निसर्गाच्या गप्पा (भाग ४)

वा!

सुपारी????????
सुपारी चे फल आहे का शोभा१२३?

शोभा, पीच वाटतंय.
जागुतैंचा मोठ्ठा दौरा झालेला दिसतोय. फोटु ??
दिनेशदा, सूर्यफूल एकदम प्रसन्न.

अरे त्या फळाचे काय झाले...
शोभा.. सावंतवाडीहून आकार चुकलेले लाकडी फळ तर नाही ना दाखवत..
जागू.. कोकण भटकंती वृत्तांत लौकर टाक..

शोभा सांग ना ते शिंगवाले फळ कोणते?

शोभा, लवकर सांगुन टाक नाव, नाहीतर त्या आधीच फळ सडुन जायला नको.

नाहीतर त्या आधीच फळ सडुन जायला नको

सडतेय कसले?? तिने आधी खाल्ले आणि मग इथे फोटो टाकला

ते 'शोभेचे' फळ आहे हे नक्की

मी नेहमी सांगत असतो ती पॅशनफ्रुटची वेल आणि फळे. एका शाळेच्या कुंपणावर होती (शाळेच्या कुंपणावर खाण्याजोगे काही टिकून राहते, हे नवलच) हिची फुले कृष्णकमळासारखीच पण रंगाने पांढरी असतात.

फळ पिकले कि किरमीजी रंगाचे होते, आत अश्या गराने लपेटलेल्या बिया असतात.

हे फळ तसे आंबटच लागते पण साखर घालून सरबत खुपच छान लागते (आंबा, अननस आणि मोसंबी असा एकत्र स्वाद असतो.) आईसक्रीमवर पण हा गर नुसताच घालून खाता येतो. बिया खाल्ल्या तरी चालतात.
आपल्याकडे बाजारात हे क्वचितच दिसते. याचे सरबत पण मी क्वचितच बघितलेय. माझ्या पाहण्यात या वेली पनवेल, सातारा भागात होत्या. हा स्वाद आपल्याकडे का लोकप्रिय झाला नाही ते कळत नाही. हि वेल अगदी विनातक्रार वाढते.

माझ्या आजोळी पण याचा एक दुसरा प्रकार आहे. त्याचे साल भडक केशरी आणि गर पांढरा असतो. पण ते फळ नुसतेच गोड लागते, आंबटगोड नाही. ते इथेही मिळते.

दिनेश हे कवठा सारखे आहे का?

नाही, याचा आकार लिंबाएवढाच. कवठाचे फळ मोसंब्यापेक्षाही मोठे असते.
पॅशन फ्रुट सहसा खराब होत नाही, अगदी सुकले तरी आतला गर खाण्याजोगा असतो. कवठ मात्र लवकर खराब होते.
कोकणात कवठाची झाडे नसल्याने त्या लोकांना ते फळ माहित नसते. माझ्या बघण्यात याची झाडे पुणे, नाशिक, नेवासे, बडोदा इथेच आहेत. नरसोबाची वाडि येथे पण आहेत.

नाही जागू तेवढेच आहे. बीचा आकार साधारण सफरचंदाच्या बी एवढाच. या बिया हमखास रुजतात. पण अगदी १५/२० दिवसही लागू शकतात उगवायला. याची पहिली काही पाने वेगळी असतात, मग अशी त्रिशूळासारखी पाने येतात.
आर्याकडची वेल नीट वाढतेय का ते विचारायला पाहिजे.

दिनेशदा, याच नाव मी प्रथम पावसला साधारण २५ वर्षापूर्वी ऐकल होत. एक आजोबा सांगत होते.
"फ़ॆशन फ़्रूट्च, छान, गार गार सरबत पिऊन आलो." तेव्हा मला फ़ार उत्सुकता लागली होती, ते फ़ळ पहाण्याची, ते आज तुम्ही दाखवलत. धन्यवाद.

माझ्या आजोळी पण याचा एक दुसरा प्रकार आहे. त्याचे साल भडक केशरी आणि गर पांढरा असतो. पण ते फळ नुसतेच गोड लागते, आंबटगोड नाही. ते इथेही मिळते.

युरेका.. हेच ते फळ.. फोटो असेल तर टाका. मी बहुतेक याला ढवस या नावाने ओळखायचे. वरचे फळ फोडल्यावरचे आतले स्ट्रक्चर पाहुन एकदम लहानपणीची ढवसा आठवली

एकदम लहानपणीची ढवसा आठवली >>>>:हहगलो:

बघतो सुपरमार्केट्मधे असली तर. खरे तर हि केशरी फळे रस्त्यावर पण विकायला असतात. पण मला आधी वाटायचे कि ती मरुला (मरुला म्हणजे ब्यूटीफुल पीपल मधली, सगळ्या प्राण्यांना झिंगवणारी फळे) असावीत.
मरुलाची दारू अगदी दुबईला पण मिळते. पण ती ही नाहीत. मरुला पिवळीधम्मक असतात आणि हि केशरी.

तुळशीचं रोप किती उंच होतं? माझ्याकडे काही झाडं साधारण ४० इंच झाली आहेत आणि भरपूर मंजिर्‍या लागल्या आहेत. गेल्या वर्षी १०० च्या वर झाडं होती पण बारीक काळे किडे त्यावर आले आणि सगळी जळल्यासारखी झाली.
आता जास्वंदीवर पांढरे किडे आणि त्यांच्या चिकट जाळ्या होत आहेत अगदी कळ्यांवरही दिसतात.

हल्ली बदाम, पेरू अशी मोठी पानं खालून पांढरी झालेली दिसतात. आणि तिथे पांढरेशूभ्र बारीक किडे उडत असतात. काहि ठिकाणी तर चालता येत नाही इतके असतात. हे गेले ५,६ वर्षात दिसू लागले आहेत.

<<हा स्वाद आपल्याकडे का लोकप्रिय झाला नाही ते कळत नाही. हि वेल अगदी विनातक्रार वाढते.<<
अगदी अगदी दिनेशदा!!
ही वेल दारापुढे अंगणात वाढवायची. छान हंडीसारखी ही पॅशन फ्रुटस दिसतात. याच्या सरबताची चव
खरच अ प्र ति म!
रसना वै. इतर सरबतांपेक्षा एकदम वेगळी अशी नॅचरल चव असते.

खरे तर हि केशरी फळे रस्त्यावर पण विकायला असतात

माझ्यासाठी घेऊन या पुढच्या वेळेस

शोभा तुझ्या फळाचे नाव सांग ना आता

जो_एस, मंजिर्‍या कापून टाका.

साधने, त्या फळाच नाव ’जपानी फळ’ असे आहे.

हो मंजिर्‍या कापायला हव्या, मंजिर्‍यांमुळे पानांचा औषधीपणा कमी होतो अस वाचलं नुकतच

हा आणखी एक फ़ोटो.
१.
२.

औषधी गुणधर्मांचं माहित नाही, पण रोपाची वाढ खुंटते. अ‍ॅपिकल बड खुडली की रोप आडवं देखील वाढतं. अ‍ॅक्सियल बड्समधल्या एन्झाईम्सना उत्तेजन मिळून पानं फुटतात.

पॅशन फ्रूट तिकडे माहेरी सांगलीलाही होतं. इथे नगरातही होतं. या दोन वर्षात वेल दिसत नाही. याचं सरबत, सुधारस मस्त होतो.

मुंबईत हे फळ हनुमानफळ किंवा लक्ष्मणफळ म्हणून विकतात (या फळाचे एक नाव "काका" असेही आहे. अरेबिक मधेही तोच शब्द आहे)

पण हे केशरी झाल्यावरच चवदार लागते. आतमधे नुसता गर असतो, बिया नसतात. चव साधारण ताडगोळ्यासारखी असते.