सही दही!

एखाद्या शनिवारी दही गट्ग करूत.>>>

नक्कीच अमा... त्यातुनही आज संध्याकाळी जाउन त्यांचे सगळे फ्लेवर्स चेक करते.....

>> दह्याचा बाप कोन वो

दूधाला आई म्हनू शकतो का? (ह. घ्या.)

खवा, चक्का असल्या अवघड गोष्टी नका बोलू. माझी मजल तिथवर नाही. सध्या मटक्यात दही लावता आलं तरी पुरे आहे >>>
अगदी अगदी!

सायीचं ताक हेच तर खरं ताक. त्याला जी चव असते, ती साध्या दह्याच्या ताकाला मुळीच नसते. आमच्याकडे सायीच्या ताकासाठी भांडाभांडी होते >>> अगदी अगदी. साक म्हणतात ना त्याला? असे ताक फार आवडीचे आहे घरात.

निंबे ताकात पादेलोण घालून पिऊन बघ कधीतरी आणि थोडं थंड करून प्यायचं. आहाहा, गार झोप नाही लागली तर बघ

माझी दही करण्याची पद्धत अशी : रात्री दूध थोडेसे कोमट करायचे.(चितळे- म्हशीचे). ज्या भांडयात दही लावायचे त्यात थोडे विरजण घेऊन थोडसे कोमट दूध घालून चमच्याने चांगले मिक्स करायचे. मग उरलेले दूध त्यात घालून चांगले हलवून, झाकण ठेऊन द्यायचे. सकाळी छान गोड दही तयार किंवा सकाळी लावले तर रात्री तयार.

सायीचे दही करताना : स्टीलच्या भांडयात साय घेउन पहिल्याच दिवशी थोडसे विरजण लावून फ्रीजमधे ठवायचे.
दुसर्‍या दिवसापासून फक्त साय त्या भांड्यात घालून चांगले हलवून ठेवायचे. शनिवार-रविवारी (आठवड्याने) हे साईचे दही बाहेर काढून ठेवायचे. तासानंतर फूडप्रोसेसर मधून ताक करायचे.लोणी काढून स्वच्छ पाणी येइपर्यंत ते लोणी धुवून मस्त पैकी कढवायचे. मीठाची कणी टाकली तर छान तूप निघते. बेरी पण अगदि थोडीशी असते.

दक्षे, मी येऊ का तुझ्याकडे दही लावायला शिकवायला .

बरं दही लागलं ताकही झालं आता लोणी तुपाचं बोला की थोडं

मी जर इलेक्ट्रीक ब्लेंडर वापरुन सायीचं दही मोडलं तर लोणी एकदा काढल्यावर पण परत परत ब्लेंडर फिरवल्यावर थोडं थोडं लोणी येतच रहातं (अर्रे काय हे काम खतम ही नही होंदा ऐसेतो :फिदी:) कोणी ब्लेंडर वापरत असेल ह्या कामासाठी तर त्यांची पद्धत टिप वाचायला आवडेल

अजून एक, लोणी कढवलं तरी तुपाला एक वेगळाच जळका वास येतो (वेगवेगळ्या भांड्यात, कमी अधिक वेळ ठेवून टेस्ट करुन झालय आधीच) त्याच कारण काय असावं आणि ते कसं टाळावं (हे काम बहुतेक वेळा आउट्सोर्स होत आलय आजवर माझ्याकडून पण ह्यावेळी जर नीट टिपा मिळाल्या तर माझ्या खात्यावर ढकलेन म्हणते हे काम :फिदी:)

कविन, लोणी कढवताना त्यामधे एक कोवळे विड्याचे पान घाल. त्याने तुपाला मस्त वास येतो आणि तूपदेखील कणीदार होते.

नंदिनी धन्स, ह्यावेळी असं करुन बघेन

कविन

माझ्या साबा इलेक्ट्रीक ब्लेंडर वापरतात. त्या आधी सायीच्या दह्यात थंड पाणी घालतात. मग ब्लेंडर ने साय मोडुन घेतात. लोणी एकदा काढुन परत थोडे गार पाणी घालतात. परत ब्लेंड करतात. मग मात्र सगळ लोणी बाहेर येतं.

त्या तूप करताना हे लोणी मंद आचे वर थोडे कढवतात पण जाड बुडाच्या भांड्यात. लोणी चकचकीत झालं (म्हणजे पारदर्शक) की जरा बेरी खाली बसु देतात आणि मग परत चांगले कढवतात. दर २०-२५ दिवसांनी हीच मेथड. पुर्वी आम्ही प्रोसेसर वर काढायचो. पण तो धुवत बसायचा खुप कंटाळा येतो, म्हणुन मग ब्लेंडर किंवा हँड ब्लेंडर.

प्रोसेसर वर तर काहीच मेहेनत नाही. प्रोसेसर च्या भांड्यात कणीक मळाय्ला वापरायची पात घ्यायची. हे सायीचे दही त्यात घालुन एकदम चिल्ल पाणी त्यात घालायचे आणि प्रोसेसर चालु करायचा. २ ते ३ मिनिटात मस्त लोणी तय्यार...

लोणी एकदा काढल्यावर पण परत परत ब्लेंडर फिरवल्यावर थोडं थोडं लोणी येतच रहातं >>
मी तर एकदाच लोणी काधते. थोडं लोणी राहू दे ना. साक म्हणतात आम्च्याकडे अशा ताकाला. आवडीने पितात घरातले.

दक्स, मला ताक कधीही मीठ/ जिरा पावडर / सैंधव इ. घालूनच आवडते. थोडक्यात मसाला ताक. मोदक (हा माझ्या नवर्‍याचा आयडी आहे ) ला मात्र ताक नुसतेच लागते,.

कवे, माझ्याकडे एक्दम जुने पातेले आहे. पितळ की तांबे माहीत नाही. आतून कल्हई केलेले आहे. त्यात तूप कधीच जळत नाही. मी बारीक गॅस वर लोणी कढवायला ठेवून अगदी आंघोळीला वै. पण जाते. तूप व्हायला लागले की मस्त खरपूस वास यायला लागतो. आणि द्रावण पारदर्शक झालेले दिसते. अधून मधून पाहत रहायचे. हळू हळू फेस विरळ होत जाऊन द्रावण जवळपास पारदर्शक होते व त्याच वेळी मस्त खरपूस वासही येतो. मग थंड पाण्याचा थोडा शिपका त्यावर मारून पहायचा. कडकड असा आवाज आला की समजायचे की तूप झाले. मग गॅस बंद करायचा.

तूप कणीदार होण्यासाठी मी लोणी गॅस वर ठेवल्यावर पूर्ण पाघळले की थोडे मीठ टाकते. मस्त रवाळ होते तूप. विड्याच्या पानाचा प्रयोग करण्यासाठी खास जाऊन एकच विड्याचे पान कोण आणत बसेल? घरात कधी पूजेनिमित्त विड्याची पाने आणली असतील तर एकदा हा प्रयोग नक्की करून पाहीन. कुणीतरी इथे वेलचीचा प्ण उल्लेख केलाय ना ? तूपाला छान वास येण्यासाठी?

फदकुलं >>>
कित्ती गोड शब्द.! फदकुलं लोणी डोळ्यांसमोर आलं अगदी

ढस्सुक आणि फदकुलं - २ शब्द ताक आणि लोण्याला बहाल झाले इथे!

कवे, हिंडालियम चे जाड बुडाचे पातेले वापरून बघ, असे मागच्या पोस्ट मध्ये लिहायचे राहिले माझे! माझी आई करते. तिचेही तूप मी कधी जळलेले पाहिले नाही.

विड्याच्या पानाचा प्रयोग करण्यासाठी खास जाऊन एकच विड्याचे पान कोण आणत बसेल?>>मंगळूरमधे आम्हाला हा त्रास नव्हता. बिल्डिंगच्या आवारातच विड्याच्या पानांचे वेल होते. त्यामुळे अगदी कोवळे पान पण सहज मिळायचे.

दही कसे करावे यासाठी माबोवर धागा काधावा लाग्तो?

दही कसे करावे यासाठी माबोवर धागा काधावा लाग्तो?
>>
अगदी नवीन धागा कसा काढावा ह्यावरही धागा निघू शकतो हो इथे!

माझ्या साबा लोणी कढवताना हळदीचे पान टाकतात. मस्त वास हे सांगायला नकोच.
मी एकदा टाकलं तर ते पान मस्त तळून जळलं आणि जळक्या पानाच्या वासाचं तूप झालं
थोडक्यात इलुश्याश्या लोण्याला कढवताना हे असलं काही करू ने

अय्या, एक सांगायचं राहिलंच! लोणी झाले रे झाले की घरातल्या कान्हाच्या (कान्हा , कान्ही जे कोण असेल ते!) मुखात घालणे विसरू नये!
लोण्याने तोंड माखलेला बाळकृष्ण फारच गोड दिसतो. तशीच त्याची लोण्यासकट पापी घेऊन टाकावी मग!

ह्म्म.. आम्च्या कडे फ्लोरा च्या भांड्यात कढवतात तूप..

पुर्वी सुमीत मिक्सरला खास ताक करण्यासाठी एक चकती ( ब्लेड नाही ) असायची. त्यात ताक, मिल्कशेक वगैरे छान व्हायचे.

कूकर स्वच्छ असेल तर कूकरमधे पण लोणी छान कढवले जाते. जळत नाही.

माझ्या साबा लोणी कढवताना हळदीचे पान टाकतात>>> माझी आई आमसूल टकते.

येस्स... माझ्या माहेरी सुमितचाच होता मिक्सर. हल्ली तशा नसतात का मग?? मला वाटले बजाज मध्ये नसते तसे. बाकी मिक्सर्स मधे असेल.

ह्म्म! बघते करुन आता असं

कवे मीठ आणि विड्याच्या पानासाठी अगदी अगदी.
नाहीतर माझ्या बहिणीला फोन कर.. मस्त तूप करते ती. तिच्यासारखं तुप कुणी कढवलेलं मी पाहिलेलं नाही. (बहिण म्हणून बायस असेन मी.. पण चलता है :फिदी:)

दिनेश तुम्ही सांगा सईकडचं तूप कसं असतं ते..

बहिण करतच असेल तुझी मस्त पण दक्षे तू नुसतं डोळे मोठे करुन म्हणालीस तू स्वतः मस्त करतेस तरी मी मान्य करेन गं कशाला उगाच साक्षी पुरावे

विड्याच्या पानाचा प्रयोग जमेल, नैतरी माझा विडा मुखवास संपलाच आहे एक पान तुपाला बाकी मुखवासला

मी लावायचे नेहमीच मातीच्या विविध भांड्यात दही..
बाप्रे, इथला पोस्टींचा आकडा वाचूनच धडकी भरली.

फक्त अल्युमिनियमच्या भांड्यात दही लावू नये म्हणतात. एक तर आंबटही होतं आणि भांड्याला भोकं पडतात.

दक्षे परवाच सईला म्हणालो होतो, तिच्या हातचे जेऊन युगं लोटली !

इथे दुधाच्या गुणवत्तेबद्दल कोणीतरी लिहिलंय म्हणून ही माहिती..
बिबवेवाडीत महेश सोसायटीत साई डेअरी आहे. दूध बाजारभावापेक्षा महाग आहे, गायीचं ३५ आणि म्हशीचं ४५ रु. लिटर. पण चांगलं आहे. रोज १ लि. गायीच्या दुधावरची आठवड्याची साय = मूठभर लोणी. म्हशीचंही रोज निघत असेलच, आमच्याकडे नसतं म्हशीचं, सो ते माहिती नाही. आणि साय काढली तरी गायीचं दूध ठीक्ठाक असतं. अगदीच पांचट नाही लागत.

आणि दगडूशेठ दत्तमंदिराकडे तोंड करून उभं राहिलं, तर एक मावावाल्याचं दुकान डाव्या बाजूला आहे, (मधला त्रिकोणी रस्ता धरला तर उजवीकडे कराची स्वीट्स) आणि त्याच्या आजूबाजूला चपलांची दुकानं आहेत. त्या मावावाल्याचं दुकान कहर कळकट आहे, पण गायीचं लोणी अप्रतिम असतं! बाकीचंही चांगलं मिळतं असं साबा म्हणाल्या.

बाकी दही प्रकरण इतकं किचकट असेल असं वाटलं नव्हतं. आईचं बघूनबघून मी शिकले, नो त्रास!
ती रोज सायीचं लोणी काढते. दर ८/१० दिवसांनी साजूक तूप!