'प्रकरण' - श्री. सचिन कुंडलकर

फार सुंदर लिहिलय! स्वत:ची प्रेमात पडल्यावरची खरी मेंटल प्रोसेस अत्यंत चपखल शब्दांत मांडली आहे. बरेचसे दृष्टिकोन त्यांचे वैयक्तिक द्रूष्टिकोन आहेत आणि त्यांनी स्वतःच लिहिलय त्याप्रमाणे माणूस स्वत:च्या मानसिक आणि शारिरिक गरजांमुळे प्रेम शोधायला बघतो त्यामुळे सगळ्यांनाच त्यांचा दृष्टिकोन पटेल असं नाही.एखाद्याला तशी काही गरजच नाही म्हंटल्यावर प्रश्नच मिटतो त्यामुळे ज्यांना गरज आहे किंवा नाही ह्यांनी एक मेकांना मुर्ख ठरवण्यात काहीच अर्थ नाही. ज्यांना अशा काही गरजा आहेत त्यांनी त्या कशा भागवाव्यात ह्याची फार सुरेख पद्धत मांडलीये कुंडलकरांनी.

मला फार आवडलं ते म्हणजे प्रेमात "अंतर" आहे ह्या गोष्टीकडे नकारात्मकपणे न बघता त्यातून निर्माण होणार्‍या ओढीला स्विकारणे आणि त्याहीपेक्षा त्यातली मजा जाणून ती पुरेपुर उपभोगणे हा विचार. खुप सुंदर, तरल आणि माझ्यामते प्रेमाचे मचुअर असे स्वरुप मांडले आहे.
लेख इथे प्रकाशित केल्याबद्दल धन्यवाद चिनूक्स!

मला हा लेख आवडला. विशेषतः
>> प्रेमाची खरी मजा ते होताना कुणालाही न कळण्यामध्ये
हा भाग.

बाकी 'अफेयर', तेजःपुंज वगैरे गोष्टी मी सोडून दिल्या. मूळ मुद्दा एकदम पटणेबल आहे. की मनुष्य हा एक-जोडीदार-व्रती प्राणी नाही. त्यामुळे एकदा प्रेमात पडून झाल्यावर (!) दुसर्‍या कोणाच्यातरी प्रेमात पडणे यात विशेष नाही. शिवाय १:१ हा तसाही पाश्चिमात्य नियम आहे. आपल्याकडे बहुपत्नित्वाची प्रथा हल्ली हल्ली पर्यंत होती. लग्नाचा करार/ कमिटमेंट ही मुख्यत्वे त्यातून उत्पन्न होणारी संतती / संपत्ती सांभाळण्याच्या दृष्टीने आहे. त्यामुळे
>> नशिबानं आपण आता अशा काळात आहोत जिथे शारीरिकतेचा पुनरुत्पादनाशी कोणताही अपघाती संबंध नाही.
हा मुद्दा महत्त्वाचा आहे असे मला वाटते.

म्हणजे एका वाक्यात सांगायचे तर फॅमिली युनिट म्हणून जबाबदार्‍या (होम लोन, मुले बाळे, दुखणीखुपणी) निभावण्यासाठी टीम म्हणून एका जोडीदाराशी लग्न करावे; पण त्या जोडीदाराच्या वेळ, विचार, शरीरावर मोनोपली सांगू नये. हा विचार मला पटतो. कुंडलकरांचे म्हणणे असे वाटले की असे मुक्त राहिल्याने सर्जनशीलता वाढते; एकंदरित आनंदी वाटते वगैरे तर तो त्यांचा अनुभव/ मत म्हणता येईल. ते सिद्ध करण्यासाठी रँडमाइज्ड डबल ब्लाइंडेड क्लिनिकल ट्रायल घेणे कठीण आहे.

रँडमाईज्ड डबल ब्लाईंडेड क्लिनिकल ट्रायल...

ही ट्रायल डबल ब्लाईंडेड कशी होईल?
क्लायंटला आपण मोनोगॅमस गटात आहोत की पॉलीगॅमस हे कळेलच ना?

फारतर सिंगल ब्लाईंडेड करता येईल.

मनुष्य हा मोनोगॅमस प्राणी नाही लिहिल्यावर लगेच आपल्याकडे बहुपत्नीत्वाची प्रथा आहे हे लिहिल्याने हा प्रतिसाद फारच स्फोटक झाला आहे.
म्हणजे
-एकतर बायका या मनुष्य नसतात.
-बायका या पॉलिगॅमस नसतात
असा काहितरी स्वर लागतोय.
तर माझ्याकडून याचा निषेध!

कुंडलकरचे जे काही वाचले ऐकले त्यात तो खुपच एकांगी विचार करतो असे मला वाटले. ह्या वरच्या लेखातही ते जाणवते.... नी, वरदा, अकु, अगावा +१

मॄदुला +१
बुवा + १

पेशवा +१

लेख चांगला आहे. पण नंतर थोडासा आऊट ऑफ फोकस वाटतोय. मी आधीच्या प्रतिक्रियेत म्हटलं तसं, या लेखाने अनेक प्रश्न पडले. म्हणून पुन्हा पुन्हा वाचला. मुक्त प्रेमाचा मुद्दा पटला. पण मुक्त शारिरिकतेबद्दल लिहीताना पुन्हा शारिरिकता प्रेमाशी रिलेट कशाला केली आहे? म्हणजे 'सो कॉल्ड व्याभिचार' ग्लोरिफाय करायचा आहे का? का तो व्याभिचार नाहीच असं म्हणायचं आहे?

परत घरी कुटुंबकबिल्यात जाऊन दात घासणार्‍या व्यक्तींकडे पाहून एक साळसूद हसू बाळगणं शिकून घ्यायला लागतं >>> हे तर अजिबात नाही पटलं. हा एकदम करून सवरून मी मोकळा असा स्टँड वाटतोय.

माझ्यामते जे कुठलं नातं आहे, लग्नाचं आणि लग्नाबाहेरचं, त्यात फसवणूक नसावी. हे नात्यांच्या आत-बाहेर करणं आतल्या आणि बाहेरच्या नात्यांना माहीती असावं आणि मान्यही असावं. जे चाललंय ते म्युच्युअल असावं. इथे मला दुसर्‍या बाजूचा विचार केलेला दिसत नाहीये.

अजूनही लेख समजून घ्यायच्या प्रोसेस मधे आहे. सो फार पडलेल्या प्रश्नांपैकी काही मांडले.

जे चाललंय ते म्युच्युअल असावं. >> हेच हवंय तर मग हाऊस ऑफ कार्डस बघ. मग सांग ते तरी पटलं का?

मला फार बेसिक प्रश्न पडत आहेत! कुंडलकरांना ह्या लेखात अपेक्षित असलेलं प्रेम एकतर्फी नाहीये ह्या समजुतीतून खालची वाक्य लिहिली आहेत! (जर तसं नसेल तर मला माफ करा!!)

मी दुसऱ्या व्यक्तीशी कसं वागावं तर दुसऱ्याने माझ्याशी जसे वागलेले मला आवडेल तसे मी दुसऱ्याशी वागावे अशा मताची मी आहे. अर्थात जे माझ्या बाबतीत घडू नये असं मला वाटतं ते मी दुसऱ्याच्या बाबतीत घडू देणार नाही. आणि मी नाही सहन करणार माझ्या पार्टनरचं "अफेयर"! मला माहिती नाही मी नक्की काय करेन पण आनंदाने accept नक्कीच करणार नाही. I will certainly not find that romantic! Get out of the relationship with me and do whatever you want. But don't cheat on me.It is not okay!

ज्यांना हा लेख पटला/आवडला/भावला आहे त्यांना मला विचारायचे आहे की हे पुन्हा पुन्हा वेगवेगळ्या व्यक्तींच्या प्रेमात पडणे वगैरे ऐकायला फार romantic आहे (yeah, of course!) पण उद्या तुमच्या जोडीदाराने असे केले तरी तुम्हाला ते romantic च वाटेल का? आणि जर ते romantic वाटणार नसेल तर मग हा दुटप्पीपणा नाही का?

लेख काहीच्याकाही मोठा झालाय त्यामुळे शेवटपर्यंत वाचायचा जरा कंटाळाच आला. आवडला/ नाही काही कळत नाहीये. हे असं सगळं पुस्तकांमध्ये वाचायलाच बरं वाटतं. रिअल लाईफमध्ये झाल्यास डोकेदुखी होऊ शकते. वाचताना मधेच मला तेरूओची आठवण आली.

माझ्यामते जे कुठलं नातं आहे, लग्नाचं आणि लग्नाबाहेरचं, त्यात फसवणूक नसावी. हे नात्यांच्या आत-बाहेर करणं आतल्या आणि बाहेरच्या नात्यांना माहीती असावं आणि मान्यही असावं. जे चाललंय ते म्युच्युअल असावं. इथे मला दुसर्‍या बाजूचा विचार केलेला दिसत नाहीये.>>

मी दुसऱ्या व्यक्तीशी कसं वागावं तर दुसऱ्याने माझ्याशी जसे वागलेले मला आवडेल तसे मी दुसऱ्याशी वागावे अशा मताची मी आहे. अर्थात जे माझ्या बाबतीत घडू नये असं मला वाटतं ते मी दुसऱ्याच्या बाबतीत घडू देणार नाही. आणि मी नाही सहन करणार माझ्या पार्टनरचं "अफेयर"! मला माहिती नाही मी नक्की काय करेन पण आनंदाने accept नक्कीच करणार नाही. I will certainly not find that romantic! Get out of the relationship with me and do whatever you want. But don't cheat on me.It is not okay!>>

ही दोन मते वाचून मला शबानाचा मासूम आठवला. जेंव्हा तिला आपल्या पतीच्या जुन्या संबंधाबद्दल कळते तेंव्हा तिची होणारी मानसिक तळमळ शबानाने खूप छान रित्या पडद्यावर चितारली आहे.

वर जी मते मांडली आहे ना माझ्यामते लेखक नेमक्या ह्या दोन मताबद्दल बोलतो आहे की जर तुम्हाला तुमच्या उदा. नवर्‍या वा बायको च्या प्रेमाबद्दल माहिती पडले तर त्याला सहजपणे स्विकारा आणि तुम्ही सुद्धा एकदा स्वतःमधे डोकावून बघा की तुम्हाला असे एखादे प्रेम आहे का जे तुम्ही नाकारले, त्याचा बाऊ केला, चालीरिती समाज ह्यांना घाबरलात, स्वत:ची कमीटमेन्ट मधे आणलीत आणि जोडीदाराने आपल्याशी प्रतारणा केली असे वाटून घेतले. मग ते नाते तोडले वा तोडून टाकावे असेही तुम्हाला वाटले. सचिन नेमक्या ह्या प्रश्नाबद्दल इथे बोलतो आहे.

मासूम मध्ये सुप्रिया मेलेली असते, नसिरही मूव्ह ऑन झालेला आहे. तिचे मूल स्वीकारायचं की नाही एवढाच शबानापुढे प्रश्न असतो. (तो सोडवणे ही सोप नाही हे मान्य). पण इथे जि किंवा रमड म्हणत आहे ती इजाजत सारखी सिच्युएशन - अनुराधा पटेल घरातून गेली तरी नसिर अजूनही मनातून गुंतलेला आहे. रेखाला तिच्याबद्द्ल माहिती आहे पण तरी तिला नसिर तेजःपुंज वाटत नाही!!

तिचे मूल स्वीकारायचं की नाही एवढाच शबानापुढे प्रश्न असतो.>>

हे अस वाटण फार वरवरच आहे.. आतमधे अजून खूप काही दुखावलेलं असतं.

प्रेम करुन प्रतारण "न" करणे ही एक बाजू मासूममधे दाखवली आहे. तर प्रेम करुन प्रतारणा करणे ही बाजू 'अर्थ' मधे दाखवली आहे. त्यामुळे, रमड वर तू जे व्याभिचाराबद्दल बोललिस ना तर सचिन इथे हे म्हणत आहे की तुम्ही प्रेम करा पण कुणाशी प्रतारणा करु नका. कुणाची फसवणूक करु नका. प्रेम हे आदर्श राहू द्या.

==
जर हा लेख युरपमधे किंवा अमेरिकेमधे लोकल भाषांंमधे जर अनुवादीत करुन प्रकाशित केला तर ती लोक म्हणतील हा लेख लिहायची तशी गरज नाही. आमच्या कल्चर मधे हे सगळे उघडपणे चालत.

जर हा लेख युरपमधे किंवा अमेरिकेमधे लोकल भाषांंमधे जर अनुवादीत करुन प्रकाशित केला तर ती लोक म्हणतील हा लेख लिहायची तशी गरज नाही. आमच्या कल्चर मधे हे सगळे उघडपणे चालत.
>>>
बी, तुम्ही तुम्हाला काय वाटते ते जरूर लिहा. मात्र अशी सरसकट चुकीची विधाने करु नका. मी जवळून बघितलेल्या युरोपातील दोन देशात व आत्ता इथे अमेरिकेतील राज्यातल्या संस्कृतिमध्ये ओपन मॅरेज, पॉलिगामी, अफेअर्स, विवाहबाह्य/रिलेशनबाह्य संबंध ना उघडपणे चालतात ना त्याला समाजमान्यता वा प्रतिष्ठा आहे. नवरा-बायको वा बॉयफ्रेन्ड्/गर्लफ्रेंड हे आपल्या जोडिदाराकडून वर्तमान नात्याबाबत निष्ठा असणे अपेक्षित धरतात.
प्रतारणेचे जितके भारतात प्रमाण असेल तितकेच कदाचित इथे असेल.
भारत व इथला एक महत्त्वाचा फरक म्हणजे भारतात शारिरीक संबंध हे बहुतांश (किमान मागल्या माझ्या पिढीपर्यंत) लग्नापासून सुरू होत तर पाश्चिमात्य संस्कृतिंमध्ये त्याचा लग्नाशी'च' असलेला संबंध तुटलेला आहे.

मी जवळून बघितलेल्या युरोपातील दोन देशात व आत्ता इथे अमेरिकेतील राज्यातल्या संस्कृतिमध्ये ओपन मॅरेज, पॉलिगामी, अफेअर्स, विवाहबाह्य/रिलेशनबाह्य संबंध ना उघडपणे चालतात ना त्याला समाजमान्यता वा प्रतिष्ठा आहे>>

टण्या, तुझ्यापेक्षा जास्त देश मी पाहिले आहेत आणि भारताबाहेर माझा सहवास २० वर्ष जुना आहे. मी अनेक लोकात मिसळलेलो आहे. फक्त आपल्या भारतिय बुद्धीला वा आशियामधील लोकांच्या बुद्धीला हे असे संबंध पटत नाही. अमेरिकेत किती पटापट ही लोक आपला जोडीदार बदलतात. त्याची, तिची मुले स्विकारतात. हॉट डेटींगला जातात. नाईटलाईफचा अनुभव घेतात. नाही पटले तर वेगळे होतात. घटस्पोट घेतात. आणि हे सगळ काही सहज करतात. ह्यातले एक टक्काही आपण करत नाही. कदाचित तु ज्या लोकांमधे मिक्स अप होत असशील तो समूह फार वेगळा असेल. पण आम जनतेला हे प्रेमप्रकरण फार आम वाटते तिथे असे माझे निरिक्षण आहे.

आणि प्रश्न प्रतिष्ठेचा नाही तर मला माझे आयुष्य आनंदाने घालविण्याच्या स्वातंत्र्याचे आहे. जर प्रतिष्ठेचाच विचार केला तर मग लग्न केलेल्या जोडीदाराला भर रस्त्यात किस करणेही प्रतिष्ठीत नाही.

सचिन इथे हे म्हणत आहे की तुम्ही प्रेम करा पण कुणाशी प्रतारणा करु नका. कुणाची फसवणूक करु नका. प्रेम हे आदर्श राहू द्या. >>>
बी, सचिन हे असं नेमकं कुठे म्हणालाय ते काही मला सापडलं नाही.

या लेखाप्रमाणे वागायचं असेल तर लग्न/कुटुंब पद्धत डिझॉल्व्ह करून टाकावी. म्हणजे कोणालाच प्रॉब्लेम नको. हे असं आवडतात त्या त्या व्यक्तिंबरोबर राहाणं आणि अशी सगळी नाती सांभाळताना हातचा एक ठेवणं हे तितकंसं पटलं नाही. माझं मत इतकंच आहे की हे असं करायचंच असेल तर तुमच्या या सगळ्याच नात्यांना त्याची कल्पना द्या. प्रेम आहे तर मान्य करा ओपनली. लपवणं तरी कशाला? साळसूदपणे घरी परतून एकनिष्ठतेचे दावे करू नका. याचा कुठेतरी उल्लेख व्हायला हवा होता असं नक्कीच वाटलं. नाती आदर्श नकोत एकवेळ पण निदान पारदर्शक तरी असावीत.

रमड, तुला असे नाही वाटत का तुझी ही अपेक्षा खूप जास्त आहे??? आयुष्याच्या वेगवेगळ्या सेट अपसेट मधे खूप काही घडत असते. कधी नकळत तर कधी वाहून जातो मनुष्य म्हणून घडत. जर जोडीदाराने पारदर्शन रहावे म्हणून सगळ काही सांगितल तर तडा जाऊ शकेल त्या नात्याला. तेंव्हा प्रतारणा न करता आपल्या आयुष्यातील काही भाग खाजगी ठेवलेलाच जास्त बरा ह्या विचारचा मी आहे.

ज्यांना हा लेख पटला/आवडला/भावला आहे त्यांना मला विचारायचे आहे की हे पुन्हा पुन्हा वेगवेगळ्या व्यक्तींच्या प्रेमात पडणे वगैरे ऐकायला फार romantic आहे (yeah, of course!) पण उद्या तुमच्या जोडीदाराने असे केले तरी तुम्हाला ते romantic च वाटेल का? आणि जर ते romantic वाटणार नसेल तर मग हा दुटप्पीपणा नाही का?>>

वाइट नक्कीच वाटेल.romantic नाही वातणार. पण मझ्या नात्याचा पराभव शांतपणे स्वीकारुन पुधे जायला आवदेल.पोरे बाळे आणी पैशांचा प्रश्न असेल तर त्या front वर पुरेशी security मात्र वसुल करणार सर्व कायदेशीर बाबीम्चा विचार करुन.

इथे मात्र मध्यमवर्गीय जोडीदाराला गोष्टी जड जाउ शकतात.

अगदी मान्य. वाहून जातो म्हणून घडत असेलही. पण पुन्हा पुन्हा वाहून जाणं मान्य नाही. एकदा होऊ शकतं. सतत घडलं तर वाहून जाणं कसं? ते मुद्दाम उडी घेण्यासारखं आहे. अपेक्षा अ‍सलीच तर इतकीच आहे की 'मी वाहून गेलो/गेले आणि ते तसं वाहणं मला आवडतंय' हे तुम्ही तुमच्या लग्नाच्या जोडीदाराला सांगणं आणि 'मी फक्त वाहवतोय/वाहवतेय, यात मला गुंतून पडायचं नाहीये. मी माझ्या घरीच परतणार आहे' याची कल्पना आधीच तुम्ही प्रेम करताय त्या माणसाला देणं. निरपेक्ष प्रेम वगैरे कथाकवितांमधे तरी असतं किंवा ती एक अंधश्रद्धा असते. मानसिक गुंतवणूक होत राहते, वाढत राहते आणि ते नॅचरल आहे. आणि असं झालं की मग या प्रेमात पडलेल्या दुसर्‍या व्यक्तिने काय करायचं?

आपल्या सोयीनुसार मुक्त प्रेम ही कन्सेप्ट वापरू नये असं मला वाटतं. तुम्ही प्रेमात पडलात तेव्हा ज्या सिच्युएशन मधे होतात त्या तश्याच राहात नाहीत. सो तो बदल दोन्ही बाजूंकडून तसाच स्वीकारला गेला आहे का हे वेळोवेळी पडताळून पाहीलंच पाहीजे. एका माणसाचा पाय अडकलेला आणि दुसरा मोकळा असं नसावं ही अपेक्षा जास्त आहे असं मला तरी नाही वाटत.

तेंव्हा प्रतारणा न करता आपल्या आयुष्यातील काही भाग >>> प्रतारणा तर झालेलीच असणार ना ऑलरेडी! ती न करता हा मुद्दा कसा येतो? आणि प्रतारणा कोणाशी नेमकी? काय व्याख्या आहे प्रतारणेची?

arc, पण मझ्या नात्याचा पराभव शांतपणे स्वीकारुन पुधे जायला आवदेल.>>नात्याचा पराभव? मला नात्याचा पराभव होण्यापेक्षा अपमान झाल्यासारखं वाटेल.

रमड, सगळ्या मुद्द्यांना +१ आणि आधीच्या अकुच्या मुद्द्यांना पण +१ कारण मला जे म्हणायचं आहे ते व्यवस्थित मराठीत ती लिहिते आहे. का कोण जाणे ह्या विषयावर पटापट मराठीतून लिहिणं जमत नाहीये..शब्द/वाक्य सुचत नाहीयेत.

बी, सरसकटीकरण कशाला? प्रत्येक समाजात सर्व प्रकारची माणसं सापडतात. ही खूप पर्सनल गोष्ट आहे आणि समाजाच्या धारणेवरून त्यातील प्रत्येक व्यक्तीबद्दल मत बनवता येणं शक्य नाही. चित्रपटाची उदाहरणं काही खरी नव्हेत..ती गोष्ट असते फक्त!
मी पर्सनल प्रश्न विचारला आहे कारण मला माझ्या विचारांपेक्षा वेगळे विचार ऐकायचे आहेत. I am open to them. I am curious to hear the other angle. मला पटतील किंवा नाही ती वेगळी गोष्ट आहे.

चर्चा छान सुरु आहे. लेख पूर्ण वाचला नाही..खूपच मोठा आहे.

लेख लिहिणारा स्वतःच्या रेफरन्स पॉईन्टने लिहितो, वाचणारा स्वतःच्या रेफरन्स पॉईन्टने इंटरप्रिट करतो.

इथे सचिन कुंदलकर हे लेखक-फिल्ममेकर ओपनली गे आहेत. त्यामुळे त्यांचा वेगळा perspective असू शकतो असं मला वाटतं. शिवाय त्यांचे रेफरन्स पॉईन्ट आहेत त्यामध्ये त्यांनी लिहिलय की लहानपणापासून खूप विवाहबाह्य संबंध बघितलेत...त्यानंतर भारतातील LGBT विश्व बघितलंय..चित्रपटसृष्टी बघितली आहे. All that has shaped his opinions, whereas some of us have opinions shaped and influenced by majority happy marriages within the traditional social norms that we have seen while growing up. मला कुठेतरी या लेखात 'गे' म्हणून होत असलेली या देशातली त्यांची घुसमट दिसली. मे बी, तुम्ही लग्न करुन सेटल असाल किंवा आज सिंगल असलात तरी पुढेमागे तसा योग जुळून आल्यास लग्न करुन सेटल होण्याचा पर्याय तुम्हाला उपलब्ध असला, तर तुम्ही लग्नसंस्थेच्या इतके विरोधात जाणार नाही? पण ज्यांना तो पर्यायच समाज देत नाही..त्यांना विवाहसंस्था, एकनिष्ठता फोल वाटू शकेल? आपल्याकडे साठीच्या पुढच्या आजीअजोबांनी लग्न केलं तर आपण कौतुक करतो, 'हाऊ क्यूट' म्हणतो (उदा. उत्तरायण चित्रपट)...पण हे सर्व स्ट्रेट लोकांसाठीच आहे.
दुसरं म्हणजे- with all the due respect and support to the LGBT movement, स्ट्रेट लोक LGBT चा point of view कितपत समजून घेऊ शकतात? आ णि LGBT स्ट्रेट लोकांचा point of view कितपत समजून घेऊ शकतात? म्हणजे एखादया पारंपारिक नवर्‍याला बायकोविषयी वाटणारा पझेसिव्हनेस, प्रोटेक्टिव्ह instinct, प्रेम किंवा पारंपारिक बायकोला नवर्‍याविषयी वाटणारं प्रेम, पझेसिव्हनेस, अभिमान, आधार हे लेखक पूर्णपणे समजून घेऊ शकलाय का? नसल्यास, ती inadequacy लेखात दिसते आहे का?

राधिका, खूपच छान लिहिलस. हा संदर्भ माहिती नव्ह्ता लेखकाबद्दलचा.

जिनज्ञासा पराअभ्वाऐवजी अप्मान झालाय हे मान्य केले तरी स्वतःला त्रास करुन घेनार नाही असे म्हनायचे आहे मला. समोरच्या मान्साने निर्णय घेतलाच आहे तर आपल आपण स्वार्थ बघावा ह्या मताची मी आहे.
सगळीकडे अस्मितेचे प्रश्न आनता येत नाहीत.
अर्थात हा approach वाधत्या वयाचा परिणाम आहे.

विषय निघालाच आहे तर माझ्या ओलखीतलि केस म्ला माहीत आहे. एका मुलीचे वयाच्या २१ व्या वर्‍शी गे मुलशी लग्न झाले. मुल्गा स्वभावाने गोड होता.लग्नानंतर दोघे पर्देशी राहणार होते. पण तो गे आहे कलल्यावर ही चिडली आणि ६ महिन्यात घतस्फोट केस केली.त्यनीही काही आधेवेधे न घेता घतस्फोटाला मान्यता दिली..त्या नंतर अत्यंत वाइट घरात हिचे लग्न झाले. पुरेसा छळ सहन केल्यावर तिथुन बाहेर पडली.

सुदैवाने पायावर उभी आहे, पण तिला मनापासुन वातते पहिल्या नवृयाला घटस्फोट नसता तर बरे झाले असते.

लग्नापासून सुरू होत तर पाश्चिमात्य संस्कृतिंमध्ये त्याचा लग्नाशी'च' असलेला संबंध तुटलेला आहे.>> हे मला नाही कळले.

१ अर्थ असा आहे कि ल्ग्न न करता दोन लोक शारीरिक संबध ठेवतात तर ठिक आहे.
२ रा अर्थ असा आहे की ल्ग्न बाह्य शारिरिक संबध कुठलीही मान्सिक गुंतवणुक न करता ठेवले तर ते तिथे चालते. असा नसवा अर्थ उर्वरित पोष्त वाचल्यास.

रमड, जिज्ञासा - खूप छान विचार मांडले आहेत. धन्यवाद.

हा लेख मी माहेरमधे वाचला होता. त्याला परत का प्रसिद्धी दिली जातेय त्याची कारणे मूळ पोस्ट मधे वाचल्याची आठवताहेत. ( आता दिसत नाहीत. )

हा लेख प्रथम वाचताना तो आवडतो कारण हे काहीसे आपल्या मनातीलच सुप्त ईच्छांचे रुप आहे असे काही क्षण वाटते. पण जर बारकाईने वाचला तर ( निदान मला तरी ) काही उल्लेख आक्षेपार्ह वाटतात. हा लेख म्हणजे लेखकाची
वैयक्तीक मते आहेत हे मान्य असले तरी आक्षेपार्ह वाक्यांबद्दल माझीही, अर्थातच वैयक्तीक मते आहेतच.

लग्नानंतर जी माणसं पुन्हा कुणाच्या प्रेमात पडत नाहीत ती किती ओंगळ, कोरडी आणि कंटाळवाणी असावीत याची कल्पनाच न केलेली बरी.

नंतर कितीही आव आणला असला तरी लेखाचा भार शारीर प्रेमावरच आहे. असे प्रेम पुन्हा न करणारी माणसे ओंगळ ? काय पण शब्द योजलाय !

प्रकरणं करणारी माणसं, ठेवलेल्या बाया आणि ठेवलेले पुरुष हे नेहमीच आनंदी असतात. त्यांच्या आजूबाजूची माणसं मात्र सतत चिंतेत आणि खंगलेली असतात, असं मला दिसलं.

या वाक्याचा शेवट, असं मला दिसलं केलाय म्हणून ठिक आहे. एरवी अशी माणसं नेहमीच आनंदी असतात, असे
जनरलायझेशन मला अजिबात मान्य नाही. तसं असतं तर देवदासी प्रथा बेकायदेशीर का ठरवली असती. माझा तरी असा अनुभव आहे कि अशी माणसेही, केवळ नाईलाज म्हणून असे नाते स्वीकारतात. त्यांना मनोमन लग्न व्हावे असे वाटत असते. माझ्याच ओळखीत एका व्यक्तीने कोर्ट मॅरेज केले. त्यातून एक मूलही जन्मले. पुढे
साळसूदपणे दुसरे लग्न केले. पहिल्या लग्नाचा कायदेशीर घटस्फोट झालेलाच नव्हता. पहिली स्त्री केवळ स्वतःच्या मूलाला नाव लावायला मिळावे म्हणून कोर्टात पोटगीच्या दाव्यासाठी गेली. त्यानंतर अर्थातच दुसरी पत्नी, जिचे ( म्हणतात ना, देवा ब्राम्हणाच्या साक्षीने वगैरे तसे ) लग्न लागले होते ती त्या काळच्या व्याख्येप्रमाणे
रखेल ठरली. तिघांचे आयुष्य ( आज तिघेही हयात नाहीत ) मी जवळून बघितले. ते सुखी होते असे खचितच
म्हणू शकणार नाही. दुसरी स्त्री तर मनोरुग्ण झाली होती.

हे होण्याचं कारण, स्त्री-पुरुषांची प्रेम जमताच ताबडतोब होणारी लग्नं, भावाबहिणींची भाऊबीजछाप प्रेमं, शोलेतल्या जयवीरूछापाची मैत्रीची गाणी एवढ्या तीनच कप्प्यांत माझ्या समाजानं मानवी नाती बसवली होती. सगळ्यांनी त्या तीन कुंपणांतच राहायचं. त्या कुंपणाबाहेर सगळं दुःख, बेजबाबदारपणा, अविचार आणि अश्लीलता आहे, असं मानून निमूट जगायचं.

आज अशी परिस्थिती राहिलीय का ? इथे अगदी मायबोली या छोट्या गटात मोकळी नाती नाहीत का ?
बायकोचा मित्र किंवा नवर्‍याची मैत्रिण, या नात्याने उघडपणे कुणी कुणाच्या घरात जाऊ शकत नाही ?
काही अपवाद वगळता, आज अनेकजण मनाने मोकळे झालेत नाहीतर सगळेच झुंझारराव तरी झाले असते
नाहीतर राख्यांची मागणी तरी वाढली असती.

फार तर फार बारशी आणि मुलांच्या मुंजी होतात. हे मूळ वाक्य. फार फार तर.. अशी शब्दयोजना असेल असे गृहीत धरतो. अपत्यजत्य, त्याच्या आगमनाचा आनंद आणि सोहळा हे भव्यदिव्य नसते, हे मला अजिबात पटलेले नाही.

असं सगळं होण्याला इंग्रजीमध्ये ‘अफेअर’ का म्हणतात? हे जर फेअर नसेल तर मग दुसरं काय फेअर असू शकतं?

याबद्दल अनेकांनी वर लिहिले आहेच.. सेट - असेट, वॉर्ड - अवॉर्ड, सेंट - असेंट या जोड्या विरुद्धार्थी शब्दांच्या जोड्या म्हणून अभ्यासक्रमात घालाव्यात का ? का "मज्जा" संस्था आणि "नर्व्हस" सिस्टीम असा पीजे मानून पुढे जावे ?

पण दुर्दैवानं आपलं आधी लग्न झालं असेल आणि घरी पोरंटोरं असतील तर घरच्या बाया पुरुषांना अशावेळी फार त्रास देतात.

मुलांना उद्देशून जो शब्द वापरलाय तो मला घृणास्पद वाटतोय. कायदेशीर विवाहातून जन्माला अलेल्या मुलांची
जबाबदारी पुरुषांनी घेऊच नये असे लेखकाला सुचवायचे आहे कि त्याबद्दल त्याच्या जबाबदारीची जाणीव
मातांनी त्याला करुन देऊ नये असे सुचवायचे आहे. आफ्रिकेत या म्हणावं, इथे अजूनही हिच परिस्थिती आहे.
आणि आपल्याकडच्या हिंदु मॅरेजेस अ‍ॅक्ट खालचे पोटगीचे सर्व दावे निरर्थक आहेत, असेही मत आहे का ?

शारीरिक संबंध आले म्हणजे आपण दुसर्‍या व्यक्तीला आपले सर्वस्व दिले असं वाटणं म्हणजे एक सिनेमाकादंबर्‍यांमधून आलेला बावळटपणा आहे. आपला ‘स्व’ हा इतका स्वस्त असतो का, की तो या अनुभवानं लगेच गमावल्या जाऊ शकतो?

हे वाक्य मला मान्य आहे पण ते दुसर्‍या रेफरन्स मधे. पुरुषी अत्याचार झालेल्या स्त्रीला आपण सर्वस्वच काय काहिही गमावलेले नाही, असा विश्वास देऊ शकलो तरच तिला स्वतःला आत्मसन्मानाने जगता येईल. पण लेखात अर्थातच हा संदर्भ नाही.

अनेक प्रेमं पचवून आणि रिचवून त्याचा गोतावळा सांभाळणारे स्त्रीपुरुष किती तेजःपुंज असतात.

कोण ते ? चार्ल्स सोभराज, लखोबा लोखंडे ??

आपण जागं व्हावं तेव्हा ती व्यक्ती शेजारी नसावी. बाहेर पाऊस पडत असावा. चिठ्ठीबिठ्ठी काही नसावी. पण आपण रात्री उतरवून ठेवलेलं काहीतरी ती व्यक्ती गुपचूप घेऊन गेली असावी. आपल्याला आनंदी थकव्यानं पुन्हा ग्लानी यावी हा आनंद सकाळी त्या व्यक्तीला दात घासताना बघण्याच्या आनंदापेक्षा किती चांगला आहे. तो प्रत्येकाला मिळो.

हाऊ रोमँटीक !! यालाच वन नाइट स्टँड म्हणतात नै ? लिगलाईज्ड करुन टाकाच्चा का ? म्हणजेच प्रत्येकाला मिळेल नै का तो.

असं सगळं चालू असलं की हातून फार चांगलं लिहून होतं, गाणी होतात, चित्रं उमटतात आणि साधा चहा बनवला तरी त्याला फार अस्मानी चव येते.

या वाक्यातल्या की या अक्षरानंतर च हे अक्षर जोडलेले नाही.. मग माझी काहीच हरकत नाही.

एकंदर हा लेख मला अति आव आणून लिहिलेला वाटतो.... शिरेलींत हेच असते ना !

@ दिनेश.

फारच छान प्रतिक्रिया. खरंच तुम्ही एवढे कष्ट घेऊन लेखातल्या आक्षेपार्ह बाबी नेमकेपणानं मांडल्या आहेत. मला तर इतकेही कष्ट घ्यायची इच्छाच झाली नाही या तद्दन फालतू लेखाकरिता.