गम

हे निसर्गचित्र फक्त माइक्रोसॉफ्ट पेंन्टमध्ये काढलेले आहे.

तू असा आहेस, तू तसा आहेस,
मतानुसार जो तो बोलला.
पण पुरेपूर कोण ओळखतो कुणाला?

कधीतरी सांगता येईल तुला?
कोणता रंग असतो उन्हाला?

निदान, हे तरी सांग मला!
आयुष्याचा कोण झुलवतो झुला?

नाव हीच ओळख असते प्रत्यकाला,
तसा पुरेपूर कोण ओळखतो कुणाला?

इथे तर माझाच मी ओळखत नाही मला.

चल!.. आज नव्या वाटेने जाऊ,
जिथे असतील कळ्या ही उत्सूक,
गंध सांडून फूलण्यासाठी.
काट्यांचं ही दु:खं विसरून,
तुझ्या माझ्यासाठी.

अंगावर ऊठवाया पावलांची नक्षी,
अतूर असतील वाटा,
अन उर फोडून नाचत असतील,
ओढ लागलेल्या पाणलाटा.

खाली वाकलं असेल आभाळ,
जिथे रंग निळा घेऊन,
फक्त तुझ्या माझ्यासाठी.
तेथेच घडूदे आज एकदा
या हृदयाच्या गाठीभेटी.

ओसाड असलं रान तरी,
जे देईल अंतराची हाक
अनवाणीच जाऊ तिथे,
पावलावरती पाऊल टाक.

गुंतवून घेऊ पायात,
आडव्या तिडव्या वाटा,
रुतला जरी काटा,
वहिवाटेला देऊ फाटा.

मिसळून जाऊ एकमेकात,
स्वच्छ उन्हाच्या मृगजळात.
सावल्या ठेवू कोरून,

नागमोडी वाट झाली चालता ही येत नाही
चालतो ती वाट आता, सोडता ही येत नाही.

वेदनांचा भारगाडा ओढता ही येत नाही.
भालरेषा ही अभागी, खोडता ही येत नाही.

दावलेसी तू कशाला इंद्रधनुचे रंग सारे?
भंगलेले स्वप्न आता, जोडता ही येत नाही.

गोवलेसी तू कशाला रेशमाचे बंध येथे?
बांधलेला जन्म आता, तोडता ही येत नाही.

काळ गेला डाव आला खेळता ही येत नाही
मांडलेला खेळ आता, मोडता ही येत नाही.

आसवांना पापणीत पेलता ही येत नाही
साचलेला आत टाहो, फोडता ही येत नाही.

_____ खालील कविता ही दुष्काळग्रस्त शेतकर्‍याचे प्रतिनिधीत्व करते.
--------------------------------------------------------------------------

आभाळीच्या ऊन्हा म्या देऊनीया पाठ
दिसामाजी दिस म्या बांधली हॊ गाठ
असं भणंगाचं माझं म्या सांधलं हॊ जिणं
फुफाट्यात धुळीच्या गेलं जळूनीया बेणं.

भली बूरी अशी माझ्या जगण्याची गत
पावसाच्या थेंबापायी भेगूळलं शेत
चिराळले मन माझे म्या जाळले हो हात
अंधारल्या घरी माझ्या कशी ऊजडेना रात!

असा ऊघडा नागोडा, कुठे झाकावी म्या लाज,
माझाच हा जन्म मला मागे जगण्याचा रोज.
अशी वहीवाट अन असा अवकाळ
नाही बदलत माझं भणंगाचं कुळ.

---- खालील ओळी या दुषकाळग्रस्त भागातील प्रत्यक स्त्रिचे प्रतिनिधीत्व करतात हे कृपया वाचकांनी लक्षात घावे.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

माझं मातीचच लेणं, माझं मातीमोल जिणं
ऊन्हाळली काया माझी त्याले मातीचच वाण
आग पेटलेला दिस असं जाळतोय रान,
जणू नागव्य़ाने भोग ऊन्ह मागतया दान.

आयुष्याची अशी दाही दिशा होरपळ,
मरूनीया पुन्हा किती साठवावे बळ!
भुईवर ठरेना माझा संसाराचा खेळ,
कवळून घेऊ किती माझं फाटकं आभाळ!

हृदयाच्या त्या शब्दासाठी हरवून सारे भान.
होते कधीचे अतुरलेले माझे हळवे कान

अवचित आले तुझ्याकडूनी होकाराचे दान
आणि माझ्या मनात फ़ुलले गुलमोहराचे रान

तुझ्या वाचुनी भासत होती सृष्टी ही निशप्राण
तुला पाहता चराचराला क्षणात आला प्राण

रुप आगळे तुझे साजणी लावण्याची खाण
लपून पाहे फ़ूलांअडूनी वेलीवरचे पान.

कशास करशी रुप सोहळे,लावूनी दिपमाळ?
उठून दिसते चांदण्यात ही तुझे चांदणी वाण

वाजत येई वाटेवरूनी ऋतू ऋतूंचे गाण
आपण दोघे सहप्रवासी दिगंतराचे छान

कशास करशी उगाच चिंता हरून सारे त्राण?
जगणे माझे तुझ्याचसाठी शतजन्माची आन.

काळजात या अजून आहे तुझ्या स्मृतींचे पान

हे असं नेहमीच कसं जादूमंतर होतं
सारं ज्ञान वेळ निघून गेल्यानंतर होतं

तो समाज ही एक आरसा होता भिववणारा
तसं तुझ्या माझ्यात ते कितीसं अंतर होतं?

त्या दिवशी तू पहीलेलं अतीभव्य वादळ
हे देखिल माझ्याच मनाच एक अवांतर होतं

आणि आज पहाटे मी पाहीलेलं ते स्वप्न
हे तुझ्या येण्यासारखच काव्यमंतर होतं.

काळीज पोखरुन स्वप्नांनीच जागा केली
तसं तुझ्याशिवाय हे जगणंच निरंतर होतं.

या भरल्या कळपातून कुठेतरी दूर जाणं
हेच फक्त आता शेवटचं गत्यंतर होतं .

कुणी मला हेटाळले कुणी मला फ़ेटाळले.
मनासाठी विरंगुळे, मी पुस्तकात चाळले.

घर माझे इथे जेंव्हा निंदकांनीच जाळले
अनाठायी सुख माझे, त्याच वणव्यात पोळले.

अशी काय झाली आज या उजेडाला बाधा
की,तमाच्या लोभाने, दिवे सारे विटाळले.

गेल्यावर सोडून तू एकाकीच मला येथे
नभानेही चांदण्यास, गा आसवांत ढाळले.

दूर कुठे दिठीआड, सुख माझे झोपलेले
मीच माझे दु:ख इथे, चंदनाशी उगाळले.

माणसाच्या ठायी मी दैत्य जेंव्हा पाहीले
माणसाच्या स्थळी अता, जाण्याचे मी टाळले

दिली तुला दान सारी माझी मी ही जिंदगी
तरी कसे दुज्यावरीच, खुळे मन तुझे भाळले.

वागू नकोस अशी तू माणसाच्या नियतीसम

सळसळूनी शब्दगाणी बोलताती झाड वेली.
अमृताहून जीवनाच्या गोड माझी मायबोली

नादब्रम्ह साचलेली जेथ आहे गहन खोली
अर्थगर्भ जीवनाचा सांगते ही मायबोली.

माय माझी बोलली जी, तिच मी ही शिकलेली
बोबडा मी बोलताना मित झाली मायबोली.

बाळबोध जिवणीशी एकदा मी बांधलेली.
तिच आज बोलतो मी काळजाची मायबोली.

परभाषी पावसाची झड आली झड गेली
तोलली मी वादळात एक माझी मायबोली.

चोखळोनी पैस सारा ज्ञानदेवे रचियेली
माऊलीची साऊली ही शब्दरुप मायबोली.