते, पाण्याची सोय नव्हती, यावर बराच ओरडा झाला तेव्हा पाण्याच्या काही बाटल्या आणुन दिल्या असे म्हटलंय.

मला बूथच्या बाहेर रांगेत उभं असताना खूप वेळ लागतो आहे, असं वाटलं. प्रत्यक्ष मतदान पटकन झालं. यावेळी एकाच मतदाराला एका वेळी मतदान केंद्रात सोडत होते. पूर्वी मतदान केंद्रातल्या प्रत्येक कर्मचार्‍यासमोर एकेक मतदार दिसत असे. म्हणजे एक यादीत नाव बघायला, एक सही करायला, आणि एक शाई लावायला, एक मतदानयंत्राशी.
शाळेच्या मागे तंबू ठोकून मतदानकेंद्रे बनवली होती. ज्ये ना ना पहिल्या मजल्यावर जायला लागू नये म्हणून असावं. तंबूच्या बाहेर रांगा लावायला फार कमी जागा होती. त्यात स्त्रिया आणि पुरुषांच्या रांगा वेगळ्या. शेजारच्या बूथमध्येही काही वेळ मशीन बंद पडल्याने त्यांचीही रांग आमच्यापर्यंत आली होती.

या तंबू प्रकरणामुळे मतदान केंद्र कर्मचार्‍यांचे जास्त हाल. सीलिंग फॅन नाही. पेडेस्टल फॅन - एकच.

त्यांना टॉयलेट ब्रेक तरी घ्यायला मिळतो का?

आमच्या नियमात अंध आणि अपंग मतदारांसाठी सोय करण्यापलीकडे काहीही बंधनकारक नाही. जिथे अधिकाऱ्यांना प्यायला आणि अंघोळीला पाणी मिळेल की नाही हे सांगता येत नाही तिथे मतदार राजाचे काय घेवून बसलात.

जत सारख्या भागातील खेडेगावात आदल्या दिवशी स्थानिक पुढारी सांगतात, की चिकन, मटण, दारू काहीही मागा देतो, पण पाणी तेवढे मागू नका.

हो. लोकसत्तेने एका पुरवणीत मतदान केंद्र कर्मचार्‍यांची मनोगते मांडली होती. काही भागात रहिवासी त्यांच्यासाठी चहापाणी घेऊन येत.

टॉयलेट ब्रेक आणि चहा किंवा जेवण हे आळीपाळीने घ्यावे लागते भरत सर. पण लोक खूप तन मन धन वापरून काम करतात म्हणून हा महा महोत्सव साजरा होतो.
अश्विनी के ताई अजून अनुभव सांगतील.

इकडे हैदराबादला दोन केंद्रांवर तरी (माझे आणि बायकोचे वेगळ्या केंद्रात मतदान होते) पंखे, पाणी यांची सोय होती. शाळेच्या आवारातही आणि बाहेर स्लिप देतात त्याठिकाणी पाणपोई.

इकडे मतदान केंद्रात काम करणारे लोक आणि पोलीस फारच अगत्यशील आणि नम्र असतात असे माझे पूर्वी पासून निरीक्षण आहे.

प्लीज, सर, जी , दादा काही लावू नका. नुसतं भरत छान वाटतं.

आमच्या इथे चोख व्यवस्था दिसली. पाणी, प्रथमोपचार, मातांसाठी वेगळा कक्ष ... पोलीस अगदी अगत्याने वागत होते, वृद्ध नागरिकांना मदत करताना दिसले.

भ्रमा, आमच्या इथे पण नीट व्यवस्था दिसली. शाळेबाहेर तंबू होता पण वर जाड ताडपत्री होती. ३ fan दिसले. बाहेरच्या काउंटरजवळ पण fan होते. शाळा नविन बांधलेली असल्याने toilets व्यवस्थित असावीत. मी सात वाजताच गेल्याने पुढची परिस्थिती माहित नाही.

टॉयलेट ब्रेक आणि चहा किंवा जेवण >>> actually break असा नसतोच. जोराची लागली की नाईलाजाने त्या काऊंटरचा स्पीड किंचित कमी करुन पळत जाऊन पळत यायचे. किंवा गर्दी असेल तर स्पीड कमी करता येत नसल्याने तेवढा वेळ PRO ने ते काम सांभाळायला बसायचे.

चहा डाव्या हातात कप धरून प्यायचा वा उजव्या हाताने काम चालू. पोळीची गुंडाळी आणली असेल तर डाव्या हातात धरून खायची. एक लक्षात घ्या, officially आपण मतदान ह्यातील कुठल्याच कारणाने थांबवू शकत नाही. त्यामुळे ज्याने त्याने adjust करतच खेळ चालू ठेवायचा असतो. नीट जेवण जेवता येणे ही अपेक्षाच नाही.

पुण्यात कितीतरी लोक मतदानच करू शकले नाहीत असे ऐकले. नावे नव्हती मतदारयादीत. माझ्या ओळखीतच अनेक आहेत.

महाराष्ट्राने आज नि:श्वास सोडला.
सरकारी परवाना धारक दुकाने सुरू झाली.

मी सातला पाच मिनिटं असताना घरातून बाहेर पडले, आमचं मतदानकेंद्र लांब आहे, सव्वासातला पोचले असेन, मोबाईल घरीच ठेवलेला, online स्लिप मिळालेली, ती एका कागदावर नवऱ्याने लिहून दिलेली, मोबाईल बाबत आमच्या केंद्रावर स्ट्रिक्ट होतं एकदम. गेटवरून परत पाठवत होते, त्यामुळे नव्हता नेला हे बरं झालं. लाईन थोडी होती, सर्व आटपून आठच्या आत घरी आले, तिथल्या कर्मचारी वर्गाचे, पोलिसांचे आभार आवर्जून मानले, खूप कष्ट पडतात त्यांना . पंधरा ते वीस मिनिटं चालण्यात वेळ गेला. मी आल्यावर नवरा voting साठी बाहेर पडला.

जेष्ठ नागरिकांना पुढे पाठवत होते हे एक बरं होतं. माझ्यावेळी तुरळक होते पण नंतर नवरा गेला voting साठी तेव्हा ज्ये ना खूप होते, त्यामुळे त्याला वेळ लागला जरा पण ती गोष्ट ठीक, आमचं स्मूथ झालं एकंदरीत. यावेळी बीप आवाज यायला मात्र वेळ लागत होता, स्लिप समोर पटकन आली पण बिप ला वेळ लागला.

बऱ्याच जणांची नावं नव्हती.