स्त्री-लैंगिकतेचे गूढ

Submitted by कुमार१ on 4 April, 2022 - 00:44

(लैंगिक सुख ही स्त्री-पुरुष जोडप्यांच्या जीवनातील एक कादंबरी असते. या कादंबरीतील महत्त्वाचे प्रकरण म्हणजे संभोगसुख. या प्रकरणातील फक्त स्त्रीच्या कळसबिंदू संबंधीचे शरीरशास्त्रीय ( anatomical) विवेचन करणे हा या लेखाचा हेतू आहे. सहजीवनातील प्रेम, भावनिक जवळीक, मानसिक स्वास्थ्य, इत्यादी पैलू या लेखाच्या व्याप्तीबाहेरचे आहेत).
.........................................................................................................

स्त्री-पुरुष समागमाचे दोन हेतू असतात : वैयक्तिक शरीरसुख आणि पुनरुत्पादन. यापैकी फक्त पहिल्याच हेतूचा या लेखात विचार केलेला आहे - त्यातही प्रामुख्याने स्त्रीच्या दृष्टिकोनातून. संभोगातून स्त्री व पुरुष या दोघांना मिळणारे शरीरसुख हे वेगळ्या पातळीवरचे आहे. पुरुषाच्या बाबतीत ही प्रक्रिया अशी सहजसुलभ आहे :

उद्दीपन >> संभोगक्रिया >> वीर्यपतन >> समाधान.

बहुसंख्य पुरुषांत हा सर्व खेळ काही मिनिटात आटोपतो. स्त्रीसुखाच्या बाबतीत मात्र परिस्थिती इतकी सरळसोट नाही. कित्येक जोडप्यात संभोगांती पुरुष समाधान पावतो तर स्त्रीला मात्र ‘त्या’ सुखाची जाणीवही होत नाही. स्त्रीदेहाच्या बाबतीत लैंगिक ‘कळसबिंदू’ (climax) म्हणजे नक्की काय, त्याचे सुख अनुभवण्यासाठी करावा लागणारा खटाटोप आणि त्याचे यशापयश या सर्वांचा आढावा या लेखात घेतो.

सुरुवातीस निसर्ग व उत्क्रांतीच्या दृष्टिकोनातून या विषयाकडे पाहू. एक प्रश्न मनात उद्भवणे अगदी स्वाभाविक आहे. निसर्गाने संभोगातील पुरुषाच्या कळसबिंदूची प्रक्रिया अगदी सोपी ठेवली आहे, मग स्त्रीच्याच बाबतीत ती गुंतागुंतीची का? याचे एक उत्तर असे आहे : पुरुषाचे वीर्यपतन हे पुनरुत्पादनासाठी अत्यावश्यक आहे. याउलट, स्त्रीच्या कळसबिंदूचा पुनरुत्पादनाशी थेट संबंध नाही. त्यामुळे सजीवांच्या उत्पत्ती दरम्यान ती प्रक्रिया फारशी विकसित झाली नसण्याची शक्यता आहे. किंबहुना निव्वळ संभोगातून कळसबिंदूची अनुभूती सर्व प्राण्यांमध्ये फक्त मानवी मादीलाच येते; अन्य प्राण्यांमध्ये तसे पुरावे नाहीत.

पुरुषाचा कळसबिंदू हा अगदी उघड असून त्याचा परिणाम दृश्यमान आहे. परंतु स्त्रीचा बिंदू ही संबंधित स्त्रीनेच ‘आतून’ अनुभवण्याची गोष्ट आहे. या बिंदूच्या क्षणी शरीरात खालील घटना घडतात :

1. अल्पकाळ टिकणारी अत्युच्च आनंदाची अनुभूती. इथे स्त्री क्षणभर जागृतावस्थेतच्या काहीशी पलीकडे जाते. म्हणूनच हे परमसुख ठरते.
2. योनीचा भवताल, गर्भाशय आणि गुदद्वारा जवळील विविध स्नायूंचे तालबद्ध आकुंचन पावणे. यावर स्वनियंत्रण नसते.
3. वरील दोन्हींचा एकत्रित परिणाम म्हणून स्त्रीला तृप्ती आणि समाधान लाभते.

हा कळसबिंदू सरासरी ३० सेकंद टिकतो. पण अपवादात्मक परिस्थितीत तो १ मिनिटाहून जास्त काळ टिकल्याचे काही स्त्रियांत आढळले आहे. ज्यांना या बिंदूचा अनुभव उत्तम येतो त्या स्त्रियांना तो अल्पकाळात संपल्याची रूखरूखही लागते.

वरील वर्णन हे शास्त्रीयदृष्ट्या परिपूर्ण आहे खरे. परंतु वास्तवात काय दिसते ? निरनिराळ्या स्त्रियांच्या या अनुभूतीमध्ये लक्षणीय फरक दिसून येतात. अशा अनुभवांचे वर्गीकरण असे करता येईल :

1. काही स्त्रिया निव्वळ संभोगक्रियेतूनच कळसाला पोचतात पण यांचे प्रमाण तुलनेने कमी आहे. तसेच ज्या स्त्रियांना ही अनुभूती येते ती ‘नेहमीच’ येईल असे नसते. या गटातील मोजक्या स्त्रियांत एकाच क्रियेतून ही अनुभूती अनेक वेळाही आल्याचे आढळले आहे.
2. काही स्त्रियांच्या बाबतीत संभोगाच्या जोडीनेच जननेंद्रियातील शिस्निकेला (clitoris) अन्य प्रकारे चेतवावे लागते (हस्तमैथुन). जननेंद्रियातील हा अवयव भरपूर चेतातंतूयुक्त असतो. त्यामुळे तो सर्वात संवेदनक्षम राहतो. तर काहींच्या बाबतीत शरीराचे अन्य अवयव देखील निकट स्पर्शातून चेतवावे लागतात.
3. पण काही स्त्रियांच्या बाबतीत वरील दोन्ही उपाय जोडीने अमलात आणून सुद्धा कळसबिंदू येतच नाही.

यावरून एक गोष्ट लक्षात येईल. पुरुषाचा कळसबिंदू हा सर्वांसाठी एकसमान आहे. परंतु स्त्रीच्या बिंदूबाबत मात्र खूप अनुभवभिन्नता आहे.

या भिन्नतेतूनच अनेक संशोधकांचे कुतूहल चाळवले गेले. आधुनिक वैद्यकात या महत्त्वाच्या विषयावर गेली शंभर वर्षे संशोधन चालू आहे. त्याचा संक्षिप्त आढावा घेणे रोचक ठरेल. मेरी बोनापार्ट या संशोधिकेने या संदर्भात काही मूलभूत अभ्यास केला, जो पुढील संशोधकांसाठी पथदर्शक ठरला. या विदुषीना लैंगिक क्रियेत खूप गोडी होती परंतु त्यांना निव्वळ संभोगातूनच कळसबिंदू कधीच अनुभवता आला नव्हता. म्हणून त्यांनी या विषयाचा सखोल अभ्यास करण्याचा चंग बांधला. त्यासाठी त्यांनी अनेक स्त्रियांच्या जननेंद्रियांची बारकाईने तपासणी केली. त्यातून जो विदा हाती आला तो त्यांनी 1924 मध्ये टोपणनावाने प्रसिद्ध केला. या संशोधनाचे सार समजण्यासाठी स्त्रीच्या जननेंद्रियाची काही मूलभूत माहिती असणे आवश्यक आहे.

जननेंद्रियांचे वरून खाली निरीक्षण केले असता त्यात प्रामुख्याने तीन गोष्टी ठळक दिसतात : सर्वात वर असते ती शिस्निका. त्याच्याखाली काही अंतरावर मूत्रछिद्र आणि त्याच्या खाली योनीमुख. मेरीबाईंना त्यांच्या अभ्यासात एक गोष्ट जाणवली. ती म्हणजे या तिन्ही गोष्टींमधील अंतर हे सर्व स्त्रियांमध्ये समान नाही. किंबहुना त्या अंतरात बर्‍यापैकी फरक आढळतो. या अंतरासंदर्भात त्यांनी एक थिअरी मांडली.
stree laingik.jpg

ज्या स्त्रियांमध्ये शिस्नीका ते मूत्रछिद्र हे अंतर ३.५ सेंटीमीटरपेक्षा कमी असते त्या स्त्रियांमध्ये निव्वळ संभोगातून कळसबिंदूस पोचण्याचे प्रमाण चांगल्यापैकी असते. याचे स्पष्टीकरण सोपे आहे. शिस्निका जितकी योनिमुखाच्या जवळ राहते तितके पुरुष लिंगाचे तिच्याशी सहज घर्षण होते. या थिअरीवर पुढे बराच काथ्याकूट झाला. काही अभ्यासांतून तिला पुष्टी देणारे निष्कर्ष मिळाले तर अन्य काही अभ्यासातून तसे मिळाले नाहीत. खुद्द मेरीबाईंनी स्वतःवर तीनदा शस्त्रक्रिया करवून घेऊन ते अंतर कमी करून घेतले. तरीसुद्धा पुढे त्यांना त्याचा अपेक्षित परिणाम जाणवला नाही !

यानंतरच्या ३ दशकांमध्ये अन्य काही संशोधकांनीही या मूळ संशोधनात भर घातली. विविध स्त्रियांमध्ये ते ‘ठराविक अंतर’ कमी किंवा जास्त का असते याचा सखोल अभ्यास झाला. त्यातून एक रोचक गोष्ट पुढे आली. प्रत्येक स्त्री जेव्हा स्वतःच्या गर्भावस्थेतील जीवनात असते तेव्हा त्या गर्भावर स्त्री आणि पुरुष हार्मोन्स अशा दोन्हींचा प्रभाव पडत असतो. ज्या गर्भांच्या बाबतीत पुरुष हार्मोनचा तुलनात्मक प्रभाव जास्त राहतो त्या स्त्रीत मोठेपणी ते ठराविक अंतर जास्त राहते. याउलट, ज्या गर्भावर स्त्री हार्मोन्सचा प्रभाव तुलनेने खूप राहतो त्या जननेंद्रियामध्ये संबंधित अंतर बऱ्यापैकी कमी राहते. मेरीबाईंची थिअरी पूर्णपणे सिद्ध झाली नाही पण ती निकालातही काढली गेली नाही हे विशेष.

यापुढील कालखंडात अनेक संशोधकांनी अधिक अभ्यास करून आपापली मते मांडली. त्यामध्ये प्रामुख्याने मनोचिकित्सक डॉ. Sigmund Freud यांची दखल घ्यावी लागेल. त्यांच्या मते संभोगातून कळसबिंदूस पोचणे हे मुळातच स्त्रीच्या मानसिक जडणघडणीवर अवलंबून आहे. मुली वयात येत असताना प्रथम त्या मुलांप्रमाणेच शिस्निकेच्या हस्तमैथुनातून हे सुख अनुभवतात. पुढे जर त्यांची मानसिक वाढ उत्तम झाली तरच त्या हे सुख निव्वळ संभोगाद्वारे अनुभवू शकतात. त्यांच्या मते अशा प्रकारचे सुख अनुभवता येणे ही लैंगिकतेतील निरोगी आणि विकसित अवस्था असते. या थिअरीवर बरेच चर्वितचर्वण झाले. त्या विचारांचा एक दुष्परिणामही दिसून आला. आधीच बर्‍याच स्त्रियांना निव्वळ संभोगातून कळसबिंदूचे सुख मिळत नाही. त्यामुळे या माहितीतून अशा स्त्रियांमध्ये एक प्रकारचा न्यूनगंड निर्माण झाला. आज शंभर वर्षे उलटून गेल्यानंतर ही थिअरी पूर्णपणे मान्य केली गेलेली नसली तरी अजूनही काही प्रमाणात ती विचाराधीन आहे.

१९६०-७० च्या दशकापर्यंत या संशोधनामध्ये अजून काही भर पडली. तत्कालीन संशोधकांमध्ये डॉ. विल्यम मास्टर्स आणि व्हर्जिनिया जॉन्सन या जोडप्याचे महत्वाचे योगदान आहे. ते आणि अन्य काही संशोधकांच्या अभ्यासानंतर एका मुद्द्यावर बऱ्यापैकी एकमत झाले. तो म्हणजे, समागमादरम्यान जर स्त्रीची शिस्निका प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्षरित्या चेतविली गेली तरच स्त्रीला कळसबिंदू येतो; अन्यथा नाही.
या द्वयीच्या भरीव संशोधनानंतर या विषयाचे असे प्रारूप तयार झाले :

लैंगिक सुखाची इच्छा >> उत्तेजित अवस्था>> कळसबिंदू >>> समाधान आणि पूर्वावस्था.

स्त्रीला पुरेशी उत्तेजित करण्यासाठी संभोगपूर्व कामक्रीडांचे (चुंबनापासून इतर उत्तेजक क्रियांपर्यंत) महत्त्व आहे. परंतु त्यासाठी बराच वेळ द्यावा लागतो. त्या क्रीडांतून उत्तेजना वाढते आणि परिणामी कळसबिंदूस पोहोचण्याची शक्यता वाढते. परंतु या मुद्द्याचे सरसकटीकरण करता येत नाही. इथेही विविध स्त्रियांमध्ये यशापयशाचे वेगवेगळे अनुभव आलेले आढळतात. अलीकडील संशोधनातून वरील परंपरागत प्रारूप हे अतिसुलभीकरण असल्याचे तज्ञांचे मत झाले आहे. ज्या स्त्रियांमध्ये अन्य घटकांमुळे कळसबिंदू येण्याची शक्यता कमीच असते (किंवा नसते), त्यांच्या बाबतीत संभोगपूर्व क्रीडांमुळे दरवेळी यश येईलच असे नाही. अशा क्रीडांसाठी द्यावा लागणारा बराच वेळ हा देखील महत्त्वाचा घटक आहे. हे सर्वच जोडप्यांना शक्य होत नाही. त्यामुळे या क्रीडा म्हणजे कळसबिंदूस पोहोचण्याचा खात्रीशीर उपाय म्हणता येत नाही.

इथपर्यंतच्या संशोधनामध्ये मुख्यत्वे स्त्रियांच्या शारीरिक तपासणीवर भर दिला गेला होता. 1980 नंतर मानवी शरीराचा आतून सखोल अभ्यास करण्यासाठी विविध वैद्यकीय उपकरणे उपलब्ध झाली. सुरुवातीस अल्ट्रासाउंड आणि पुढे एमआरआय स्कॅन यांचा यापुढील संशोधनात चांगला उपयोग झाला. ज्या स्त्रियांना निव्वळ संभोगातून हे शरीरसुख मिळत होते त्यांच्या योनिमार्गाचा बारकाईने अभ्यास झाला. त्यातून योनीमार्गामधील एका अतिसंवेदनक्षम बिंदूची कल्पना मांडली गेली. या बिंदूला G असे नाव देण्यात आले. यापुढील संशोधनात मात्र अशा विशिष्ट बिंदूचे तिथले अस्तित्व थेट सिद्ध करता आलेले नाही. काहींनी असे मत व्यक्त केले आहे की हा बिंदू म्हणजे वेगळे असे काही नसून ते शिस्निकेचेच एक विस्तारित मूळ असावे.

संभोगादरम्यानचे स्त्री-पुरुषांचे स्थान हाही एक कुतूहलाचा विषय आहे. बहुसंख्य जोडप्यांमध्ये स्त्री खाली आणि पुरुष वर ही पद्धत वापरली जाते. या प्रकारे ज्या स्त्रियांना कळसबिंदू येत नाही अशांच्या बाबतीत वेगळे प्रयोग करून पाहण्यात आले आहेत. परंपरागत पद्धतीच्या बरोबर उलट पद्धत (म्हणजे स्त्री वर आणि पुरुष खाली) आचरल्यास काही जोडप्यांना या बाबतीत यश येते. या उलट प्रकारच्या पद्धतीत शिस्निकेचे घर्षण तुलनेने सुलभ होते. अर्थात याही मुद्द्याचे सरसकटीकरण करता येत नाही. त्यात वैयक्तिक कौशल्यानुसार अनुभवभिन्नता राहते.

सरतेशेवटी एक रंजक मुद्दा. काही स्त्रियांमध्ये त्या झोपेत असताना सुद्धा त्यांना कळसबिंदूचा अनुभव आलेला आहे. या स्थितीत त्या नक्की कुठल्या प्रकारे चेतविल्या गेल्या हे अजून स्पष्ट झालेले नाही.
स्त्रीचे शरीरसुख या विषयावर एक शतकाहून अधिक काळ संशोधन होऊनही आज त्या विषयाचे काही कंगोरे धूसरच आहेत; त्यावरील गूढतेचे वलय अद्यापही कायम आहे.

सामाजिक दृष्टीकोन
परिपूर्ण लैंगिक ज्ञान हा शारीरिक व मानसिक आरोग्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचा विषय आहे. यासंदर्भात समाजातील विविध स्तरांचे निरीक्षण केले असता वेगवेगळे अनुभव येतात. एकूणच स्त्री-लैंगिकता हा विषय अजूनही काहीसा निषिद्ध मानला जातो. त्यावर खुली चर्चा करणे शिष्टसंमत नसते; बरेचदा दबक्या आवाजातच यावर बोलणे होते. अलीकडे विविध वृत्तमाध्यमे आणि दृश्यपटांमधून या विषयाची चांगली हाताळणी केलेली दिसते. २०१८च्या ‘लस्ट स्टोरीज’ या हिंदी चित्रपटातील शेवटची कथा हे या संदर्भात पटकन आठवणारे एक उदाहरण (https://en.wikipedia.org/wiki/Lust_Stories). कामक्रीडेदरम्यान पुरुषाने त्याचा कार्यभार उरकला तरीही स्त्रीच्या शरीरसुखाला गृहीत धरता येणार नाही, हा मुद्दा त्यात अधोरेखित झाला आहे. ज्या स्त्रिया ( व त्यांचे जोडीदार) अशा साहित्यांत रस घेतात त्यांच्या माहितीत यामुळे नक्कीच भर पडते आणि त्याचा त्यांना वैयक्तिक लैंगिक आयुष्यात फायदा होतो.

मात्र समाजाच्या काही स्तरांमध्ये हा विषय पूर्णपणे निषिद्ध आहे. किंबहुना समागम म्हणजे पुनरुत्पादनासाठी केलेली आवश्यक क्रिया इतकेच त्याचे स्थान मनात असते. पुरेशा लैंगिक शिक्षणाअभावी या स्तरातील स्त्रियांना कळसबिंदूच्या मूलभूत सुखाची जाणीवही करून दिली जात नाही. अशा स्त्रियांच्या बाबतीत एकदा का अपेक्षित पुनरुत्पादन उरकले, की मग हळूहळू त्या क्रियेतील गोडी कमी होऊ लागते. ते स्वाभाविक आहे.

त्या क्रियेतून मिळणारे अत्त्युच्च सुख जर एखाद्या स्त्रीने कधीच अनुभवले नसेल, तर तिच्या दृष्टीने समागम म्हणजे पुरुषी वर्चस्व असलेली आणि आपल्यावर लादलेली गचाळ क्रिया आहे असे मत होऊ शकते. ही भावना अर्थातच सुदृढ मनासाठी मारक आहे. त्यातून लैंगिक जोडीदारांमध्ये विसंवादही होतात. त्यादृष्टीने विविध माध्यमे आणि शिबिरांमधून या नाजूक पण महत्त्वाच्या विषयावर जोडप्यांचे समुपदेशन झाले पाहिजे. अलीकडे स्त्रियांची मासिक पाळी या विषयावर मुक्त चर्चा सार्वजनिक मंचांवर होताना दिसतात. तद्वतच स्त्रीच्या या अत्युच्च सुखाबाबतही पुरेशी जागृती होणे आवश्यक आहे.
.........................................................

विषय: 
Group content visibility: 
Public - accessible to all site users

बायकांचा धागा आहे , त्यांनी नाही बोलायचं तर कुणी Happy .
माहितीपूर्ण लेख आहे डॉक्टर. चांगल्या प्रकारे मांडलाय विषय.

मला वाटतं बहुतांश स्त्रियांना हे जे सुख न मिळण्याचं महत्त्वाचं कारण म्हणजे त्यांच्यात कायम होत असणारे हॉर्मोनल चेंजेसही असावं ‌. त्यामुळे होणारे मूड स्विंग्स, सतत मनात डोक्यात असलेली संसाराची काळजी, कामाच्या ठिकाणचे अथवा घरातले टेन्शन हेही सगळं एकत्रित असू शकतं. तुलनेने पुरुषांच्या डोक्यात त्यावेळेस हे सगळे विचार असणं कमीच असेल. So maybe women only need reasons to avoid that and men only need place to do that. हे खरं असावं.

वेट ड्रीम्स हे नाव योग्य आहे. मराठीत काय म्हणाल, तर स्वप्नदोष. उगाच दोषी असल्यासारखे वाटते Happy

जोक्स द अपार्ट, ॲक्चुअली यात गिल्ट फिलींग येणे वा काहीतरी लैंगिक आजार वा कमजोरी आहे असे कित्येकांना वाटते. असे वाटण्याला स्वप्नदोष हे नाव आणखी पुष्टी देते. प्रत्यक्षात माझ्या माहितीप्रमाणे यात जुने स्पर्म्स फेकले जाऊन नवीन तयार व्हायला वाव मिळत असल्याने हे चांगलेच असते.

खरं आहे भाग्यश्री१२३ तुझे. मी उगा सामोला पिडले Happy आता संकोच सोडून पोस्टायचेच तर दृश्य माध्यमातून चांगली हाताळणी याचे एक उदाहरण म्हणजे http://hystericalliterature.com/faq हिस्टेरिकल लिटरेचर प्रॉजेक्ट आहे. यात महिला आपल्या आवडीचे श्वेत-श्याम कपडे नि पुस्तक घेऊन येतात. लैंगिक स्टीम्यूलाय असताना किती वाचू शकतात असा काहीसा प्रॉजेक्ट आहे. लैंगिकतेविषयीची लाज (शेम) कॅमेरात पकडणे हा उद्देश. हे व्हिडीयो यूट्यूबवर आहेत. हापिस-सेफ नाही म्हणून लिंका देत नाही. (काहींना व्हेन हॅरी मेट सॅलीमधला आयकॉनिक सीन किंवा दि अग्ली ट्रूथ आठवेल.)

सगळ्यांकडे असतं हो ... सी ताई फक्त बोलून वाईट होते Happy जोक्स अपार्ट, मटेरियल केवळ अ‍ॅकडेमिक इंटरेस्टचे आहे. हे सर्व "ह्यूमन सेक्शुएलिटी" क्लास मध्ये व्यवस्थित युनिव्हर्सिटीत शिकवतात. तिथलेच मट्रेयल आहे. एक-एक क्लीप्/सिनेमा बघून विद्यार्थ्यांना उत्तरे लिहावी लागतात. वात्रट मटेरियल काही नाही.

छान आणि रंजक चर्चेबद्दल सर्व नवीन सहभागी मंडळींचे आभार !
दमाने काही मुद्दे स्वतंत्रपणे घेतो.
......
समजा एखाद्या मुलीला/ स्त्रीला सेक्सनंतर लगेच पार्टनरशी बोलत किंवा कुजबुजत किंवा उगाच इकडच्या तिकडच्या गप्पा मारत राहावंसं वाटत असेल
>>>
याची अनेक कारणे असू शकतील. सुयोग्य उत्तर खरे तर एखादी स्त्रीच देऊ शकेल ! पण मी माझ्या परीने प्रयत्न करतो.
एकंदरीतच असं म्हटलं जातं की, पुरुष हा शारीरिक दृष्टीने लैंगिक क्रियेत सहभागी असतो; याउलट स्त्रीचा भावनिक अंश जास्त असतो. त्यामुळे, या क्रियेतून सुख मिळाले असेल अथवा नसेल, तिला अन्य गप्पा मारूनच कदाचित जास्त मोकळं वाटत असावं.

मुळातच स्त्री पुरुषापेक्षा बोलघेवडी असतेच ना
Happy

>अन्य प्राण्यांमध्ये तसे पुरावे नाहीत.
याबद्दलचे काही पुरावे या लेखात आढळले. कळसबिंदू नसला तरी सुख मिळत असावे.
सिंहींणीबद्दल माहिती पहिल्यांदाच वाचण्यात आली.
https://www.bbc.com/future/article/20140613-do-animals-have-sex-for-fun

पुरुषांना पडणारीओली स्वप्ने (वेट ड्रीम्स ) आणि स्त्रियांनी झोपेत कळसबिंदू अनुभवणे
>>>
पुरुषांच्या स्वप्नावस्थेत व्यवस्थित वीर्यस्खलन होते हा महत्त्वाचा फरक.
स्त्रीच्या कळसबिंदूत नक्की कुठले स्राव बाहेर पडतात हा वैद्यकीय साहित्यात सुद्धा वादाचा आणि काहीसा गोंधळाचा विषय आहे .
त्यामुळे स्त्रीच्या झोपेतील कळसबिंदू मध्ये स्रवण कितपत होते याची कल्पना नाही.
..
मराठीत काय म्हणाल, तर स्वप्नदोष >>> स्वप्नावस्था.

* त्यामुळे होणारे मूड स्विंग्स, सतत मनात डोक्यात असलेली संसाराची काळजी, कामाच्या ठिकाणचे अथवा घरातले टेन्शन हेही सगळं एकत्रित असू शकतं.
>>> +१११
विवाहितांचे कामजीवन या विषयाला बरेच पैलू असून तो गुंतागुंतीचा आहे हे खरे.
..
* हिस्टेरिकल लिटरेचर प्रॉजेक्ट
>>> छान सुचवणी.
सवडीने पाहतो

याबद्दलचे काही पुरावे या लेखात आढळले. कळसबिंदू नसला तरी

>>> धन्यवाद.
प्राण्यांसंबंधी उपयुक्त माहिती. मानवेतर प्राण्यांमध्ये कुठल्या कुठल्या ना कुठल्या प्रकारची सुखभावना आहे हे बरोबर. अन्य काही संदर्भही पाहिले. मानवी स्त्रीप्रमाणे प्राण्यांमध्ये कळसबिंदू असतो का यासंबंधी पुरेसा अभ्यास झालेला नाही.
जीवशास्त्रज्ञ अधिक माहिती देऊ शकतील.

समजा एखाद्या मुलीला/ स्त्रीला सेक्सनंतर लगेच पार्टनरशी बोलत किंवा कुजबुजत किंवा उगाच इकडच्या तिकडच्या गप्पा मारत राहावंसं वाटत असेल >> जास्त लिहीणे प्रशस्त नाही पण पॉईंटर्स देते. "Pillow talk" असे सर्च करा मग माहिती मिळेल. मुलीच नाही तर पुरूषही करतात. पण एस्पिओनाज (हेरगिरीत) बाया याचा वापर करीत त्यामुळे ती असं करते तर जरा "जपून रे बाबा" छाप टॉपिक आहे. जोडप्यात लाँग टर्म बाँड साठी मदत होते. Workout च्या आधी वॉर्म-अप, शेवटी कूल-डाऊन असतं तसाच काही प्रकार समजा...

* (हेरगिरीत) बाया याचा वापर करीत
>>>
छान मुद्दा.
दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात अनेक स्त्रियांनी हेरगिरीची कामे केली होती अशा काही पाश्चात्त्य स्त्री गुप्तहेरांवर आधारित ‘द किलर लेडीज’ हा निरंजन घाटे यांचा कथासंग्रह पूर्वी वाचला होता. बहुतेकींच्या कामाची पद्धत म्हणजे शत्रुपक्षातील माणसाला आपल्या देहाचा उपभोग घेऊ देणे व त्याद्वारे मैत्री प्रस्थापित करणे असा होता.

>> ...पार्टनरशी बोलत किंवा कुजबुजत किंवा उगाच इकडच्या तिकडच्या गप्पा मारत राहावंसं वाटत असेल...

स्त्रीच्या दृष्टीने पुरुषाची तिच्यातील भावनिक गुंतवणूक अधिक महत्त्वाची असते. ती जितकी अधिक तितके तिला जास्त सुरक्षित वाटते. ह्या गप्पांमध्ये त्या बाबतचा अंदाज घेणे व ती वृद्धिंगत करणे असा दुहेरी हेतू असावा. अर्थात हा केवळ अंदाज. मानसशास्त्रात योग्य उत्तर असेल कदाचित.

अ तुल >> +1

स्त्रीने एका संभोगानंतर लागोपाठ दुसरी क्रिया केल्यास कळसबिंदू येतो का?
>>>
पुरुषांमध्ये लागोपाठ संभोग करण्यासंबंधी जो अकार्यक्षमता कालावधी असतो तो सर्वपरिचित आहे. मात्र या संदर्भात स्त्रियांमध्ये तुलनेने कमी अभ्यास झालेले आहेत. त्यामुळे फार मोजका विदा उपलब्ध आहे.

पुरुष व स्त्री या दोघांमध्येही एका संभोगक्रियेनंतर मेंदूतील ग्रंथीतून काही हॉर्मोन्स मोठ्या प्रमाणात स्रवतात. त्यामुळे लागोपाठ दुसऱ्या क्रियेत अडथळा येतो. पहिली क्रिया संपल्यानंतर स्त्रियांची शिस्निका अतिसंवेदनक्षम झालेली असते. ती पुन्हा चेतविण्याचा प्रयत्न केल्यास वेदना होतात. त्यामुळे लागोपाठ दुसरी क्रिया नकोशी वाटते. तरीही केल्यास कळसबिंदूची शक्यता अवघड वाटते.

स्त्रियांत ‘अका’ चा कालावधी पुरुषांच्या तुलनेत बराच कमी राहतो असे काही संदर्भ सांगतात.

- स्त्रियांना मल्टिपल ऑर्गॅझम्स येउ शकतात. अगदी अति नाही पण २-३
- सर्व स्त्रियांना संभोगानंतर गप्पा टप्पा आवडत नाहीत. त्या सुद्धा रतिक्लांत झालेल्या असतात.
- जी स्पॉट इज नॉट अ मिथ.

ही सर्व ऐकिव माहीती आहे Wink

अतुल, डॉक्टर, ऋन्मेष, सीमंतिनी, सामो,
प्रतिसादांमधून, चर्चेमधून केलेल्या कुतुहलशमनाबद्दल धन्यवाद.‌

(अवचित कधीतरी चौफेरून घेरून आलेली एखादी वादळी जुगलबंदी ओसरल्यानंतर, जडावलेल्या श्वासांचं उफाण उतरतीला लागल्यानंतर, दुथडी भरून मिटू पाहणारे डोळे निरखल्यानंतर, समजा एका बहारदार आणि फलद्रूप जुगलबंदीच्या कष्टांमुळे नसानसांवर साकळून राहिलेलं मोरपिशी मौनाचं धुकं लपेटून पडून असतानाच..
जर समजा कानाजवळ बराच वेळ चालू शकणारी कुजबूज किंवा समजा खुसफुस वगैरे ऐकू यायला लागली तर नुसतं 'हूं हूं' न करता, आता जरा वेगळा आणि मऊ प्रतिसाद देता येईल असं वाटतंय.. बघूया.)

माहितीपूर्ण व चांगल्या भाषेत लिहिलेय. लेख आवडला. बरेचसे प्रतिसादही माहितीपूर्ण व संयत आहेत.
सी आणि सामो जनजागृती करूनच सोडणार असे दिसतेय. Wink
सी , मला मेग रायनचा सीन तर आठवलाच पण 'वीरे दी वेडींग'ही आठवला.

बहुतांश लोक नोकरी करणारी आहेत.म्हणजे 8 तास प्लस प्रवास ह्या मध्ये दहा ते बारा तास ते बाहेर असतात.
अनेक फॅक्टर त्यांच्या आयुष्यावर दहा ते बारा तास परिणाम करत असतात.
काही आवडणारे असतात तर खूप सारे न आवडणारे असतात.
इतके सर्व सहन करून ती स्त्री किंवा पुरुष घरी येते .
तेव्हा त्यांची मानसिक स्थिती कशी असेल?
विचार केला तरी माहीत पडेल.
एक रीवाज म्हणून सेक्शुअल activity पुऱ्या केल्या जातात.
खोलवर भावनेने औतप्रेत होवून सेक्शुअल relation ठेवणे खरेच शक्य असतं का.
आपण काही ही लिहू शकतो.
पण तसेच घडतं नाही.

चांगला विषय आणि लेख.
नेटफ्लिक्सवर एक 'प्रिन्सिपल्स ऑफ प्लेझर' नावाची मिनी सिरीज आहे, आत्ताच पहायला सुरुवात केली आहे.

अभिप्राय व पूरक माहितीबद्दल सर्व नवीन प्रतिसादकांचे आभार !
चांगली व रंजक चर्चा.

आतापर्यंतच्या चर्चेत स्त्रियांचा सहभाग लक्षणीय आहे. त्याबद्दल मी स्त्री सभासदांचे विशेष कौतुक करतो !
या विषयाबाबत समाजाच्या विविध स्तरातील स्त्रिया व्यक्त होत राहिल्या तर ते चांगलेच असेल.

प्रिन्सिपल्स ऑफ प्लेझर + १. डॉ. विल्यम मास्टर्स आणि व्हर्जिनिया जॉन्सन यांच्यावर आधारित एक सिरीज आहे. मास्टर ऑफ सेक्स (?) नावाची. सी ताईंनी दिलेल्या पप्र तील चित्रपट देखील चांगले आहेत.

मात्र तरीही लेख गोंधळलेला वाटला. विषयाचा गाभा, अवाका शारीरिक का मानसिक या द्वंद्वात न्याय न मिळाल्याने सुटून गेल्यासारखा वाटला.

वीरे दि वेडींग साठी रूमाल. थँक्यू फिल्मी. Happy पाचपाटील, "चौफेरून घेरून..." छान पोस्ट!
दृष्यमाध्यमातील प्रभावी मांडणी साठी अजून दोन उदाहरणे: १) दि सेशन्स हा सिनेमा. हेलन हंट ही डिफरंटली एबल्ड लोकांना लैंगिकतेचे प्रॅक्टीकल शिक्षण देणारी असते. तिचा एक पोलिओग्रस्त क्लायंट पासून सिनेमा सुरू होतो पण त्या प्रवासादरम्यान स्त्री लैंगिकतेकडे किंवा त्या भावना ही चांगल्या मांडल्या आहेत. २) दि रिडर- हा सिनेमा महायुद्धाच्या काळातला आहे. लैंगिकतेशी थेट निगडीत नाही. पण केट विन्सलेटचे १५-१६ वर्षाच्या मुलाशी संबंध दाखवले आहेत आणि पुढे जीवनातील चढ-उतार दाखवले आहेत. प्रौढ नायकाचे लहान नायिकेबरोबर सिनेमे बरेच असतात पण स्त्रीला असा रोल सहसा मिळत नाही.

छान चर्चा.

दि रिडर- हा सिनेमा >> मलाही आवडला होता. नक्की पहा.

अवचित कधीतरी चौफेरून घेरून आलेली एखादी वादळी जुगलबंदी ओसरल्यानंतर, जडावलेल्या श्वासांचं उफाण उतरतीला लागल्यानंतर, दुथडी भरून मिटू पाहणारे डोळे निरखल्यानंतर, समजा एका बहारदार आणि फलद्रूप जुगलबंदीच्या कष्टांमुळे नसानसांवर साकळून राहिलेलं मोरपिशी मौनाचं धुकं लपेटून पडून असतानाच.. >> अहाहा! पाचपाटील, सुंदर लिहिलंय. मी मुळातली चर्चा क्षणभर विसरून गेलो.

अभिप्राय व पूरक माहितीबद्दल सर्व नवीन प्रतिसादकांचे आभार !

या लेखात मानसिक अवस्था आणि शरीरसुख हा भाग ठरवून घेतलेला नाही. म्हणून तशी प्रास्ताविक टीप लेखाच्या सुरुवातीसच दिलेली आहे. संबंधित शरीररचना (anatomy) संदर्भातील आजपर्यंतचे संशोधन या मर्यादित हेतूने हा लेख लिहिला आहे. चर्चेत आलेल्या सूचनेनुसार सवडीने यासंबंधातील मानसिक भागाचे वाचन करण्याचा विचार आहे.

चांगला लेख आणि चर्चा. हा विषय नाजूक आहे पण डॉ. नी खुप संयतपणे हाताळलाय.
सी कडूनही नवीन माहिती मिळाली. ह्यात सुचवलेले पिक्चर बघण्याचा प्रयत्न करीन.
पाचपाटील प्रतिसाद आवडला.

खूप छान लेख आणि चर्चा. हा विषय खरंतर गूढ कोड्यासारखाच आहे. यावर अशाप्रकारचं संशोधन झालं असेल, याची अजिबात कल्पना नव्हती. सीमंतिनीने दिलेल्या लिंक सुद्धा पाहायच्या आहेत.

जरी डॉक्टरांनी लेखाचा विषय शारीरिक रचनेपुरता मर्यादित ठेवला असला, तरी मुळातच स्रीसाठी हा विषय भावनिकतेशी जास्त जोडलेला असतो. त्यामुळे त्या संशोधनाचे निष्कर्ष व्यक्तीसापेक्ष वेगवेगळे येणे स्वाभाविकच आहे.
कारण शरीरसुखाची अनुभूती ही प्रत्येक स्रीसाठी मनासारखा जोडीदार, स्थळ, काळ, मानसिक स्थैर्य यानुसार प्रत्येक वेळी वेगवेगळी असेल. वेगवेगळ्या जोडीदारांसोबत संबंध ठेवणाऱ्या स्रीला प्रत्येकासोबत कळसबिंदूची अनुभूती येत नसावी, असा माझा अंदाज. ( भारतात नसले, तरी बहुतांश परदेशी स्रिया अशा अनुभवातून जात असतील.)

अगदी वैवाहिक जीवनातही, त्याच जोडीदारासोबत सुरुवातीच्या काही महिन्यांत घेतलेला शरीरसुखाचा अनुभव आणि पुढे काही वर्षांत येणारी अनुभूती यात फरक असतोच. यात जोडीदार, शरीररचना, स्थळ - काळही ( बहुतांश ) तेच असते.

वर, शरीरसंबंधांनंतर होणाऱ्या संवादाची चर्चाही आवडली. पाचपाटील यांचा मोरपिशी प्रतिसादही छान. बऱ्याचदा स्रियांना हवाहवासा, आवडीचा वाटणारा अनुभव संपूच नये, असं वाटतं, त्यामुळे हे रेंगाळत राहणं होत असावं. स्त्रियांना कळसबिंदूची प्राप्तीही पुरुषांच्या मानाने उशिरा होत असल्यानेही , कदाचित असं होत असावं.

अजून एक तिसराच विचार माझ्या डोक्यात आला की, शरीरसंबंधाचा मुख्य हेतू हा पुनरुत्पादन असतो. पण ज्या जोडप्यांना काही कारणाने अपत्यप्राप्ती होत नसेल व त्याच मुख्य हेतूने जेव्हा शरीरसंबंध ठेवले जात असतील, त्यावेळेस मानसिक ताणामुळे शरीरसुख हे बायप्रॉडक्ट अनुभवता येत नसेल.

मनमोकळ्या प्रतिसादांबद्दल सर्व नवीन प्रतिसादकांचे आभार !
……
वेगवेगळ्या जोडीदारांसोबत संबंध ठेवणाऱ्या स्रीला प्रत्येकासोबत कळसबिंदूची अनुभूती येत नसावी
>>>>
चांगला मुद्दा. यासंदर्भात मास्टर्स ऑफ सेक्स या मालिकेतील एक प्रसंग बोलका आहे. तो उद्धृत करतो.
डॉ. मास्टर्स या विषयावर वेश्यांच्या मुलाखती घेत आहेत. एका वेश्येशी असा संवाद होतो:

डॉक्टर : तुला गिऱ्हाईकांशी संबंधातून कळसबिंदूचे सुख मिळते का?

वेश्या : मला त्या संबंधातून पैसा मिळतो आणि पैसा हेच माझ्यासाठी सुख आहे !

Pages