भाषा (२) : शब्दवेध व शब्दरंग

धृति नामक २ कन्या परिचित आहेत, त्यांच्या पालकांना नावाचा अर्थ माहिती आहे की कसे याबद्दल खातरी नाही मला

धृति - छान माहिती अस्मिता. धृ - धरणे आणि परोक्ष धारण करणे यापासूनच धर्म शब्दाची व्युत्पत्ती सांगितली जाते. धारयति इति धर्मः|

पाचपोच - मी हा शब्द पासपोस असा ऐकला आहे.

“शासन करणारे” / राज्यकर्ते” या अर्थाने वापरलेला “शास्ते” हा शब्द वाचनात आला. कोशांमधे नाही दिसला.

“शास्ती” = शिक्षा हे मात्र माहिताय.

शास्ता दिलाय

आभार !

तरण >>>> तरवणी ( = तरण + पाणी)

भात शिजवताना काढलेलं पाणी किंवा कधी भातासाठी तांदूळ धुतलेलं पाणी उकळून त्यात कैरी, कोवळ्या चिंचा असं काहीबाही घालून सार / रस्सम टाइप डिश असते का नां कडे . त्याला तर्वाणी म्हणतात. तो शब्द तरवण वरून आला असवा

काय भारी शब्द आहे. एखाद्याला "अरे वैशाखनंदना" अशी हाक मारल्यावर तो कौतुकाने आपल्याकडे बघतोय, असे दृश्य आले डोळ्यासमोर.

मस्त शब्द.
वैशाखा महिना गाढवांना बाळं व्हायचा हंगाम असावा. इथे एप्रिल हा Fawn season (पाडस- चैत्रनंदन ?). अंदाज आहे.

गर्दभ- युरेका....
https://potterindia.in/blog/baishakh-nandan-kise-kahte-hai/

गधे को वैशाख नंदन क्यों कहा जाता है?
वैशाख मे गर्मी पडने से घास आदि चारा सूख जाता है और जानवर चारे के लिए परेशान रहते हैं। पर गधा अपनी मस्ती मे जो भी थोड़ी बहुत घास मिलती है उसे ही खाकर जब पीछे मुड कर देखता है तो उसे कहीं घास नहीं दिखाई पडती और वह खुश हो जाता है कि आज तो उसने सारी घास खाली। और वह खुशी में रेंकता है । और इसी खुशी में उसकी सेहत बन जाती है।

>>> आज तो उसने सारी घास खाली। और वह खुशी में रेंकता है । और इसी खुशी में उसकी सेहत बन जाती है।
हे भारी आहे!

वैशाखनंदन हिन्दीत वापरात आहे बर्यापैकी
मराठीतही आहे हे आज समजले

आज “मायपोट” असा शब्द जुन्या मराठी लेखनात (लेख वर्ष १९३४) वाचला. उत्सुकता म्हणून अर्थ चेकवला तर :

मायपोट = लपण्याची सुरक्षित जागा, शरणस्थान !

विचार करता वाटले खरचं की, आईच्या पोटात जितकं सुरक्षित आणि आरामात तसे अन्यत्र नसणारच. Very apt.

सांगोपांग हे चर्चेचे विशेषण म्हणूनच वाचनात आले आहे.

वैशाखनंदन भारी!

धार्मिक विधी किंवा सोहळ्याचे विशेषण म्हणून साग्र संगीत वाचलेले आहे. सांगोपांग हे भरत यांनी लिहिल्या प्रमाणे चर्चे च्या संदर्भात वाचलेले आहे.

>>मायपोट >>> सुंदर ! >>.+१
>> वैशाखनंदन >>> भारीच!

इतक्यात दोन नवीन (माझ्यासाठी) शब्द नजरेखालून गेले. लक्षात ठेऊन अर्थ शोधले मग.

1. घायवटा = घाव, जखम
2. राजकिंकर = राजाचा दूत/ नोकर / जासूद वगैरे

पैकी दुसरा थोड्या फरकाने आधी हिंदीत वाचला होता - “रामकिंकर” हे हनुमंताचे नाव म्हणून तुलसीदासांच्या रामायणात येते, रामदूत !

किंकर म्हणजे दास असे आठवते आहे.